41. Trở nên bé nhỏ chính là nhận ra sự hư vô của mình, và cũng không vì lỗi phạm của mình mà buồn sầu thối chí.

(Thánh Terese of Lisieux)

Lm. Giuse Maria Nhân Tài, csjb.

(Trích dịch từ tiếng Hoa trong "Cách ngôn thần học tu đức")

---------

http://www.vietcatholic.net

https://www.facebook.com/jmtaiby

http://www.nhantai.info

 

86. MỘT CHỮ TIẾU LÂM

Trần Quân Hựu là học trò ở Dương Châu, thích nói chuyện tiếu lâm, Thái tổ hoàng đế rất thích ông ta, một lần nọ, ra lệnh cho anh ta nói một chữ để cười, Trần Quân Hựu xin hạn cho một ngày.

Anh ta đi tìm mười mấy người mù hát tuồng, giả thánh chỉ của hoàng đế cho mời họ vào tiếp kiến.

Qua ngày thứ hai, mười mấy người mù đánh đàn tì bà nghe triệu tập thì đi nhanh đến, Quân Hựu dẫn họ đi tiếp kiến hoàng đế, khi đến nơi lan can cầu Kim Thủy, thì Quân Hựu hô một tiếng lớn: “bái !”

Mười mấy người mù vội vàng quỳ xuống lạy, có mấy người mù rơi vào trong hồ nước, Thái tổ thấy vậy thì không dám cười.

(Tiếu tiếu lục)

Suy tư 86:

Ác tâm nhất là nhạo báng người tàn tật, độc ác nhất là lấy người tàn tật ra làm trò cười cho thiên hạ, bởi vì đó là những việc làm bởi ma quỷ mà ra và làm tổn thương rất lớn đến tâm hồn của người tàn tật bất hạnh...

Đức Chúa Giê-su không ngần ngại nói rằng: thà mất một tay, mất một con mắt, mất một chân.v.v...(Mt 18, 8-11) tức là thà bị tàn tật để vào Nước Trời, còn hơn lành lặn thân xác mà bị phạt trong hỏa ngục.

Dùng người mù để làm trò cười cho vua chúa, nhưng vua chúa dù ham vui cũng không dám cười vì trò chơi tàn nhẫn ấy, huống gì là người Ki-tô hữu môn đệ của Đức Chúa Giê-su !

Ai có tai thì hãy nghe !

Lm. Giuse Maria Nhân Tài, csjb.

(Dịch từ tiếng Hoa và viết suy tư)

----------

http://www.vietcatholic.net

https://www.facebook.com/jmtaiby

http://www.nhantai.info

 

Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo thánh Lu-ca.

Khi ấy, có rất đông người cùng đi đường với Đức Giê-su. Người quay lại bảo họ :

26 “Ai đến với tôi mà không dứt bỏ cha mẹ, vợ con, anh em, chị em, và cả mạng sống mình nữa, thì không thể làm môn đệ tôi được. 27 Ai không vác thập giá mình mà đi theo tôi, thì không thể làm môn đệ tôi được.

28 “Quả thế, ai trong anh em muốn xây một cây tháp, mà trước tiên lại không ngồi xuống tính toán phí tổn, xem mình có hoàn thành nổi không? 29 Kẻo lỡ ra, đặt móng rồi, lại không có khả năng làm xong, thì mọi người thấy vậy sẽ lên tiếng chế giễu mà bảo : 30 ‘Anh ta đã khởi công xây, nhưng chẳng có sức làm cho xong việc.’ 31 Hoặc có vua nào đi giao chiến với một vua khác, mà trước tiên lại không ngồi xuống bàn tính xem mình có thể đem một vạn quân ra, đương đầu với đối phương dẫn hai vạn quân tiến đánh mình chăng? 32 Nếu không đủ sức, thì khi đối phương còn ở xa, ắt nhà vua đã phải sai sứ đi cầu hoà. 33 Cũng vậy, ai trong anh em không từ bỏ hết những gì mình có, thì không thể làm môn đệ tôi được.”

Đó là Lời Chúa

 

Phần Một: Dẫn nhập vào Kinh Thánh
Mục Một: Dẫn nhập vào Cựu Ước
Tiết bốn: Văn chương khải huyền và cánh chung luận

Chương một: Tổng quan về văn chương khải huyền

(tiếp theo)

Việc sử dụng huyền thoại xưa

Tuy nhiên, thị kiến của Đa-ni-en không chỉ liên quan tới các biến cố thời Macabê. Nó thú nhận đã tiết lộ ý nghĩa của lịch sử, từ sáng thế cho tới lúc phán xét cuối cùng. Một trong những cách hữu hiệu nhất để thống nhất hóa lịch sử là tiếp nhận các huyền thoại cổ xưa vốn được soạn ra để mô tả việc tạo dựng ra thế giới và phóng chiếu chúng lên tương lai cánh chung. Trong chương 7 sách Đa-ni-en, thị nhân thấy 4 gió trời khuấy động đại dương, và 4 con dã thú to lớn từ đại dương đó đi lên. Những điều này sau đó được giải thích như bốn vị vua hay vương quốc. Trong đồng văn Đa-ni-en, chúng tương ứng với bốn vương quốc trong bức tượng của Na-bu-cô-đô-nô-xo trong Đn 2: Babylon, Media, Ba Tư và Hy Lạp. Con dã thú thứ bốn ở đây đáng sợ nhất. Thị kiến bốn con dã thú được tiếp theo bởi thị kiến một nhân vật cổ xưa ngự trên ngai, vây quanh bởi hàng ngàn cận hầu. Người được tiếp cận bởi một nhân vật khác cỡ trên mây trời. Rồi đến việc phán xét và con dã thú thứ tư bị thiêu, trong khi nhân vật cỡi mây lãnh nhận một vương quốc không bao giờ tận cùng. Tương tự như thế, trong sách Khải Huyền, Thánh Gioan đảo Patmos thấy một dã thú đi lên từ đại dương, và một con khác đi lên từ mặt đất. Cuối cùng, các con dã thú bị ném sống vào hồ lửa, trong sách Khải Huyền 19:20. Các thị kiến khác, chịu ảnh hưởng trực tiếp của Đa-ni-en, có thể tìm thấy trong khải huyền của 4 Ét-ra (2 Ét-ra 3-14, trong ngụy thư) vào cuối thế kỷ thứ nhất CN.

Tư liệu này đã được soi sáng nhiều bởi việc khám phá ra nhiều bản văn khắc trên các tấm đất xét tại Ugarit, bắc Syria năm 1929 (Xem Collins, 1993, 286-294). Đây là các huyền thoại Ca-na-an về các cuộc tranh chấp dành quyền làm vua giữa các vị thần. Trong truyền thống Ca-na-an, Thần Tối cao là El, cha các thần, Đấng cũng xuất hiện trong Kinh thánh và được đồng nhất hóa với Thiên Chúa của Israel. Tuy nhiên, trong các câu truyện của Ca-na-an, El là một nhân vật đáng kính, trọng tuổi, người giữ thẩm quyền tượng trưng, nhưng nhường việc thi hành vương quyền cho thế hệ trẻ hơn. Thần cạnh tranh chính là thần Ba-an, thần sấm sét, được gọi là “người cỡi mây” và khá nổi tiếng trong Kinh thánh. Thần này bị chống đối bởi các địch thủ gây náo loạn. Một trong số này là Biển, Yamm, có liên hệ với các quái vật biển, nhất là Lotan hay Leviathan. Thần khác là Mot hay Tử Thần. Ba-an đánh bại Yamm trong một trận chiến, và phanh thây vị này bằng dùi cui. Mot là kẻ thù đáng sợ hơn. Có lúc, vị này nuốt trửng Ba-an: ông ta mở miệng ra, “một môi chạm đất, một môi chạm trời” và Ba-an trôi vào ông ta như chiếc bánh ô-liu. Rồi mưa yếu đi, suối cạn khô, và mọi sự ra khô héo. May mắn cho Ba-an, ông ta có người chị rất đáng sợ tên Anath, người cứu ông khỏi dạ dầy của Tử Thần, và khôi phục sinh lực của ông bằng cách giao cấu với ông. Rồi mưa trở lại, suối lại róc rách, và khả năng sinh nở được phục hồi.

Các huyền thoại Ca-na-an hữu ích đặc biệt để hiểu tính biểu tượng của sách Đa-ni-en, và sau này của sách Khải Huyền. Một trong những điều khó hiểu của thị kiến Đa-ni-en là việc đặt cạnh nhau hai nhân vật thần linh, một là “người rất xưa” còn vị kia giống như con người, cỡi trên mây trời. Truyền thống Do Thái là độc thần, ít nhất từ lúc tiên khởi. Nhưng hình ảnh cỡi trên mây trời rất thường được liên kết với Gia-vê, Thiên Chúa của Israel, và ở đây, có một vị thần khác cao hơn Người. Cách dùng hình ảnh này có nghĩa hoàn toàn trong truyền thống Ca-na-an, nơi El là thần tối cao nhưng Ba-an là thần cai trị năng động đem lại khả năng sinh sản. Trong bối cảnh Do Thái, người cỡi mây trời được tái giải thích là Mi-ca-e, thiên thần hộ mệnh, hay “hoàng tử” của Israel. Xem Đn 10:21; 12:1 (Collins, 1993, 304-310). Huyền thoại Ba-an được biết đến nhiều ở Israel và nó rất được thích ứng trong việc thờ phượng của Israel đến nỗi Gia-vê chứ không phải Ba-an là đấng anh hào. Trong các sách tiên tri về sau, trận chiến với quái vật gây hỗn mang đã được phóng chiếu vào tương lai, như chúng ta đã thấy trong sách gọi là Khải huyền của Isaia, nhất là ở Is 27:1, là câu nói rằng Chúa sẽ trừng phạt Leviathan, con rắn ngoằn ngoèo và giết con rồng biển. Hình ảnh này được tiếp diễn trong Đa-ni-en và Khải Huyền. Khởi nguyên, Thiên Chua tạo dựng đem trật tự cho thế giới bằng cách đánh bại con quái vật vốn biểu thị sự hỗn mang, mọi điều đe dọa tính mạng và sự phát triển của con người. Trong dòng lịch sử, xem ra như thể hỗn mang thường phỗng tay trên. Thị kiến khải huyền quả quyết rằng cuối cùng Thiên Chúa tốt lành sẽ thắng thế. Trong Khải Huyền 21, thị nhân thấy “biển không còn nữa” và nghe có tiếng công bố rằng Tử Thần không còn nữa, loại bỏ các sức mạnh được nhìn nhận là kẻ thù của sự sống và khả năng sinh sản, vốn có trong các huyền thoại Ca-na-an.

