Hội Đồng Giám Mục Đức đã quyết định vào tháng 3 năm 2019 rằng các vấn đề về độc thân linh mục, thiếu ơn gọi, giáo huấn của Giáo hội về luân lý tình dục, việc giảm quyền lực giáo sĩ và vai trò phụ nữ trong Giáo Hội, sẽ được trình bày trong một tiến trình “tiến bộ đồng nghị”. Sau nhiều tranh luận sôi nổi, 66 GM chính tòa và GM phụ tá của 22 giáo phận tại Đức, trong khóa họp tại thành phố Lingen đã quyết định thực hiện một ”Hành trình công nghị” có thể mang tính chất bó buộc nhưng chưa được xác định. Với sự cộng tác của các giáo dân và các chuyên gia, HĐGM Đức muốn minh định và làm sáng tỏ lập trường về những vấn đề này.

Ngày 24 tháng 6 năm 2019, Hội Đồng Giám Mục Đức đã họp tại thủ đô Berlin với mục đích hoạch định những bước đi của ”Hành trình công nghị” nhắm cải tổ Giáo Hội Công Giáo tại Đức. Theo dự tính: các đại diện của HĐGM Đức và của Ủy ban trung ương giáo dân Công Giáo Đức sẽ nhóm họp vào đầu tháng 7 năm 2019 để bàn luận về chương trình, về con số và các đề tài. Cuộc họp mở rộng đầu tiên sẽ diễn ra vào trung tuần tháng 9 với khoảng 60 tham dự viên, để quyết định chi tiết về thời khóa biểu, các đề tài, các tham dự viên. Tiến trình công nghị sẽ chính thức bắt đầu vào Chúa Nhật ngày 1 tháng 12 năm 2019.

Trong lá thư đề ngày 29 tháng 6 năm 2019 gửi dân Chúa đang trên đường lữ hành tại Đức, ĐTC Phanxicô ủng hộ “hành trình công nghị” (synodal journey) của Hội Đồng Giám Mục Đức nhưng nhắn nhủ Giáo Hội tại nước này đừng tiến hành một mình, trái lại quan tâm đến Giáo Hội hoàn vũ và duy trì sự hiệp nhất của Giáo Hội.

Đức Thánh Cha Phanxicô yêu cầu Giáo Hội Công Giáo tại Đức đồng hành cùng nhau, được tác động bởi Chúa Thánh Thần. ĐTC muốn lá thư của ngài là một đóng góp vào “hành trình công nghị” do các Gíam Mục đề ra nhưng theo đường lối của Tông Huấn Niềm Vui Phúc m, Ngài nhắc nhở vị trí trung tâm của Chúa Thánh Linh. ĐTC viết: ”Mỗi khi một cộng đoàn Giáo Hội tìm cách tự mình thoát ra khỏi các vấn đề của mình, và chỉ tín thác vào sức riêng, vào các phương pháp và trí thông minh của mình, thì rốt cuộc Giáo Hội ấy chỉ gia tăng và nuôi dưỡng những tai ương mà họ muốn vượt qua”. ĐTC đau buồn cùng với các Gíam Mục Đức khi nhận thấy có sự xói mòn và suy giảm đức tin với tất cả những gì kèm theo về mặt tinh thần, xã hội và văn hóa. Sự suy giảm đức tin ấy không dễ dàng tìm ra giải pháp nhanh chóng.

ĐTC nhắc nhở Giáo Hội Công Giáo Đức hãy can đảm, đồng thời đừng rơi vào những cạm bẫy hoặc cám dỗ dọc đường, trong đó có cám dỗ căn cội là tin rằng câu trả lời tốt nhất cho nhiều vấn đề và cho những thiếu sót trong cuộc sống là tổ chức lại sự việc, thay đổi nó, điều chỉnh lại để làm cho đời sống Giáo Hội dễ dàng hơn, bằng cách thích ứng với những tiêu chuẩn thời đại hoặc của một nhóm nào đó.

ĐTC chia sẻ quan tâm của ngài về “tương lai của Giáo Hội” tại Đức. “Tôi muốn dành cho anh chị em sự ủng hộ của tôi, gần gủi đồng hành bên cạnh và khuyến khích những cố gắng của anh chị em để đáp lại tình hình”

ĐHY Rainer Maria Woelki, Tổng Giám Mục Cologne, cám ơn ĐTC Phanxicô vì không sợ hãi kêu gọi người Công Giáo tại Đức trở thành một giáo hội truyền giáo. Trong phát biểu ngày 29.6.2019, ĐHY Woelki nói “Đây là cách mới rõ ràng và không sợ hãi Đức Thánh Cha cũng đưa ra những từ ngữ mà chúng ta thường nói ở đất nước này chỉ với sự do dự và sự rụt rè nhất định, chúng ta gần như đã mất đi: sám hối, hoán cải và truyền giáo” Lá thư 5,700 chữ kêu gọi chú trọng đến việc rao giảng Tin mừng khi đối mặt với “xói mòn” và “suy giảm đức tin” Thật hiển nhiên rằng Đức Thánh Cha chia sẻ quan tâm của những người Công Giáo Đức: “Làm sao chúng ta có thể duy trì đức tin hôm nay và truyền lại cho thế hệ tiếp theo?” Theo nghiên cứu của Đại học Freiburg mới công bố, con số người Công Giáo chính thức ghi dành tại Đức được dự đoán giảm xuống một nửa vào năm 2060.

“Quá trình thay đổi sắp tới không thể đáp ứng riêng cho các sự kiện và các nhu cầu bên ngoài, chẳng hạn như tỷ lệ sinh giảm mạnh và sự lão hóa của các cộng đồng, không cho phép thay đổi thế hệ bình thường được xem xét”, ĐTC viết trong thư. “Một quá trình thực sự của sự thay đổi nêu lên những đòi hỏi phải phát sinh từ Kitô giáo của chúng ta và từ chính sự năng động của việc rao giảng Tin Mừng của Giáo Hội, vì vậy qui trình đòi hỏi hoán cải mục vụ”

ĐHY Woelki nói “Sự kiện ĐTC nói về “sự xói mòn” và “suy giảm đức tin” tại Đức chứng tỏ rằng ĐTC thực sự không che đậy bất cứ điều gì và cũng khuyến khích chúng tôi không nhắm mắt với thực tế” “Trước tiên và trên hết là khủng hoảng đức tin,”

“Chúng ta hãy để mình bị nhiễm bởi 'sự thanh thản hy vọng' mà Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã viết cho chúng ta bằng bức thư này. Đó là sự thanh thản của tất cả những người hết lòng vì Chúa Kitô,” “Hãy đón nhận những lời của Đức Thánh Cha, hãy đón nhận lời ngài cách nghiêm túc! Chúng ta hãy mang Tin mừng vào thế giới ngày hôm nay!”

“Rao giảng Tin Mừng phải là tiêu chí hướng dẫn tuyệt vời của chúng ta, qua đó chúng ta có thể nhận ra tất cả các bước chúng tôi được kêu gọi để thực hiện như một cộng đồng giáo hội, " Những thách thức hiện tại, cũng như câu trả lời chúng ta đưa ra, đòi hỏi một quá trình trưởng thành lâu dài và sự hợp tác của toàn dân trong nhiều năm qua, ĐTC lưu ý rằng "tìm kiếm kết quả ngay lập tức" có thể có những hậu quả "thoáng qua bởi vì chúng không tương ứng với ơn gọi được ban cho chúng ta”

Lm. Nguyễn Tất Thắng OP