Trên First Thing, ngày 28 tháng 12 năm 2023, Carl R. Trueman, Giáo sư nghiên cứu kinh thánh và tôn giáo tại Grove City College và là thành viên tại Trung tâm Chính sách Công và Đạo đức, nhận định rằng quan điểm coi Fiducia Supplicans không ảnh hưởng tới tín điều cốt lõi của Giáo Hội Rôma là quan điểm ngụy biện.
Thực vậy, sự nhầm lẫn xung quanh tuyên bố gần đây của Đức Giáo Hoàng, Fiducia Supplicans, một tài liệu mơ hồ về việc liệu các giáo sĩ Công Giáo có thể ban phước cho những người có quan hệ đồng tính hay không, nói lên nhiều điều về thời đại chúng ta đang sống. Các nhà thần học Công Giáo sẽ lập luận rằng Rôma không thay đổi, sương mù phân biệt trong tuyên bố mới nhất này có nghĩa là nó không ảnh hưởng đến giáo điều cốt lõi của Rôma. Nhưng đó không phải là vấn đề: Thế giới theo dõi không quan tâm đến sự ngụy biện như vậy và coi đây là một sự thay đổi văn hóa cơ bản. Và có vẻ ngây thơ khi nghĩ rằng một sự thay đổi cơ bản trong thực hành mục vụ sẽ không dẫn đến một sự thay đổi đáng kể về thái độ. Những thỏa hiệp như vậy - và đây chắc chắn là một thỏa hiệp - cuối cùng luôn có thiện cảm hơn với lập trường họ đang hướng tới hơn là lập trường họ đang rời bỏ. Khi giáo hoàng gieo rắc sự hỗn loạn trong Giáo Hội của mình về vấn đề ban phước cho người đồng tính, điều đó có thể sẽ ảnh hưởng đến tất cả chúng ta - chắc chắn là giáo sĩ và giáo dân Công Giáo, nhưng cả chúng tôi, những người Thệ Phản.
Đối với những người Thệ Phản (và có thể là nhiều người Công Giáo), đây là một lời nhắc nhở rằng ngôi vị giáo hoàng không phải là nơi chữa trị mọi điều được cho là vấn đề xung quanh quan điểm của người Thệ Phản về sự đầy đủ và rõ ràng của Kinh thánh. Thánh Phaolô đề cao cả tầm quan trọng của Kinh thánh lẫn một giáo hội được đánh dấu bằng chức vụ được tấn phong để bảo tồn và truyền bá đức tin. Không tự mình nó có thể thực hiện được nhiệm vụ, và nếu Thệ Phảndễ bị tổn thương khi không coi trọng Giáo hội đủ nghiêm túc, thì một nền giáo hội học mạnh mẽ và có thứ bậc sẽ dễ tạo ra những hình thức hỗn loạn của riêng mình. Hệ thống chỉ có năng quyền và tính toàn vẹ của giới lãnh đạo.
Trong những hoàn cảnh như vậy, thật dễ dàng theo đuổi một chủ nghĩa háo thắng nào đó của Thệ Phản, khi nhiều người Công Giáo ngày nay dường như phải đương đầu với một cuộc xung đột lương tâm giống như điều mà Luther đã phải đối đầu. Tuy nhiên, vấn đề là ở thời điểm này, những tai ương của Công Giáo đương thời không dễ dàng tách rời khỏi những tai ương của những người Thệ Phản bảo thủ đương thời. Trong nhiều năm, Công Giáo đã cho chúng tôi một chiếc dù để chúng tôi có thể che chở khỏi những điều quá đáng tồi tệ nhất của nền văn hóa rộng lớn hơn. Cho dù đó là cuộc chiến chống phá thai, các mệnh lệnh chăm sóc sức khỏe mang tính xâm phạm hay việc áp đặt hệ tư tưởng chính trị thông qua các quy định quản lý việc nhận con nuôi, Giáo Hội Công Giáo đã lãnh đạo và có sức mạnh tài chính cũng như sự hiện diện văn hóa để làm điều đó theo cách mà những người Thệ Phản không có được. Điều kỳ lạ để nói là Giáo Hội ấy cũng có thể duy trì mà không bị trừng phạt một số lập trườngmà nền văn hóa rộng lớn hơn cho là không thể chấp nhận được nơi những người Thệ Phản. Cách đây vài năm, việc bổ nhiệm tôi vào ban biên tập một tạp chí học thuật gần như bị phủ quyết vì người ta phát hiện ra rằng tôi thuộc một giáo phái không phong chức cho phụ nữ. Sự phản đối chỉ được rút lại khi người khiếu nại chỉ ra rằng các thành viên khác trong cùng hội đồng là người Công Giáo và do đó là thành viên của một Giáo hội có giáo sĩ hoàn toàn là nam giới.
