1. Ukraine được tường trình đã sử dụng máy bay điều khiển từ xa Sting tự chế để bắn hạ Shaheds lần đầu tiên

Hôm Thứ Ba, 02 Tháng Mười Hai, Thiếu Tá Robert Magyar Brovdi, nhà lãnh đạo của lực lượng điều khiển từ xa Ukraine cho biết quân đội Ukraine đã bắn hạ một số máy bay điều khiển từ xa phản lực Shahed bằng máy bay điều khiển từ xa đánh chặn Sting do Ukraine sản xuất lần đầu tiên, trong một cuộc tấn công vào ban đêm của Nga.

Brovdi mô tả đây là một “thành tựu lịch sử”.

“Tối qua, lần đầu tiên, quân đội của chúng tôi đã bắn hạ một số máy bay phản lực Shahed bằng máy bay điều khiển từ xa đánh chặn Sting do Ukraine sản xuất”, ông nói.

Theo Viện Khoa học và An ninh Quốc tế phi lợi nhuận của Hoa Kỳ, Nga đã điều động hơn 5.000 máy bay điều khiển từ xa loại Shahed chống lại Ukraine vào tháng 11 năm 2025 - trung bình 182 lần phóng mỗi ngày.

Ukraine đã tấn công vào các nhà máy sản xuất máy bay điều khiển từ xa của Nga để đáp trả – ví dụ, quân đội Ukraine tuyên bố vào ngày 6 tháng 11 rằng một căn cứ Shahed lớn ở khu vực Donetsk bị Nga tạm chiếm của Ukraine đã bị phá hủy.

Theo tổ chức tư vấn Militarnyi của Ukraine, Nga bổ sung máy bay điều khiển từ xa Shahed do Iran sản xuất bằng máy bay điều khiển từ xa Geran-3, cũng do Nga sản xuất theo cùng kiểu dáng.

Bị tình báo Ukraine tiết lộ vào đầu năm 2025, phiên bản tương tự của Shahed ở Nga được “trang bị động cơ phản lực cánh quạt Tolou-10/13 nhỏ tương tự như loại được sử dụng trên mẫu máy bay của Iran”.

Ít nhất 138 máy bay điều khiển từ xa Geran-3 đã được Quân đội Ukraine ghi nhận kể từ đó

Cả Geran-3 và Shahed ban đầu đều hết nhiên liệu nhanh chóng khi bay ở tốc độ tối đa – về mặt lý thuyết khiến chúng dễ bị máy bay điều khiển từ xa đánh chặn của Ukraine tấn công.

NATO đang cân nhắc một phản ứng chủ động hơn đối với các cuộc tấn công hỗn hợp của Nga, bao gồm các cuộc tấn công mạng, phá hoại và vi phạm không phận, thậm chí các quan chức còn cân nhắc đến một “cuộc tấn công phủ đầu” tiềm tàng.

Cơ quan Tình báo Quốc phòng Ukraine đã cảnh báo vào đầu tháng này rằng Nga và Iran có thể đang sử dụng Ukraine để thử nghiệm máy bay điều khiển từ xa Shahed của Tehran với vũ khí của Mỹ và Âu Châu.

[Kyiv Post: Ukraine Reportedly Uses Home-Built Sting Drones to Down Shaheds for First Time]

2. Đạn dược F-16, phòng không — Hòa Lan công bố gói viện trợ Ukraine trị giá 290 triệu đô la

Hôm Thứ Ba, 02 Tháng Mười Hai, Hòa Lan đã cam kết mua vũ khí của Hoa Kỳ cho Kyiv trị giá 250 triệu euro (290 triệu đô la) theo Danh sách yêu cầu ưu tiên của Ukraine, gọi tắt là PURL.

Sáng kiến PURL, được đưa ra vào đầu năm nay, cho phép các đồng minh NATO mua vũ khí tiên tiến của Hoa Kỳ cho Ukraine.

Với gói mới nhất, Hòa Lan sẽ mua máy bay điều khiển từ xa, hỏa tiễn cho máy bay chiến đấu F-16, đạn dược và thiết bị phòng không cho Ukraine, Bộ Quốc phòng Hòa Lan thông báo.

[Kyiv Independent: F-16 ammunition, air defenses — Netherlands announces $290 million Ukraine aid package]

3. Phản ứng tiêu cực đối với Tổng thống Donald Trump trong cuộc thăm dò dư luận về Kế hoạch Hòa bình Ukraine

Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đã nhận phải phản ứng tiêu cực từ cuộc thăm dò ý kiến về kế hoạch chấm dứt chiến tranh giữa Nga và Ukraine của ông.

Theo cuộc thăm dò của YouGov, phần lớn người Mỹ không tán thành cách Tổng thống Trump giải quyết xung đột, trong bối cảnh Hoa Kỳ tiếp tục nỗ lực mới nhất nhằm làm trung gian cho một thỏa thuận hòa bình lâu dài giữa hai nước.

Một trong những cam kết của Tổng thống Trump trong chiến dịch tranh cử tổng thống năm 2024 là chấm dứt chiến tranh ở Ukraine trong vòng 24 giờ sau khi nhậm chức, nhưng những nỗ lực thực hiện điều này cho đến nay vẫn chưa thành công. Tuần trước, chi tiết về kế hoạch 28 điểm của Hoa Kỳ nhằm chấm dứt chiến tranh đã được công bố, nhưng một số nhà lập pháp bày tỏ lo ngại rằng kế hoạch này quá nhượng bộ Nga, dẫn đến việc phải điều chỉnh.

