48. Người khiêm tốn sẽ không hung dữ, bởi vì khiêm tốn dựa vào đức ái để cùng nhau vươn lên.

(Thánh Francis de Sales)

Lm. Giuse Maria Nhân Tài, csjb.

(Trích dịch từ tiếng Hoa trong "Cách ngôn thần học tu đức")

----------

http://www.vietcatholic.net

https://www.facebook.com/jmtaiby

http://www.nhantai.info

 

93. KHÔNG CẦN CÁM ƠN

Có một người viết thư pháp không đẹp, nhưng rất thích đi khắp nơi viết chữ cho người ta.

Một ngày nọ, nhìn thấy có người cầm một cái quạt trắng thì lại muốn đề chữ, người ấy từ chối và quỳ xuống. Anh ta nói:

- “Bất quá ta chỉ viết cho ngươi vài chữ, không cần cám ơn”.

Người ấy cười đáp:

- “Tôi chỉ xin ông đừng đá cái quạt của tôi mà thôi !”

(Hi đàm lục)

Suy tư 93:

Ở đời, hai chữ cám ơn rất là cần thiết, nhưng có những có hạng người sau đây cảm thấy không xứng đáng để nhận hai chữ cám ơn của người khác:

- Các linh mục không muốn nhận hai chữ cám ơn, vì các ngài biết rằng, mình chỉ là một đầy tớ vô dụng của Thiên Chúa, và chỉ làm theo ý của Thiên Chúa mà thôi.

- Các tu sĩ nam nữ họ cũng không muốn nhận hai chữ cám ơn khi phục vụ tha nhân, vì họ đi tu là để phục vụ Đức Chúa Giê-su trong mọi người, nên họ cũng cảm thấy không xứng đáng để được cám ơn.

- Những người giàu có họ cũng không muốn nhận hai chữ cám ơn, vì tiền bạc họ bỏ ra giúp đỡ tha nhân không phải bởi họ mà có, nhưng Thiên Chúa ban cho họ để họ thay mặt Ngài mà giúp đỡ anh chị em.

Có hạng người không muốn dám nhận hai chữ cám ơn, thì cũng có hạng người bắt người khác phải cám ơn mình:

- Những người thích quyền lực thì cũng thích người khác cám ơn mình, để bày tỏ mình đã ban ân huệ cho họ.

- Những người thích khoe khoang thì cũng thích người khác cám ơn mình, để có dịp khoe khoang công đức mình đã làm cho người khác.

Hai chữ cám ơn thì luôn phải có trên môi miệng của người lịch sự, bởi vì nó biểu lộ nét văn minh và văn hóa của một con người.

Phải cám ơn Thiên Chúa khi người khác cám ơn mình, nhưng phải biết mắc cở trong lòng khi người khác cám ơn mình, lý do tại sao thì tất cả người Ki-tô hữu đều đã biết.

Lm. Giuse Maria Nhân Tài, csjb.

(Dịch từ tiếng Hoa và viết suy tư)

---------

http://www.vietcatholic.net

https://www.facebook.com/jmtaiby

http://www.nhantai.info

 

Tin Mừng Lc 17:26-37

Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo thánh Lu-ca.

Khi ấy, Đức Giê-su nói với các môn đệ rằng: “Cũng như thời ông Nô-ê, sự việc đã xảy ra cách nào, thì trong những ngày của Con Người, sự việc cũng sẽ xảy ra như vậy. Thiên hạ ăn uống, cưới vợ lấy chồng, mãi cho đến ngày ông Nô-ê vào tàu, và nạn hồng thuỷ ập tới, tiêu diệt tất cả. Sự việc cũng xảy ra giống như vậy trong thời ông Lót: thiên hạ ăn uống, mua bán, trồng trọt, xây cất. Nhưng ngày ông Lót ra khỏi Xơ-đôm, thì Thiên Chúa khiến mưa lửa và diêm sinh từ trời đổ xuống tiêu diệt tất cả. Sự việc cũng sẽ xảy ra như thế, ngày Con Người được mặc khải.

