1. Nhiều người Nga tin rằng trùm Wagner Yevgeny Prigozhin đã có kế hoạch trả thù nếu chẳng may anh ta bị Putin ám sát
Ký giả Katie Davis của tờ The Sun có trụ sở ở Luân Đôn có bài tường trình nhan đề “BACK FROM THE DEAD Putin faces Prigozhin’s revenge from ‘beyond the grave’ as Wagner boss prepared ‘Plan B’ to bring down Vlad”, nghĩa là “TRỞ LẠI TỪ CÕI CHẾT Putin phải đối mặt với sự trả thù của Prigozhin từ 'bên kia nấm mồ' khi ông chủ Wagner chuẩn bị 'Kế hoạch B' để hạ bệ Vladimir Putin”. Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Túy Vân
Các nguồn tin khẳng định trùm Wagner Yevgeny Prigozhin đã chuẩn bị “Kế hoạch B” để lật đổ Vladimir Putin trong trường hợp anh ta bị giết.
Ông trùm quân đội đánh thuê đáng sợ, 62 tuổi, được tường trình đã chết sau khi máy bay riêng của ông bị rơi trong một quả cầu lửa hôm thứ Tư.
Có nhiều đồn đoán rằng Prigozhin đã bị giết theo lệnh của Putin sau khi làm lung lay quyền lực của tên bạo chúa bằng một cuộc đảo chính ngắn ngủi chỉ hai tháng trước.
Bất chấp những tuyên bố rằng Putin đã vĩnh viễn khiến đối phương của mình phải im lặng, các nguồn tin cho biết nhà độc tài này có thể phải đối mặt với sự trả thù của Prigozhin từ bên kia nấm mồ.
Nhà hoạt động nhân quyền người Nga Vladimir Osechkin cho biết những người trong cuộc khẳng định Prigozhin đã chuẩn bị sẵn kế hoạch nếu bị giết chết, trong đó có việc làm rò rỉ những bí mật thâm cung bí sử nhất của Putin.
Igor Sushko, từ nhóm nghiên cứu Winds of Chagne, đã tweet: “Osechkin chắc chắn 99,999% rằng Prigozhin thực sự đã bị Putin ám sát.”
“Nguồn của Osechkin: Cơ quan an ninh của Prigozhin đã thu thập tất cả các thiết bị điện tử và tài liệu từ văn phòng của họ và biến mất.
“Prigozhin đã có kế hoạch 'B' cho tình huống này và những vụ rò rỉ thông tin khổng lồ chống lại cá nhân Putin, dự kiến sẽ xảy ra nếu ông ấy thực sự đã chết.”
Trong khi đó, lực lượng Wagner được cho là đã lên kế hoạch “huy động toàn diện” trong trường hợp thủ lĩnh của họ bị giết.
Theo hãng tin Readovka của Nga - có quan hệ với Prigozhin - lính đánh thuê đã có “cơ chế hành động được phê duyệt từ lâu trong trường hợp Prigozhin hoặc Dmitry Utkin qua đời”.
Các thành viên mờ ám của Wagner đe dọa sẽ một lần nữa hành quân về Mạc Tư Khoa nếu Prigozhin được xác nhận đã chết.
Họ thông báo trong một video: “Nhiều cuộc thảo luận về những gì Wagner sẽ làm trong tình huống này.
“Chúng tôi sẽ nói một điều - chúng tôi đang bắt đầu. Hãy chờ đợi chúng tôi.”
Cả hai nguồn tin của Wagner và Mạc Tư Khoa đều khẳng định Prigozhin và cánh tay phải của ông ta là Utkin đã chết – và hôm thứ Năm đích thân Putin đã xác nhận và chia buồn với gia đình nhưng không quên kèm theo nhận xét rằng Prigozhin đã phạm nhiều lầm lỗi.
Thi thể của cả 10 người thiệt mạng trong vụ hỏa hoạn đã được đưa về nhà xác để giám định pháp y.
Và theo báo cáo, điện thoại của Prigozhin đã được tìm thấy trong đống đổ nát.
Tin đồn trên mạng xã hội Nga cho thấy chất nổ đã được giấu bên trong thùng “rượu đắt tiền” được đưa lên máy bay trước khi 10 người thiệt mạng trong vụ tai nạn máy bay.
Và Viện Nghiên cứu Chiến tranh cho biết phát hiện của họ cho thấy Putin “gần như chắc chắn” đã ra lệnh cho quân đội Nga hạ gục chiếc máy bay phản lực bằng hỏa tiễn đất đối không hay bằng chất nổ được đưa lén lên phi cơ.