Tính nhị nguyên

Việc gợi lại các huyền thoại chiến đấu/sáng tạo xưa thống nhất hóa, đơn giản hóa lịch sử bằng cách gợi ý rằng trong yếu tính có thể giản lược thành cuộc tranh chấp của hai nguyên lý chống chọi nhau. Nguyên lý tiêu cực có thể được chỉ rõ bằng nhiều cách. Nó có thể chỉ các sức mạnh khó chế ngự của thiên nhiên, hay chỉ sự ác luân lý hay chỉ việc chống đối chính trị. Huyền thoại quả quyết rằng sự sống là vũ đài tranh chấp và điều thiện sẽ thắng thế. Kiểu huyền thoại duy nhị nguyên này rất thông thường tại Cận Đông và có nhiều ám chỉ tới nó trong các sách thi ca của Kinh thánh (Thí dụ, Is 51:9: “Chẳng phải Ngài đã phanh thây Ra-kháp (Rahab)? Đã xé xác con rồng đó sao?”). Các Sách Cuộn Biển Chết minh họa một tính nhị nguyên khác, có hệ thống hơn, trong đó, các sức mạnh chống chọi nhau được liên kết với ánh sáng và bóng tối, như trong tính nhị nguyên Ba Tư, Zoroastrian (Xem Collins, 1997, 30-51, 91-109). Một bản văn tìm thấy trong các Sách Cuộn, gọi là Qui Luật Cộng đoàn (1QS), dường như là sách qui định cho một cộng đoàn phe phái. Nó chứa một khảo luận thần học đáng kể; khảo luận này tuyên bố rằng “Thiên Chúa Kiến Thức” đã thiết lập toàn bộ kế sách của mọi sự, thậm chí trước khi nó đi vào hiện hữu. Người tạo dựng cho con người hai thần linh, một thần linh ánh sáng, một thần linh bóng tối, và hai thần linh này đánh nhau trong trái tim con người. Thần linh Ánh sáng hướng con người làm điều thiện, và Thần linh Bóng tối dẫn con người ra sai lạc. Vào lúc này, họ thành công ngang ngửa, nhưng Thiên Chúa đã truyền đặt giới hạn cho trật tự này và sau cùng sẽ tiêu diệt các sức mạnh bóng tối. Một bản văn khác tìm thấy trong các Sách Cuộn, gọi là Sách Cuộn Chiến tranh (1QM) ra huấn thị cho trận chiến cuối cùng của Con Cái Ánh Sáng chống lại Con Cái Bóng Tối. Con Cái Ánh Sáng được lãnh đạo bởi tổng lãnh thiên thần Mi-ca-e, còn Con Cái Bóng Tối được dẫn dắt bởi Belial (một tên khác của Xa-tan). Trận đánh được chia thành 7 giai đoạn. Mỗi bên lần lượt thắng thế trong 6 giai đoạn đầu. Trong giai đọan sau cùng, Thiên Chúa cương quyết can thiệp để nâng dậy “vương quốc của Mi-ca-e giữa các thần và vương quốc Israel giữa mọi xác phàm” (1QM 17:7). Đây là một tranh chấp quân bình hơn là chúng ta thường tìm thấy trong các sách khải huyền. Xem ra nó không được tuân theo một cách rộng rãi và rất có thể chỉ của riêng phong trào phe phái được mô tả trong các Sách Cuộn (nhóm Essenes). Nhưng một hình thức nhị nguyên nào đó vẫn nội tại đối với bất cứ thế giới quan khải huyền nào. Đây không phải là một thế giới quan khuyến khích sự khoan dung. Đúng hơn, theo lời Sách Khải Huyền, “Ta muốn ngươi hoặc lạnh hoặc nóng. Do đó, vì ngươi hâm hấp, không nóng cũng không lạnh, ta sẽ nhổ ngươi ra khỏi miệng ta”(Kh 3:15-16). Chủ nghĩa nhị nguyên khuyến khích sự không khoan nhượng hay tính cực đoan. Người ta có thể hiểu sức lôi cuốn của các thế giới quan nhị nguyên, nhưng chúng thường có vấn đề.

Ngoài chủ nghĩa nhị nguyên tiềm ẩn, việc nhắc đến các huyền thoại xưa nói lên cảm thức này là những hữu thể nhân bản kiểm soát rất ít được sự việc của họ. Các thị kiến của Đa-ni-en nói tới các cuộc tranh đấu chính trị thời văn hóa Hy Lạp, nhất là các tranh chấp giữa triều Seleucids (triều Hy Lạp cai trị Syria) và người Do Thái thời Macabê. Nhưng đây chỉ là chuyện bề mặt. Thiên thần Gabrien giải thích cho Đa-ni-en rằng cuộc tranh chấp thực sự là giữa “các hoàng tử” thiên thần, “hoàng tử” hay thiên thần bản mệnh của Hy Lạp, và tổng lãnh thiên thần Mi-ca-e, “hoàng tử của Israel (Đn 10:13,20). Cuộc tranh chấp được giải quyết, không phải bằng vũ khí của Macabê, nhưng bằng Mi-ca-en, người sẽ chiến thắng ở Đn 12:1. Tương tự như thế, các vua của nhiều vương quốc khác nhau là các dã thú xuất hiện từ biển, hiện thân của cơn hỗn mang khởi nguyên. Một đàng, điều này cho thấy một cảm thức bất lực: dòng biến cố vượt quá quyền kiểm soát của con người. Đàng khác, nó thực sự cho thấy một cảm thức an toàn, vì chiến thắng được đoan chắc.

Các hữu thể thiên giới

Cảm thức cho rằng đời sống trên mặt đất lệ thuộc các quyền năng cao hơn cũng được phản ảnh trong việc nổi bật ngày càng gia tăng các thiên thần và ma quỷ trong các bản văn khải huyền. Ý niệm về một hội đồng thiên giới, nơi thần minh tối cao được bao quanh và yểm trợ bởi các hữu thể thần linh khác, cũng nổi bật ở Cận Đông xưa, và thường được chứng thực trong Kinh thánh Do Thái. Thiên giới được hiểu một cách loại suy với địa giới. Điều này đúng cho cả nền văn chương khải huyền tiên khởi cũng như cho các huyền thoại xưa hơn.

Vai trò của các hữu thể thiên giới này trong văn chương khải huyền khác với hội đồng thần linh xưa hơn về mức độ hoạt động trong các vụ việc nhân bản. Chính trong nền văn chương khải huyền mà các thiên thần được đặt tên: Mi-ca-e và Ga-bri-en trong Đa-ni-en, một số thiên thần khác trong sách Kha-nốc (Ra-pha-en, Rơ-u-en [Reuel], Sa-ri-en, U-ri-en). Những Kẻ Trông chừng hay thiên thần sa ngã cũng được đặt tên trong 1Kha-nốc, đáng lưu ý nhất là các lãnh tụ của họ là Asael và Shemihazah. Cũng chính trong văn chương khải huyền, mà chúng ta gặp lần đầu tiên khuôn dạng xa-tan trong tư cách hoàng tử sự ác: Belial trong các Sách Cuộc Biển Chết, Mastema trong Sách Các Năm Toàn Xá (Book of Jubilees). (Xa-tan xuất hiện trong Cựu Ước, nhất là Sách Gióp, nhưng hắn chưa phải là Hoàng tử Sự ác trong các bản văn Kinh thánh. Thời xưa, Thiên Chúa trực tiếp chiến đấu cho Israel. Nhưng trong Đa-ni-en, vai trò này được ủy cho Mi-ca-en. Hiện tượng này là thành phần của một thay đổi lớn trong cách Thiên Chúa được gặp gỡ thời Kinh thánh. Trong các sách tiên khởi của bộ Kinh thánh, Thiên Chúa chuyện vãn một cách thân mật với A-đam, Áp-ra-ham, và Mô-sê. Trong các sách sau đó và hậu lưu đầy, thông đạt thần linh được trung gian qua các thiên thần tầm cỡ nhân bản sẽ thông đạt với các tiên tri và hiền nhân bằng cách ngỏ lời mặt đối mặt với các vị này. Hiện tượng này lần đầu tiên xuất hiện trong lời tiên tri muộn sau này, trong sách Da-ca-ri-a và phần cuối của E-dê-ki-en. Trong Đa-ni-en và Kha-nốc, nó trở thành tiêu chuẩn. Chắc chắn điều này phản ảnh việc thay đổi tình huống chính trị thời Ba Tư và văn hóa Hy Lạp, trong đó, các nhà cai trị ngày càng xa cách, và nền hành chánh ngày càng ủy cho hệ thống bàn giấy đế quốc.

Hoài mong Đấng Thiên sai

Thế giới quan khải huyền, như được đặc trưng bởi sách Đa-ni-en, đặt niềm tín thác của nó vào sự trợ giúp thiên giới thay vì vào tác hoạt nhân bản. Trận chiến chiến thắng ở trên trời, chứ không bởi các đạo quân của con người trên mặt đất. Tác nhân tạo chiến thắng là chính tổng lãnh thiên thần Mi-ca-e, người là “con người mầu nhiệm giống như con người” đến trên mây trời để tiếp nhận vương quốc ở Đn 7:14. Một cách đáng lưu ý, cả Đa-ni-en lẫn bất cứ khải huyền tiên khởi nào mang tên Kha-nốc (Sách Các Kẻ Trông chừng, Khải huyền Các Tuần Lễ, hay Khải huyền Động vật) đều không có bất cứ vai trò nào cho đấng thiên sai, tức nói về một vị vua sẽ khôi phục dòng hoàng gia của Đa-vít. Chữ thiên sai (messiah) có nghĩa là “được xức dầu” và được sử dụng trong Kinh thánh Do Thái để chỉ một vị vua (thí dụ Tv 2:2; 89:39). Vị vua dòng Đa-vít, theo truyền thống, được coi là con Thiên Chúa (Tv 2; Tv 110) và do đó, theo một ý nghĩa thần linh nào đó, nhưng, tuy thế, ngài vẫn là một khuôn dạng nhân bản, hậu duệ của Đa-vít, hành động trong lãnh vực con người hơn là ở trên trời (về thiên tính của vị vua này xin xem Yarbro Collins và Collins).

Hoài mong Đấng Thiên sai có gốc gác trong lời hứa với Đa-vít ở 2Sm 7:11-16 rằng nhà ông và vương quốc ông được thiết lập đến muôn đời. Lời hứa này rõ ràng bị gián đoạn khi vương quốc Giu-đa bị người Babylon chinh phục vào năm 586 TCN. Các đoạn rải rác trong các bản văn tiên tri khẳng định niềm hy vọng cho rằng Thiên Chúa sẽ làm nên trọn lời hứa bằng cách lập nên một vị vua/đấng thiên sai để khôi phục dòng dõi Đa-vít (thí dụ, Gr 23:5-6; Gr 33:14-18).

Có lúc người ta đã xôn xao hy vọng Đấng Thiên sai đến với Dơ-rúp-ba-ven (Zerubbabel), người đã đặt đá móng để xây Đền Thờ Thứ Hai (Kg 1:23; Dcr 4:6-14). Nhưng hy vọng khôi phục chế độ quân chủ xem ra đã mờ nhạt hẳn qua thế kỷ thứ hai TCN.

Đến cuối thế kỷ thứ hai và đầu thế kỷ thứ nhất TCN, niềm hy vọng trên lại sống lại. Miêu duệ Macabê, được biết dưới danh Hát-mô-nê-ân (Hasmonean), sau cùng đã tự đặt mình làm vua (người đầu tiên đội vương miện và lấy tước hiệu vua là A-rít-tô-bu-lô [Aristobulus] đệ nhất, năm 104-103 TCN). Một số người Do Thái chỉ trích việc khai triển này, vì nhà Hát-mô-nê-ân không thuộc dòng dõi Đa-vít. Sự hiện diện của một dòng vua bất hợp pháp tăng cường niềm hy vọng Thiên Chúa sẽ khôi phục nhà Đa-vít. Niềm hy vọng được chứng thực trong các Thánh vịnh Sa-lô-môn, một bản văn không thuộc qui điển, được duy trì trong một số bản chép tay của Kinh thánh Hy Lạp, và thường được in cùng với nó. Các Thánh vịnh thường được nghĩ là công trình của phái Pha-ri-siêu. Chúng được viết sau cuộc chinh phục Giêrusalem của tướng La Mã Pompey năm 63 TCN, được họ giải thích như là phán xét của Thiên Chúa với dòng họ Hát-mô-nê-ân.

Hoài mong Đấng Thiên sai cũng được chứng thực trong các sách cuộn Biển Chết. Tuy nhiên, các sách cuộn khác biệt ở chỗ hy vọng đến hai đấng thiên sai, một từ A-ha-ron và một từ Israel. (Chúng cũng nhắc đến vị tiên tri được xức dầu, nhưng ít thường xuyên hơn). Đấng thiên sai từ A-ha-ron sẽ là Thượng Tế trong kỷ nguyên thiên sai. (Thượng Tế, giống như vị vua, cũng được xức dầu trong Cựu Ước. Xem Lv 4:3,5, 16). Đấng thiên sai từ Israel là đấng thiên sai làm vua từ dòng dõi Đa-vít. Ngài được quan niệm như một nhân vật chiến trận mà công việc là đánh bại quân thù. Sau khi Pompey chinh phục Giêrusalem, kẻ thù số một cần đánh bại là Rôma.

