Tường trình vắn tắt của Associated Press về ngày thứ ba chuyến tông du Cuba của Đức Phanxicô:
8 giờ 05 sáng: Chiếc máy bay chở Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã rời Havana đi thành phố miền đông là Holguin, thành phố lớn thứ tư của Cuba, nơi hàng ngàn người đã tụ tập tại quảng trường thành phố để tham dự Thánh Lễ Đại Trào vào ngày hôm nay.
Bà Idael Confesor Martinez Leyva, 58 tuổi, đầu đội chiếc nón rơm trên có cờ Vatican và Cuba tiến vào quảng trường. Bà nói rằng Đức Giáo Hoàng “sẽ biến đổi thế giới và đem tới cho chúng tôi những điều chúng tôi, nhất là giới trẻ, cần hơn cả”.
Vào buổi chiều tối, ngài sẽ tới thành phố thứ hai của Cuba là Santiago.
9 giờ 15 sáng: Máy bay chở Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã đáp xuống thành phố miền đông Holguin, chặng thứ hai trong chuyến tông du Cuba trước khi thăm Hoa Kỳ.
Đức Giáo Hoàng dự tính cử hành Thánh Lễ tại Quảng Trường Cách Mạng của thành phố và viếng thăm La Loma de la Cruz, đồi thánh giá và là địa điểm quan sát nằm cao trên thành phố lớn thứ tư của Cuba. Rồi ngài sẽ tới Santiago để kính viếng đền Đức Mẹ Bác Ái tại thị trấn El Cobre gần đó.
9 giờ 35 sáng: Các trẻ em ca hát và một đám đông dân chúng, tay vẫy cờ Cuba và cờ Vatican, đang nghinh đón Đức Giáo Hoàng Phanxicô khi ngài tới phi trường của thành phố miền đông Holguin.
Từ sân bay, một số hô to “Thưa Đức Phanxicô! Holguin ở với ngài!” khi Đức Giáo Hoàng ra khỏi chiếc máy bay của hãng Alitalia.
Đệ nhất phó chủ tịch Cuba, Miguel Diaz-Canel, đang dẫn đầu phái đoàn chính phủ ra nghinh đón Đức Giáo Hoàng.
Từ phi trường, Đức Phanxicô sẽ tới Quảng Trường Cách Mạng của thành phố để cử hành Thánh Lễ ban sáng trước hàng ngàn tín hữu đội nón và mang dù che nắng mặt trời.
Một bức ảnh khổng lồ Trinh Nữ Bác Ái El Cobre, quan thầy Cuba, được dựng lên tại quảng trường.
10 giờ 30 sáng: Quảng Trường Cách Mạng tại Holguin đầy các tín hữu vẫy cờ khi Đức Giáo Hoàng Phanxicô, trên giáo hoàng xa, chạy qua đám đông.
Trời nóng hẳn lên một cách nhanh chóng, tới 83 độ Fahrenheit, và không khí thì khá ẩm thấp, nên một số người mặc đồ trắng để chống nắng. Chủ Tịch Cuba, Raul Castro, là một trong nhiều người đội nón rơm rộng vành.
Các nhân viên an ninh xem ra chịu để cho dân chúng tới gần Đức Giáo Hoàng Phanxicô. Hôm Chúa Nhật tại Havana, một người dường như thuộc loại bất đồng đã đeo theo giáo hoàng xa và hình như kêu gọi Đức Giáo Hoàng điều gì đó trước khi bị điệu đi.
Ismabel Rodriguez, một sinh viên ngành kỹ sư, 20 tuổi, nói rằng Đức Giáo Hoàng muốn thúc giục người Cuba ủng hộ các giá trị như bác ái, cộng đồng và gia đình.
Anh nói: “Người Cuba là những người rất tử tế, nhưng chúng tôi đã đánh mất khá nhiều giá trị của mình. Bây giờ đủ cả dối trá, trộm cướp và không hề dành đủ ưu tiên cho gia đình”.
11 giờ 10 sáng: Đức Giáo Hoàng Phanxicô đang kêu gọi người Cuba lưu ý tới lời mời gọi của Chúa Giêsu Kitô phải thắng vượt việc chống lại thay đổi.
Trong bài giảng, trước các tín hữu tham dự Thánh Lễ ngoài trời ở Quảng Trường Cách Mạng tại Holguin, Đức Giáo Hoàng nói rằng Chúa Kitô, hàng ngày, thách thức ta tin vào khả thể biến cải bản thân của ta.
Ngài nói: “Người mời gọi ta từ từ thắng vượt các định kiến của ta cũng như việc ta không muốn nghĩ rằng người khác có thể thay đổi, chính ta lại càng tệ hơn”.