Trong khi đó, tiếp viên của Prigozhin nói với gia đình cô về việc máy bay bị trì hoãn mà không rõ nguyên nhân và cho rằng chiếc máy bay đang được “sửa chữa” trước chuyến bay.
Sau khi rời Mạc Tư Khoa vào hôm thứ Tư, chiếc máy bay phản lực đã được quay phim đang lao theo hình xoắn ốc xuống mặt đất từ độ cao 28.000ft trong khi khói bốc ra ngùn ngụt.
Những bức ảnh gây sốc về hậu quả cho thấy mảnh vỡ cháy rụi của chiếc máy bay.
Con chó cưng cũ của Putin đã chọc giận tên bạo chúa khi ông ta tổ chức một cuộc nổi dậy vũ trang vào ngày 23 tháng 6 nhằm lật đổ các nhà lãnh đạo quân sự của Nga khi ông ta lật đổ những nhà lãnh đạo ở Mạc Tư Khoa.
Tuy nhiên, cuộc nổi loạn đang sôi sục đã bị dập tắt sau khi Prigozhin đạt được một thỏa thuận cay đắng với Putin nhằm chấm dứt khoảng thời gian đáng kinh ngạc kéo dài 36 giờ, trong đó lực lượng Wagner đã tiến tới phạm vi 225 dặm tính từ thủ đô.
Diễn biến này xảy ra sau khi ít nhất 40 nhân vật cấp cao của Nga qua đời một cách bí ẩn kể từ khi Putin phát động cuộc chiến đẫm máu ở Ukraine hơn một năm trước.
Các chuyên gia tin rằng Putin dường như đang lãnh đạo một quốc gia “mafia”, nơi giết người là một công cụ được sử dụng để đánh bại đối phương của ông và khiến các đồng minh khó chịu của ông phải tuân theo quy luật.
Prigozhin bay tới Mạc Tư Khoa không rõ lý do sau khi trở về từ Phi Châu - và không biết liệu ông có được Điện Cẩm Linh triệu tập đến đó hay không.
2. Đồng minh của Putin 'bị làm nhục' trước báo cáo Prigozhin tử nạn trong vụ rớt máy bay
Tờ Newsweek có bài tường trình nhan đề “Putin Ally 'Humiliated' By Prigozhin Reported Death in Plane Crash: General”, nghĩa là “Đồng minh của Putin 'bị làm nhục' trước báo cáo về cái chết của Prigozhin trong vụ tai nạn máy bay”. Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Thảo Ly.
Tướng quân đội Mỹ đã nghỉ hưu Ben Hodges cho biết Tổng thống Belarus Alexander Lukashenko, một đồng minh chủ chốt của Tổng thống Nga Vladimir Putin, đã “bị bẽ mặt” trước cái chết của nhà lãnh đạo Tập đoàn Wagner Yevgeny Prigozhin.
Prigozhin, người thành lập Nhóm Wagner bán quân sự chiến đấu cùng quân đội Nga trong cuộc xâm lược Ukraine, được cho là một trong 10 hành khách thiệt mạng sau khi một máy bay phản lực tư nhân bị rơi ở vùng Tver của Nga khi đang đi từ Mạc Tư Khoa đến St. Petersburg hôm thứ Tư. Prigozhin được cho là đã thiệt mạng trong vụ tai nạn, mặc dù cho đến nay Điện Cẩm Linh vẫm im lặng trước cái chết của anh ta.
Các báo cáo về cái chết của Prigozhin bắt nguồn từ các nguồn truyền thông Nga như Tass và đã làm dấy lên suy đoán về khả năng chính quyền Nga có thể liên quan đến vụ bắn rơi máy bay, mặc dù suy đoán này chưa được xác nhận.
Vụ tai nạn xảy ra đúng hai tháng sau khi Tập đoàn Wagner của Prigozhin lãnh đạo một cuộc binh biến chống lại giới lãnh đạo quân sự Mạc Tư Khoa trong bối cảnh thất vọng vì cuộc xâm lược không đạt được tiến bộ đáng kể. Sau cuộc nổi dậy, Lukashenko đã giúp môi giới một thỏa thuận chấm dứt cuộc binh biến để đổi lấy việc cho phép chuyển Prigozhin và Tập đoàn Wagner sang Belarus, thay vì phải đối mặt với việc bị truy tố ở Nga.