Đấng thiên sai nhà Đa-vít cuối cùng đã được tích hợp vào hoài mong cánh chung của các sách khải huyền. 4 Ét-ra được viết vào cuối thế kỷ thứ nhất CN, gần như cùng thời với Sách Khải Huyền. Nó không được gồm vào quy điển Công Giáo nhưng được bao gồm trong bản Phổ Thông tiếng La Tinh và trong Ngụy thư Thệ Phản. Nó dự liệu một triều đại thiên sai kéo dài 400 năm trên trái đất, sau đó, đấng thiên sai sẽ qua đời và thế giới sẽ trở lại với sự im lặng nguyên thủy trong 7 ngày. Tiếp theo sẽ là sáng thế mới và việc phục sinh của người chết (2 Ét-ra 7). Chủ đề quán xuyến của triều đại thiên sai trên trái đất trước sáng thế mới và sự phục sinh cuối cùng cũng được tìm thấytrong Sách Khải Huyền trong đó, người chính trực cùng với Chúa Kitô sẽ cai trị một ngàn năm.

Trong một số bản văn khải huyền, khuôn dung đấng thiên sai được kết hợp với khuôn dung “một người giống con người” trong thị kiến Đa-ni-en. Dù đấng thiên sai được cho biết là hậu duệ Đa-vít ở 4 Ét-ra (2 Étra) 12, trong chương 13, ngài xuất hiện từ lòng biển và đến trên đám mây, như “một người giống con người” ở Đa-ni-en 7. Một bản văn khải huyền khác, Similitudes of Enoch (Những người giống Kha-nốc) (1 En.37-72) xuất hiện vào khoảng thời Chúa Kitô, tập chú vào nhân vật gọi là “Con Người”, một nhân vật thiên giới, cao trọng hơn thiên thần, nhưng, dù thế, được đồng nhất hóa với đấng thiên sai (1En. 48:10; 52:4). Một mảnh khải huyền khác bằng tiếng Aram được tìm thấy trong các sách Cuộn Biển Chết (4Q246) nhắc đến nhân vật sẽ được gọi là Con Thiên Chúa và Con Đấng Tối Cao, và rất có lẽ là đấng thiên sai (so sánh với Luca 1:32-35).

Chúa Giêsu Na-da-rét không phải là nhân vật đầu tiên trong Do Thái Giáo được tưởng nghĩ rất có thể là đấng thiên sai. Một vài lãnh tụ cách mạng vào thời chiến tranh Do Thái chống lại La Mã trong các năm 66-70 CN cũng đã được coi như thế. (Hãy so sánh với Mc 13:21-22: “Nếu có ai bảo anh em : ‘Này, Đấng Ki-tô ở đây ! Kìa, Đấng Ki-tô ở đó!’, anh em đừng có tin. Thật vậy, sẽ có những Ki-tô giả và ngôn sứ giả xuất hiện”). Khoảng mấy trăm năm sau cái chết của Chúa Giêsu, lãnh tụ cách mạng Bar Kochba từng được kính chào như đấng thiên sai bởi giáo sĩ Akiba. Có tin một giáo sĩ khác đã chống lại: “Akiba, cỏ sẽ mọc giữa các má của ông và đấng thiên sai vẫn sẽ chưa đến” (Talmud Giêrusalem, cuốn Ta’anit 4.8). Phải công nhận rằng Bar Kochba rất phù hợp với khuôn mạo của điều phần lớn người Do Thái chờ mong một vị thiên sai phải là hơn cả Chúa Giêsu: ông là một chiến binh cống đuổi người La Mã ra khỏi xứ sở. Tuy thế, Chúa Giêsu là nhân vật duy nhất của kỷ nguyên này mà căn tính thiên sai còn tồn tại sau cáci chết của Người. Điều này khả hữu vì các người theo Người tin rằng Người sống lại từ cõi chết và sẽ đến một lần nữa như đáng thiên sai từ trời, Co Người được Đa-ni-en tiên đoán.

Tiếp cận với thiên đàng

Các hữu thể thiên giới dưới Thiên Chúa được chỉ định nhiều vai trò lớn lao hơn trong sự việc của con người trong văn chương khải huyền hơn trong các thời trước đó, nhưng các hữu thể nhân bản cũng được ban cho một mức độ tiếp cận thiên đàng chưa từng thấy. Dĩ nhiên, có nhiều tiền lệ. Gilgamesh từng du hành tới thế giới bên kia. Kha-nốc và Êlia từng được đưa về trời. Trong việc khai triển nền khải huyền Do Thái, nhân vật Kha-nốc là chủ yếu. Ông từng “cuốc bộ với Thiên Chúa (Elohim)” và được đưa về trời lúc kết thúc cuộc sống của ông. Trong các trước tác gán cho Kha-nốc trong thời chịu văn hóa Hy Lạp, elohim được hiểu là thiên thần hơn là Thiên Chúa: “Công việc của ngài là với những Người Trông chừng (Watchers), và những ngày sống của ngài là với những vị thánh thiện” (1En. 12:2). Sách Những Người Trông Chừng (1 En. 1-36) mô tả việc chuyên chở Kha-nốc lên trời, và đi thăm thú các nơi nằm ngoài tầm thông thường của kinh nghiệm con người, bao gồm các nền tảng của trái đất, ngục tù của các thiên thần sa ngã, các nơi giam giữ các người đã chết để chịu phán xét, nơi chuẩn bị để chịu phán xét sau cùng, và thiên đàng. Trong các sách khải huyền sau đó, cuộc thăm thú thiên đàng đã được làm theo một kiểu ước lệ cố định [stylized], đến nỗi thị nhân tiến qua một số tầng trời – 3 trong các trước tác xưa hơn, sau này là 7, thậm chí có khi 10.

Mọi cuộc thăm thú thiên đàng trong các khải huyền của Do Thái đều được gán cho các nhân vật huyền thoại của quá khứ xa xôi – Kha-nốc, Lêvi, Ápraham v.v... Hiện chưa rõ liệu họ có hề phản ảnh thực hành lên trời huyền nhiệm trong Do Thái thời Đệ nhị Đền Thời hay không. Ít nhất, điều rõ ràng là một vài tác giả Do Thái tưởng tượng việc lên các tầng trời, và làm điều đó rất chi tiết. Bất chấp có chăng bất cứ truyền thống thực hành huyền nhiệm nào hay không, ý niệm cho rằng những việc lên trời như thế là điều khả hữu, rõ ràng đã trở thành phổ biến.

Nhưng một khía cạnh nữa của việc con người tiếp cận thiên đàng còn quan trọng hơn nữa. Đó là việc linh hồn, hay tinh thần, của người công chính qua đời lên thiên đàng, và ngược lại, ý niệm cho rằng linh hồn, hay tinh thần, người ác sẽ bị kết hình phạt ở đời sau. Kinh thánh Do Thái cung ứng rất ít hy vọng cho những kẻ tử sinh khi đứng trước sự chết:

“Như đoàn vật nhốt trong âm phủ,
chính tử thần canh giữ chăn nuôi,
chúng nhào thẳng xuống nơi huyệt mả,
sẽ tiêu tan cả đến hình hài,
chốn âm phủ thành nơi cư ngụ” (Tv 49:15)

Ngoại lệ thỉnh thoảng có thể có, nhưng đối với thân phận chung của nhân loại, sẽ không có việc tìm hiểu về đời sống ở Sheol. Sách Đa-ni-en là chứng tá không bị tranh luận của việc phục sinh người chết trong Kinh Thánh Do Thái:

“Thời đó, dân ngươi sẽ thoát nạn, nghĩa là tất cả những ai được ghi tên trong cuốn sách của Thiên Chúa. Trong số những kẻ an nghỉ trong bụi đất, nhiều người sẽ trỗi dậy: người thì để hưởng phúc trường sinh, kẻ thì để chịu ô nhục và bị ghê tởm muôn đời. Các hiền sĩ sẽ chói lọi như bầu trời rực rỡ, những ai làm cho người người nên công chính, sẽ chiếu sáng muôn đời như những vì sao” (Đn 12:1-3)

Việc lên công thức sớm sủa này không dự kiến việc phục sinh phổ quát; chỉ những người rất tốt và rất xấu sẽ được chỗi dậy. Phạm vi này sẽ được nới rộng trong các khải huyền sau đó. Đa-ni-en 12 không giả thiết việc người chết sẽ trở lại trái đất. Địa điểm của sự sống phục sinh chỉ được chỉ rõ trong trường hợp “hiền sĩ”, nhiều người số họ được cho biết là họ mất mạng sống vào thời bách hại. Họ sẽ sáng láng như các tinh tú, những thực thể, trong thành ngữ khải huyền, có nghĩa là: họ sẽ trở thành các đồng chí của số đông thiên thần. Điểm này được giải thích trong các thư của Kha-nốc (phần cuối cùng của 1 En.) nơi người chính trực được nói rằng:

Các ngươi sẽ sáng láng như các vi sao trời;
Các ngươi sẽ sáng lạn và hiện ra,
Và các cửa thiên đàng sẽ được mở ra cho các ngươi...
Các ngươi sẽ là những người đồng hành với đám đông thiên đàng.
(1En. 104:2,6)

Ở đây, điều có liên quan không phải là việc phục hồi sự sống trên mặt đất mà là việc biến đổi sự sống nhân bản lên một bình diện cao hơn. Tương tự như thế, theo Luật Cộng Đoàn của Qumran, số phận con cái sự sáng “là phúc lành kéo dài và niềm vui vô tận trong đời sống không bao giờ ngưng, một triều thiên vinh quang và bộ áo uy nghi trong ánh sáng bất tận” (1QS 4:7). Những cách phát biểu này giả thiết rằng người chết sống lại sẽ có một loại thân xác nào đó, nhưng không phải là thân xác có thịt có xương, mặc dù ý niệm một cuộc phục sinh thể lý cuối cùng sẽ vững ổn trong cả Do Thái Giáo lẫn Kitô giáo. Một trong những thảo luận chi tiết về thân xác sống lại được Thánh Phao-lô cung cấp ở 1 Cô-rin-tô 15: 36-44:

“Ngươi gieo cái gì, cái ấy phải chết mới được sống. Cái ngươi gieo không phải là hình thể sẽ mọc lên, nhưng là một hạt trơ trụi, chẳng hạn như hạt lúa hay một thứ nào khác...

Việc kẻ chết sống lại cũng vậy: gieo xuống thì hư nát, mà trỗi dậy thì bất diệt... gieo xuống là thân thể có sinh khí, mà trỗi dậy là thân thể có thần khí. Nếu có thân thể có sinh khí, thì cũng có thân thể có thần khí”.

Hy vọng phục sinh thân xác thể lý cũng được chứng thực trong các bản văn Do Thái từ thế kỷ thứ hai TCN trở đi. Một thí dụ tiên khởi tìm thấy ở 2Mcb 7, trong đó, các vị tử đạo bị cắt xẻ bày tỏ niềm tin họ sẽ nhận lại tứ chi vào ngày sống lại. Đến thế kỷ thứ nhất CN, việc phục sinh thân xác thể lý trở thành tiêu chuẩn trong các sách khải huyền.