Hôm nay là ngày thứ ba Đức Giáo Hoàng viếng đảo quốc này. Ngài kêu gọi người Cuba phục vụ con người chứ không phục vụ các ý thức hệ và không tự khép kín mình trước những người suy nghĩ khác với mình.
1giờ 55 chiều: Đức Giáo Hoàng Phanxicô ca ngợi “các căn nhà truyền giáo” của Cuba, tức các căn nhà tư nhân mở cửa đón các linh mục và giáo dân tới thờ phượng trong nhiều thập niên, khi Giáo Hội Công Giáo bị bách hại.
Trong bài giảng thánh lễ ngoài trời tại Holguin, Đức Phanxicô nói rằng các căn nhà đó đáng “được nhắc đến một cách đặc biệt" vì đã giúp duy trì đức tin “bất chấp việc ít ỏi các nhà thờ và linh mục”.
Trong nhiều năm sau khi cuộc cách mạng năm 1959 của Fidel Castro biến Cuba thành một quốc gia Cộng Sản, Giáo Hội bị cấm, không được xây cất các nơi thờ phượng mới. Thập niên 1960, nhiều linh mục bị trục xuất khỏi xứ sở hoặc bị gửi tới các trại lao động ở vùng quê do quân đội quản trị.
Ngày nay có khoảng 2,600 căn nhà truyền giáo tại Cuba, phần lớn ở vùng núi và vùng quê, trong khi cả nước có 700 giáo xứ.
Từ thập niên 1990, các căng thẳng giữa Giáo Hội và Nhà Nước đã dịu lại.
Phát ngôn viên Hội Đồng Giám Mục Cuba, Orlando Marquez, hôm Thứ Hai nói rằng gần đây, ba nhà thờ mới đã được phép xây cất tại Havana, Pinar del Rio, và Santiago.
3 giờ 55 chiều: Đức Giáo Hoàng Phanxicô kết thúc thì giờ của ngài ở Holguin bằng nghi thức chúc lành cho thành phố lớn thứ tư này từ trên Đồi Thánh Giá, một địa điểm hành hương nhìn xuống thành phố.
Sau đó, ngài sẽ lên đường tới thành phố Santiago ở phía đông nam, nơi có đền thờ Quan Thầy Cuba.
Đó sẽ là địa điểm chót trong chuyến tông du của Đức Phanxicô tại Cuba trước khi ngài lên đường qua Hoa Kỳ vào hôm Thứ Ba.
4 giờ 30 chiều: Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã rời thành phố Holguin của Cuba trên chuyến bay ngắn tới Santiago.
Santiago là hành phố lớn thứ hai của Cuba và là trạm dừng chân cuối cùng trong chuyến tông du nước này của Đức Phanxicô trước khi ngài bay qua Hoa Kỳ vào hôm Thứ Ba.
5 giờ 30 chiều: Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã tới Santiago nằm ở bờ biển đông nam Cuba.
Sau khi máy bay hạ cánh, Đức Giáo Hoàng xuất hiện trên thảm đỏ trải trên sân bay.
Theo dự tính, vào chiều tối hôm nay, Đức Giáo Hoàng Phanxicô sẽ viếng đền Trinh Nữ Bác Ái El Cobre, quan thầy Cuba.
8 giờ 10 tối: Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã cầu nguyện trước tượng Đức Mẹ, một bức tượng rất quan trọng đối với người Cuba: Trinh Nữ Bác Ái El Cobre, quan thầy cả nước.
Đức Giáo Hoàng tới đền thờ sau khi máy bay của ngài đáp xuống thành phố gần đây là Santiago, trạm dừng chân cuối cùng trước khi ngài bay qua Hoa Kỳ.
Đức Giáo Hoàng mang một bó hoa tới đặt trước tượng Trinh Nữ bằng gỗ cao khoảng một bộ Anh và đứng cầu nguyện ít phút.
Ngài không qùy ở ghế qùy đã dọn sẵn đặt trước tượng Đức Mẹ và thay vào đó, một chiếc ghế đã được đem tới cho ngài: Đức Phanxicô vốn bị chứng đau thần kinh tọa và đau đầu gối và phát ngôn viên Tòa Thánh, Cha Federico Lombardi, hôm Thứ Hai, nhìn nhận rằng Đức Phanxicô đi lại hơi khó khăn trong chuyến tông du này, nhất là lúc lên xuống bậc thang.
8 giờ 40 tối: Sau khi cầu nguyện tại Đền Đức Mẹ El Cobre, Đức Giáo Hoàng Phanxicô được một ca đoàn con gái Cuba trình diễn.
Đức Giáo Hoàng đứng gần ca đoàn ngay bên trong nhà thờ. Hai thiếu nữ đã đặc biệt thay phiên nhau đơn ca khiến Beyonce cũng khó mà sánh kịp.
Đức Phanxicô tỏ ra hết sức hài lòng với cuộc trình diễn và sau đó đã hết lời cám ơn các thiếu nữ.