Trong khi đó, một cuộc gọi bị rò rỉ từ tháng 10 cho thấy đặc phái viên của Tổng thống Trump là Steve Witkoff đang hướng dẫn các quan chức cao cấp của Điện Cẩm Linh về cách trình bày kế hoạch của Nga nhằm chấm dứt chiến tranh với tổng thống Hoa Kỳ, điều này đã thu hút sự chú ý sâu sắc hơn.

Cuộc khảo sát của YouGov với 4.058 người trưởng thành tại Mỹ, được thực hiện vào ngày 26 tháng 11, cho thấy 46% người Mỹ không tán thành cách Tổng thống Trump giải quyết xung đột, trong khi 36% tán thành. Trong số những người không tán thành, 36% cực kỳ phản đối.

Kết quả thăm dò chia theo đảng phái, với 72 phần trăm đảng viên Cộng hòa chấp thuận cách Tổng thống Trump giải quyết cuộc chiến và 79 phần trăm đảng viên Dân chủ không chấp thuận.

Cuộc thăm dò hồi tháng 8 cho thấy 59% người trưởng thành ở Mỹ không tin tưởng Tổng thống Trump có thể đưa ra “quyết định sáng suốt” khi nói đến chiến tranh. Cuộc thăm dò này được thực hiện ba tháng trước khi kế hoạch hòa bình của Tổng thống Trump được công bố.

Tuần trước, chính quyền Tổng thống Trump đã vạch ra kế hoạch 28 điểm đề xuất Ukraine nên từ bỏ khu vực Donbas phía đông và thu hẹp quân đội cũng như vũ khí để chấm dứt cuộc chiến mà Nga đã bắt đầu.

Điện Cẩm Linh cũng yêu cầu Ukraine không gia nhập NATO và kế hoạch vẫn đang được xây dựng lại khi cả hai bên nỗ lực bảo đảm các ưu tiên chiến lược và ngoại giao của họ được đáp ứng.

[Newsweek: Donald Trump Suffers Polling Blow Over Ukraine Peace Plan]

4. Liên Hiệp Âu Châu nói với Tổng thống Trump: Ông không thể tha thứ cho Putin về tội ác chiến tranh ở Ukraine

Một quan chức cao cấp của Liên Hiệp Âu Châu cảnh báo rằng nỗ lực bảo đảm hòa bình ở Ukraine của Ông Donald Trump không được phép bỏ qua cho Vladimir Putin về tội ác chiến tranh do lực lượng Nga gây ra, trên thực tế đã đặt ra một ranh giới đỏ mới cho một thỏa thuận.

Trong một cuộc phỏng vấn với POLITICO, Michael McGrath, ủy viên Âu Châu về tư pháp và dân chủ, cho biết các nhà đàm phán phải bảo đảm rằng việc thúc đẩy lệnh ngừng bắn không dẫn đến việc Nga thoát khỏi việc bị truy tố.

Bình luận của ông phản ánh mối lo ngại rộng rãi ở các thủ đô Âu Châu rằng bản thiết kế ban đầu của Hoa Kỳ cho một thỏa thuận bao gồm lời hứa “ân xá hoàn toàn cho các hành động đã thực hiện trong chiến tranh”, cùng với các kế hoạch tái hòa nhập Nga vào nền kinh tế thế giới.

Nỗ lực phục hồi chức vụ cho nhà lãnh đạo Điện Cẩm Linh của nhóm Tổng thống Trump diễn ra bất chấp sự lên án của quốc tế đối với Nga về những tội ác bị cáo buộc bao gồm vụ bắt cóc 20.000 trẻ em Ukraine và các cuộc tấn công nhằm vào dân thường ở Bucha, Mariupol và nhiều nơi khác.

“Tôi không nghĩ lịch sử sẽ đánh giá một cách tử tế bất kỳ nỗ lực nào nhằm xóa sạch tội ác của Nga ở Ukraine”, McGrath nói. “Họ phải chịu trách nhiệm về những tội ác đó, và đó sẽ là đường lối của Liên minh Âu Châu trong tất cả các cuộc thảo luận này.

“Nếu chúng ta làm vậy, để những tội ác đó được miễn trừ, chúng ta sẽ gieo mầm cho một đợt xâm lược và xâm lược tiếp theo”, ông nói thêm. “Và tôi tin rằng đó sẽ là một sai lầm lịch sử vô cùng to lớn.”

Chính quyền Ukraine cho biết họ đã mở cuộc điều tra về hơn 178.000 tội ác bị cáo buộc của Nga kể từ khi chiến tranh nổ ra. Tháng trước, một ủy ban của Liên Hiệp Quốc phát hiện chính quyền Nga đã phạm tội ác chống lại loài người khi tấn công vào cư dân Ukraine thông qua các cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa, và tội ác chiến tranh là cưỡng bức di dời và trục xuất thường dân.

“Chúng ta không thể từ bỏ quyền lợi của các nạn nhân bị Nga xâm lược và tội ác của Nga”, McGrath nói. “Hàng triệu sinh mạng đã bị cướp đi hoặc hủy hoại, và nhiều người đã bị cưỡng bức di tản, và chúng ta có đầy đủ bằng chứng.”

Liên Hiệp Âu Châu và các bên khác đã nỗ lực thành lập một tòa án đặc biệt mới để xét xử tội xâm lược với mục đích đưa các nhà lãnh đạo Nga ra trước công lý vì cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine, bắt đầu vào tháng 2 năm 2022.

Vào tháng 3 năm 2023, các thẩm phán tại Tòa án Hình sự Quốc tế đã ban hành lệnh bắt giữ Putin, nêu tên ông là “kẻ bị cáo buộc chịu trách nhiệm về tội ác chiến tranh là trục xuất bất hợp pháp người dân [trẻ em]” khỏi Ukraine.