“Ngày ấy, ai ở trên sân thượng mà đồ đạc ở dưới nhà, thì đừng xuống lấy. Cũng vậy, ai ở ngoài đồng thì đừng quay trở lại. Hãy nhớ chuyện vợ ông Lót. Ai tìm cách giữ mạng sống mình, thì sẽ mất; còn ai liều mất mạng sống mình, thì sẽ bảo tồn được mạng sống. Thầy nói cho anh em biết: đêm ấy, hai người đang nằm chung một giường, thì một người sẽ được đem đi, còn người kia bị bỏ lại. Hai người đàn bà đang cùng nhau xay bột, thì một người sẽ được đem đi, còn người kia bị bỏ lại. Hai người đàn ông đang ở ngoài đồng, thì một người sẽ được đem đi, còn người kia bị bỏ lại.” Các môn đệ lên tiếng hỏi Đức Giê-su: “Thưa Thầy, ở đâu vậy?” Người nói với các ông: “Xác nằm đâu, diều hâu tụ đó.”

 

SỐNG AMEN

“Ai tìm cách giữ mạng sống mình, thì sẽ mất; còn ai liều mất mạng sống mình, thì sẽ bảo tồn được mạng sống!”.

“Amen” - một từ ngữ giàu ý nghĩa: niềm tin, lòng trung thành và sự chắc chắn. Nó là lời tuyên xưng của người tin điều Thiên Chúa phán; đồng thời là lời đoan hứa phó thác trọn vẹn thân xác, linh hồn và đời mình cho Ngài. Khi Thiên Chúa hứa, người tin đáp, “Amen!”, nghĩa là “Sẽ như vậy!”.

Kính thưa Anh Chị em,

Tin Mừng hôm nay mời gọi chúng ta thưa lên “Amen”, đúng hơn là ‘sống Amen’, với điều Chúa Giêsu tiết lộ, “Ai tìm cách giữ mạng sống mình thì sẽ mất; còn ai liều mất mạng sống mình thì sẽ bảo tồn được mạng sống!”.

Đó là lời mời gọi phó thác mọi sự - hiện tại, tương lai, mạng sống - trong tay Thiên Chúa. Chiêm ngắm Chúa Giêsu, chúng ta thấy Ngài đã tín thác hoàn toàn vào Chúa Cha, làm đẹp lòng Cha mọi đàng, cả khi bước vào cái chết, “Lạy Cha, con phó linh hồn con trong tay Cha!”. Vì nếu chúng ta cứ tự sắp đặt cuộc sống theo ý riêng, mọi thứ sẽ không đâu vào đâu; noi gương Chúa Giêsu, chúng ta ‘sống Amen’ nghĩa là buông bỏ mọi ý riêng, và Thiên Chúa sẽ tự do dẫn dắt, toàn quyền định đoạt mọi sự theo kế hoạch khôn ngoan thánh thiện nhất của Ngài. “Buông bỏ không phải từ bỏ, mà là trao hết cho Đấng biết điều gì tốt nhất!” - Richard Rohr.

Thế mà việc đầu phục trọn vẹn không hề dễ dàng; nó đòi hỏi một niềm tin can trường. Nhưng chính khi dám phó thác, chúng ta sẽ nhận ra đường lối Thiên Chúa vượt xa mọi dự tính con người. “Đấng tạo dựng vũ trụ dẫn dắt mọi tâm hồn hữu hạn bằng khôn ngoan vô hạn!” - C.S. Lewis. Ngài là Chúa Tể muôn loài, thấu suốt tâm tưởng từng người, tài trí vô song; Ngài tạo dựng, ban vẻ đẹp cho mọi loài - bài đọc một. Vì thế, cả “Trời xanh tường thuật vinh quang Ngài!” - Thánh Vịnh đáp ca.