8 giờ 05 sáng: Chiếc máy bay chở Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã rời Havana đi thành phố miền đông là Holguin, thành phố lớn thứ tư của Cuba, nơi hàng ngàn người đã tụ tập tại quảng trường thành phố để tham dự Thánh Lễ Đại Trào vào ngày hôm nay.
Bà Idael Confesor Martinez Leyva, 58 tuổi, đầu đội chiếc nón rơm trên có cờ Vatican và Cuba tiến vào quảng trường. Bà nói rằng Đức Giáo Hoàng “sẽ biến đổi thế giới và đem tới cho chúng tôi những điều chúng tôi, nhất là giới trẻ, cần hơn cả”.
Vào buổi chiều tối, ngài sẽ tới thành phố thứ hai của Cuba là Santiago.
9 giờ 15 sáng: Máy bay chở Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã đáp xuống thành phố miền đông Holguin, chặng thứ hai trong chuyến tông du Cuba trước khi thăm Hoa Kỳ.
Đức Giáo Hoàng dự tính cử hành Thánh Lễ tại Quảng Trường Cách Mạng của thành phố và viếng thăm La Loma de la Cruz, đồi thánh giá và là địa điểm quan sát nằm cao trên thành phố lớn thứ tư của Cuba. Rồi ngài sẽ tới Santiago để kính viếng đền Đức Mẹ Bác Ái tại thị trấn El Cobre gần đó.
9 giờ 35 sáng: Các trẻ em ca hát và một đám đông dân chúng, tay vẫy cờ Cuba và cờ Vatican, đang nghinh đón Đức Giáo Hoàng Phanxicô khi ngài tới phi trường của thành phố miền đông Holguin.
Từ sân bay, một số hô to “Thưa Đức Phanxicô! Holguin ở với ngài!” khi Đức Giáo Hoàng ra khỏi chiếc máy bay của hãng Alitalia.
Đệ nhất phó chủ tịch Cuba, Miguel Diaz-Canel, đang dẫn đầu phái đoàn chính phủ ra nghinh đón Đức Giáo Hoàng.
Từ phi trường, Đức Phanxicô sẽ tới Quảng Trường Cách Mạng của thành phố để cử hành Thánh Lễ ban sáng trước hàng ngàn tín hữu đội nón và mang dù che nắng mặt trời.
Một bức ảnh khổng lồ Trinh Nữ Bác Ái El Cobre, quan thầy Cuba, được dựng lên tại quảng trường.
10 giờ 30 sáng: Quảng Trường Cách Mạng tại Holguin đầy các tín hữu vẫy cờ khi Đức Giáo Hoàng Phanxicô, trên giáo hoàng xa, chạy qua đám đông.
Trời nóng hẳn lên một cách nhanh chóng, tới 83 độ Fahrenheit, và không khí thì khá ẩm thấp, nên một số người mặc đồ trắng để chống nắng. Chủ Tịch Cuba, Raul Castro, là một trong nhiều người đội nón rơm rộng vành.
Các nhân viên an ninh xem ra chịu để cho dân chúng tới gần Đức Giáo Hoàng Phanxicô. Hôm Chúa Nhật tại Havana, một người dường như thuộc loại bất đồng đã đeo theo giáo hoàng xa và hình như kêu gọi Đức Giáo Hoàng điều gì đó trước khi bị điệu đi.
Ismabel Rodriguez, một sinh viên ngành kỹ sư, 20 tuổi, nói rằng Đức Giáo Hoàng muốn thúc giục người Cuba ủng hộ các giá trị như bác ái, cộng đồng và gia đình.
Anh nói: “Người Cuba là những người rất tử tế, nhưng chúng tôi đã đánh mất khá nhiều giá trị của mình. Bây giờ đủ cả dối trá, trộm cướp và không hề dành đủ ưu tiên cho gia đình”.
11 giờ 10 sáng: Đức Giáo Hoàng Phanxicô đang kêu gọi người Cuba lưu ý tới lời mời gọi của Chúa Giêsu Kitô phải thắng vượt việc chống lại thay đổi.
Trong bài giảng, trước các tín hữu tham dự Thánh Lễ ngoài trời ở Quảng Trường Cách Mạng tại Holguin, Đức Giáo Hoàng nói rằng Chúa Kitô, hàng ngày, thách thức ta tin vào khả thể biến cải bản thân của ta.
Ngài nói: “Người mời gọi ta từ từ thắng vượt các định kiến của ta cũng như việc ta không muốn nghĩ rằng người khác có thể thay đổi, chính ta lại càng tệ hơn”.
Hôm nay là ngày thứ ba Đức Giáo Hoàng viếng đảo quốc này. Ngài kêu gọi người Cuba phục vụ con người chứ không phục vụ các ý thức hệ và không tự khép kín mình trước những người suy nghĩ khác với mình.