Gần như ngay lập tức nhất, Fiducia Supplicans sẽ ảnh hưởng đến chính hàng giáo sĩ của giáo hoàng, những người giờ đây sẽ phải chịu áp lực rất lớn trong việc ban phước cho các cặp đồng tính ngay cả khi lương tâm của họ gặp rắc rối hoặc bị tổn hại khi làm như vậy. Nhiều người chắc chắn sẽ cảm thấy đồng cảm với Luther tại Diet of Worms, khi ông tuyên bố rõ ràng rằng việc một Kitô hữu nói hoặc hành động trái với lương tâm của mình là không an toàn.
Nhưng các giáo sĩ Công Giáo sẽ không phải là những người duy nhất bị tác động trước tình thế tiến thoái lưỡng nan này. Khi giới lãnh đạo mơ hồ về một vấn đề quan trọng như vậy, điều đó sẽ làm suy yếu vị thế của giáo dân. Điều gì xảy ra với giáo viên trường công dưới áp lực phải chấp nhận bản sắc vạn hoa của cuộc cách mạng tình dục? Thế còn nhân viên của công ty phần mềm bị áp lực phải làm điều tương tự thì sao? Trường hợp của Franz Jägerstätter, được kể lại rất đáng nhớ trong bộ phim A Hidden Life (Một đời Ẩn dật), là một ví dụ tốt, mặc dù cực đoan, về lòng can đảm cần có của một Kitô hữu bình thường khi bị ban lãnh đạo Giáo Hội đầu hàng, tham nhũng và hèn nhát bỏ rơi. Đó là tình thế mà những trò hề mới nhất của Giáo hoàng đã đặt những người bình thường—những người mà việc đứng về phía sự thật có thể khiến họ phải trả giá đắt hơn nhiều so với những gì Giáo hoàng từng phải trả. Giáo viên trường công có thể mất tất cả. Giáo hoàng chỉ mạo hiểm thiện chí của chuyên mục xã luận New York Times. Và nếu ngài không sẵn lòng mạo hiểm điều đó thì tại sao một người nào khác phải bận tâm đến việc hy sinh thực sự?
Điều này cũng sẽ ảnh hưởng đến người Thệ Phản. Dù muốn hay không, tầng lớp viên chức trong nền văn hóa của chúng tôi ít quan tâm đến các cuộc tranh luận về sự biến thể và thẩm quyền của giáo hoàng. Nó không thực sự phân biệt giữa người Công Giáo và người Thệ Phản. Trong mắt nó, tất cả chúng ta đều là Kito6 hữu và do đó những trò tai quái của giáo hoàng sẽ gây áp lực lên tất cả chúng ta. Lập luận sẽ là nếu Rome có thể thay đổi thì tại sao tất cả chúng ta lại không thể thay đổi? Khả năng trú ẩn dưới chiếc dù văn hóa rộng lớn mà Rome đã cung cấp sẽ bị thu hồi về vấn đề này và chúng tôi sẽ cảm nhận được nỗi đau về điều đó.
Có hai loại nhà lãnh đạo: những người coi vai trò của họ là tái tạo lại tổ chức của họ theo hình ảnh riêng của họ, bất kể thiệt hại hàng ngang gây ra cho những người ở phía dưới cột vật tổ (totem); và những người tìm cách bảo vệ lợi ích của những người yếu thế nhất và dễ bị tổn thương nhất trong số những người phụ thuộc vào họ. Trong suốt triều đại giáo hoàng của mình, Đức Phanxicô đã thể hiện mình là loại người vừa kể, nhưng bây giờ có vẻ như đây chỉ là một vỏ bọc giả tạo cho việc là người thuộc loại trước. Một nhà lãnh đạo giỏi nói chuyện rõ ràng. Đức Phanxicô dường như không thể làm được điều đó. Và thật không may, xét đến vị thế cao của Giáo Hội Công Giáo, sự hỗn loạn ở Rome cũng có tác động đến Wittenberg và Geneva.