Niềm hy vọng khải huyền đối với việc phục sinh thuộc điều vốn được gọi là “khám phá ra tính siêu việt” trong hậu bán thiên niên kỷ cuối cùng trước khi bước sang kỷ nguyên. Ý niệm về một linh hồn bất tử từng được khai triển tại Hy Lạp vào khoảng giữa thiên niên kỷ thứ nhất TCN, bởi phái Pythgorean và Orphic, và được Pla-tông đặc biệt phổ biến. Ý niệm về một tinh thần hay linh hồn bất tử trong nền văn chương khải huyền Do Thái không hẳn dẫn khởi từ triết học Pla-tông, nhưng nó đại diện cho một khai triển tương tự trong nền văn hóa lân bang, trong việc thẩm hóa hỗ tương của nhiều nền văn hóa thời văn hóa Hy Lạp.

Việc Kitô giáo tiếp hữu nền văn chương khải huyền

Tuy nhiên, chính nhờ việc xuất hiện của Kitô giáo, thế giới quan khải huyền mới có tác động lớn lao nhất. Thánh Phalô hứa với tín hữu Cô-rin-rô:

“Không phải tất cả chúng ta sẽ chết, nhưng tất cả chúng ta sẽ được biến đổi, trong một giây lát, trong một nháy mắt, khi tiếng kèn cuối cùng vang lên. Vì tiếng kèn sẽ vang lên, và những kẻ chết sẽ trỗi dậy mà không còn hư nát; còn chúng ta, chúng ta sẽ được biến đổi” (1Cr 15:51-52)

Niềm tin cho rằng việc kết thúc lịch sử và việc người chết sống lại đã gần kề là điều làm cho niềm tin rằng Chúa Kitô đã sống lại thật khả hữu. “Nếu kẻ chết không sống lại, thì Đức Ki-tô đã không trỗi dậy” (1Cr 15:13). Nhưng Thánh Phalô nhất định cho rằng Chúa Ki-tô đã trỗi dậy thật, không như một phép lạ cô lập mà như “hoa trái đầu tiên của những ai đã chết” (1Cr 15:20).

Khác biệt chính giữa nền văn chương khải huyền Do Thái và Ki-tô giáo tiên khởi hệ ở việc rút ngắn lại lịch sử trong Tân Ước. Thay vì nhìn lui tới thời Kha-nốc hay Đa-ni-en, các người viết Tân Ước tập chú vào thời kỳ do Chúa Giêsu khai mở. Việc này tăng cường cảm thức sắp xẩy ra. Sách Khải Huyền quan tâm tới “điều chẳng bao lâu phải xẩy ra” (Kh 1:1). Cảm thức sắp xẩy ra này, dĩ nhiên, khó duy trì trong một thời gian dài, nhưng nó đã định kỳ tái hiện suốt trong lịch sử Ki-tô giáo.

Việc Ki-tô giáo tiên khởi tiếp hữu nền văn chương khải huyền cũng đã được tô mầu tô sắc bởi tầm quan trọng có tính mô hình vốn gán cho sự chết và sự sống lại của Chúa Giêsu. Trong sách Khải Huyền, Chúa Giêsu là Con Chiên bị sát tế và cứu chuộc các thánh bằng máu của Người (Kh 5:9). Xatan bị đánh bại bởi máu Con Chiên và chứng ngôn của các vị tử đạo (Kh 12:10). Những người đã chết thời bách hại vốn đã có một vài trò nổi bật trong sách Đa-ni-en. Vai trò này được tăng cường trong Khải Huyền. Khải Huyền hứa hẹn việc biến đổi thế giới này trong một sáng thế mới, nhưng điểm nhấn mạnh chính của công trình này là về tính siêu việt của sự chết. Quả thực, trong sáng thế mới, cũng như trong điều gọi là Khải Huyền của Isaia, “Sẽ không còn sự chết... vì những điều cũ đã biến mất” (Kh 21:4).

Kết Luận

Ngay trong Khải Huyền, việc nhấn mạnh tới ơn cứu rỗi cá nhân cũng đã được tích hợp vào viễn kiến toàn diện về thế giới, vốn chịu ảnh hưởng nặng nề của các huyền thoại xưa. Mi-ca-e đánh nhau với Con Rồng ở trên trời, các dã thú đi lên từ biển và đất, và tiếp theo có cả một trận đánh lớn lên đến cao điểm bởi sáng thế mới. Viễn kiến về thế giới là viễn kiến về một nơi mong manh, không ngừng gặp khủng hoảng vượt quá quyền kiểm soát của con người. Nạn vô chính phủ không ngừng được thả lỏng trên thế giới. Viễn kiến này nhận được phần lớn sức mạnh của nó từ tính biểu tượng mà qua đó nó được phát biểu. Sự kiện sách Khải Huyền nói tới các dã thú và con rồng, ngay cả khi Thánh Gioan có những ý chỉ chuyên biệt trong đầu, có nghĩa là các biểu tượng này có thể được tái áp dụng, và các vật được nhắc đến được cập nhật hóa, để giải thích các cuộc khủng hoảng mới trong lịch sử. Sức lôi cuốn của văn chương khải huyền phát xuất từ sự kiện những cuộc khủng hoảng như thế luôn có với chúng ta.

Văn chương khải huyền vốn có sức quyến rũ lớn nhất trong những lúc có khủng hoảng. Phần lớn toàn bộ các sách khải huyền của Do Thái bao gồm các bản văn phát xuất từ khoảng thời gian có cuộc khủng hoảng Ma-ca-bê (Đa-ni-en, Khải Huyền Động Vật, và Khải Huyền Các Tuần trong 1En.) hay từ thời gian sau cuộc nổi dậy của Do Thái chống La Mã và việc phá hủy Đền Thờ Giêrusalem năm 70 CN. Trong các bối cảnh này, chúng hành động như nền văn chương kháng chiến (Portier, Young), khẳng định chủ quyền của Thiên Chúa chống lại chủ quyền của vương quốc Seleucid hay Đế Quốc La Mã. Chúng thường bị hoài nghi xúi bẩy các thái độ cách mạng, nhưng trên thực tế, phần lớn chúng duy trì thái độ ẩn dật. Đa-ni-en chẳng hạn, dựa vào tổng lãnh thiên thần Mi-ca-e và đạo binh thiên quốc hơn là nhà Ma-ca-bê. (Sách Khải huyền Động vật thân Ma-ca-bê trong 1En. là ngoại lệ về phương diện này). Tuy nhiên, sẽ là một lầm lỗi, khi xếp loại các sách khải huyền chỉ như nền văn chương của khủng hoảng. Căn cứ vào Các Sách Cuộn Biển chết và Tân Ước, điều rõ ràng là thế giới quan khải huyền là điều được chia sẻ rộng rãi vào thời kỳ giữa nhà Ma-ca-bê và cuộc nổi dậy chống La Mã. Nó trở thành một truyền thống riêng và được Ki-tô giáo tiếp quản phần lớn. Việc mong Thiên Chúa can thiệp gần kề mờ dần sau cuối thế kỷ thứ nhất CN, nhưng thỉnh thoảng lại tái xuất hiện qua các thế kỷ sau đó. Ngược lại, đạo Do Thái của các Rabbi bác bỏ văn chương khải huyền có lẽ vì vỡ mộng sau cuộc nổi dậy thất bại chống La Mã. Nhưng ngay trong Do Thái giáo, thỉnh thoảng vẫn có cuộc hồi sinh của nhiệt tình khải huyền, và lưu tâm khải huyền đối với thế giới thiên đàng vẫn là người loan báo quan trọng của nền huyền nhiệm học Do Thái, từng trăm hoa đua nở thời Trung Cổ.

 

1. Tù binh Bắc Hàn ở Ukraine muốn đi về miền Nam

Một tổ chức nhân quyền cho AFP biết vào Chúa Nhật rằng hai tù nhân chiến tranh Bắc Hàn bị giam giữ tại Ukraine đã cầu xin được sống ở Nam Hàn.

Các tù nhân đã đưa ra yêu cầu này trong một cuộc phỏng vấn cho một bộ phim tài liệu mà tổ chức Gyeore-eol Nation United đã giúp điều phối.

Theo các cơ quan tình báo phương Tây và Nam Hàn, khoảng 10.000 quân Bắc Hàn đã được cử đến Nga vào năm 2024 để chiến đấu chống lại Ukraine.

“ Hai tù binh chiến tranh đã yêu cầu nhà sản xuất đưa họ đến miền Nam vào cuối cuộc phỏng vấn”.

Cuộc phỏng vấn diễn ra vào ngày 28 tháng 10 tại một cơ sở không được tiết lộ ở Kyiv, nơi hai tù binh chiến tranh đang bị giam giữ sau khi họ bị Ukraine bắt giữ.

Jang, một người đào tẩu khỏi Bắc Hàn, cho biết: “Họ đã cầu xin người phỏng vấn hứa rằng cô ấy sẽ quay lại để đưa họ đến miền Nam”.

Theo hiến pháp Nam Hàn, tất cả người Nam Hàn đều được coi là công dân, bao gồm cả những người ở miền Bắc, và Hán Thành đã tuyên bố điều này áp dụng cho bất kỳ sĩ quan và binh lính Bắc Hàn nào bị bắt ở Ukraine.

Jang cho biết video này vẫn chưa được công bố nhưng dự kiến sẽ được phát hành trong những tuần tới.

Những bức ảnh do tổ chức của Jang cung cấp cho thấy một tù binh chiến tranh đang đọc thư của những người đào tẩu hiện đang sống ở miền Nam.

Jang cho biết: “Chúng tôi cho họ xem những đoạn video và lá thư từ những người đào tẩu khỏi Bắc Hàn để mang lại cho họ hy vọng”.

Một tù nhân đã yêu cầu được sống ở Nam Hàn khi được một trong những nhà lập pháp của nước này đến thăm vào tháng 2.

Theo cơ quan tình báo Nam Hàn, binh lính Bắc Hàn được hướng dẫn tự sát thay vì bị bắt làm tù binh.

Yu Yong-weon, nhà lập pháp gặp họ, cho biết các tù nhân đã chứng kiến những đồng đội bị thương tự sát bằng lựu đạn.

Ông Yu nói thêm rằng việc đưa những người lính trở về miền Bắc “về cơ bản sẽ là một bản án tử hình”.

Bình Nhưỡng chỉ thừa nhận việc điều động quân đội để hỗ trợ cuộc chiến của Nga vào tháng 4 và thừa nhận một số người đã thiệt mạng.

Nhà lãnh đạo Bắc Hàn Kim Chính Ân đã gặp gỡ các gia đình có người thân thiệt mạng và gửi lời chia buồn về “nỗi đau không thể chịu đựng nổi” của họ.

Cơ quan tình báo Hán Thành cho biết vào tháng 9 rằng người ta tin rằng khoảng 2.000 binh lính Bắc Hàn đã thiệt mạng trong chiến đấu.

[Kyiv Post: North Korean POWs in Ukraine Want to Go to South: Activist]

2. Tàu chở dầu của Nga bốc cháy sau cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa Ukraine ở Krasnodar Krai, nguồn tin cho biết

Trong cuộc họp báo tại trung tâm báo chí Kyiv hôm Thứ Hai, 03 Tháng Mười Một, Phát ngôn nhân Cục Tình Báo Quân Đội Ukraine, Đại Úy Andriy Yusov, cho biết máy bay điều khiển từ xa của Ukraine đã tấn công một cảng dầu và một tàu chở dầu ở vùng Krasnodar Krai của Nga vào đêm 1 tháng 11.

Theo Đại Úy Yusov, năm cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa đã được ghi nhận. Sau các cuộc tấn công, một tàu chở dầu đã bốc cháy, và ít nhất bốn cầu tàu dùng để bốc dỡ tàu chở dầu đã bị vô hiệu hóa. Ngoài ra, các tòa nhà cảng cũng bị hư hại.

Bộ Tổng tham mưu Quân đội Ukraine xác nhận vào ngày 2 tháng 11 rằng cơ sở hạ tầng dầu mỏ của cảng biển nằm trên bờ Hắc Hải tại thành phố cảng Tuapse đã bị hư hại.

