Trong một buổi lễ âm thầm, vị Quốc Vụ Khanh Toà Thánh, Đức Hồng Y Tarcisio Bertone, đã chính thức từ nhiệm và được thay thế bằng một nhân vật có nhiều kinh nghiệm ngoại giao là Đức Tổng Giám Mục Pietro Parolin.

Buổi 'Tống Cựu Nghinh Tân' đã thiếu sự hiện diện cuả vị tân Quốc Vụ Khanh vì Đức Tổng Giám Mục Parolin vừa mới phải mổ ruột dư và chưa bình phục kịp.

Với sự ra đi cuả Đức Hồng Y Tarcisio Bertone, một chương sử đầy sóng gío và đau buồn cuả Giáo Triều cũng kết thúc, và có lẽ tổ chức đầy uy quyền này cũng sẽ ra đi theo bước chân cuả vị Hồng Y, bởi vì như Đức Giáo Hoàng đã hé lộ cho biết thì phủ quốc vụ khanh trong tương lai sẽ không còn là một tổ chức cai trị nữa mà sẽ còn chỉ là một văn phòng.

Báo chí vẫn thường đổ lỗi cho Hồng Y Tarcisio Bertone về những sóng gío gây ra cho Giáo Hội, nhưng về lâu về dài, lịch sử có thể sẽ có một cái nhìn thiện cảm hơn với Ngài chăng?

Khởi đầu là một tu sĩ dòng Don Bosco chuyên lo mục vụ cho Thanh Thiếu Niên, Đức Hồng Y Bertone là một nhân vật sáng giá và hợp thời và đã thăng tiến nhanh chóng dưới triều cuả Đức Giáo Hoàng Gioan Phaolô II, cũng là một vị Giáo Hoàng đặc biệt lo lắng cho giới trẻ.

Hồng Y Bertone nổi danh là một nhân vật bình dân và biết gợi chuyện. Người ta kể lại một lần kia, ĐHY với bộ áo đen và mũ đỏ đã đón xe buýt đi tới điện Vatican. Người dân, đặc biệt là một nhóm thanh niên, đã sững sờ ngó trân trân vào Ngài. 'Ngài' đã lập tức 'phá băng' bằng một nụ cười toe toét...Và khi chiếc xe buýt dừng lại ở trạm cuả Toà Thánh thì người ta vẫn còn thấy 'Ngài HY' và đám trẻ say sưa tranh luận về những đề tài như 'tình yêu', 'sinh lý', 'trinh tiết' và 'đức trong sạch'.

Một đức tính khác là Ngài nghiên cứu kỹ lưỡng trước khi làm một công việc gì. Một thí dụ là khi Ngài nhận chức Tổng Giám Mục ở Vercelli, Ngài đã khoá cửa phòng và đọc sách suốt đêm để học hỏi về cuộc đời cuả Thánh Eusebius, là vị thánh đã làm giám mục ở đấy hồi năm 345, tức là 1650 năm về trước.

Nhưng hình như sự 'hăng hái' tham gia 'tranh luận' với người khác đã không giúp Ngài trong những chức vụ cao.

Chẳng hạn khi còn là Tổng trưởng bộ Giáo Lý Đức Tin, năm 2005, Ngài đã xuất hiện trên chương trình truyền hình và chỉ trích tác phẩm giả tưởng 'The Da Vinci Code' cuả Dan Brown với ý kiến là những người có đạo cần phải tẩy chay cuốn sách đó. Điều này làm cho Toà Thánh vội vàng đính chính rằng đó chỉ là ý kiến riêng cuả Đức Hồng Y chứ không phải là quan điểm cuả Toà Thánh. Dù sao thì báo chí vẫn lợi dụng mà đăng lên những tin giật gân để quảng cáo khi cuốn phim được phát hành, như: " một viên chức cấp cao cuả Vatican đã kêu gọi tẩy chay cuốn phim này"...

Năm 2007 khi đã là Quốc Vụ Khanh, Ngài hầu như tuyên chiến với báo chí bằng cách đả kích họ là vô đạo đức khi khai thác các vấn đề lạm dụng cuả giáo sĩ mà lại "duy trì một 'sự câm điếc' về những công việc từ thiện được thực hiện bởi hàng ngàn các tổ chức Công Giáo trên toàn thế giới ". Ngài tiếp tục nói," Tôi nhìn thấy có một sự cố tình bởi một số nhà báo về các chủ đề đạo đức, chẳng hạn như về phá thai và đồng tính luyến ái, chắc chắn là những vấn đề quan trọng nhưng hoàn toàn không phải là cách suy nghĩ và làm việc của Giáo Hội. "

Nhưng thê thảm nhất là sự kiện ở Chile, Nam Mỹ, làm cho báo chí phê bình Ngài là 'vô cảm' với các nạn nhân 'ấu dâm'. Trong dịp công du này, Ngài đã tuyên bố trong một cuộc họp báo rằng " nhiều nhà tâm lý học và tâm thần học đã chứng minh rằng không có mối quan hệ giữa độc thân và ấu dâm. " Tuy nhiên, họ tin rằng " có một mối quan hệ giữa đồng tính luyến ái và ấu dâm ", Ngài nói tiếp. " Đó là sự thật. ... Đó là vấn đề. "

Nhóm đồng tính ở Chile đã kết án Toà Thánh với những lời lẽ gay gắt như sau: "Đây là một chiến lược ngoan cố của Vatican để trốn tránh trách nhiệm đạo đức và pháp lý của mình bằng cách tạo ra một sự kết nối giả mạo và kinh tởm ".