Tướng Hodges, người từng là tướng chỉ huy của Quân đội Hoa Kỳ ở Âu Châu, cho biết các báo cáo về cái chết của Prigozhin khiến Lukashenko có vẻ “bẽ bàng” trước thỏa thuận này.
“Lukashenko trông thật nhục nhã, yếu đuối...anh ta đã môi giới cho thương vụ Prigozhin...bây giờ thì sao? Tòa Đại Sứ Hoa Kỳ đã yêu cầu người Mỹ rời Belarus hai ngày trước. Ukraine sẽ được hưởng lợi từ sự xung đột liên tục này trong cơ cấu lãnh đạo của Nga và sẽ tìm ra cách khai thác điều này”, Hodges viết trong một bài đăng trên nền tảng truyền thông xã hội X, trước đây gọi là Twitter.
Lukashenko là đồng minh thân cận của Putin trong bối cảnh Nga xâm lược, điều này đã khiến hầu hết các quốc gia Âu Châu ban hành các lệnh trừng phạt đối với nền kinh tế Mạc Tư Khoa và Belarus; và hỗ trợ Ukraine. Lukashenko đã ủng hộ Nga, thậm chí còn cho phép lực lượng Nga sử dụng lãnh thổ của đất nước mình để tiến vào Ukraine ngay từ đầu cuộc chiến.
Ông ta chưa đưa ra bình luận công khai nào về vụ tai nạn máy bay.
Tướng Hodges nói với Newsweek rằng ông “không tin vào những vụ tai nạn ở Nga trong những trường hợp như thế này”.
“Nga là một tổ chức Mafia và không ai trong số những người này tin tưởng lẫn nhau. Tôi nghĩ tối nay rất nhiều người sẽ lo lắng và hồi hộp cho sự an toàn của chính mình. Tất nhiên đây là tin tốt cho Ukraine. Thêm bằng chứng về sự rạn nứt của cơ cấu quyền lực ở Điện Cẩm Linh,” ông nói.
Ông cho biết bất kỳ quan chức Nga nào không bảo vệ mạnh mẽ Putin nên “khá quan tâm” đến sức khỏe của họ.
“Tướng Nga Surovikin ở đâu? Nghe nói anh ta đang bị quản thúc tại gia...Nếu tôi là anh ta thì tôi sẽ khá lo lắng. Tương tự đối với các Tướng lĩnh hoặc quan chức khác đã không công khai đứng ra bảo vệ Putin trong Cuộc nổi dậy của Prigozhin hai tháng trước,” Tướng Hodges nói.
Newsweek đã liên hệ với văn phòng của Lukashenko để yêu cầu bình luận qua email.
3. Tập đoàn Wagner bỏ chạy khỏi Belarus sau cái chết của Prigozhin
Tờ Newsweek có bài tường trình nhan đề “Wagner Group Flees Belarus Following Prigozhin's Death”, nghĩa là “ Tập đoàn Wagner trốn khỏi Belarus sau cái chết của Prigozhin.” Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Túy Vân.
Theo báo cáo, sau cái chết được tường trình của lãnh đạo Tập đoàn Wagner Yevgeny Prigozhin, các thành viên trong nhóm lính đánh thuê của ông đã bắt đầu rời căn cứ lớn của họ ở Belarus.
Prigozhin được liệt kê là hành khách trên chiếc máy bay phản lực bị rơi ở vùng Tver của Nga hôm thứ Tư, khiến toàn bộ 10 người trên máy bay thiệt mạng. Hôm thứ Năm, Tổng thống Nga Vladimir Putin đã đưa ra một xác nhận mạnh mẽ về cái chết của Prigozhin khi ông nói về vụ tai nạn và thời gian ông quen biết người sáng lập Wagner, và ngỏ lời chia buồn với gia đình.
Trung tâm Kháng chiến Quốc gia Ukraine, do Lực lượng Vũ trang Ukraine thành lập ngay sau khi Putin tiến hành cuộc xâm lược vào tháng 2 năm 2022, cho biết các chiến binh Wagner ở Belarus đã bắt đầu lên một đoàn xe sau khi có tin về vụ tai nạn máy bay và “có thể” đang hướng tới Nga. Trung tâm cho biết thêm các cơ quan đặc biệt của Belarus “đang cố gắng ngăn chặn xe của lính đánh thuê rời đi”.
Đài phát thanh Svoboda, cơ quan của Đài Âu Châu Tự do và Đài Tự do của Nga, đưa tin rằng một hình ảnh vệ tinh chụp hôm thứ Tư cho thấy khoảng một phần ba trại Wagner chính ở Belarus đã được dọn sạch. Belaruski Hajun, một nhóm giám sát độc lập có trụ sở tại Minsk, cũng mô tả hình ảnh vệ tinh cho thấy trại bị dỡ bỏ.
