Jon Fosse, người trở lại đạo Công Giáo, đoạt giải Nobel Văn học 2023

(Aleteia - John Touhey)

Tiểu thuyết gia và nhà viết kịch nổi tiếng người Na Uy đã gia nhập vào Giáo Hội Công Giáo năm 2012, Cuốn tiểu thuyết 'Septology' của ông đề cập đến mối quan hệ của một họa sĩ với Thiên Chúa.

Nhà viết kịch và tiểu thuyết gia người Na Uy Jon Fosse là người đoạt giải Nobel Văn học năm 2023 mà ủy ban mới công bố hôm thứ Năm (5/10/2023). Fosse, người được ủy ban Nobel lựa chọn vì “rất nhiều vở kịch, tiểu thuyết, tuyển tập thơ, tiểu luận, sách thiếu nhi và các bản dịch” của ông. Ông đã gia nhập vào Giáo Hội Công Giáo năm 2012, lúc ông đã là một nhà văn nỗi lạc vào thời điểm đó.

Fosse đã mô tả quá trình viết của mình là một “trải nghiệm khi bước vào một giai đoạn mới”. Ông ấy nói với một phóng viên tờ New Yorker rằng:

“Tôi đã có một bước ngoặt tâm linh trong đời mình liên quan đến việc bước vào điều huyền nhiệm. Trước đây là một người vô thần, tôi không thể giải thích được những điều tôi viết, điều gì đã khiến nó xảy ra. Nó đến từ đâu? Tôi không thể trả lời được. Bạn luôn có thể giải thích bộ não một cách khoa học, nhưng bạn không thể hiểu được ánh sáng hay sức mạnh của nó. Đó là một cái gì đó khác.

Tôi cũng có những cuộc đấu tranh với chứng nghiện rượu và lo âu. Ông ấy đã ghi nhận việc trở lại đạo Công Giáo đã giúp ông ấy giải quyết nhiều vấn đề của đời mình.

Jon Fosse là một tiểu thuyết gia thành đạt khi ông bắt đầu viết cho sân khấu vào những năm 1990. Ủy ban Nobel gọi ông là “một trong những nhà viết kịch được trình diễn rộng rãi nhất trên thế giới”. Những vở kịch của ông đã mang lại cho ông giải thưởng Ibsen danh giá vào năm 1996.

Tuy nhiên, chính một loạt tiểu thuyết mà Fosse bắt đầu viết sau khi vào đạo đã khiến ông được độc giả trong thế giới tiếng Anh chú ý.

Bảy cuốn tiểu thuyết hình thành tập chuyện Septology được chào đón rộng rãi của ông liên quan đến một họa sĩ già đang suy ngẫm liệu bức tranh cuối cùng của ông, trông giống như cây thánh giá của Thánh Anrê đã hoàn chỉnh hay chưa. Ông ấy cũng suy ngẫm về cuộc đời và mối quan hệ của mình với Chúa. Tác phẩm này được viết thành một câu chuyện dài. “Bạn không đọc sách của tôi thì không biết được cốt truyện!” Fosse từng nói với một người phỏng vấn. Ông gọi phong cách viết của mình là “văn xuôi tiệm tiến” và “chủ nghĩa hiện thực huyền bí”.

Gregory Wolfe, nhà xuất bản và biên tập viên của nhà xuất bản Slant Books, nói với trang mạng Aleteia rằng:

Jon Fosse là một người rất xứng đáng đoạt giải Nobel về văn học. Mặc dù ông là một nhà viết kịch được phát hành rộng rãi, nhưng danh tiếng của ông lan rộng trong những năm gần đây qua những tác phẩm tiểu thuyết của ông, bao gồm cả bộ Septology uyên bác. Mặc dù phong cách của ông có thể không phù hợp với sở thích của mọi người, nhưng đó không phải vì ông là người trí thức hay chính trị. Trên thực tế, văn xuôi của Fosse đã được so sánh như phụng vụ: nó sử dụng rất nhiều từ ngữ, hình ảnh đơn sơ và lặp đi lặp lại để gợi nhớ về ký ức, về niềm khao khát và sự tìm kiếm tâm linh. Và quả thực, với tư cách là một người mới vào Giáo Hội Công Giáo, ông đã trực tiếp đưa lời cầu nguyện vào các câu chuyện. Những độc giả sẵn sàng chấp nhận “đường cong học tập” ngắn gọn để điều chỉnh phong cách kể chuyện của ông, sẽ hài lòng bởi ông là một nhà văn có khả năng nhạy cảm gần như thần bí.

Giải Nobel Văn học được Viện Hàn Lâm Thụy Điển trao tặng hàng năm tại Stockholm, Thụy Điển. Những người đoạt giải Nobel bao gồm một số nhà văn nổi tiếng nhất trong hàng trăm năm qua, trong đó có Rudyard Kipling, Thomas Mann, Albert Camus và tiểu thuyết gia Công Giáo Sigrid Undset.