Nhưng cho đến nay Tổng thống Trump và nhóm của ông vẫn chưa tỏ ra mấy quan tâm đến việc truy tố Putin.

Trên thực tế, Tổng thống Mỹ luôn mô tả người đồng cấp Nga bằng những lời lẽ tích cực, thường nói về việc ông có thể “nói chuyện tốt” với Putin. Tổng thống Trump đã bày tỏ hy vọng xây dựng quan hệ đối tác kinh tế và năng lượng mới với Nga, và cả hai thậm chí còn thảo luận về việc tổ chức các trận đấu khúc côn cầu trên băng ở Nga và Mỹ sau khi chiến tranh kết thúc.

Bản dự thảo kế hoạch hòa bình gồm 28 điểm mà nhóm của Tổng thống Trump công bố tuần trước vẫn tiếp tục theo hướng tương tự.

Tài liệu nêu rõ rằng “Nga sẽ được tái hòa nhập vào nền kinh tế toàn cầu” và được mời tái gia nhập G8 sau khi bị trục xuất vào năm 2014 sau khi Mạc Tư Khoa sáp nhập Crimea.

Tài liệu cho biết: “Hoa Kỳ sẽ ký kết một thỏa thuận hợp tác kinh tế dài hạn để cùng phát triển trong các lĩnh vực năng lượng, tài nguyên thiên nhiên, cơ sở hạ tầng, trí tuệ nhân tạo, trung tâm dữ liệu, các dự án khai thác kim loại đất hiếm ở Bắc Cực và các cơ hội hợp tác có lợi cho cả hai bên”.

Kế hoạch hòa bình của Hoa Kỳ đề xuất dỡ bỏ lệnh trừng phạt đối với Nga theo từng giai đoạn, mặc dù các nhà lãnh đạo Âu Châu đã phản đối và nhấn mạnh rằng việc dỡ bỏ lệnh trừng phạt của Liên Hiệp Âu Châu sẽ do họ quyết định.

Tuy nhiên, không phải ai ở Âu Châu cũng muốn duy trì áp lực lên Mạc Tư Khoa. Hung Gia Lợi đã nhiều lần trì hoãn các lệnh trừng phạt mới, đặc biệt là đối với dầu khí, mặt hàng mà nước này phụ thuộc vào Nga. Các chính trị gia cao cấp ở Đức cũng đã đề xuất dỡ bỏ lệnh trừng phạt đối với đường ống dẫn khí đốt Nord Stream từ Nga.

[Politico: EU tells Trump: You can’t pardon Putin for war crimes in Ukraine]

5. Cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa buộc nhà ga dầu ở Novorossiysk của Nga phải dừng mọi hoạt động bốc hàng

Thuyền điều khiển từ xa của hải quân đã tấn công nhà ga hàng hải của Liên doanh đường ống Caspian tại thành phố cảng Novorossiysk của Nga vào ngày 29 tháng 11, buộc cơ sở này phải tạm dừng các chuyến hàng vận chuyển dầu, công ty cho biết.

Cuộc tấn công đã gây hư hại nghiêm trọng cho điểm neo đậu số 2 (SMP-2), buộc chính quyền cảng phải dừng mọi hoạt động bốc hàng và ra lệnh cho tàu chở dầu rời khỏi vùng nước.

Công ty này là một liên doanh quốc tế có sự tham gia của các công ty năng lượng Nga, Kazakhstan và nước ngoài, vận hành đường ống dẫn dầu lớn nối các mỏ dầu phía tây Kazakhstan với cảng biển Novorossiysk.

Liên minh này là một trong những hành lang xuất khẩu quan trọng nhất của khu vực.

Các quan chức công ty cho biết hệ thống neo đậu bị hư hỏng không thể hoạt động được nữa, khiến thuyền trưởng cảng biển phải tạm dừng các hoạt động tại nhà ga.

Bộ Ngoại giao Kazakhstan đã ra tuyên bố phản đối cuộc tấn công, gọi đây là cuộc tấn công “nhằm vào một cơ sở hoàn toàn dân sự”.

“ Chúng tôi coi những gì đã xảy ra là hành động gây tổn hại đến quan hệ song phương giữa Cộng hòa Kazakhstan và Ukraine, và chúng tôi hy vọng phía Ukraine sẽ thực hiện các biện pháp hiệu quả để ngăn chặn những sự việc tương tự trong tương lai”.

Novorossiysk đã trở thành căn cứ trung tâm của Hạm đội Hắc Hải của Nga sau nhiều cuộc không kích của Ukraine vào Crimea bị tạm chiếm, làm tăng tầm quan trọng của nơi này như một trung tâm quân sự và hậu cần.

Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố rằng hơn 100 máy bay điều khiển từ xa của Ukraine đã bị bắn hạ trong đêm.

Nhà ga đường ống đã bị tấn công ba lần. Một máy bay điều khiển từ xa đã làm hư hại văn phòng thành phố của liên doanh vào tháng 9, và một vụ tấn công khác đã xảy ra vào tòa nhà hành chính của nhà ga hàng hải vào ngày 25 tháng 11.

Cuộc tấn công mới nhất gây thêm áp lực lên khả năng xuất khẩu dầu mỏ của Nga, một nguồn kinh tế quan trọng mà Kyiv ngày càng nhắm tới.

[Kyiv Independent: Drone attack forces oil terminal in Russia's Novorossiysk to halt all loading operations]

6. HUR đưa tin về vụ nổ tại hỏa xa, đầu mối đường ống ở hai tỉnh Novosibirsk và Bryansk của Nga

Hôm Thứ Ba, 02 Tháng Mười Hai, Phát ngôn nhân Cục Tình Báo Quân Đội Ukraine, Đại Úy Andriy Yusov, cho biết các vụ nổ vào ngày 20 tháng 11 và 28 tháng 11 đã làm hư hại cơ sở hạ tầng hỏa xa ở khu vực Novosibirsk và Bryansk của Nga.