‘Sống Amen’ là tin cậy tuyệt đối vào sự bảo đảm của Thiên Chúa, khác hẳn các chủ hàng bảo hành những vật chất hạn định. Ngài bảo hành đời sống chúng ta vô thời hạn. Khi trả lại cho Chúa những gì thuộc về Chúa, chúng ta tham gia vào kế hoạch yêu thương vĩnh cửu - cộng tác với Ngài để làm cho nhiều người nhận biết vinh quang Ngài - và như thế, được Ngài dẫn dắt, chúng ta hướng đến sự sống thật. Ngài là “Amen đời đời” - quyền năng nhưng đầy tình yêu - là người Cha mà chúng ta có thể phó thác trọn vẹn.

Anh Chị em,

Vì vậy, đừng chần chừ, hãy bắt đầu ‘sống Amen’ ngay hôm nay - từ những việc làm tưởng chừng nhỏ nhặt đến những dự định lớn lao, từ những lo toan đời thường đến chính mạng sống và linh hồn mình! Khi ‘sống Amen’, mọi hành vi, cử chỉ, hy sinh, dấn thân của chúng ta đều trở thành lễ phẩm dâng lên Chúa, góp phần làm vinh danh Ngài. Từng nghĩa cử nhỏ, từng giọt nỗ lực âm thầm sẽ như những bậc thang dẫn chúng ta tiến gần hơn sự sống đích thực Ngài đã hứa. “Hành động như mọi sự tuỳ thuộc vào Chúa, làm việc như mọi thứ tuỳ thuộc nơi bạn!” - Ignatiô Loyola.

Chúng ta có thể cầu nguyện,

“Lạy Chúa, xin biến từng hành động nhỏ của con - cả khi thất bại hay mất mát - thành lời ‘Amen’ dâng Ngài, âm thầm nhưng trọn vẹn!”, Amen.

(Lm. Minh Anh, Tgp. Huế)

 

Vững tin đợi chờ Chúa đến

SUY NIỆM TIN MỪNG CHÚA NHẬT XXXIII - C

(Lc 21, 20-28)

Chu kỳ Năm Phụng vụ mở ra với ngày tháng dần trôi đang từ từ khép lại. Chúng ta đang ở Chúa Nhật áp chót của năm. Nhưng tâm điểm vẫn là Chúa Giê-su Ki-tô, Con Thiên Chúa nhập thể làm người, chịu chết và sống lại, lên trời và sẽ trở lại trong vinh quang như lời Người đã phán.

Sống đời Ki-tô hữu là sống niềm tin và hy vọng vào Chúa, nhất là trung thành với Đức tin đã lãnh nhận ngày chịu phép Rửa tội, chúng ta sẽ được bình an trong ngày Chúa đến.

Ngày Chúa đến, ngày thanh luyện và chữa lành

Ngôn sứ Ma-la-khi loan báo : “Ðây sẽ đến ngày bừng cháy lên như lò lửa: tất cả những kẻ kiêu căng và những người làm tội ác sẽ như rơm rạ, ngày ấy đến sẽ thiêu đốt họ, và không để sót lại cho họ cội rễ ngành chồi gì cả, Chúa các đạo binh phán như vậy. Phần các ngươi là những kẻ kính sợ thánh danh Ta, các ngươi sẽ được Mặt Trời công chính mọc lên cho, mang theo sự cứu chữa trong cánh Người” (Ml 3,19–20a).

Như vậy, ngày tận cùng không phải là ngày diệt vong, nhưng là ngày của ánh sáng và hy vọng, ngày Thiên Chúa thanh luyện trong tình yêu. Lửa thanh luyện không thiêu hủy người công chính, nhưng đốt cháy tội lỗi, bất công, để tâm hồn được đổi mới như thánh Au-gút-ti-nô nói: “Khi thế gian kết thúc, đó không phải là hủy diệt công trình Thiên Chúa, mà là tái sinh nó trong ánh sáng vĩnh cửu.”

Như thế, ngày Chúa đến không chỉ là lời cảnh báo, mà là lời hứa cứu độ: những ai kính sợ danh Chúa, sẽ được “Mặt Trời công chính mọc lên” chiếu soi, chính là Đức Giê-su Ki-tô, Đấng đem lại bình an cho nhân loại (x.Ml 3,20a).