Hình ảnh vệ tinh mà Radio Svoboda thu được đến từ các dịch vụ của Planet Labs và cho thấy trại Wagner ở làng Tsel, gần thị trấn Osipovichi và gần biên giới Ukraine.
Các hình ảnh vệ tinh trước đó cho thấy các thành viên Wagner bắt đầu đến Tsel vào tháng 6 sau cuộc binh biến thất bại của Prigozhin chống lại Mạc Tư Khoa vào cuối tháng 6. Một trong những điều kiện để Điện Cẩm Linh hủy bỏ cáo buộc đối với Prigozhin là ông ta phải sống lưu vong ở Belarus, và một lượng lớn chiến binh của ông ta bắt đầu dựng lều ở Tsel trong suốt tháng 7.
Newsweek đã liên hệ với Bộ trưởng Bộ Ngoại giao Belarus qua email để yêu cầu bình luận.
Theo Radio Svoboda, trại Tsel gần đây có 273 lều dân cư, và trong số đó, 101 lều đã bị dỡ bỏ. Tờ báo này ước tính mỗi căn lều có thể chứa khoảng 20 binh sĩ, điều này có nghĩa là khoảng 2.000 chiến binh Wagner có thể di chuyển ra khỏi lãnh thổ.
Đài phát thanh Svoboda cho biết các hình ảnh vệ tinh khác do các biên tập viên của đài này nghiên cứu “không cho thấy sự hình thành các trại lều tương tự trên lãnh thổ của các cơ sở huấn luyện hoặc đơn vị quân sự khác của Belarus”. Tờ báo này lưu ý rằng các kênh Telegram có liên kết chặt chẽ với Wagner đã đưa ra các thông báo về việc các thành viên của tổ chức này sẽ được cử đi “kỳ nghỉ dài ngày” ở Nga.
Radio Svoboda viết: “Có khả năng một số lính đánh thuê của Wagner đã bắt đầu được chuyển đến Phi Châu”, nhưng kênh Telegram liên kết với Wagner cho đến nay vẫn chưa đưa ra bằng chứng nào về điều này.
4. Cuộc tấn công đổ bộ của Ukraine vào Crimea phá hỏng khoảnh khắc quan trọng của Putin
Tờ Newsweek có bài tường trình nhan đề “Ukraine's Amphibious Assault on Crimea Sours Putin's Big Moment”, nghĩa là “Cuộc tấn công đổ bộ của Ukraine vào Crimea phá hỏng khoảnh khắc quan trọng của Putin.” Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Kim Thúy.
Tình báo quân sự Ukraine hôm thứ Năm đã đánh dấu ngày độc lập của đất nước bằng cách công bố chiến dịch đổ bộ thành công ở Crimea, trong một tuần chứng kiến nhiều cuộc tấn công vào các địa điểm quân sự nhạy cảm trên bán đảo bị Nga tạm chiếm.
“Các đơn vị của Tổng cục Tình báo của Bộ Quốc phòng đã đổ bộ lên bán đảo Crimea như một phần của chiến dịch đặc biệt, và mọi nhiệm vụ đã được hoàn thành”.
Thông báo này được đưa ra một ngày sau khi Ukraine tuyên bố đã phá hủy hệ thống phòng không S-400 của Nga gần khu định cư Olenivka ở Crimea và công bố một đoạn video cho thấy vụ nổ ngoạn mục của hệ thống trị giá 500 triệu Mỹ Kim.
Cuộc tấn công S-400 trùng hợp với cuộc tấn công làm hư hỏng hệ thống hỏa tiễn chống hạm Bastion tại Cape Tarkhankut, gần Olenivka. Áp lực lên Crimea – vốn đã gia tăng thông qua các cuộc tấn công bằng máy bay không người lái và hải quân ngày càng phổ biến, cộng với các cuộc tấn công liên tục vào Cầu eo biển Kerch – đang ngày càng gia tăng.
Mạc Tư Khoa coi Crimea là lãnh thổ của Nga và là nền tảng cho dự án tạo dựng huyền thoại đế quốc mới của Tổng thống Vladimir Putin. Các cuộc tấn công liên tục ở đó làm suy yếu nỗ lực của Điện Cẩm Linh nhằm củng cố quyền lực và bịt miệng những người chỉ trích nó.
