Ngày 19-07-2025
 
Phụng Vụ - Mục Vụ
Khi nhân đức vượt biên giới
Nguyễn Trung Tây
00:40 19/07/2025
Khi nhân đức vượt biên giới
Nguyễn Trung Tây


Nhạy cảm và hiếu khách đều là những điều cao đẹp của con người. Sự nhạy cảm giúp một người nhậy bén với cảm xúc của người khác, để cảm thông, và cũng để giữ gìn và phát triển những mối liên hệ. Lòng hiếu khách mở rộng ngôi nhà và trái tim của một người cho tha nhân. Hiếu khách, hơn thế nữa cũng là cơ hội để thể hiện lời mời gọi đón tiếp khách lạ và chăm sóc người thân cận của Thiên Chúa. Tuy nhiên, khi những nhân đức này bị đẩy đến mức cực đoan, cả hai đều mất đi sự quân bình, cuối cùng dẫn đến phản tác dụng.

Nhạy cảm thái quá có thể trở thành gánh nặng, không chỉ cho chính người ấy mà còn cho những người xung quanh. Nó có thể dẫn đến sự tự ti, hiểu sai ý người khác, và cảm xúc dễ bị tổn thương khiến cá nhân người đó tự ti mặc cảm. Nhạy cảm cực đoan bóp méo, biến cảm thông thành bối rối, tinh tế thành cảm xúc mù lòa.

Tương tự như thế, lòng hiếu khách thái quá gây mệt mỏi cho tất cả mọi người liên hệ. Một người chủ nhà quá bận tâm đến hình thức và hoàn hảo khiến khách có thể rơi vào trạng thái căng thẳng. Người khách khi đó dễ cảm thấy ái ngại bởi họ biết mình là nguyên nhân khiến chủ nhà trở thành căng thẳng. Chưa hết, tất cả mọi thành viên của gia đình, bởi chủ nhà hiếu khách thái quá, đều bị đẩy vào bầu không khí căng thẳng trong căn phòng khách. Niềm vui mà lòng hiếu khách chân thành vốn dĩ mang lại khi đó biến mất.

Thí dụ cụ thể cho trường hợp nhân đức đi quá giới hạn xảy đến trong Tin Mừng Luca 10,38–42. Đức Giêsu đến thăm nhà của Matta và Maria. Matta, với lòng hiếu khách thái quá, bận rộn với việc phục vụ. Mong muốn làm mọi thứ thật chu toàn cho Đức Giêsu khiến Matta lo lắng và mất bình tĩnh. Cô than phiền với Đức Giêsu về việc Maria chỉ ngồi đó mà không giúp đỡ chi hết. Nhưng Đức Giêsu nhẹ nhàng đáp: “Matta, Matta ơi, con lo lắng bối rối về nhiều chuyện quá! Chỉ có một điều cần thiết thôi. Maria đã chọn phần tốt nhất và sẽ không bị lấy đi.”

Trong hoàn cảnh đó, lòng hiếu khách thái quá của Matta không còn mang lại niềm vui mà trở thành nguyên nhân gây căng thẳng. Ý định tốt của cô, khi bị đẩy đến mức cực đoan, khiến cô phân tâm khỏi cốt lõi của đời sống Kitô. Đó là sự hiện diện của Thiên Chúa. Trong khi đó, Maria lại nhận ra điều gì mới thực sự quan trọng: hiện diện bên Chúa, lắng nghe và sống giây phút ấy một cách trọn vẹn.

Bản Tin Mừng Luca hôm nay mời gọi chúng ta xét lại chính mình. Liệu chúng ta có quá nhạy cảm đến mức hiểu sai người khác và mang những gánh nặng cảm xúc không cần thiết?

Liệu chúng ta có quá mong muốn làm hài lòng người khác đến mức lòng hiếu khách của ta trở thành một sự phô diễn thay vì là món quà của tình yêu?

Giống như Matta, có lẽ chúng ta cũng cần nghe lời nhắc nhở dịu dàng của Đức Giêsu để chọn phần tốt hơn: sự đơn sơ, hiện diện và tín thác.

Quân bình là chìa khóa. Sự nhạy cảm, khi được đặt nền trên tình yêu và sự hiểu biết bản thân, là một sức mạnh. Lòng hiếu khách, khi bắt nguồn từ sự quan tâm chân thành và bình an nội tâm, là một niềm vui.

Xin cho người tín hữu biết nuôi dưỡng cả hai nhân đức ấy một cách khôn ngoan, để chúng giúp chúng ta, và những người xung quanh, đến gần Chúa Kitô hơn.