Sống đức tin có trách nhiệm

Trong thư gửi tín hữu Thê-xa-lô-ni-ca (2 Tx 3,7–12), Thánh Phao-lô cảnh cáo những người mượn cớ chờ ngày Chúa đến mà sống lười biếng: “Nếu ai không muốn làm việc, thì đừng có ăn.”

Đức tin không phải là thái độ trốn tránh thế giới, mà là sống tích cực giữa đời. Chúng ta chờ đợi Chúa không thụ động hay bi quan, nhưng bằng việc lao động, phục vụ và yêu thương. Công đồng Vaticanô II dạy: “Hoạt động trần thế, nếu được thực hiện trong Thần Khí Đức Ki-tô, trở thành phương thế thánh hóa con người.” (Gaudium et Spes, 34). Mỗi việc làm trong đời thường như: lao động, học hành, chăm sóc gia đình, dấn thân phục vụ đều có thể trở thành hành vi của đức tin. Trung thành với trách nhiệm hằng ngày chính là cách chúng ta kiên vững trong ơn gọi Ki-tô hữu giữa thế giới bất an.

Vững tin và hy vọng vào Chúa

Nếu khởi đầu Năm Phụng Vụ, Giáo Hội đã kêu gọi con cái mình chuẩn bị tâm hồn đón Chúa Ki-tô đến lần thứ nhất mang ơn cứu độ là chính Chúa đến cho loài người, thì Chúa Nhật áp chót hôm nay, Giáo Hội lấy lại lời Chúa Giê-su báo trước về ngày giờ Chúa đến lần thứ hai, giúp chúng ta nghĩ về những thực tại mai hậu của con người là: sự chết, sự phán xét, thiên đàng và luyện ngục. Nhưng trước khi những việc ấy xảy ra thì sẽ có các tiên tri giả. Chúa cảnh giác chúng ta tỉnh thức và hy vọng, nhất là bền đỗ đến cùng trong niềm tin cậy vào Chúa (x. Lc 21, 5 – 19).

Chúa Giê-su tiên báo: Đền thờ Giê-ru-sa-lem bị phá hủy, xuất hiện các tiên tri giả, các dân nước chống lại nhau, nạn ôn dịch xảy đến … (x. Lc 21, 5 – 19). Dĩ nhiên người ta hỏi Chúa: Khi nào thì điều ấy xảy ra? Ðâu là những dấu hiệu? Nhưng Chúa Giê-su chuyển sự chú ý của họ đối với những khía cạnh cụ thể bao giờ xảy ra, sẽ như thế nào, sang những vấn đề đích thực.

Thứ nhất: là đừng để mình bị những tiên tri giả đánh lừa, và đừng để mình bị tê liệt vì sợ hãi. Thứ hai: sống thời gian chờ đợi như thời gian làm chứng và kiên trì. Và chúng ta đang ở trong thời gian chờ đợi Chúa đến.

Lời cảnh tỉnh xưa của Chúa Giê-su vẫn rất thời sự với chúng ta là những người đang sống trong thời kỳ bùng nổ AI này. Chúng ta cần phải phân định, đâu là tinh thần của Chúa và đâu là tinh thần của thần dữ. Ngày nay cũng có những cứu thế giả, toan tính thay thế Chúa Giê-su: thủ lãnh của thế gian này muốn thu hút về mình tâm trí của người khác, nhất là của những người trẻ. Chúa Giê-su cảnh giác chúng ta: “Các con đừng đi theo chúng!”.

Cho dù Đền Thờ Giê-ru-sa-lem sẽ sụp đổ, chiến tranh, động đất, đói kém và bách hại sẽ xảy ra như lời Chúa Giê-su báo trước, thì giữa tất cả hỗn loạn ấy, trấn an chúng ta: “Dù một sợi tóc trên đầu các con cũng sẽ chẳng hư mất. Các con cứ bền đỗ đến cùng, các con sẽ giữ được linh hồn các con.” (Lc 21,18–19).