Theo Đại Úy Yusov, vụ nổ đầu tiên xảy ra vào ngày 20 tháng 11 gần thị trấn Baryshovo ở tỉnh Novosibirsk, đánh trúng một đoạn hỏa xa Tây Siberia. Vụ nổ được tường trình đã làm gián đoạn lưu lượng vận chuyển hàng hóa dọc tuyến đường.

Vụ nổ thứ hai được báo cáo vào ngày 28 tháng 11 tại ngã ba Unecha ở tỉnh Bryansk — một nút giao thông quan trọng của Hỏa xa Mạc Tư Khoa trên tuyến Bryansk–Homel, được sử dụng để vận chuyển nhiên liệu và thiết bị quân sự đến Belarus. Theo nguồn tin, một đoàn tàu chở nhiên liệu đã bị trúng đạn trong vụ việc.

HUR không trực tiếp nhận trách nhiệm về các vụ tấn công, cũng không cung cấp thêm bất kỳ chi tiết nào. Tờ Kyiv Independent không thể tự mình xác minh các tuyên bố này.

[Kyiv Independent: HUR reports explosions at rail, pipeline hub in Russia’s Novosibirsk, Bryansk oblasts]

7. Macron: Chưa có kế hoạch hòa bình ‘hoàn thiện’ cho Ukraine

Bất chấp yêu cầu từ Washington về việc đạt được thỏa thuận hòa bình chấm dứt chiến tranh ở Ukraine, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron hôm thứ Hai vẫn khẳng định rằng vẫn còn nhiều việc phải làm trước khi đạt được bất kỳ thỏa thuận nào.

“Hiện tại, vẫn chưa có kế hoạch hoàn thiện nào về các vấn đề lãnh thổ. Những vấn đề này chỉ có thể được Tổng thống Zelenskiy quyết định”, Macron phát biểu tại một cuộc họp báo cùng người đồng cấp Ukraine.

Tổng thống Pháp cũng cho biết các cuộc đàm phán về tài sản bị đóng băng và bảo đảm an ninh vẫn đang “trong giai đoạn sơ bộ”.

Liên Hiệp Âu Châu đã bị cản trở khi sử dụng 140 tỷ euro dự trữ bị đóng băng của Nga để tài trợ cho khoản vay bồi thường cho Ukraine, do sự phản đối từ Bỉ.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy đã có mặt tại Paris để thể hiện sự ủng hộ khi ông phải đối mặt với áp lực dữ dội từ chính quyền của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump về việc phải nhượng bộ để chấm dứt chiến tranh.

Ông cho biết kế hoạch hòa bình do Hoa Kỳ đưa ra, ban đầu bao gồm các nhượng bộ về lãnh thổ và giới hạn quy mô quân đội của Kyiv, đã “được cải thiện”.

“Quá trình này vẫn chưa kết thúc, vấn đề lãnh thổ mới là khó khăn nhất”, ông nói. Kế hoạch ban đầu yêu cầu Ukraine từ bỏ một số vị trí phòng thủ quan trọng ở miền đông đất nước; Tổng thống Zelenskiy cũng khẳng định rằng hiến pháp Ukraine không cho phép ông trao trả một phần đất nước cho Nga.

Tổng thống Zelenskiy nhấn mạnh rằng bất kỳ thỏa thuận hòa bình nào cũng phải bao gồm các bảo đảm an ninh để bảo vệ Ukraine trước một cuộc tấn công khác của Nga.

“Hòa bình phải thực sự bền vững”, ông nói.

Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio cho biết Washington muốn đạt được một thỏa thuận hòa bình trước khi thảo luận về việc bảo đảm an ninh cho Ukraine. Kế hoạch 28 điểm ban đầu do đặc phái viên Hoa Kỳ Steve Witkoff và nhà đàm phán Nga Kirill Dmitriev soạn thảo đã loại trừ khả năng cho phép Ukraine gia nhập NATO.

Hội nghị thượng đỉnh Macron-Tổng thống Zelenskiy diễn ra vào đêm trước cuộc gặp tại Mạc Tư Khoa giữa Witkoff, một ông trùm bất động sản và đồng minh của Tổng thống Trump, và Putin.

Phát ngôn nhân Điện Cẩm Linh Dmitry Peskov cho biết: “Tôi tin rằng chuyến thăm sẽ rất hữu ích vì nó sẽ tập trung vào việc vạch ra giải pháp hòa bình cho Ukraine”.

Theo văn phòng tổng thống Pháp, sau cuộc họp ở Paris, Macron đã có cuộc gọi với Tổng thống Trump để thảo luận về các cuộc đàm phán hòa bình và thúc đẩy các bảo đảm an ninh mạnh mẽ cho Ukraine.

Áp lực lên Kyiv

Người Âu Châu lo ngại rằng Hoa Kỳ sẽ gây áp lực buộc Ukraine ký một thỏa thuận hòa bình bất lợi với Nga vào thời điểm Tổng thống Zelenskiy đang suy yếu về mặt chính trị sau khi trợ lý hàng đầu của ông, Andriy Yermak, từ chức vì bị vướng vào một cuộc điều tra tham nhũng quy mô lớn.

“Tôi e rằng mọi áp lực sẽ hướng vào nạn nhân… để họ phải nhượng bộ”, nhà lãnh đạo ngành ngoại giao Liên Hiệp Âu Châu Kaja Kallas phát biểu hôm thứ Hai.