Sự thực thì Toà Thánh vừa mới tài trợ cho một cuộc nghiên cứu tư để tìm hiểu về lý do tại sao có nạn 'ấu dâm' với mục đích tìm cách ngăn ngừa. Nhưng thời điểm và cách phát biểu cuả HY Bertone đã tạo ra một sự hiểu lầm không nhỏ.

Một loạt những rò rỉ bí mật cuả Vatican vào năm ngoái đã hé lộ ra những cuộc đấu đá nội bộ giữa các nhóm ủng hộ và chống Bertone. Hình ảnh cuả HY Bertone cũng bị hoen ố thêm vì trùng hợp với một giai đoạn đau thương cuả Vatican bởi những lạm dụng và bê bối tài chính.

Tháng vừa qua, HY Bertone cho rằng Ngài cũng là nạn nhân của "những con sâu mọt" trong hệ thống Vatican.

"Tất nhiên là có rất nhiều vấn đề, đặc biệt là trong hai năm qua, và một số cáo buộc đã được dùng để chống lại tôi," ĐHY Bertone nói.

"Có một hệ thống tổ chức của những bọn sâu mọt. Nhưng dù thế cũng không nên làm hoen ố những gì mà tôi nhìn thấy là kết quả tích cực cuả tổng thể. Chúng tôi đã bỏ lỡ một số điều, vì những điều đó đã bị một số người giấu diếm không cho Quốc Vụ Khanh biết."

Đức Giáo Hoàng cũng đã ghi nhận những 'tích cực' và khó khăn cuả ĐHY, trong bài diễn văn tiễn đưa ĐGH nói:

" Tại thời điểm này, tôi muốn chia sẻ với ĐHY tất cả những cảm xúc và lòng biết ơn của tôi. Tôi nhìn thấy ở Ngài, trên tất cả, là một sĩ tử cuả thánh Don Bosco. Tất cả chúng ta được hình thành bởi lịch sử của chúng ta. Nghĩ đến việc phục vụ lâu dài của Ngài cho Giáo Hội, trong khi giảng dạy cũng như trong sứ vụ giám mục tại giáo phận và trong các công việc tại Giáo triều, kể cả chức vụ Quốc Vụ Khanh, tôi nhận thấy rằng có vẻ như có một sợi dây thống nhất đã được ơn gọi linh mục cuả Ngài thực hiện một cách chính xác. .. đã hướng dẫn Ngài thực hiện tất cả các nhiệm vụ. .. với một tình yêu sâu sắc đối với Giáo Hội, đầy quảng đại, và với một tinh thần Salêdiêng, là sự kết hợp giữa sự vâng phục chân thành với những sáng kiến tuyệt vời ​​và những sáng tạo cá nhân ".

Đức Thánh Cha nhấn mạnh đến một khía cạnh khác của Đức Hồng Y Bertone, " thái độ trung thành vô điều kiện và tuyệt đối với ngôi toà Thánh Phêrô, là một đặc điểm đặc biệt của Ngài khi làm Quốc Vụ Khanh, thể hiện trong mối quan hệ với Đức Thánh Cha Bênêđictô XVI và với tôi trong những tháng vừa qua. Tôi nhận thức được điều này nhiều lần và tôi biết ơn Ngài sâu xa ".

" Cuối cùng, tôi muốn cảm ơn Ngài đã can đảm và kiên nhẫn khi phải đối mặt với nghịch cảnh - và đã có rất nhiều ", Đức Giáo Hoàng trích dẫn một ví dụ về giấc mơ của thánh Don Bosco, trong đó vị thánh và những người trẻ vượt qua một con đường bao phủ bởi một hàng rào hoa hồng. Từ bên ngoài người ta chỉ nhìn thấy hoa nhưng dần dần, họ bắt đầu gặp phải những gai nhọn và bị cám dỗ bỏ cuộc, nhưng Đức Trinh Nữ Maria đã khuyến khích họ kiên trì và cuối cùng họ đã tìm thấy một khu vườn xinh đẹp. " Giấc mơ đại diện cho sự xung đột của các nhà làm giáo dục, nhưng tôi nghĩ rằng nó có thể được áp dụng cho bất kỳ trách nhiệm nào trong Giáo Hội. Thưa Đức Hồng Y Bertone, trong thời điểm này tôi muốn nghĩ rằng, mặc dù đã có nhiều gai nhọn, nhưng Đức Mẹ Hộ Trì đã chắc chắn không thất bại trong việc giúp một tay, và sẽ còn làm như vậy trong tương lai. Chúng ta đều hy vọng rằng Ngài có thể tiếp tục tận hưởng những kho báu từ ơn gọi của Ngài và cũng là ba tinh yêu lớn cuả thánh Don Bosco: sự hiện diện của Chúa Giêsu Thánh Thể, sự giúp đỡ của Đức Mẹ, và tình hữu nghị cuả Giáo Hoàng."