Thực vậy, sự nhầm lẫn xung quanh tuyên bố gần đây của Đức Giáo Hoàng, Fiducia Supplicans, một tài liệu mơ hồ về việc liệu các giáo sĩ Công Giáo có thể ban phước cho những người có quan hệ đồng tính hay không, nói lên nhiều điều về thời đại chúng ta đang sống. Các nhà thần học Công Giáo sẽ lập luận rằng Rôma không thay đổi, sương mù phân biệt trong tuyên bố mới nhất này có nghĩa là nó không ảnh hưởng đến giáo điều cốt lõi của Rôma. Nhưng đó không phải là vấn đề: Thế giới theo dõi không quan tâm đến sự ngụy biện như vậy và coi đây là một sự thay đổi văn hóa cơ bản. Và có vẻ ngây thơ khi nghĩ rằng một sự thay đổi cơ bản trong thực hành mục vụ sẽ không dẫn đến một sự thay đổi đáng kể về thái độ. Những thỏa hiệp như vậy - và đây chắc chắn là một thỏa hiệp - cuối cùng luôn có thiện cảm hơn với lập trường họ đang hướng tới hơn là lập trường họ đang rời bỏ. Khi giáo hoàng gieo rắc sự hỗn loạn trong Giáo Hội của mình về vấn đề ban phước cho người đồng tính, điều đó có thể sẽ ảnh hưởng đến tất cả chúng ta - chắc chắn là giáo sĩ và giáo dân Công Giáo, nhưng cả chúng tôi, những người Thệ Phản.
Đối với những người Thệ Phản (và có thể là nhiều người Công Giáo), đây là một lời nhắc nhở rằng ngôi vị giáo hoàng không phải là nơi chữa trị mọi điều được cho là vấn đề xung quanh quan điểm của người Thệ Phản về sự đầy đủ và rõ ràng của Kinh thánh. Thánh Phaolô đề cao cả tầm quan trọng của Kinh thánh lẫn một giáo hội được đánh dấu bằng chức vụ được tấn phong để bảo tồn và truyền bá đức tin. Không tự mình nó có thể thực hiện được nhiệm vụ, và nếu Thệ Phảndễ bị tổn thương khi không coi trọng Giáo hội đủ nghiêm túc, thì một nền giáo hội học mạnh mẽ và có thứ bậc sẽ dễ tạo ra những hình thức hỗn loạn của riêng mình. Hệ thống chỉ có năng quyền và tính toàn vẹ của giới lãnh đạo.
Trong những hoàn cảnh như vậy, thật dễ dàng theo đuổi một chủ nghĩa háo thắng nào đó của Thệ Phản, khi nhiều người Công Giáo ngày nay dường như phải đương đầu với một cuộc xung đột lương tâm giống như điều mà Luther đã phải đối đầu. Tuy nhiên, vấn đề là ở thời điểm này, những tai ương của Công Giáo đương thời không dễ dàng tách rời khỏi những tai ương của những người Thệ Phản bảo thủ đương thời. Trong nhiều năm, Công Giáo đã cho chúng tôi một chiếc dù để chúng tôi có thể che chở khỏi những điều quá đáng tồi tệ nhất của nền văn hóa rộng lớn hơn. Cho dù đó là cuộc chiến chống phá thai, các mệnh lệnh chăm sóc sức khỏe mang tính xâm phạm hay việc áp đặt hệ tư tưởng chính trị thông qua các quy định quản lý việc nhận con nuôi, Giáo Hội Công Giáo đã lãnh đạo và có sức mạnh tài chính cũng như sự hiện diện văn hóa để làm điều đó theo cách mà những người Thệ Phản không có được. Điều kỳ lạ để nói là Giáo Hội ấy cũng có thể duy trì mà không bị trừng phạt một số lập trườngmà nền văn hóa rộng lớn hơn cho là không thể chấp nhận được nơi những người Thệ Phản. Cách đây vài năm, việc bổ nhiệm tôi vào ban biên tập một tạp chí học thuật gần như bị phủ quyết vì người ta phát hiện ra rằng tôi thuộc một giáo phái không phong chức cho phụ nữ. Sự phản đối chỉ được rút lại khi người khiếu nại chỉ ra rằng các thành viên khác trong cùng hội đồng là người Công Giáo và do đó là thành viên của một Giáo hội có giáo sĩ hoàn toàn là nam giới.