Nhà ga ở Tuapse do công ty dầu khí nhà nước Rosneft của Nga vận hành. Thành phố này đóng vai trò là trung tâm xuất khẩu dầu quan trọng của Nga, với các nhà ga và cơ sở hạ tầng thiết yếu cho hoạt động hậu cần năng lượng của đất nước.

Những bức ảnh và video đăng trên mạng xã hội cho thấy một đám cháy lớn bùng phát từ cầu tàu của nhà ga nằm ngoài khơi Hắc Hải.

Các kênh Telegram của Nga, trích dẫn báo cáo của người dân, ghi nhận có ít nhất ba vụ cháy xảy ra xung quanh khu vực cảng dầu, bao gồm cả một tàu chở dầu.

Các quan chức từ trụ sở hoạt động khu vực Krasnodar Krai sau đó xác nhận rằng một cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa đã gây thiệt hại cho cơ sở hạ tầng cảng. Các quan chức cho biết thêm rằng phần thượng tầng trên boong tàu, một tàu, các tòa nhà và cơ sở hạ tầng nhà ga đã bị hư hại trong vụ tấn công.

Các quan chức Nga tuyên bố rằng thông tin sơ bộ cho thấy không có thương vong nào.

“SBU tiếp tục tấn công vào cơ sở hạ tầng lọc dầu của Nga, nơi cung cấp nguồn lực cho kẻ thù xâm lược Ukraine. Chừng nào chiến tranh còn tiếp diễn, ngọn lửa sẽ còn bùng cháy dữ dội tại các nhà máy lọc dầu của Nga”, nguồn tin từ SBU cho biết.

Vụ cháy xảy ra trong bối cảnh Ukraine đang mở rộng cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa vào nhiều khu vực khác nhau của Nga. Nhiều tiếng nổ và khói đã được ghi nhận tại thành phố Oryol sau vụ tấn công được tường trình xảy ra ở vùng Krasnodar.

Đại Úy Yusov nhấn mạnh rằng cảng dầu ở Tuapse trước đó đã bị thuyền điều khiển từ xa của hải quân Ukraine tấn công vào ngày 24 tháng 9.

Ukraine thường xuyên tiến hành các cuộc tấn công sâu vào các cơ sở quân sự và công nghiệp ở Nga, chủ yếu dựa vào máy bay điều khiển từ xa do nước này tự sản xuất.

Hoạt động sản xuất dầu khí của Nga tiếp tục bị tấn công khi Kyiv cố gắng làm tê liệt nguồn tài trợ chính của Mạc Tư Khoa cho cuộc chiến ở Ukraine.

[Kyiv Independent: Russian oil tanker on fire after strike by Ukrainian drones in Krasnodar Krai, source says]

3. Tổng thống Trump đe dọa sẽ điều động quân đội ‘hết sức mạnh’ tới Nigeria

Tổng thống Trump đã đe dọa sẽ can thiệp quân sự vào Nigeria và cắt mọi viện trợ nước ngoài nếu chính phủ nước này tiếp tục “cho phép giết hại các Kitô hữu”.

Trong một bài đăng trên mạng xã hội, Tổng thống Trump cho biết nếu Nigeria không chấm dứt cuộc đàn áp các Kitô hữu, ông có thể sẽ gửi quân đội Hoa Kỳ “ra tay” để “tiêu diệt hoàn toàn những kẻ khủng bố Hồi giáo đang thực hiện những hành động tàn bạo khủng khiếp này”.

“Tôi sẽ chỉ thị cho Bộ Chiến tranh của chúng ta chuẩn bị cho những hành động có thể xảy ra,” ông viết. “Nếu chúng ta tấn công, nó sẽ nhanh chóng, tàn bạo và ngọt ngào, giống như những tên côn đồ khủng bố đã tấn công những người Kitô giáo YÊU QUÝ của chúng ta!”

Vào thứ sáu, Tổng thống Trump đã đe dọa sẽ áp dụng các biện pháp trừng phạt đối với quốc gia Tây Phi này, tuyên bố đây là “quốc gia đặc biệt đáng quan ngại” về tự do tôn giáo - một phân loại mà tổng thống Nigeria đã bác bỏ.

Dân số 220 triệu người của Nigeria, lớn nhất ở Phi Châu, phần lớn chia thành người theo Kitô giáo và đạo Hồi, với các nhóm nổi dậy như Boko Haram tuyên bố mục tiêu tư tưởng là áp đặt một phiên bản luật Hồi giáo, điều này thường dẫn đến sự đàn áp cả người theo Kitô giáo và đạo Hồi sống trong nước.

Đáp lại tuyên bố của tổng thống hôm thứ Sáu, tổng thống Nigeria, Bola Ahmed Tinubu, đã phản bác trên mạng xã hội, lập luận rằng việc mô tả đất nước của ông là không khoan dung về tôn giáo “không phản ánh thực tế quốc gia của chúng ta”. Ông nói thêm rằng tự do tôn giáo “là nguyên tắc cốt lõi trong bản sắc chung của chúng ta và sẽ luôn như vậy”.

Lời đe dọa của Tổng thống Trump đối với Truth Social được đưa ra sau khi Thượng nghị sĩ Ted Cruz (Đảng Cộng hòa đơn vị Texas) tập trung vào vấn đề này vào đầu tháng này, cáo buộc Nigeria tạo điều kiện cho một “cuộc thảm sát” nhắm vào các Kitô hữu và trích dẫn số vụ tấn công ngày càng tăng nhằm vào nhóm tôn giáo này.

Ủy ban Tự do Tôn giáo Quốc tế lưỡng đảng của Hoa Kỳ cũng đã thúc giục chính phủ Hoa Kỳ chỉ định Nigeria là quốc gia đặc biệt đáng quan ngại trong báo cáo thường niên năm 2025, nhấn mạnh đến tình trạng đàn áp tôn giáo đối với cả người theo Kitô giáo và đạo Hồi.

Thượng nghị sĩ Texas đã đưa ra luật trừng phạt các quan chức Nigeria đang “phớt lờ và thậm chí còn tạo điều kiện cho các chiến binh thánh chiến Hồi giáo thảm sát hàng loạt người theo Kitô giáo”.

Trong bài đăng hôm thứ Sáu tuyên bố chỉ định Nigeria là quốc gia bị ảnh hưởng, Tổng thống Trump cho biết ông đang chỉ đạo các Dân biểu Riley Moore (RW.Va.) và Tom Cole (R-Okla.) “ngay lập tức xem xét vấn đề này”.

“Hoa Kỳ không thể đứng nhìn những hành động tàn bạo như vậy đang diễn ra ở Nigeria và nhiều quốc gia khác”, tổng thống viết. “Chúng tôi sẵn sàng, quyết tâm và có khả năng cứu giúp cộng đồng Kitô giáo đông đảo của chúng ta trên toàn thế giới!”

Lời đe dọa hôm thứ Bảy của ông được đưa ra trong bối cảnh chính quyền của ông đã có những hành động quân sự đáng kể ở nước ngoài. Vào tháng 8, Hoa Kỳ bắt đầu điều động một lực lượng hải quân và quân sự đáng kể ở Nam Caribe, ngoài khơi Venezuela, tiến hành các cuộc tấn công gây tranh cãi nhắm vào các tàu nhỏ trên vùng biển quốc tế, cáo buộc chúng là tàu buôn lậu ma túy.

Bộ Quốc phòng và Đại sứ quán Nigeria đều không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận.

Hãng thông tấn Associated Press đưa tin rằng các cuộc tấn công trong nước có nhiều động cơ khác nhau, từ động cơ tôn giáo nhắm vào cả người theo Kitô giáo và đạo Hồi cho đến các cuộc xung đột khu vực và cộng đồng khác.

Mặc dù các Kitô hữu nằm trong số những người bị tấn công, các nhà phân tích nói chuyện với AP cho biết phần lớn nạn nhân của các nhóm vũ trang là người Hồi giáo ở miền bắc Nigeria, nơi có đa số người Hồi giáo sinh sống, nơi xảy ra hầu hết các cuộc tấn công.

[Politico: Trump threatens to deploy the military 'guns-a-blazing' to Nigeria]

4. Putin khoe tàu ngầm hạt nhân mới có khả năng bắn ngư lôi Poseidon ‘ngày tận thế’ sau chuỗi thử nghiệm vũ khí Armageddon

NGA đã công bố một tàu ngầm hạt nhân mới được chế tạo để giải phóng sóng thủy triều phóng xạ vào phương Tây.

Chiếc tàu khổng lồ Khabarovsk được thiết kế để chở máy bay không người lái hạt nhân Poseidon của Vladimir Putin, loại ngư lôi khét tiếng có khả năng xóa sổ toàn bộ các quốc gia ven biển.

Vũ khí khải huyền của Vlad đã được phóng tại thành phố Severodvinsk ở phía bắc – chậm 5 năm so với kế hoạch sau những sự chậm trễ không rõ lý do.

Sự kiện này được Bộ trưởng Quốc phòng Andrei Belousov giám sát và tuyên bố: “Tàu tuần dương tên lửa hạt nhân hạng nặng Khabarovsk đang được hạ thủy từ xưởng đóng tàu Sevmash nổi tiếng.

“Mang theo vũ khí dưới nước và hệ thống robot, nó sẽ giúp chúng tôi bảo vệ thành công biên giới biển của Nga và bảo vệ lợi ích quốc gia của nước này ở nhiều vùng đại dương trên thế giới.”

Belousov cho biết tàu ngầm này sẽ bắt đầu thử nghiệm trên biển trước khi gia nhập hạm đội răn đe hạt nhân.

Buổi lễ tại Severodvinsk cũng có sự góp mặt của Đô đốc Hải quân Aleksandr Moiseyev, người đã làm lễ rửa tội cho tàu ngầm bằng cách đập một chai sâm panh vào thân tàu.

Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố sự kiện này đánh dấu “kỷ nguyên mới” trong khả năng răn đe dưới nước.

Vụ phóng diễn ra chỉ vài ngày sau khi Putin thử nghiệm ngư lôi Poseidon ở Biển Kara, Bắc Cực, cho thấy một màn trình diễn có dàn dựng về chính sách hạt nhân gần sườn phía bắc của NATO.

Tuần trước, Mad Vlad khoe rằng Poseidon, máy bay không người lái chạy bằng năng lượng hạt nhân có khả năng mang đầu đạn nguyên tử, đã được thử nghiệm thành công.

Nhà độc tài Điện Kremlin cho biết: “Sức mạnh của Poseidon vượt xa tên lửa đạn đạo xuyên lục địa tiên tiến nhất của chúng ta, Sarmat.

“Không có nơi nào khác trên thế giới có thể sánh bằng.”

Ông nói thêm với vẻ đe dọa: “Không có cách nào có thể ngăn chặn được nó.”

Các cơ quan truyền thông nhà nước Nga khoe khoang rằng Poseidon có thể tạo ra “sóng thủy triều phóng xạ” đủ sức nhấn chìm nước Anh.

Chiếc Khabarovsk nặng 10.000 tấn được chế tạo theo Dự án 09851 và ước tính có thể mang theo tới một tá ngư lôi Poseidon, loại ngư lôi khổng lồ được điều khiển bởi lò phản ứng hạt nhân thu nhỏ riêng.

Tàu ngầm này được trang bị động cơ hạt nhân và có thể lặn xuống độ sâu khoảng 500 mét, có thể hoạt động trên biển trong nhiều tháng.

Được khởi đóng vào năm 2014, tàu ngầm này ban đầu dự kiến hạ thủy vào năm 2020.

Chi phí xây dựng được giữ bí mật và ước tính lên tới hơn 1 tỷ bảng Anh.