Vụ nghi ngờ bắn rơi máy bay của nhà lãnh đạo Tập đoàn Wagner Yevgeny Prigozhin đã gửi đi một thông điệp về sự kiểm soát tàn nhẫn tiếp tục của Putin, nhưng thành công của Ukraine ở Crimea lại gửi đi một tín hiệu rất khác. Newsweek đã liên hệ với Bộ Quốc phòng Nga qua email để yêu cầu bình luận.
“Crimea bây giờ không thể được gọi là nơi trú ẩn an toàn,” Ivan Stupak – cựu sĩ quan Cơ quan An ninh Ukraine, gọi tắt là SBU, và hiện là cố vấn cho ủy ban an ninh, quốc phòng và tình báo quốc gia của quốc hội Ukraine – nói với Newsweek.
Stupak, người cũng làm việc với Viện Tương lai Ukraine, cho biết: “Tuần này thật tuyệt vời, thực sự tuyệt vời”.
GUR cho biết trong một tuyên bố đăng trên Telegram rằng “các đơn vị đặc biệt trên tàu thủy đã đổ bộ vào bờ biển trong khu vực định cư Olenivka và Mayak” ở mũi phía tây bắc của Crimea. “Kết quả là địch bị tổn thất về nhân lực, trang thiết bị của địch bị phá hủy. Ngoài ra, quốc kỳ lại tung bay ở Crimea của Ukraine.”
“Mọi mục tiêu, nhiệm vụ đều đã hoàn thành. Khi kết thúc chiến dịch đặc biệt, quân phòng thủ Ukraine đã rời khỏi hiện trường mà không có thương vong.” Tuyên bố được đăng cùng với một đoạn video cho thấy một chiếc thuyền máy nhỏ di chuyển trên mặt nước vào ban đêm gần bờ biển, một lá cờ Ukraine được kéo lên trên một tòa nhà và một cuộc đọ súng với đối phương.
Các cuộc tấn công tuần này ở Crimea tập trung vào Mũi Tarkhankut, nhô ra Hắc Hải từ bờ biển phía tây bắc của bán đảo và cung cấp một vị trí phòng thủ tự nhiên cho vịnh Sevastopol và Hạm đội Hắc Hải của Nga có trụ sở chính ở đó.
Stupak cho biết Cape là nơi có “một số hệ thống radar, hệ thống tầm xa, hệ thống tầm trung, hệ thống phòng không khác nhau như S-400, S-300, v.v.” Khu vực này là “một điểm rất mạnh” mà Stupak nói “khiến lực lượng đặc biệt Ukraine tiến hành các hoạt động đặc biệt ở Sevastopol gặp rất nhiều thách thức”.
“Tôi tin rằng từ hôm qua và hôm nay, lực lượng đặc biệt của chúng tôi có nhiều cơ hội hơn để tiến hành các hoạt động thành công hơn ở cảng Sevastopol,” Stupak nói và lưu ý rằng “các tàu, máy bay và tàu tiếp tế” sẽ là một trong những mục tiêu hấp dẫn nhất đối với quân đội Kyiv.
“ Chúng tôi chỉ mới bắt đầu,” Stupak nói. “Mọi thứ đều ở tương lai.”
Cuộc đổ bộ dường như mang tính biểu tượng lớn, được thiết kế để vực dậy tinh thần của Ukraine và một lần nữa làm bẽ mặt các lực lượng Nga, những người đã mất nhiều năm củng cố bán đảo đề phòng trường hợp Ukraine tấn công trong tương lai.
Stupak nói về hoạt động đổ bộ: “Điều tối thiểu là triển khai trên bãi biển và chụp ảnh với lá cờ”. “Nhưng tôi tin rằng nhiệm vụ chính có thể là tiến hành một số hoạt động phá hoại, có thể làm nổ tung một số hệ thống radar hoặc thứ gì đó khác.”
“Nhưng có lẽ lực lượng của chúng tôi đã gặp một số lực lượng bảo vệ bờ biển hoặc lực lượng biên phòng và có tiếng súng. Vì vậy, hoạt động này dù chưa có hiệu quả cao về mặt quân sự nhưng lại là một hoạt động rất xúc động đối với người Ukraine...Chúng tôi hài lòng ngay cả với những kết quả đó”.
Putin và các quan chức hàng đầu của ông không có dấu hiệu hạ thấp mục tiêu chiến tranh theo chủ nghĩa tối đa của họ. Tổng thống Nga đã nhiều lần tuyên bố rằng Kyiv và các đối tác phương Tây phải chấp nhận “thực tế lãnh thổ mới” bị Nga tạm chiếm trước khi có thể tổ chức bất kỳ cuộc đàm phán nào.