Gần như ngay lập tức nhất, Fiducia Supplicans sẽ ảnh hưởng đến chính hàng giáo sĩ của giáo hoàng, những người giờ đây sẽ phải chịu áp lực rất lớn trong việc ban phước cho các cặp đồng tính ngay cả khi lương tâm của họ gặp rắc rối hoặc bị tổn hại khi làm như vậy. Nhiều người chắc chắn sẽ cảm thấy đồng cảm với Luther tại Diet of Worms, khi ông tuyên bố rõ ràng rằng việc một Kitô hữu nói hoặc hành động trái với lương tâm của mình là không an toàn.
Nhưng các giáo sĩ Công Giáo sẽ không phải là những người duy nhất bị tác động trước tình thế tiến thoái lưỡng nan này. Khi giới lãnh đạo mơ hồ về một vấn đề quan trọng như vậy, điều đó sẽ làm suy yếu vị thế của giáo dân. Điều gì xảy ra với giáo viên trường công dưới áp lực phải chấp nhận bản sắc vạn hoa của cuộc cách mạng tình dục? Thế còn nhân viên của công ty phần mềm bị áp lực phải làm điều tương tự thì sao? Trường hợp của Franz Jägerstätter, được kể lại rất đáng nhớ trong bộ phim A Hidden Life (Một đời Ẩn dật), là một ví dụ tốt, mặc dù cực đoan, về lòng can đảm cần có của một Kitô hữu bình thường khi bị ban lãnh đạo Giáo Hội đầu hàng, tham nhũng và hèn nhát bỏ rơi. Đó là tình thế mà những trò hề mới nhất của Giáo hoàng đã đặt những người bình thường—những người mà việc đứng về phía sự thật có thể khiến họ phải trả giá đắt hơn nhiều so với những gì Giáo hoàng từng phải trả. Giáo viên trường công có thể mất tất cả. Giáo hoàng chỉ mạo hiểm thiện chí của chuyên mục xã luận New York Times. Và nếu ngài không sẵn lòng mạo hiểm điều đó thì tại sao một người nào khác phải bận tâm đến việc hy sinh thực sự?
Điều này cũng sẽ ảnh hưởng đến người Thệ Phản. Dù muốn hay không, tầng lớp viên chức trong nền văn hóa của chúng tôi ít quan tâm đến các cuộc tranh luận về sự biến thể và thẩm quyền của giáo hoàng. Nó không thực sự phân biệt giữa người Công Giáo và người Thệ Phản. Trong mắt nó, tất cả chúng ta đều là Kito6 hữu và do đó những trò tai quái của giáo hoàng sẽ gây áp lực lên tất cả chúng ta. Lập luận sẽ là nếu Rome có thể thay đổi thì tại sao tất cả chúng ta lại không thể thay đổi? Khả năng trú ẩn dưới chiếc dù văn hóa rộng lớn mà Rome đã cung cấp sẽ bị thu hồi về vấn đề này và chúng tôi sẽ cảm nhận được nỗi đau về điều đó.
Có hai loại nhà lãnh đạo: những người coi vai trò của họ là tái tạo lại tổ chức của họ theo hình ảnh riêng của họ, bất kể thiệt hại hàng ngang gây ra cho những người ở phía dưới cột vật tổ (totem); và những người tìm cách bảo vệ lợi ích của những người yếu thế nhất và dễ bị tổn thương nhất trong số những người phụ thuộc vào họ. Trong suốt triều đại giáo hoàng của mình, Đức Phanxicô đã thể hiện mình là loại người vừa kể, nhưng bây giờ có vẻ như đây chỉ là một vỏ bọc giả tạo cho việc là người thuộc loại trước. Một nhà lãnh đạo giỏi nói chuyện rõ ràng. Đức Phanxicô dường như không thể làm được điều đó. Và thật không may, xét đến vị thế cao của Giáo Hội Công Giáo, sự hỗn loạn ở Rome cũng có tác động đến Wittenberg và Geneva.