Moscow gọi hệ thống Poseidon là vũ khí “hậu tận thế” - một phương tiện dưới nước tự động, chạy bằng năng lượng hạt nhân với phạm vi hoạt động gần như không giới hạn.

Phó chủ tịch Hội đồng An ninh Dmitry Medvedev đã gọi tên lửa này là “Tên lửa ngày tận thế”.

Tàu Khabarovsk có nhiều điểm chung về thiết kế với tàu ngầm chiến lược lớp Borei của Nga, nhưng không giống như chúng, tàu này không mang theo tên lửa đạn đạo.

Thay vào đó, nó được xây dựng có mục đích phục vụ các hoạt động đặc biệt và triển khai máy bay không người lái chạy bằng năng lượng hạt nhân dưới nước, một sự thay đổi cho thấy nỗi ám ảnh ngày càng tăng của Điện Kremlin đối với các hệ thống chiến lược phi truyền thống.

Những bức ảnh do Bộ Quốc phòng Nga công bố chỉ cho thấy phần phía sau của tàu, với hệ thống đẩy phản lực bơm được che phủ một phần giống như hệ thống trên tàu ngầm lớp Borei-A.

Các nhà phân tích cho rằng tính bí mật xung quanh toàn bộ cấu trúc của tàu cho thấy nỗi lo sợ của Moscow trước sự giám sát của phương Tây và khả năng phần lớn thiết kế của Khabarovsk vẫn còn ở giai đoạn thử nghiệm.

Chiếc tàu ngầm thứ hai cùng loại, Ulyanovsk, hiện đang được đóng và dự kiến sẽ gia nhập Hạm đội Thái Bình Dương.

Cùng nhau, chúng sẽ cung cấp cho Moscow khả năng triển khai hệ thống Poseidon ở cả hai đại dương, một động thái mà các nhà phân tích phương Tây cho rằng nhằm mục đích gieo rắc nỗi sợ hãi ở cả hai phía địa cầu.

Mỗi quả ngư lôi Poseidon, còn được NATO gọi bằng tên mã Status-6, được cho là có khả năng di chuyển hàng nghìn dặm dưới nước trước khi phát nổ ngoài khơi bờ biển của đối phương, phát tán bức xạ gây chết người và gây ra sóng thần.

[The Sun: Putin flaunts new nuke submarine capable of firing ‘doomsday’ Poseidon torpedoes after string of Armageddon weapon tests]

5. Máy bay điều khiển từ xa được phát hiện trên căn cứ quân sự ở Bỉ lần thứ hai trong 24 giờ

Các phương tiện truyền thông địa phương đưa tin, một máy bay điều khiển từ xa đã được phát hiện trên Căn cứ Không quân Kleine Brogel ở Bỉ vào đêm 1 tháng 11, lần thứ hai trong vòng chưa đầy 24 giờ.

Bộ trưởng Quốc phòng Bỉ Theo Francken thông báo vào ngày 1 tháng 11 rằng vụ việc xảy ra chỉ một ngày sau khi một số máy bay điều khiển từ xa được phát hiện trên cùng căn cứ không quân này vào ngày 31 tháng 10. Francken cho biết cuộc điều tra về vụ việc vẫn đang được tiến hành và cho biết thêm rằng hình ảnh của các máy bay điều khiển từ xa đã được ghi lại khi đang bay.

Sau sự việc thứ hai, một chiếc trực thăng của cảnh sát đã đuổi theo nhưng không thành công trong việc chặn máy bay điều khiển từ xa, hãng tin VTM Nieuws của Bỉ đưa tin.

Mặc dù chưa được xác nhận chính thức, căn cứ không quân này được tường trình nơi cất giữ vũ khí hạt nhân của Hoa Kỳ theo các thỏa thuận chia sẻ hạt nhân của NATO. Căn cứ này cũng là nơi đặt máy bay chiến đấu F-16 và dự kiến sẽ là nơi cất giữ máy bay F-35 bắt đầu từ năm 2027, theo hãng thông tấn Belga.

Francken sau đó nói với hãng tin RTBF của Bỉ rằng máy bay điều khiển từ xa đến để do thám máy bay chiến đấu và đạn dược.

“Họ đến để do thám, để xem máy bay F-16 ở đâu, đạn dược ở đâu và các thông tin chiến lược khác”, Francken phát biểu vào ngày 1 tháng 11.

Bộ trưởng Quốc phòng không đổ lỗi trực tiếp cho Nga, nhưng liên hệ vụ việc này với các vụ vi phạm không phận gần đây của Nga ở Âu Châu.

“Người Nga đang cố gắng làm điều này ở tất cả các nước Âu Châu,” Francken nói. “Liệu bây giờ có phải là người Nga không? Tôi không thể nói chắc, nhưng động cơ thì rõ ràng và cách thức thực hiện những việc như thế này cũng rất rõ ràng.”

“Chiến tranh thực sự là cuộc chiến máy bay điều khiển từ xa và Bộ Quốc phòng thực sự cần phải chuẩn bị cho điều đó”, ông nói thêm.

Sự việc xảy ra trong bối cảnh các vụ phát hiện máy bay điều khiển từ xa bí ẩn đang gia tăng ở nhiều nước Âu Châu, làm dấy lên lo ngại về sự tham gia của Nga vào chiến tranh hỗn hợp và làm gia tăng mối lo ngại về an ninh của liên minh.

Vào ngày 17 tháng 10, lực lượng đồng minh đã bắn hạ hai máy bay điều khiển từ xa không rõ nguồn gốc sau khi chúng được phát hiện gần một căn cứ quân sự ở miền nam Estonia.

Không có thông tin chi tiết nào về vụ việc được công bố. Loại máy bay điều khiển từ xa liên quan vẫn chưa rõ ràng.

Franchen không nói liệu vụ việc này có liên quan đến những vụ phát hiện máy bay điều khiển từ xa gần đây trên khắp Âu Châu hay không, những vụ việc đã làm dấy lên lo ngại về an ninh và làm dấy lên nghi ngờ về sự can thiệp có thể có của Nga.

Những lần nhìn thấy máy bay điều khiển từ xa không rõ nguyên nhân này diễn ra sau khi máy bay và máy bay điều khiển từ xa của Nga vi phạm không phận NATO nhiều lần.

Lực lượng Ba Lan đã bắn hạ một số máy bay điều khiển từ xa của Nga xâm phạm không phận của họ trong một cuộc tấn công vào Ukraine vào đầu tháng 9. Vài ngày sau, một máy bay điều khiển từ xa của Nga đã xâm phạm lãnh thổ Rumani, mặc dù Bucharest đã chọn không giao chiến. Các sự việc này đã dấy lên lời kêu gọi phản ứng mạnh mẽ hơn đối với những vụ xâm phạm như vậy, bao gồm cả việc bắn hạ máy bay và máy bay điều khiển từ xa của Nga nếu cần thiết.

Các báo cáo về việc nhìn thấy máy bay điều khiển từ xa tại phi trường đã tăng lên trong những tháng gần đây, dẫn đến tình trạng gián đoạn giao thông hàng không ở Pháp, Tiệp, Đức, Lithuania, Na Uy và Đan Mạch, cùng nhiều quốc gia Âu Châu khác.

Vào cuối ngày 31 tháng 10, Sân bay Brandenburg ở Berlin đã tạm thời buộc phải chuyển hướng các chuyến bay sau khi có báo cáo về việc phát hiện máy bay điều khiển từ xa đáng ngờ.

[Politico: Drones spotted over military base in Belgium for second time in 24 hours]

6. Thủ tướng Qatar cho biết đang cố gắng giữ cho lệnh ngừng bắn giữa Israel và Hamas không bị tan vỡ

Thủ tướng Qatar cho biết trong một cuộc phỏng vấn phát sóng vào Chúa Nhật rằng các hành vi vi phạm lệnh ngừng bắn giữa Israel và Hamas vẫn xảy ra liên tục nhưng đất nước ông vẫn tiếp tục nỗ lực để thỏa thuận không bị sụp đổ.

Sheikh Mohammed bin Abdulrahman bin Jassim Al-Thani, đồng thời là Ngoại trưởng Qatar, phát biểu với phóng viên Fareed Zakaria của CNN: “Các vụ vi phạm đang diễn ra hàng ngày. Và chúng tôi có, giống như trong phòng giải quyết xung đột, phòng điều hành mà chúng tôi đã làm việc cùng với Ai Cập và Hoa Kỳ. Chúng tôi ghi nhận mọi thứ ở đó.... Chúng tôi hợp tác rất chặt chẽ với họ để bảo đảm lệnh ngừng bắn được duy trì.”

Cùng với Tổng thống Trump, Qatar là một nhân tố chính trong nỗ lực chấm dứt, hoặc ít nhất là tạm dừng, cuộc giao tranh giữa Israel và Hamas ở Gaza.

Phát biểu trên “Fareed Zakaria GPS”, nhà lãnh đạo Qatar cho biết khi nói đến sự hiện diện của quốc tế nhằm duy trì hòa bình ở khu vực đang xảy ra xung đột này, “cần phải có một nhiệm vụ được xác định rõ ràng”.

Ông nói thêm: “Về cơ bản, vai trò của lực lượng quốc tế là bảo vệ người Palestine và người Israel để cả hai bên không gây ra mối đe dọa cho nhau.”

Nói rộng hơn, Al-Thani nói với Zakaria rằng quốc gia nhỏ bé của ông đã coi việc hòa giải xung đột là vai trò đặc biệt của mình trong các vấn đề thế giới.

“Theo quan điểm của chúng tôi,” ông nói, “mỗi quốc gia trong cộng đồng quốc tế cần đóng góp một phần nào đó cho cộng đồng quốc tế. Chúng tôi nhận thấy mình có thể gặp gỡ các bên đang xung đột và thấu hiểu những bất bình.”

Al-Thani cho biết Qatar, một quốc gia có diện tích gần bằng tổng diện tích của Connecticut và Rhode Island, đang cố gắng giải quyết các vấn đề trong xung đột thế giới “từng bước một”.

Ông nói thêm: “Chúng tôi đã xây dựng được uy tín và sự trung thực.”

Nhưng Qatar đã bị chỉ trích không chỉ vì duy trì liên lạc với Hamas mà còn với Iran, một quốc gia ngoài vòng pháp luật khác trên trường quốc tế. Al-Thani đã bác bỏ lời chỉ trích đó.

“Iran là nước láng giềng của tôi,” Al-Thani nói. “Iran chỉ cách tôi 150 dặm. Tôi chia sẻ với họ mỏ khí đốt lớn nhất thế giới. Iran là một phần trong khu vực của chúng tôi, và tôi phải đối phó với họ. Chúng tôi muốn thấy Iran thịnh vượng, phát triển và thịnh vượng, và dĩ nhiên, chúng tôi không muốn chứng kiến một cuộc chạy đua vũ trang trong khu vực. Chúng tôi không muốn chứng kiến một cuộc chạy đua hạt nhân trong khu vực. Đó là lý do tại sao chúng tôi luôn ủng hộ các biện pháp ngoại giao.”

Nhà lãnh đạo Qatar cũng bác bỏ ý kiến cho rằng chính quyền Tổng thống Trump chỉ cung cấp bảo đảm an ninh cho Qatar vì đã tặng cho Tổng thống Trump một chiếc máy bay dùng làm Không lực Một và sau đó là máy bay cho thư viện tổng thống của ông.

“Hai vấn đề đó hoàn toàn không liên quan gì đến nhau”, ông nói. “Trước hết, về vấn đề máy bay, tôi đã trả lời rất nhiều lần rồi. Hoa Kỳ là đối tác và đồng minh của chúng tôi, và vụ việc máy bay này đã xảy ra. Đây là một thỏa thuận giữa chính phủ với chính phủ, điều này thường diễn ra giữa chúng tôi và bất kỳ chính phủ nào khác trên thế giới.”

