DARWIN VÀ GALILEO NHỮNG NHÂN VẬT TRUY TÌM TÔN GIÁO?

“Sợ, rất sợ!” có lẽ là một lối nói thậm xưng đầy kịch tính, nhưng mặt khác được chuẩn bị một năm hứa hẹn để đi quá xa trong việc tổ chức một trong những bi kịch giả mạo vĩ đại trong mọi thời gian.

Lời ngụ ý đầu tiên của những gì năm 2009 với những điềm báo là vấn đề cuối cùng của nhà Khoa học Hiện đại cho năm 2008. Những biên tập viên báo chí trong ý tưởng khôn ngoan chung đã quyết định thu thập ý kiến từ những nhà khoa học hàng đầu thế giới về câu hỏi quan trọng: “Ai đã làm việc nhiều hơn để loại người kia khỏi ngôi vị trang trọng của mình: Darwin hay Galileo?”. Vì bất kỳ một câu hỏi quan trọng nào đúng lúc, các hình thức của câu hỏi thực ra quan trọng hơn câu trả lời. Câu hỏi này đúng lúc bởi vì năm nay đánh dấu hai ngày lễ kỷ niệm “rất quan trọng”. Đó là 400 năm kể từ khi Hội Thánh Công Giáo đặt Galileo trong tình trạng xét xử và 150 năm từ khi xuất bản tác phẩm khám phá về sự tiến hóa của Darwin. Để hoàn thiện việc xếp thứ tự đánh giá những ngày kỷ niệm, đó cũng là kỷ niệm lần thứ 200 ngày sinh Darwin.

Nghĩ về yêu cầu cốt lõi của câu hỏi. Con người trong tinh thần mở rộng ý nghĩa lịch sử của nhân loại, là địa vị trang trọng, quá tự phụ, quá quan trọng hóa về mình và như cũng quá đòi hỏi để bị giảm giá trị hai chiều, buộc phải giảm tầm cỡ thích hợp, bị xếp hạng ở một vị trí bình thường như một điều gì đó hợp lý hơn - vài cái răng cưa trong một chiếc bánh xe.

Darwin được ca ngợi về sự nhận xét đối với tất cả sự sống có nguồn gốc chung và điều đó không có gì khác đặc biệt hơn là sự trôi qua của thời gian và sự may rủi của gene tách ra đưa đến kết quả chẳng hạn như loài người. Galileo có cuộc thử nghiệm của mình với đề tài chứng minh rằng Trái đất và bằng cách mở rộng con người trên Trái đất là không, và không bao giờ là trung tâm của vũ trụ.

Đó là một thực trạng mà đã trở thành sự lưu hành phổ biến của thế kỷ XX và điều đó đã hứa hẹn để trở nên, thậm chí còn được bảo thủ hơn vào thế kỷ XXI. Bạn có thể nhận diện ra nó ở sự tập trung triết học của các nhà môi trường cấp tiến mà thường vẽ ra sự sống loài người như một tai họa, dịch bệnh trên hành tinh. Bạn có thể theo dõi nó trong những tính toán vị lợi với những con số khổng lồ mà khẳng định vấn đề cá nhân thì ít ỏi. Bạn có thể chú ý đến nó hoạt động trong những tính toán về chiến tranh, mà trong đó cái chết đã trở thành uyển ngữ với những ý niệm của sự thiệt hại kèm theo hoặc trả giá. Bạn có thể lùi xa nó trong sự thải hồi đau đớn trước chủ thuyết xây dựng xã hội mà người ta có thể chiên một quả trứng mà không cần đập vỡ quả trứng.

Điểm trọng tâm của khái niệm này là con người sống không có gì đặc biệt và sự sống con người tốt hơn hết là từ bỏ thứ ý niệm tập trung ngu xuẩn như thế. Và có một giả thiết đầy ý nghĩa nữa hàm ẩn trong câu hỏi và là điểm gây tập trung của cuộc tranh luận găy gắt của năm 2009.

Darwin và Galileo là “những anh hùng” đối với các nhà khoa học hiện đại cùng những thán phục của họ, bởi cả hai người này dường như có sự đối lập sâu sắc với tôn giáo. Các nguyên tắc hoạt động là bất kỳ ý nghĩa nào mà cho rằng “con người” ở trên một vị trí cao trọng là kết quả trực tiếp của sự ngăn cản tôn giáo. Nên bất kỳ sự tấn công nào dựa trên nguyên tắc này đều nhất thiết phải là cuộc tấn công tôn giáo. Vì nguyên tắc này gây tiếng vang, những người ngưỡng mộ, cần đến và thực hiện, bác bỏ bằng chứng này, điều đó cả hai Galileo và Darwin tự họ đã rút lui để minh định rằng nhận định của họ là một cuộc tấn công tôn giáo và Thiên Chúa.

Trong thực tế, dấu hiệu Hội Thánh Công giáo đi được bao xa trong việc giải quyết xong những việc sau khi Galileo qua đời, Vatican đã công nhận với sự đánh giá cao Năm Quốc tế Thiên văn học Liên hiệp quốc với những ngụ ý về sự đóng góp của nhà khoa học này đối với tri thức khoa học cùng với sự cống hiến tôn giáo của ông. Điều này bao gồm cả một tượng Galileo được dựng trên phần đất Vatican.

Tuy nhiên, những cuộc tranh luận hơn thua vẫn tiếp tục. Nó không thỏa đáng vì những người ủng hộ mỗi người, một cách đơn giản đều cho họ là những nhà khoa học vĩ đại, những người mà đã đạt được những quan sát về sự vật một cách thông minh ưu việt bên trong sự vận hành của vũ trụ. Họ phải được ủng hộ trong cùng một cường độ “chiến tranh” về tôn giáo bởi khoa học. Vì là một hậu quả quan trọng, công việc của họ luôn luôn cả hai đều phải được nhận định về phẩm chất của nó và vai trò của nó đã diễn ra, hồi tưởng, đã loại tôn giáo ra khỏ vị trí trang trọng.

Vậy tại sao nỗ lực này lại biến những ngày kỷ niệm thành môt phiên bản trịnh trọng của một lâu đài vương quốc? Đơn giản bởi vì, không giống như Cơ đốc giáo thừa nhận rằng khoa học đóng vai trò rất thực tế trong tri thức con người và vị trí của nó trong vũ trụ. Đó là một nỗi buồn, nông cạn, phương thức đơn giản của những bộ óc vĩ đại luận giải, nhưng năm 2009 chỉ là sự bắt đầu và nó có thể gặp nhiều phiền toái.

2009 - Jos. Tú nac, NMS