1giờ 55 chiều: Đức Giáo Hoàng Phanxicô ca ngợi “các căn nhà truyền giáo” của Cuba, tức các căn nhà tư nhân mở cửa đón các linh mục và giáo dân tới thờ phượng trong nhiều thập niên, khi Giáo Hội Công Giáo bị bách hại.
Trong bài giảng thánh lễ ngoài trời tại Holguin, Đức Phanxicô nói rằng các căn nhà đó đáng “được nhắc đến một cách đặc biệt" vì đã giúp duy trì đức tin “bất chấp việc ít ỏi các nhà thờ và linh mục”.
Trong nhiều năm sau khi cuộc cách mạng năm 1959 của Fidel Castro biến Cuba thành một quốc gia Cộng Sản, Giáo Hội bị cấm, không được xây cất các nơi thờ phượng mới. Thập niên 1960, nhiều linh mục bị trục xuất khỏi xứ sở hoặc bị gửi tới các trại lao động ở vùng quê do quân đội quản trị.
Ngày nay có khoảng 2,600 căn nhà truyền giáo tại Cuba, phần lớn ở vùng núi và vùng quê, trong khi cả nước có 700 giáo xứ.
Từ thập niên 1990, các căng thẳng giữa Giáo Hội và Nhà Nước đã dịu lại.
Phát ngôn viên Hội Đồng Giám Mục Cuba, Orlando Marquez, hôm Thứ Hai nói rằng gần đây, ba nhà thờ mới đã được phép xây cất tại Havana, Pinar del Rio, và Santiago.
3 giờ 55 chiều: Đức Giáo Hoàng Phanxicô kết thúc thì giờ của ngài ở Holguin bằng nghi thức chúc lành cho thành phố lớn thứ tư này từ trên Đồi Thánh Giá, một địa điểm hành hương nhìn xuống thành phố.
Sau đó, ngài sẽ lên đường tới thành phố Santiago ở phía đông nam, nơi có đền thờ Quan Thầy Cuba.
Đó sẽ là địa điểm chót trong chuyến tông du của Đức Phanxicô tại Cuba trước khi ngài lên đường qua Hoa Kỳ vào hôm Thứ Ba.
4 giờ 30 chiều: Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã rời thành phố Holguin của Cuba trên chuyến bay ngắn tới Santiago.
Santiago là hành phố lớn thứ hai của Cuba và là trạm dừng chân cuối cùng trong chuyến tông du nước này của Đức Phanxicô trước khi ngài bay qua Hoa Kỳ vào hôm Thứ Ba.
5 giờ 30 chiều: Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã tới Santiago nằm ở bờ biển đông nam Cuba.
Sau khi máy bay hạ cánh, Đức Giáo Hoàng xuất hiện trên thảm đỏ trải trên sân bay.
Theo dự tính, vào chiều tối hôm nay, Đức Giáo Hoàng Phanxicô sẽ viếng đền Trinh Nữ Bác Ái El Cobre, quan thầy Cuba.
8 giờ 10 tối: Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã cầu nguyện trước tượng Đức Mẹ, một bức tượng rất quan trọng đối với người Cuba: Trinh Nữ Bác Ái El Cobre, quan thầy cả nước.
Đức Giáo Hoàng tới đền thờ sau khi máy bay của ngài đáp xuống thành phố gần đây là Santiago, trạm dừng chân cuối cùng trước khi ngài bay qua Hoa Kỳ.
Đức Giáo Hoàng mang một bó hoa tới đặt trước tượng Trinh Nữ bằng gỗ cao khoảng một bộ Anh và đứng cầu nguyện ít phút.
Ngài không qùy ở ghế qùy đã dọn sẵn đặt trước tượng Đức Mẹ và thay vào đó, một chiếc ghế đã được đem tới cho ngài: Đức Phanxicô vốn bị chứng đau thần kinh tọa và đau đầu gối và phát ngôn viên Tòa Thánh, Cha Federico Lombardi, hôm Thứ Hai, nhìn nhận rằng Đức Phanxicô đi lại hơi khó khăn trong chuyến tông du này, nhất là lúc lên xuống bậc thang.
8 giờ 40 tối: Sau khi cầu nguyện tại Đền Đức Mẹ El Cobre, Đức Giáo Hoàng Phanxicô được một ca đoàn con gái Cuba trình diễn.
Đức Giáo Hoàng đứng gần ca đoàn ngay bên trong nhà thờ. Hai thiếu nữ đã đặc biệt thay phiên nhau đơn ca khiến Beyonce cũng khó mà sánh kịp.
Đức Phanxicô tỏ ra hết sức hài lòng với cuộc trình diễn và sau đó đã hết lời cám ơn các thiếu nữ.