Phong tục tập quán là những thói quen đời trước để lại cho đời sau. Đây là những kinh nghiệm quí báu của tiền nhân tích tụ qua kinh nghiệm sống truyền lại cho con cháu. Con cháu nhìn vào phong tục, tập quán và biết được phần nào nguời xưa sống ra sao và nguyên nhân dẫn đến phát sinh phong tục. Dường như không có sự phân biệt, định nghĩa rõ ràng giữa hai từ phong tục và tập quán. Hai từ này trong nhiều trường hợp thường dùng chung cho nhau.

Khi con người di cư từ vùng này sang vùng khác họ mang theo phong tục, tập quán nhờ thế phong tục tập quán vượt biên cương, bờ cõi đến những vùng đất lạ nơi đến định cư. Bởi là vùng đất mới nên nơi đó có phong tục tập quán riêng địa phương vì thế phong tục mới phần nào đó ảnh hưởng bởi phong tục địa phương có sẵn. Nếu không cẩn thận sẽ có tình trạng đối nghịch và như thế làm mất hoà khí trong cuộc sống. Hội nhập văn hoá không có nghĩa là đồng hoá văn hoá. Xã hội nào cũng có những nền văn hoá chính nguồn được đại đa số đón nhận trong cuộc sống vì thế hội nhập văn hoá sống chung với nền văn hoá chính nguồn nhưng vẫn giữ được bản chất đặc thù văn hoá. Xung khắc văn hoá xảy ra khi có sự cưỡng ép văn hoá vào môi trường mới, bởi thiếu cởi mở, sợ mất truyền thống và cứng ngắc trong việc áp dụng phong tục tập quán dẫn đình tình trạng xung đột. Trong trường hợp này phong tục, tập quán thay vì mang lại an vui cho cuộc sống trở thành gánh nặng và bất hoà.

Kinh thánh ghi lại một số trường hợp lãnh đạo đền thờ áp dụng phong tục, tập quán thái quá chúng trở thành gánh nặng cho người nghèo. Áp dụng một cách cứng ngắc bởi họ cố tình dùng phong tục, tập quán làm áp lực, gây khó khăn cho người nghèo mong thu lợi nhuận cá nhân. Đức Kitô kịch liệt đả phá việc lợi dụng thu lợi này của nhà lãnh đạo. Đức Kitô đứng về phía những kẻ tiếng nói bị bỏ ngoài tai, lời than bị dập tắt và tiếng kêu bị ngăn cản.

Họ bó những gánh nặng mà chất lên vai người ta, nhưng chính họ thì lại không buồn động ngón tay vào. Họ làm mọi việc cốt để cho thiên hạ thấy Mat 23,4-5

Nhóm lãnh đạo này không vừa gì chúng tìm cách trả đũa khi họ nhắm thẳng vào môn đệ Đức Kitô kết án các ông là coi thường phong tục, tập quán tiền nhân khi các ông không rửa tay từ cùi chõ trước bữa ăn. Đức Kitô lên tiếng bênh vực các tông đồ khi Ngài nói với họ

Còn các ông, tại sao các ông dựa vào truyền thống của các ông mà vi phạm điều răn của Thiên Chúa Mat 15,3

Đức Kitô quí mến phong tục, tập quán nào mang lại vinh quang cho Thiên Chúa. Đức Kitô hết mình ủng hộ và giữ những phong tục tập quán hỗ trợ sự sống và mang lại sự sống. Ngài đến để hoàn thành những phong tục, tập quán tốt đẹp đó Mat 5,17. Đức Kitô dậy các tông đồ về văn hoá yêu thương, tha thứ, làm hoà. Đức Kitô dậy các tông đồ phong tục, tập quán giúp cho con người sống khiêm nhường, chân thành phát xuất từ con tim yêu mến. Phong tục, tập quán giúp mang lại an bình cho tâm hồn, thoải mái cho thân xác là những phong tục, tập quán được hướng dẫn bởi tình yêu Chúa nên chúng cần được cầm giữ, bảo vệ và thực hành trong cuộc sống. Phong tục, tập quán không có nguồn gốc từ tình yêu Chúa tốt hơn hết hãy quên đi hơn là giữ chúng bởi chúng là gánh nặng cho đời.

Lm Vũđình Tường
TiengChuong.org