Với việc Ukraine lại tiếp tục tấn công và cuộc binh biến của Tập đoàn Wagner vẫn còn vang dội khắp giới chính trị Nga, Putin đang tìm cách củng cố quyền lực của mình trước cuộc bầu cử tổng thống vào năm tới.
Cuộc đua sẽ có gian lận, nhưng “ông chủ” – như Putin thường được nhắc đến trong số những người nắm quyền lực ở Điện Cẩm Linh – sẽ muốn khu vực bầu cử diễn ra suôn sẻ.
Mykhailo Podolyak, cố vấn cho văn phòng Tổng thống Volodymyr Zelenskiy, đã viết trên X — trước đây gọi là Twitter — rằng “việc loại bỏ Prigozhin và chỉ huy Wagner một cách rõ ràng trong tuần này hai tháng sau âm mưu đảo chính là tín hiệu của Putin gởi tới giới tinh hoa Nga trước cuộc bầu cử năm 2024 rằng 'Hãy cẩn thận! Không trung thành đồng nghĩa với cái chết.'“
Samuel Ramani, tác giả cuốn “Cuộc chiến của Putin ở Ukraine” và là cộng tác viên tại Viện nghiên cứu Dịch vụ Thống nhất Hoàng gia Anh, nói với Newsweek rằng “có lẽ đây là một giả thuyết chính đáng và đây là lý do tại sao Prigozhin phải ra đi”.
Ramani nói thêm: “Rõ ràng, cái chết của Prigozhin đang được tổ chức ở Kyiv vì anh ta bị chỉ trích kịch liệt vì những gì anh ta đã làm ở Bakhmut, và những gì anh ta đã làm ở những vùng khác của đất nước”. “Phần lớn người dân Ukraine dường như tin vào quan điểm rằng Putin thực hiện việc này như một kiểu sứ mệnh trả thù”.
Trong khi nỗi sợ hãi và sự trả thù tràn ngập ở Nga, việc đổ bộ Crimea đầy tham vọng của Ukraine nhấn mạnh cam kết giải phóng hoàn toàn của nước này, bất chấp sự hoài nghi ở Mạc Tư Khoa và phương Tây. Ramani nói: “Hiện tại có rất nhiều sự tự tin, rất nhiều sự dũng cảm.
5. Vụ đột tử của Prigozhin kích hoạt kế hoạch dự phòng của người quá cố
Tờ Newsweek có bài tường trình nhan đề “Prigozhin's Death Fuels Dead Man's Switch Contingency Plan Claims”, nghĩa là “Các báo cáo cho rằng cái chết của Prigozhin thúc đẩy việc kích hoạt kế hoạch dự phòng của người quá cố.” Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Túy Vân.
Các báo cáo khẳng định Tập đoàn Wagner đã thiết lập một kế hoạch khẩn cấp sẽ được kích hoạt trong trường hợp lãnh đạo của nhóm, Yevgeny Prigozhin, qua đời đột ngột.
Readovka, một ấn phẩm ủng hộ Điện Kremlin liên kết với Tập đoàn Wagner, đưa tin hôm thứ Tư rằng nhóm bán quân sự, trong nhiều tháng đã đóng vai trò quan trọng trong cuộc chiến của Nga ở Ukraine, đã lên kế hoạch “huy động toàn bộ” nếu Prigozhin hoặc Dmitry Utkin—cánh tay mặt của Prigozhin- người đã giúp thành lập nhóm vào năm 2014—bị đột tử, bất kể ai chịu trách nhiệm về cái chết của họ.
Nhà chức trách Nga cho biết vào chiều tối thứ Tư, một chiếc máy bay tư nhân của Prigozhin đang đi từ Mạc Tư Khoa đến St. Petersburg đã bị rơi gần làng Kuzhenkino ở vùng Tver, khiến toàn bộ 10 người trên máy bay thiệt mạng.
Hiện chưa rõ nguyên nhân vụ tai nạn, mặc dù một số báo cáo cho rằng máy bay đã bị lực lượng phòng không Nga bắn hạ. Ukraine đã phủ nhận trách nhiệm.
Tin tức này xuất hiện đúng hai tháng sau khi Prigozhin lãnh đạo một số thành viên của Nhóm Wagner thất bại trong cuộc nổi dậy chống lại những người đứng đầu Điện Kremlin, chỉ trích giới lãnh đạo quân sự kém cỏi trong cuộc chiến của Tổng thống Nga Vladimir Putin ở Ukraine.