Theo một quan chức Điện Elysée, Tổng thống Zelenskiy, Macron và Thủ tướng Anh Keir Starmer cũng đã có cuộc điện đàm với Witkoff và Rustem Umerov, nhà lãnh đạo Hội đồng An ninh và Quốc phòng Quốc gia Ukraine. Họ cũng trao đổi quan điểm với các nhà lãnh đạo Âu Châu khác trước cuộc gặp của Witkoff tại Mạc Tư Khoa.

“Witkoff sẽ mang theo những gì đã được thảo luận ở Geneva và Florida,” một nhà ngoại giao Âu Châu giấu tên cho biết, đề cập đến các cuộc họp trước đó đã làm giảm bớt một số khía cạnh có phần thân Nga trong kế hoạch 28 điểm ban đầu. “Nhưng chúng ta thực sự phải xem liệu ông ấy có đi thẳng vào những gì chúng ta đã thảo luận hay sẽ nói về một điều gì đó khác.”

Tại Brussels, nơi các bộ trưởng quốc phòng Liên Hiệp Âu Châu họp vào thứ Hai, một số người trong số họ nhấn mạnh rằng việc tiếp tục hỗ trợ quân sự cho Kyiv là rất quan trọng, bao gồm cả việc sử dụng các tài sản bị đóng băng của Nga.

“Các bộ trưởng đã đồng ý rằng chúng ta cần phải thống nhất các phương án tài trợ ngay lập tức”, Kallas phát biểu với các phóng viên sau cuộc họp của Hội đồng Ngoại giao. “Chúng ta cần phải xem xét các đề xuất lập pháp để giải quyết tất cả các rủi ro, giảm thiểu tất cả các rủi ro và chia sẻ gánh nặng liên quan đến những rủi ro đó, nhưng chúng ta chắc chắn cần phải tiếp tục.”

Trước cuộc họp, Bộ trưởng Quốc phòng Thụy Điển Pål Jonson đã kêu gọi áp dụng nhiều lệnh trừng phạt hơn đối với Nga cũng như sử dụng các tài sản bị đóng băng của Nga để cho phép Ukraine “đàm phán từ vị thế mạnh hơn”.

Bên lề cuộc họp, Hòa Lan đã công bố khoản đóng góp 250 triệu euro cho sáng kiến “Danh sách Yêu cầu Ưu tiên Ukraine” dành cho Ukraine - một chương trình do NATO hậu thuẫn, trong đó các đồng minh Âu Châu chi trả cho việc cung cấp vũ khí của Hoa Kỳ cho Ukraine. Khoản tiền này sẽ được sử dụng để mua hệ thống phòng không và đạn dược của Hoa Kỳ cho máy bay phản lực F-16.

Bộ trưởng Quốc phòng Hòa Lan Ruben Brekelmans và người đồng cấp Ukraine Denys Shmyhal đã ký một thỏa thuận hợp tác sản xuất máy bay điều khiển từ xa ở cả hai nước.

Ủy ban Âu Châu cũng cho biết 15 trong số 19 quốc gia thành viên đã yêu cầu khoản tiền theo chương trình cho vay đổi vũ khí SAFE trị giá 150 tỷ euro của Liên Hiệp Âu Châu đã bao gồm hỗ trợ cho Ukraine trong kế hoạch của họ, liên quan đến “hàng tỷ, không phải hàng triệu”.

“Chúng tôi đã quyết định đóng góp ít nhất 0,25% GDP để viện trợ cho Ukraine và đang xem xét để SAFE đóng góp nhiều hơn nữa”, Thứ trưởng Quốc phòng Latvia Liene Gātere phát biểu với các phóng viên. “Chúng tôi kêu gọi các nước Âu Châu khác cũng hành động tương tự.”

[Politico: Macron: No ‘finalized’ peace plan on Ukraine]

8. Ukraine bác bỏ lời chỉ trích của Kazakhstan về vụ tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa vào nhà máy dầu của Nga

Hôm Thứ Ba, 02 Tháng Mười Hai, Bộ Ngoại giao Ukraine cho biết không có hành động nào của họ nhắm vào Kazakhstan hay bất kỳ quốc gia thứ ba nào khác, đáp lại lời phản đối của Astana về cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa vào ngày 29 tháng 11 làm hư hại nhà ga hàng hải của Liên doanh đường ống Caspian tại Novorossiysk của Nga.

Kazakhstan lên án cuộc tấn công này là cuộc tấn công vào “một cơ sở dân sự” và cho biết nó gây tổn hại đến quan hệ song phương.

Phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Heorhii Tykhyi cho biết Kyiv thừa nhận mối quan ngại của Kazakhstan nhưng nhấn mạnh rằng mọi hoạt động của Ukraine đều tập trung vào việc chống lại cuộc xâm lược toàn diện của Nga.

“Không có hành động nào của Ukraine nhằm vào Kazakhstan hoặc các bên thứ ba khác — mọi nỗ lực của Ukraine đều tập trung vào việc đẩy lùi sự xâm lược toàn diện của Nga”, tuyên bố viết.

[Kyiv Independent: Ukraine rejects Kazakhstan's criticism over drone strike on Russian oil terminal]

9. Cựu đại sứ Ukraine tại Hoa Kỳ được bổ nhiệm làm cố vấn tái thiết của Tổng thống Zelenskiy

Oksana Markarova, cựu đại sứ Ukraine tại Washington, đã được bổ nhiệm làm cố vấn tổng thống về tái thiết và đầu tư, Tổng thống Volodymyr Zelenskiy thông báo vào ngày 30 tháng 11.

Tổng thống Zelenskiy cho biết trên X rằng vai trò của Markarova sẽ tập trung vào “môi trường kinh doanh, tăng cường khả năng phục hồi tài chính của đất nước, thu hút đầu tư và lập kế hoạch tái thiết cùng với các đối tác chiến lược”.