[Politico: Qatar trying to keep Israel-Hamas ceasefire from falling apart, prime minister says]

7. Cơn đau đầu bất ngờ của Orban — Cuộc tấn công của Tổng thống Trump vào ngành năng lượng của Nga

John Foreman là một chuyên gia cố vấn độc lập chuyên về Nga, Ukraine và an ninh quốc tế.

Gần đây nhất, ông giữ chức Tùy viên Quốc phòng Vương quốc Anh tại Liên bang Nga, cung cấp cố vấn chiến lược cho các Bộ trưởng và đại diện cho Tổng Tham mưu trưởng Quốc phòng Vương quốc Anh. Ông cũng từng là Tùy viên Quốc phòng Vương quốc Anh tại Kyiv, và đã được bổ nhiệm làm đại diện ngoại giao quân sự tại Hoa Kỳ, NATO và EU. Trong suốt sự nghiệp của mình tại Hải quân Hoàng gia, ông đã phục vụ trên tàu trong các hoạt động hàng hải toàn cầu, chỉ huy hai tàu chiến.

Ông là cộng tác viên thường xuyên cho các phương tiện truyền thông Vương quốc Anh và quốc tế, đồng thời là cố vấn cấp cao cho một số công ty tư vấn quốc phòng của Vương quốc Anh.

Trong bài viết mới nhất nhan đề “Cơn đau đầu bất ngờ của Orban — Cuộc tấn công của Tổng thống Trump vào ngành năng lượng của Nga”, John Foreman cho biết như sau:

Thủ tướng Hung Gia Lợi Viktor Orban, người đang vướng vào cuộc tranh cãi lâu dài với Brussels và Kyiv, đã gặp phải một trở ngại bất ngờ - đó là sự thay đổi quan điểm của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump.

Hội nghị thượng đỉnh dự kiến giữa Tổng thống Trump và Putin tại Budapest - vốn được coi là thành tựu lớn nhất của Orban - đã bị hủy bỏ.

Tệ hơn nữa, Orban hiện là người cảm nhận được sự đau đớn từ chính sách đối ngoại ngoằn ngoèo của Tổng thống Trump, phải đối mặt với áp lực cắt giảm nhập khẩu năng lượng từ Nga và lo sợ tác động của các lệnh trừng phạt mới của Hoa Kỳ đối với Mạc Tư Khoa.

Các lệnh trừng phạt của Tổng thống Trump đối với Rosneft và Lukoil, hai công ty năng lượng hàng đầu của Nga, đã vấp phải sự chỉ trích hiếm hoi từ Orban, người đã phát biểu vào ngày 27 tháng 10 rằng bước đi này đã đi quá xa.

Nhà lãnh đạo Hung Gia Lợi dự kiến sẽ tới Washington để gặp Tổng thống Trump vào ngày 7 tháng 11 nhằm tìm cách giảm thiểu tác động của các lệnh trừng phạt đối với đất nước ông.

Do nguồn cung cấp của Nga đáp ứng phần lớn nhu cầu dầu khí của Hung Gia Lợi, các chuyên gia cho rằng Orban có thể sẽ giữ vững lập trường, đặc biệt là khi mùa bầu cử đang đến gần.

Bất chấp áp lực ngày càng tăng từ Hoa Kỳ và Liên minh Âu Châu, chính phủ Orban dường như vẫn quyết tâm tiếp tục mua năng lượng từ Nga.

Tổng thống Trump cho biết Orban đã yêu cầu miễn trừ lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ đối với dầu mỏ của Nga nhưng chưa được chấp thuận

Khi Tổng thống Trump thắng cử ở Mỹ năm ngoái, Orban đã rất vui mừng.

Nhà lãnh đạo Hung Gia Lợi hy vọng tổng thống Hoa Kỳ - người đã ủng hộ ông và chia sẻ quan điểm bảo thủ, chống nhập cư của ông - sẽ phá vỡ sự thống nhất của phương Tây về việc tiếp tục hỗ trợ cho Ukraine.

Tuy nhiên, sự thay đổi chính sách mới nhất của Tổng thống Trump dường như không phù hợp với kỳ vọng của Orban.

Washington áp đặt lệnh trừng phạt đối với Mạc Tư Khoa trong khi kêu gọi các quốc gia Âu Châu - bao gồm cả Hung Gia Lợi - ngừng nhập khẩu dầu và khí đốt của Nga, một chiến lược được thiết kế để buộc Mạc Tư Khoa phải tham gia các cuộc đàm phán hòa bình.

Điều này khiến Orban rơi vào thế khó vì chính phủ của ông tuyên bố rằng việc nhanh chóng tách khỏi nguồn nhập khẩu từ Nga mà không gây nguy hiểm cho an ninh năng lượng là điều không thể, chủ yếu là do vị trí địa lý của nước này.

“Chúng tôi không thể bảo đảm nguồn cung an toàn cho đất nước nếu không có nguồn dầu khí của Nga”, nhà ngoại giao hàng đầu của Hung Gia Lợi, Peter Szijjarto, phát biểu hồi tháng 9. “Đối với chúng tôi, nguồn cung năng lượng hoàn toàn là vấn đề vật chất.”

Quốc gia Trung Âu không giáp biển này là một trong hai thành viên Liên Hiệp Âu Châu còn lại — cùng với Slovakia — vẫn mua dầu của Nga thông qua đường ống Druzhba.

Không giống như nhiều nước Liên Hiệp Âu Châu khác, Budapest không có động thái nào để giảm sự phụ thuộc vào hàng nhập khẩu của Nga.

Ngược lại, điều này làm tăng sự phụ thuộc vào dầu thô của Nga từ 64% trước cuộc xâm lược toàn diện lên 86% vào năm 2024, Trung tâm Nghiên cứu Năng lượng và Không khí Sạch, gọi tắt là CREA đưa tin.

Hung Gia Lợi cũng đã ký một thỏa thuận có thời hạn 15 năm với Gazprom của Nga vào năm 2021 để mua khí đốt tự nhiên chủ yếu thông qua đường ống TurkStream, nhằm tăng khối lượng khi chiến tranh vẫn tiếp diễn ở Ukraine.

Pavel Havlicek, nghiên cứu viên tại Hiệp hội các vấn đề quốc tế ở Prague, nhấn mạnh động cơ chính trị chứ không chỉ kinh tế của Budapest: “Orban đang cố gắng hết sức để duy trì mối quan hệ với Nga, liên tục tuyên bố ông sẽ là người đầu tiên trở về Mạc Tư Khoa”.

Các chuyên gia cho biết việc chuyển sang nguồn cung cấp thay thế - chẳng hạn như dầu qua Croatia và khí đốt tự nhiên hóa lỏng qua Ba Lan - là hoàn toàn khả thi.

Mặc dù có nhiều lựa chọn, nhưng vấn đề còn nằm ở ý chí chính trị và chi phí tài chính của lựa chọn này”.

Một ví dụ tương tự là Cộng hòa Tiệp, một quốc gia không giáp biển khác đã sử dụng đường ống Druzhba cho đến khi tuyên bố không còn phụ thuộc vào dầu mỏ của Nga vào tháng 4 năm nay.

Ngược lại, Orban không hề có ý định từ bỏ năng lượng của Nga, vốn mang lại lợi nhuận khổng lồ cho công ty dầu khí MOL của Hung Gia Lợi.

Các tiện ích giá rẻ cũng có thể mang lại đòn bẩy chính trị có giá trị trước cuộc bầu cử sắp tới. Tuy nhiên, như Nosko lưu ý, lợi nhuận của MOL không đồng nghĩa với việc giá nhiên liệu giảm cho người tiêu dùng Hung Gia Lợi.

Trong khi Tổng thống Trump có thể sử dụng mối đe dọa về các lệnh trừng phạt thứ cấp để gây áp lực lên Orban, thì có vẻ như Hung Gia Lợi lại đang tìm kiếm “sự miễn trừ khỏi các lệnh trừng phạt mới của Hoa Kỳ và tận dụng mối quan hệ chặt chẽ với Tổng thống Trump để tránh phải đa dạng hóa nguồn cung cấp khỏi Nga”.

Orban cũng có thể sử dụng một kế hoạch mới từ Bộ Năng lượng Hung Gia Lợi, đề xuất giảm sự phụ thuộc vào năng lượng của Nga, để thể hiện ít nhất một số tiến bộ hướng tới đa dạng hóa và do đó xoa dịu Tổng thống Trump.

Khi Tổng thống Trump bất ngờ tuyên bố vào ngày 16 tháng 10 về hội nghị thượng đỉnh với Putin tại Budapest trong những tuần tới, Orban đã nhanh chóng hoan nghênh sáng kiến này.

Nhưng kế hoạch được công bố vội vàng này đã bị hủy bỏ chỉ vài ngày sau đó, được tường trình sau khi Washington nhận ra rằng Mạc Tư Khoa chưa sẵn sàng nhượng bộ những yêu cầu tối đa của mình đối với Ukraine.

Mặc dù vậy, Ngoại trưởng Hung Gia Lợi đã nhanh chóng bay tới gặp những người đồng cấp Hoa Kỳ và Nga để bảo đảm với công chúng rằng hội nghị thượng đỉnh vẫn sẽ diễn ra - chỉ có điều ngày diễn ra vẫn chưa được ấn định.

Các chuyên gia cho biết việc tổ chức hội nghị thượng đỉnh - cuộc gặp thứ hai giữa Tổng thống Trump và Putin kể từ khi Tổng thống Trump trở lại nắm quyền - sẽ cho phép Orban thể hiện mình là người gìn giữ hòa bình.

Ông lưu ý rằng điều này sẽ củng cố “vị thế của Orban trên trường quốc tế và chống lại đối thủ trong nước đang nổi lên của ông, Peter Magyar của Đảng Tisza”.

Theo Pavlicek, thủ tướng Hung Gia Lợi cũng tìm cách hợp pháp hóa lập trường chính sách đối ngoại của mình bằng cách để các nhà lãnh đạo thế giới khác, cụ thể là Tổng thống Trump, chia sẻ và khuếch đại những quan điểm này.

Hình ảnh của Orban như một nhà lãnh đạo giữ đất nước tránh xa chiến tranh trong khi vẫn bảo đảm an ninh năng lượng thông qua mối quan hệ “thực dụng” với Mạc Tư Khoa là một đặc điểm nổi bật trong chiến dịch tranh cử của Fidesz.

Nhà lãnh đạo Hung Gia Lợi cần mọi lợi thế cho cuộc bỏ phiếu vào tháng 4 năm 2026, đây là thách thức nghiêm trọng nhất đối với quyền lực của ông trong nhiều năm qua.

[Kyiv Independent: Orban's unexpected headache — Trump's offensive against Russian energy]

8. Hai trẻ em trong số thường dân thiệt mạng trong cuộc không kích dữ dội của Nga vào Ukraine khi Putin nhắm vào các nhà máy điện sưởi ấm cho các gia đình

HAI trẻ em nằm trong số thường dân thiệt mạng trong cuộc không kích dữ dội của Nga vào Ukraine hôm Chúa Nhật, 02 Tháng Mười Một.

Sự kiện này đánh dấu sự khởi đầu cho nỗ lực của bạo chúa Vladimir Putin nhằm đóng băng đất nước để khuất phục họ.

Hai cậu bé, 11 và 14 tuổi, đã tử vong tại vùng Dnipropetrovsk cùng với hai người phụ nữ.

Sự việc xảy ra khi Putin nhắm vào các nhà máy điện cần thiết để sưởi ấm cho các gia đình.

Tên bạo chúa tiếp tục phớt lờ lời kêu gọi hòa bình của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump - cho phép cuộc tấn công chớp nhoáng của ông giết chết thêm hai thường dân tại cảng Izmail ở Hắc Hải.

Và cuộc tấn công của hắn ta đã cắt điện của 58.000 người ở Zaporizhzhia.