10 người trên máy bay bao gồm 7 hành khách và 3 thành viên phi hành đoàn. Cơ quan Vận tải Hàng không Liên bang Nga đã công bố danh sách các cái tên, trong đó có Prigozhin, người sáng lập Tập đoàn Wagner, Utkin, quản lý công ty cung cấp thực phẩm của Prigozhin Valery Chekalov, Sergey Propustin, người đã gia nhập Wagner vào tháng 3 năm 2015, Yevgeny Makaryan, người đã gia nhập Wagner vào năm 2016, Alexander Totmin và Nikolay Matuseev.
Kênh Telegram Gray Zone liên kết với Wagner đưa tin Prigozhin đã bị giết, và cái chết của anh ta được xác nhận chính thức qua tuyên bố của Putin và lời chia buồn của ông ta.
Một nguồn tin giấu tên của Readovka cho biết: “công ty quân sự tư nhân Wagner có một cơ chế hành động đã được phê duyệt từ lâu trong trường hợp Yevgeny Prigozhin hoặc Dmitry Utkin qua đời.”
Hãng tin này đưa tin rằng Tập đoàn Wagner có “cơ chế hành động rõ ràng” trong trường hợp Prigozhin qua đời, vì mạng sống của anh ta liên tục bị đe dọa.
Nguồn tin từ chối giải thích chi tiết về kế hoạch dự phòng sẽ đòi hỏi những gì.
Newsweek không thể xác minh độc lập các báo cáo.
Vladislav Davidzon, một thành viên không thường trú tại Trung tâm Á-Âu của Hội đồng Đại Tây Dương, cho biết vụ sát hại Prigozhin rõ ràng sẽ gửi một “thông điệp không thể nhầm lẫn” tới quân đội và người dân Nga nói chung.
Ông nói: “Nếu bạn săn lùng nhà vua, đừng bỏ lỡ cơ hội (vì ngay cả khi bạn thực hiện một thỏa thuận, bạn cũng không thể mong đợi có thể tồn tại trong sáu tháng tới).
“Về lâu dài, vụ giết người rõ ràng có thể sẽ khiến tinh thần của những người còn sót lại của Wagner trở nên tồi tệ hơn và có thể có nghĩa là tổ chức lính đánh thuê không có tương lai ngoài sự chỉ huy trực tiếp của Bộ Quốc phòng Nga. Tuy nhiên, không điều nào trong số này làm cho sự gắn kết của nhà nước Nga trở nên đặc biệt tuyệt vời.”
6. Vụ tai nạn máy bay Wagner làm dấy lên hàng loạt giả thuyết về những gì đã xảy ra
Tờ Newsweek có bài tường trình nhan đề “Wagner Plane Crash Sparks Flood of Theories About Prigozhin's Death”, nghĩa là “Vụ tai nạn máy bay Wagner làm dấy lên hàng loạt giả thuyết về cái chết của Prigozhin.” Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Thảo Ly.
Tin đồn về cái chết của lãnh đạo Tập đoàn Wagner Yevgeny Prigozhin trong một vụ tai nạn máy bay hôm thứ Tư đầu tiên đã dẫn đến suy đoán về việc liệu ông có mặt trên máy bay hay không.
Các báo cáo cho biết Prigozhin, người điều hành công ty quân sự tư nhân trước đây tham gia sâu vào cuộc chiến Nga-Ukraine, là một trong 10 hành khách trên chiếc máy bay thương mại được cho là bị hệ thống phòng thủ hỏa tiễn của Nga bắn hạ. Video về chiếc máy bay rơi đã được lan truyền trên mạng xã hội.
Prigozhin, từng là người thân tín của Tổng thống Nga Vladimir Putin, đã thu hút sự chú ý của toàn cầu vào tháng 6 khi ông dẫn đầu “Cuộc tuần hành công lý” tới ngưỡng cửa Điện Cẩm Linh ở Mạc Tư Khoa. Cuộc binh biến kéo dài chưa đầy 24 giờ và cuối cùng dẫn đến nhiều thỏa thuận môi giới khác nhau giữa Putin và Prigozhin về cách tiến hành, bao gồm cả một nơi ẩn náu an toàn cho thủ lĩnh Wagner và các chiến binh của ông ta ở quốc gia đồng minh Belarus nhưng không bao giờ thành hiện thực.