Tin tức này xuất hiện khi Ukraine đang phải vật lộn với một biến động chính trị lớn, khi chánh văn phòng quyền lực của Tổng thống Zelenskiy, Andriy Yermak, từ chức vào ngày 28 tháng 11 trong bối cảnh cuộc điều tra tham nhũng đang diễn ra.

Trong khi có nhiều đồn đoán rằng Markarova được đề nghị đảm nhiệm vị trí của Yermak nhưng đã từ chối, cựu đại sứ đã bác bỏ những tuyên bố này.

Trong một tuyên bố trên mạng xã hội, Markarova cảm ơn Tổng thống Zelenskiy vì sự tin tưởng và nhấn mạnh rằng mặc dù chiến tranh vẫn là ưu tiên hàng đầu, nhưng “chiến thắng trong hòa bình... sẽ không thể đạt được nếu không có sự tham gia tích cực của doanh nghiệp, sự gia tăng nhanh chóng về đầu tư và kế hoạch chiến lược cho việc tái thiết bắt đầu ngay từ bây giờ “.

Cựu đại sứ cho biết bà sẽ phục vụ trong nhóm của Tổng thống Zelenskiy với tư cách là cố vấn không lương trong khi vẫn tiếp tục làm việc trong khu vực tư nhân.

Với kinh nghiệm trải dài trong lĩnh vực kinh doanh và dịch vụ công, Markarova từng là Bộ trưởng Tài chính Ukraine từ năm 2018 đến năm 2020 và sau đó được bổ nhiệm làm Đại sứ Ukraine tại Hoa Kỳ vào năm 2021 — người phụ nữ đầu tiên giữ chức vụ này.

Đặc phái viên này đóng vai trò trung tâm trong việc điều phối hỗ trợ quân sự và tài chính của Hoa Kỳ trong giai đoạn đầu của cuộc xâm lược toàn diện của Nga.

Tuy nhiên, Markarova sau đó phải đối mặt với sự chỉ trích và kêu gọi sa thải từ các nhà lãnh đạo Đảng Cộng hòa vì đã tổ chức chuyến thăm của Tổng thống Zelenskiy tới một nhà máy vũ khí ở Pennsylvania vào tháng 9 năm 2024, trong đó tổng thống đã gặp gỡ các quan chức đáng chú ý của Đảng Dân chủ trong chiến dịch tranh cử tổng thống Hoa Kỳ.

Markarova chính thức bị cách chức đại sứ vào tháng 8 sau một cuộc cải tổ chính trị rộng rãi và được thay thế bởi cựu Phó Thủ tướng Olha Stefanishyna.

Ukraine đang phải đối mặt với nhiều trở ngại ngày càng gia tăng trong bối cảnh chiến tranh với Nga, bao gồm thâm hụt ngân sách lớn, bước tiến chậm nhưng ổn định của Nga trên chiến trường và áp lực từ Hoa Kỳ nhằm chấp nhận một thỏa thuận hòa bình nhanh chóng với Mạc Tư Khoa.

Bình luận về việc bổ nhiệm Markarova, Tổng thống Zelenskiy nhấn mạnh “năng lực tái thiết sau giao tranh và khôi phục phát triển kinh tế bình thường” là mục tiêu dài hạn của Kyiv.

Đầu năm nay, Tổng giám đốc Ngân hàng Đầu tư Âu Châu Werner Hoyer cho biết Ukraine có thể cần tới 1 ngàn tỷ euro (1,1 ngàn tỷ đô la) viện trợ nước ngoài để trang trải nhu cầu tái thiết.

[Politico: Ukraine's ex-ambassador to US named Zelensky's advisor on reconstruction]

10. Căn cứ laser mới của các đồng minh NATO ở Bắc Cực sẽ chống lại Nga và Trung Quốc

Một căn cứ mới đang được các nước NATO xây dựng tại Greenland sẽ sử dụng các chùm tia laser cực hẹp để bảo đảm tải dữ liệu nhanh chóng và khối lượng lớn từ vệ tinh, trong bối cảnh các quốc gia phương Tây đang nỗ lực bảo mật thông tin liên lạc khỏi sự gián đoạn từ các đối thủ như Nga hoặc Trung Quốc, công ty đứng sau dự án này cho biết với Newsweek.

Trạm Mặt đất Quang học mới được lên kế hoạch xây dựng tại Kangerlussuaq, phía tây Greenland, phía bắc thủ đô Nuuk, sẽ được xây dựng trên một căn cứ quân sự cũ của Hoa Kỳ và sẽ sử dụng công nghệ do Astrolight, một công ty đến từ quốc gia Baltic Lithuania, phát triển, với sự hỗ trợ của Cơ quan Vũ trụ Âu Châu. Newsweek đã tìm kiếm bình luận từ chính phủ Greenland và Bộ Ngoại giao Đan Mạch.

Nga ngày càng thách thức các quốc gia NATO ở Bắc Cực và Baltic bằng “chiến tranh hỗn hợp”, bao gồm gây nhiễu thông tin liên lạc và cắt cáp ngầm truyền dữ liệu từ các trạm mặt đất sử dụng các phương pháp truyền thống hơn như tần số vô tuyến và cáp quang. Laser vừa là một giải pháp thay thế mạnh mẽ vừa là phương án dự phòng.

Nga coi Bắc Cực là một phần không thể thiếu trong hệ thống quốc phòng và nằm trong vùng ảnh hưởng chính trị của mình, trong khi Trung Quốc tuyên bố đây là một “quốc gia gần Bắc Cực” và an ninh Bắc Cực là một phần của an ninh quốc gia. Bắc Kinh có mối quan tâm khoa học sâu sắc đến khu vực này, nơi họ đang tiến hành các hoạt động “lưỡng dụng” (dân sự và dân sự kết hợp).