Những lời trên của Chúa Giê-su chứa chan niềm hy vọng. Lời ấy như tiếng mời gọi chúng ta sống hy vọng và vững tin vào Chúa. Chúa là chủ tể lịch sử, Chúa hướng dẫn mọi sự đến chỗ viên mãn. Dầu có những xáo trộn và tai ương làm chao đảo thế giới, nhưng kế hoạch từ nhân và thương xót của Thiên Chúa sẽ viên mãn. Người tin Chúa được mời gọi trung thành và kiên vững. Ðó là niềm hy vọng của chúng ta. Vì chỉ trong Chúa Ki-tô, con người mới tìm thấy nền tảng bình an vững bền.

Lạy Chúa, xin cho mỗi người chúng con luôn trung thành trong đức tin, kiên vững giữa thử thách, và tìm thấy bình an đích thực trong ngày Chúa đến. Amen.

Lm. An-tôn Nguyễn Văn Độ

 

2. Đức Ái là cẩn thận, là khiêm tốn, là chính trực, không nhu nhược, không cợt nhả, không tham công việc huyễn hoặc; đức ái là tiết kiệm, là thanh khiết, thường giữ gìn ngũ quan.

(sách Gương Đức Chúa Giê-su)

Lm. Giuse Maria Nhân Tài, csjb.

(Trích dịch từ tiếng Hoa trong "Cách ngôn thần học tu đức")

--------

http://www.vietcatholic.net

https://www.facebook.com/jmtaiby

http://www.nhantai.info

 

94. TƯỚNG CỦA NGƯỜI QUYỀN QUÝ

Có một người quyền quý nọ, khi người khác nịnh hót, nói tốt cho ông ta thì ông ta mặt mày tươi tỉnh; khi nói ông ta xấu, thì ông ta cho là có tội.

Một ngày nọ, có một người coi tướng đến, nói:

- “Tướng của ngài có thể có vài nét đặc biệt: đầu nhỏ tai lớn,, mắt có các tuyến nhỏ đỏ, môi hở bày răng, giống như...”

Người quyền quý vội vàng hỏi:

- “Giống cái gì?”

Trả lời:

- “Giống như con thỏ”.

Người quyền quý tức thời nổi giận:

- “Bay đâu, đem con chó này trói lại, cho nó đói chết luôn”.

Một tên đầy tớ lặng lẽ khuyên người coi tướng:

- “Ông thật không thức thời vụ, lão gia nhà tôi thích lời nói tốt, chỉ cần nịnh hót ông ấy vài câu thì nhất định là có thưởng”.

Người coi tướng bèn nói với tên đầy tớ để ông ta coi tướng lại lần nữa, tên đầy tớ bèn nói với chủ nhân:

- “Tên coi tướng hồi nảy sợ oai hùm của ngài cho nên coi tướng sai, bây giờ muốn coi tướng lại”.

Người quyền quý bèn cho coi tướng lại, người coi tướng coi rất lâu rồi mới nói:

- “Xin ngài đem tôi trói lại, bởi vì tướng của ngài vẫn là con thỏ ạ”.

(Hi đàm lục)

Suy tư 94:

Con người ta, ai cũng thích người khác nói tốt nói hay cho mình, và không ai muốn người khác chê bai nói xấu mình cả, bởi vì ai cũng thích cái đẹp, đó là cái “thật” của con người; ai cũng thích cái đẹp cái hay, nhưng ít người muốn thực hiện cái đẹp cái hay ấy cho người khác, đó là cái “giả” của con người.

Ông coi tướng thà bị trói lại còn hơn là nói sai sự thật, đó là cái dũng của con người.

Cái dũng của người Ki-tô hữu thì không chỉ là biết nói sự thật, mà còn là biết nhìn nhận mình sai khi làm sai, và biết nói người khác đúng khi họ làm đúng, đó là cái dũng của người môn đệ Đức Chúa Giê-su, khi mà giữa xã hội này ai cũng muốn dùng quyền lực, tiền bạc, để bắt người khác tâng bốc mình, đề cao mình, nói tốt cho mình, trong khi bản thân mình chỉ là con số không !