Lực lượng Nga đã tấn công vào các khu vực dân sự một ngày sau khi năm người nữa thiệt mạng trong các cuộc không kích vào khu vực Donetsk của Ukraine.

Người ta cho biết đã điều động hỏa tiễn đạn đạo và 79 máy bay điều khiển từ xa tấn công.

Nhưng Ukraine đã đáp trả bằng cách thả máy bay điều khiển từ xa sát thủ của mình vào khu vực Krasnodar ở miền nam nước Nga.

Máy bay điều khiển từ xa của nước này cũng được tường trình đã đốt cháy một tàu chở dầu “Hạm đội bóng tối” của Putin tại một bến nước sâu ở cảng Tuapse thuộc Hắc Hải.

Các báo cáo cho biết con tàu lớn treo cờ Liberia - một phần trong hạm đội vi phạm lệnh trừng phạt của Putin - đã bốc cháy.

Tổng thống Nga đã trì hoãn và né tránh các nỗ lực hòa bình của Tổng thống Trump, đồng thời tăng cường các cuộc tấn công.

Tuần trước, các chỉ huy chiến tranh của Ngũ Giác Đài đã phê duyệt việc điều động hỏa tiễn tầm xa Tomahawk của Mỹ, có khả năng hủy diệt quân đội của bạo chúa.

Nhưng Tổng thống Trump vẫn chưa ký giấy phép sử dụng chúng.

[The Sun: Two kids among civilians killed in huge Russian blitz on Ukraine as Putin targets power plants that keep families warm]

9. Tòa Bạch Ốc tiết lộ chi tiết về thỏa thuận đình chiến thương mại với Trung Quốc

Chính phủ Trung Quốc sẽ dỡ bỏ các hạn chế xuất khẩu đối với các khoáng sản quan trọng, ngừng xuất khẩu sang Bắc Mỹ các hóa chất cần thiết để sản xuất fentanyl và nối lại dòng chảy các chất bán dẫn xe hơi quan trọng, Tòa Bạch Ốc cho biết trong một tờ thông tin hôm thứ Bảy.

Tài liệu này là bản tóm tắt công khai chi tiết nhất về thỏa thuận đạt được giữa các nhà đàm phán Hoa Kỳ và Trung Quốc, được Tổng thống Trump và Chủ tịch Trung Quốc Tập Cận Bình ký kết tại Nam Hàn hôm thứ Năm. Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent cho biết hai nước có thể ký kết thỏa thuận, giúp giảm căng thẳng giữa hai nước và về cơ bản thực hiện một thỏa thuận đình chiến kéo dài một năm, ngay trong tuần tới.

Bản thông tin — mô tả những nhượng bộ từ Trung Quốc là “một chiến thắng to lớn, bảo vệ sức mạnh kinh tế và an ninh quốc gia của Hoa Kỳ” — là phần mới nhất trong chiến thắng vang dội của Tòa Bạch Ốc trên truyền thông, ca ngợi kết quả cuộc gặp giữa Tổng thống Trump và Tập. Chiến dịch quảng bá rầm rộ này định hình kết quả cuộc gặp như một chiến thắng quyết định cho chính sách thuế quan hung hăng của Tổng thống Trump, bất chấp thực tế là nó chỉ dẫn đến những thỏa hiệp và một thỏa thuận đình chiến mong manh thay vì một thỏa thuận thương mại dài hạn.

Tuy nhiên, những người theo chủ nghĩa diều hâu Trung Quốc vẫn lo ngại rằng không có gì có thể ngăn cản Bắc Kinh rút khỏi thỏa thuận nếu họ thấy nó không còn phù hợp với mục đích của mình.

Tòa Bạch Ốc và Bộ Thương mại Trung Quốc đều tuyên bố Bắc Kinh sẽ dỡ bỏ các hạn chế xuất khẩu đất hiếm - những nguyên tố thiết yếu cho ngành sản xuất dân dụng và quốc phòng của Mỹ - cũng như thực hiện các biện pháp để giải quyết vai trò của Trung Quốc trong việc tiếp tay cho nạn lạm dụng opioid ở Mỹ. Tờ thông tin cung cấp một số chi tiết cụ thể về các thỏa thuận này.

Tuyên bố cho biết: “Trung Quốc sẽ cấp giấy phép chung có hiệu lực cho việc xuất khẩu đất hiếm, gali, germani, antimon và than chì vì lợi ích của người dùng cuối tại Hoa Kỳ và các nhà cung cấp của họ trên toàn thế giới”.

Sự làm rõ này là tin tốt cho các nhà sản xuất công nghiệp dân sự và quốc phòng Hoa Kỳ, những người phụ thuộc vào các nguyên tố này trong quy trình sản xuất của họ. Germanium được sử dụng trong sợi quang, chất bán dẫn và tấm pin mặt trời, trong khi gallium được sử dụng để sản xuất chipset dùng trong máy tính, điện thoại di động, cũng như trạm gốc 5G.

Cả hai nước trước đó đều tuyên bố Bắc Kinh sẽ bãi bỏ các biện pháp kiểm soát xuất khẩu mới và toàn diện đối với bất kỳ hàng hóa nào có chứa đất hiếm của Trung Quốc. Tuy nhiên, Tòa Bạch Ốc cho biết các giấy phép chung này đồng nghĩa với việc “trên thực tế sẽ xóa bỏ” các biện pháp kiểm soát xuất khẩu trước đây mà Trung Quốc đã áp dụng vào tháng 4 năm 2025 và tháng 10 năm 2022.

Tòa Bạch Ốc cũng cho biết Bắc Kinh sẽ thực hiện các bước đi đã được mong đợi từ lâu nhằm giảm lượng tiền chất hóa học mà các nhà xuất khẩu Trung Quốc vận chuyển sang Mexico, nơi các băng đảng chế biến chúng thành thuốc phiện tổng hợp giống fentanyl.

“Trung Quốc sẽ thực hiện các biện pháp quan trọng để chấm dứt dòng chảy fentanyl vào Hoa Kỳ”, tờ thông tin cho biết. “Trung Quốc sẽ ngừng vận chuyển một số hóa chất được chỉ định đến Bắc Mỹ và kiểm soát chặt chẽ việc xuất khẩu một số hóa chất khác đến tất cả các điểm đến trên thế giới.”

Tuyên bố không nêu rõ Bắc Kinh sẽ cấm xuất khẩu loại hóa chất nào sang Bắc Mỹ hoặc chính phủ Trung Quốc sẽ thực hiện những biện pháp nào để hạn chế việc vận chuyển các loại hóa chất này sang các thị trường khác.

Chính phủ Trung Quốc cũng đồng ý đảo ngược các động thái gần đây của công ty bán dẫn Wingtech Technology thuộc sở hữu Trung Quốc nhằm ngăn chặn việc xuất khẩu các phụ tùng quan trọng cho Nexperia, công ty con của họ tại Hòa Lan. Điều này đã gây ra cuộc khủng hoảng cung cấp chip hiện đang ảnh hưởng đến các nhà sản xuất xe hơi toàn cầu và buộc chính phủ Hòa Lan phải can thiệp và nắm quyền kiểm soát công ty vào tháng 9.

Tuyên bố cho biết Bắc Kinh sẽ “thực hiện các biện pháp thích hợp để bảo đảm hoạt động thương mại được nối lại từ các cơ sở của Nexperia tại Trung Quốc, cho phép sản xuất các loại chip quan trọng cũ được chuyển đến phần còn lại của thế giới”.

Tuy nhiên, Bắc Kinh đã đưa ra những bình luận mơ hồ hơn về Nexperia, cho rằng hai bên có thể không hoàn toàn thống nhất về việc giải quyết vấn đề cung cấp chip.

Phát ngôn nhân của Bộ Thương mại Trung Quốc cho biết trong một tuyên bố hôm thứ Bảy: “Tôi muốn nhấn mạnh rằng sự can thiệp không đúng mực của chính phủ Hòa Lan vào các vấn đề của doanh nghiệp đã làm gián đoạn chuỗi sản xuất và cung ứng toàn cầu”.

[Politico: White House discloses details of China trade truce]

10. Reuters đưa tin rằng Thổ Nhĩ Kỳ cắt giảm nhập khẩu dầu của Nga trong bối cảnh các lệnh trừng phạt của phương Tây

Các nhà máy lọc dầu lớn nhất của Thổ Nhĩ Kỳ đang giảm quy mô mua dầu của Nga và chuyển sang các nhà cung cấp thay thế, vì lệnh trừng phạt mới nhất của phương Tây thắt chặt các hạn chế đối với hoạt động xuất khẩu của Mạc Tư Khoa được sử dụng để tài trợ cho cuộc xâm lược Ukraine, Reuters đưa tin vào ngày 2 tháng 10.

Các hạn chế mới của Hoa Kỳ được công bố vào ngày 22 tháng 10 nhắm vào hai công ty dầu khí lớn nhất của Nga là Rosneft và Lukoil, cùng với các công ty con của họ. Các biện pháp này mở đường cho các biện pháp trừng phạt thứ cấp đối với các tổ chức nước ngoài giải quyết giao dịch với các tổ chức nằm trong danh sách đen.

Theo nguồn tin trong ngành của Reuters, sự thay đổi này đánh dấu một sự thay đổi đáng chú ý đối với Thổ Nhĩ Kỳ - một trong những nước mua dầu chính của Nga, cùng với Ấn Độ và Trung Quốc.

Nhà máy lọc dầu SOCAR Aegean của Thổ Nhĩ Kỳ, gọi tắt là STAR, thuộc sở hữu của công ty dầu khí nhà nước Azerbaijan, gần đây đã bảo đảm bốn lô hàng dầu thô từ Iraq, Kazakhstan và các nhà sản xuất khác không phải của Nga để giao hàng vào tháng 12, Reuters đưa tin.

Lượng dầu mua này dao động từ 77.000 đến 129.000 thùng mỗi ngày, giúp giảm đáng kể lượng dầu nhập khẩu từ Nga của nhà máy lọc dầu.

Một công ty lọc dầu lớn khác của Thổ Nhĩ Kỳ, Tupras, cũng đang tăng cường mua dầu không phải của Nga, bao gồm cả dầu Iraq có phẩm chất tương tự như dầu Ural.

Hai nguồn tin cho Reuters biết rằng công ty có kế hoạch loại bỏ dần việc nhập khẩu dầu thô từ Nga tại một trong hai nhà máy lọc dầu lớn của mình, cho phép công ty tiếp tục xuất khẩu nhiên liệu sang Âu Châu mà không vi phạm các hạn chế sắp tới.

Tupras đã bắt đầu đa dạng hóa nguồn dầu thô của mình, nhận lô hàng đầu tiên từ Brazil vào đầu năm nay và dự kiến lô hàng thứ hai từ Angola vào tháng 11.

Rosneft và Lukoil là trụ cột của nền kinh tế Nga. Theo ước tính của Nga, hai tập đoàn này chiếm gần một nửa sản lượng dầu thô xuất khẩu của nước này, khoảng 3,1 triệu thùng mỗi ngày.

Rosneft, do nhà nước kiểm soát, do Igor Sechin, một đồng minh thân cận của Putin, lãnh đạo, sản xuất khoảng 40% sản lượng dầu của Nga. Lukoil, công ty năng lượng tư nhân lớn nhất nước này, chiếm khoảng 15% sản lượng quốc gia và 2% sản lượng toàn cầu.

Các lệnh trừng phạt mới này vượt xa phạm vi các công ty mẹ, bao gồm sáu công ty con của Lukoil và 28 doanh nghiệp của Rosneft. Trong số đó có Lukoil-Western Siberia, chiếm khoảng 40% sản lượng hydrocarbon của tập đoàn.

[Kyiv Independent: Turkey cuts Russian oil imports amid Western sanctions, Reuters reports]