Đối đầu với hai cường quốc mà Hoa Kỳ coi là đối thủ là Hoa Kỳ - với vùng lãnh thổ Alaska ở Bắc Cực - Canada, và các quốc gia Bắc Âu như Na Uy. Đan Mạch cũng là một quốc gia Bắc Cực nhờ sở hữu Greenland. Trong khi Nuuk thực hiện quyền tự trị rộng rãi trên hòn đảo rộng lớn, hầu hết đóng băng này, Đan Mạch kiểm soát chính sách đối ngoại và quốc phòng của mình.

Những bước tiến của Nga và Trung Quốc cùng những thách thức mà chúng mang lại cho khu vực đã góp phần khiến Tổng thống Trump kêu gọi Hoa Kỳ sáp nhập Greenland với lý do bảo đảm an ninh cho đất nước. Tổng thống Trump đã chỉ trích các đồng minh Âu Châu, đặc biệt là Đan Mạch, vì đã làm quá ít để bảo vệ khu vực này.

Căn cứ laser mới là sản phẩm trí tuệ của một nhóm đến từ Đan Mạch và Lithuania, đồng minh của NATO. Astrolight cũng đã thành lập một công ty con tại Đan Mạch tham gia vào dự án.

Astrolight cho biết công nghệ của họ cung cấp thông lượng cao hơn 10 lần so với công nghệ tải xuống vệ tinh truyền thống và băng thông lớn hơn 10.000 lần.

Laurynas Mačiulis, người đồng sáng lập công ty, cho biết trong một cuộc phỏng vấn: “Lý do chúng tôi quyết định đến Greenland trước tiên là chúng tôi cần có phương án dự phòng”.

“Cáp ngầm dưới biển có thể bị hư hại, và cũng có thể dễ bị nhiễu từ các quốc gia khác… Trung Quốc, Nga… có quyền truy cập vào khu vực đó. Vì vậy, chúng ta cần có một giải pháp dự phòng có khả năng chống nhiễu tốt hơn, có dung lượng cao hơn và cách thức liên lạc với vệ tinh an toàn hơn”, Mačiulis, đồng thời là CEO của công ty, cho biết.

Theo Mačiulis, tia laser còn có những ưu điểm khác, chẳng hạn như chống lại chiến tranh điện tử.

“Chúng ta đang nói về độ rộng 1/1.000 độ của tia laser. Vậy nên nó rất hẹp… Hãy tưởng tượng bạn có một tia laser, một con trỏ laser nhọn, cực kỳ sắc nét, và vô hình từ bên hông, nghĩa là kẻ thù thậm chí không thể nhìn thấy vị trí của tia laser. Chúng chỉ có thể phát hiện ra tia laser khi nó nằm trong tầm nhìn, mà trong không gian với các vệ tinh di chuyển theo nhiều hướng khác nhau với tốc độ tám km/giây—gần như không thể ở trong chùm tia đó về mặt vật lý. Vậy nên, đúng vậy, nó rất bền bỉ. Nó gần như không thể bị gây nhiễu”, Mačiulis nói.

Ngoài ra, truyền thông quang học qua laser không yêu cầu giấy phép hoạt động, không giống như tần số vô tuyến. “Một số quốc gia có thể đang cố gắng, chẳng hạn, chặn giấy phép của bạn, để bạn có thể sử dụng quang học trong trường hợp đó”, Mačiulis nói, nhưng không nêu rõ quốc gia nào.

Nhưng ông nói rằng laser sẽ không có chức năng quân sự: “Laser rất yếu. Vì vậy, bạn không thể sử dụng nó như một vũ khí. Nó được thiết kế với công suất rất thấp vì bạn cần tiết kiệm nguồn năng lượng hạn chế trên vệ tinh, và muốn đạt hiệu quả tối đa, đồng thời càng khó bị phát hiện càng tốt. Vì vậy, chúng ta không nói đến vũ khí laser với những hệ thống này.”

Tia laser cần trời quang đãng để hoạt động—đó là lý do tại sao căn cứ mới sẽ được đặt tại Kangerlussuaq, nơi có điều kiện thời tiết ổn định hơn Nuuk và một số địa điểm khác ở Greenland. Astrolight cho biết họ hy vọng sẽ xây dựng ít nhất ba căn cứ để cung cấp phương án thay thế—hay còn gọi là “dự phòng”—trong trường hợp trời nhiều mây.

Hiện nay, phần lớn dữ liệu thu được từ các vệ tinh cực quay quanh quỹ đạo được tải xuống một trạm mặt đất khổng lồ ở quần đảo Svalbard thuộc Bắc Cực Na Uy, nơi chủ yếu sử dụng tần số vô tuyến, từ đó dữ liệu được truyền đến các địa điểm khác thông qua cáp quang dưới biển.

Nhưng tuyến cáp đó đã bị hư hại vào năm 2022 trong những điều kiện mà chính quyền Na Uy chưa bao giờ giải thích đầy đủ. Trong một nghiên cứu được công bố năm nay có tựa đề “Underwater Mayhem”, Benjamin Schmitt thuộc Trung tâm Chính sách Năng lượng Kleinman của Đại học Pennsylvania và hai tác giả đã đánh giá rằng “rất có thể” tuyến cáp đã bị cắt bởi một tàu đánh cá thương mại của Nga, Melkart-5. Chính quyền Nga đã phủ nhận sự liên quan.