Cho đến nay, bằng chứng duy nhất về cái chết của Prigozhin là tên của anh ta được liệt kê là hành khách trên bảng kê khai của máy bay. Đoạn video bao gồm hai tiếng động lớn hoặc tiếng nổ được nghe thấy trước khi máy bay va chạm và lao thẳng xuống đất.
Theo trang Telegram của Gray Zone, một nguồn ủng hộ Wagner, còn có một chiếc máy bay thứ hai của nhà lãnh đạo Wagner đang bay đồng thời ở Nga. Chiếc máy bay đó được cho là đã hạ cánh an toàn xuống Sân bay Kinh doanh Quốc tế Ostafyevo gần Mạc Tư Khoa.
“Sẽ không có thi thể nào để nhận dạng,” Igor Sushko, một blogger quân sự Ukraine, đăng trên X, trước đây là Twitter. “Mặc dù sẽ không có gì đáng ngạc nhiên nếu thêm 'bằng chứng' từ địa điểm vụ tai nạn được công bố. Nhìn chung, các hoạt động thông tin nhằm thuyết phục công chúng một cách rõ ràng rằng Prigozhin đã chết là quá mạnh mẽ để có thể tin là hiện thực.”
Các câu hỏi cũng vượt ra ngoài Prigozhin, vì một số báo cáo chưa được xác nhận cho biết Dmitry Utkin, chỉ huy chính của Tập đoàn Wagner và cánh tay phải của Prigozhin, đã thiệt mạng trong cùng một vụ tai nạn.
Sushko nói: “Thật khó để tưởng tượng rằng Prigozhin và Utkin sẽ đặt mình vào tình thế bị Putin giết sau khi họ thể hiện năng lực đáng kinh ngạc và sự chuẩn bị tỉ mỉ cho cuộc đảo chính chống lại Putin”.
Những người dùng khác đã đặt câu hỏi liệu vụ việc có phải là một phần trong kế hoạch do Prigozhin và lính đánh thuê của hắn lên kế hoạch để “biến mất” khỏi tầm mắt của Điện Cẩm Linh hay không.
Donald Trump nói: “Tôi sẽ liều lĩnh nói rằng đó không phải là một tai nạn.”
Cựu Đại sứ Mỹ tại Nga Michael McFaul đăng: “Prigozhin đã làm bẽ mặt Putin bằng cuộc binh biến của ông ấy”. “Mọi người trừ Prigozhin dường như hiểu rằng Putin cuối cùng sẽ tìm cách trả thù. Có vẻ như hôm nay anh ta đã làm vậy. Nhưng nếu bạn phải giết bạn bè của mình, đó có thực sự là dấu hiệu của sức mạnh không?”
Mikhail Troitskiy, giáo sư thực hành tại Đại học Wisconsin-Madison, nói với Newsweek qua email rằng ông tin rằng vụ tai nạn không phải là tai nạn và máy bay “có thể đã bị cố tình phá hủy”.
Ông nói: “Có khả năng rất nhỏ là Prigozhin đã làm giả cái chết của chính mình sau khi được ai đó muốn hợp tác với anh ta mách nước”. “Tuy nhiên, có nhiều khả năng cái chết của Prigozhin là có thật. Trong trường hợp đó, nó biểu thị sự tăng cường trong cuộc đấu tranh giành quyền lực ở Nga.
“Prigozhin là trung tâm của các hoạt động bị phủ nhận của Nga trên toàn cầu và kiểm soát nhiều tài sản có giá trị trên thế giới. Ai đó đặt cược vào khả năng của họ để tiếp quản những tài sản đó ngoài các nhóm đang cạnh tranh và đang muốn dập tắt mọi đòn phản công từ Wagner sau cuộc binh biến.”
Rajan Menon, giám đốc Chương trình chiến lược lớn tại Defense Priorities, nói với Newsweek rằng những sự kiện đang diễn ra thật kỳ lạ vì Prigozhin gần đây đã ủng hộ một sứ mệnh mới ở Phi Châu và chưa bao giờ đề cập đến việc ông đã trở lại Nga.
Menon nói: “Chắc chắn sẽ có suy đoán về việc máy bay của anh ta bị rơi hay bị bắn hạ”. “Đó là bởi vì trong những tháng gần đây, người đàn ông này, một sinh vật của hệ thống chính trị của Putin, và là người trở nên giàu có một cách đáng kinh ngạc nhờ các mối quan hệ với Putin và các hợp đồng nhà nước béo bở, đã trở thành một kẻ nổi loạn.”
Newsweek đã liên hệ với Điện Cẩm Linh và Bộ Quốc phòng Ukraine qua email để yêu cầu bình luận.