Chính quyền một số quốc gia phương Tây nghi ngờ Nga có thể đã sử dụng tàu thương mại để cắt cáp trong khu vực và trên biển Baltic hơn nửa tá lần trong những năm gần đây. Trung Quốc cũng bị nghi ngờ liên quan đến một số vụ việc ở biển Baltic, mặc dù chưa có quy kết chính thức nào. Cả Trung Quốc và Nga đều phủ nhận sự liên quan.

[Newsweek: New NATO Allies’ Arctic Laser Base Will Counter Russia and China]

11. Tổng thống Zelenskiy nói ‘Chiến tranh phải kết thúc càng sớm càng tốt’ sau cuộc gặp với Macron, các cuộc đàm phán ở Miami

Tổng thống Volodymyr Zelenskiy cho biết “chiến tranh phải chấm dứt càng sớm càng tốt” sau khi hội đàm với Tổng thống Pháp Emmanuel Macron vào thứ Hai.

Hai nhà lãnh đạo gặp nhau tại Điện Élysée một ngày sau khi các nhà đàm phán hàng đầu của Ukraine và Hoa Kỳ thảo luận về kế hoạch hòa bình do Hoa Kỳ hậu thuẫn mà một số quốc gia Âu Châu lo ngại có thể mang lại cho Nga những nhượng bộ quá mức.

Tổng thống Zelenskiy viết trên mạng xã hội rằng cuộc đàm phán kéo dài hàng giờ của ông với Macron tập trung vào “các cuộc đàm phán chấm dứt chiến tranh” và “bảo đảm an ninh”.

“Hòa bình phải thực sự đáng tin cậy. Giờ đây, phần lớn phụ thuộc vào hoạt động của mỗi nhà lãnh đạo”, Tổng thống Zelenskiy viết trên mạng xã hội.

Vào cuối tuần, nhóm đàm phán của Tổng thống Zelenskiy, do Rustem Umerov, nhà lãnh đạo Hội đồng An ninh và Quốc phòng Ukraine, gọi tắt là RNBO, dẫn đầu, đã có các cuộc đàm phán mở rộng tại Miami với các nhà đàm phán Hoa Kỳ, bao gồm cả đặc phái viên về Nga của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, Steve Witkoff, về một kế hoạch hòa bình được đề xuất.

Tổng thống Zelenskiy mô tả các cuộc thảo luận là “rất mang tính xây dựng” và cho biết nhóm của ông sẽ tóm tắt cho ông về các bước tiếp theo.

Ngay sau cuộc gặp với Macron tại Paris, Tổng thống Zelenskiy đã có cuộc gọi chung với Macron, Umerov, Witkoff và Thủ tướng Anh Keir Starmer để xem xét lại kết quả của các cuộc đàm phán tại Miami vào Chúa Nhật.

Tổng thống Ukraine gọi cuộc họp báo là “quan trọng” và cho biết các nhóm đã đồng ý thảo luận thêm chi tiết trực tiếp, điều phối lịch trình cho các cuộc liên lạc tiếp theo.

Tổng thống Ukraine sẽ có chuyến thăm chính thức đầu tiên tới Ireland vào ngày 2 tháng 12, hội đàm với Thủ tướng Micháel Martin, phát biểu trước quốc hội và khai mạc Diễn đàn Kinh tế Ireland-Ukraine.

Hoạt động ngoại giao diễn ra trong bối cảnh Washington thúc đẩy một kế hoạch hòa bình do Mỹ hậu thuẫn, ban đầu bị chỉ trích vì đề xuất nhượng bộ lãnh thổ cho Ukraine và công nhận quyền kiểm soát của Nga đối với Crimea, Donetsk và Luhansk. Các bản ghi âm bị rò rỉ cho thấy bản thảo ban đầu xuất phát từ Điện Cẩm Linh.

Kế hoạch đã được điều chỉnh tại Geneva sau khi vấp phải sự phản đối từ Kyiv và các đồng minh Âu Châu. Ông Witkoff dự kiến sẽ đến Mạc Tư Khoa vào thứ Ba để thảo luận tiếp với Putin.

Kyiv cũng đang phải đối mặt với tình trạng hỗn loạn chính trị nội bộ sau khi tuần trước, nhà đàm phán hàng đầu và chánh văn phòng của Tổng thống Zelenskiy, Andriy Yermak, bị cách chức trong bối cảnh cuộc điều tra tham nhũng đang diễn ra.

[Kyiv Post: Zelensky Says ‘War Must End as Soon as Possible’ After Macron Meeting, Miami Talks]

12. Hỏa tiễn đạn đạo của Nga tấn công khu công nghiệp Dnipro khiến bốn người thiệt mạng, 40 người bị thương

Chính quyền địa phương cho biết một hỏa tiễn đạn đạo của Nga đã tấn công khu công nghiệp Dnipro vào ngày 1 tháng 12, khiến bốn người thiệt mạng và 40 người bị thương.

Vụ nổ xảy ra lúc 10:14 sáng, khoảng bốn phút sau khi Không quân Ukraine ban hành cảnh báo về khả năng phóng hỏa tiễn đạn đạo từ Taganrog, Nga.

Hỏa tiễn được tường trình đã tấn công vào một khu công nghiệp, gây thiệt hại nghiêm trọng cho một trạm dịch vụ xe hơi và các doanh nghiệp gần đó, nơi mọi người đang làm việc.

“Bốn mươi người bị thương, phần lớn đã được đưa vào bệnh viện. Đáng buồn thay, 11 người bị thương đang trong tình trạng nguy kịch. Hoạt động tìm kiếm và cấp cứu đã hoàn tất”, Chính quyền khu vực Dnipropetrovsk cho biết.

[Kyiv Independent: Russian ballistic missile hits Dnipro industrial area, leaving four dead, 40 wounded]