Trước mặt Thiên Chúa thì thật và giả, trắng và đen, thánh thiện và tội lỗi, công bằng và thiên vị, thì phân biệt rất rõ ràng...

Lm. Giuse Maria Nhân Tài, csjb.

(Dịch từ tiếng Hoa và viết suy tư)

----------

http://www.vietcatholic.net

https://www.facebook.com/jmtaiby

http://www.nhantai.info

 

Đức Giáo Hoàng Lêô XIV cảnh báo: Trẻ em và thanh thiếu niên dễ bị thao túng bởi Trí Tuệ Nhân Tạo (AI)

Đức Giáo Hoàng Lêô XIV cảnh báo thanh thiếu niên và trẻ em có thể dễ dàng bị thao túng bởi trí tuệ nhân tạo và nhấn mạnh rằng 'việc bảo vệ phẩm giá của trẻ vị thành niên không thể bị giản lược thành các chính sách' và đòi hỏi 'giáo dục kỹ thuật số' khi phát biểu với những người tham dự Hội nghị "Phẩm giá của Trẻ em và Thanh thiếu niên trong Thời đại Trí tuệ Nhân tạo" diễn ra hôm thứ Năm(13/11/2025) tại Vatican.

(Tin Vatican - Deborah Castellano Lubov)

Việc bảo vệ phẩm giá của trẻ vị thành niên không thể giản lược thành các chính sách, mà cần phải có giáo dục kỹ thuật số phù hợp, Đức Giáo Hoàng Lêô XIV nhấn mạnh khi phát biểu với những người tham dự Hội nghị "Phẩm giá của Trẻ em và Thanh thiếu niên trong Thời đại Trí tuệ Nhân tạo" diễn ra hôm thứ Năm tại Vatican.

Nhận thấy trí tuệ nhân tạo đang biến đổi nhiều khía cạnh trong cuộc sống hàng ngày của chúng ta, bao gồm các lãnh vực giáo dục, giải trí và sự an toàn của trẻ vị thành niên, Đức Giáo Hoàng cho biết điều này "đặt ra những câu hỏi đạo đức quan trọng, đặc biệt liên quan đến việc bảo vệ phẩm giá và hạnh phúc của trẻ vị thành niên".

Đức Giáo Hoàng cảnh báo rằng trẻ em và thanh thiếu niên đặc biệt dễ bị thao túng bởi các thuật toán Trí Tuệ Nhân Tạo (AI), có thể ảnh hưởng đến quyết định và sở thích của trẻ em. Điều cần thiết là cha mẹ và các nhà giáo dục phải nhận thức được những động lực này, và cần phát triển các công cụ để giám sát và hướng dẫn các tương tác của trẻ với công nghệ.

Đức Giáo Hoàng nhấn mạnh: "Chính phủ và các tổ chức quốc tế có trách nhiệm thiết kế và thực hiện các chính sách bảo vệ phẩm giá của trẻ vị thành niên trong thời đại Trí Tuệ Nhân Tạo (AI) này", mà ngài cho biết "bao gồm việc cập nhật các luật bảo vệ dữ liệu hiện hành để giải quyết những thách thức mới do các công nghệ mới nổi đặt ra, và thúc đẩy các tiêu chuẩn đạo đức cho việc phát triển và sử dụng Trí Tuệ Nhân Tạo (AI) ".

Việc bảo vệ không thể bị thu hẹp thành các chính sách

"Tuy nhiên, việc bảo vệ phẩm giá của trẻ vị thành niên không thể chỉ bị thu hẹp thành các chính sách; nó còn đòi hỏi một nền giáo dục kỹ thuật số", ngài nhấn mạnh.

Đức Giáo Hoàng Lêô nhắc lại lời của Đức Giáo Hoàng Phanxicô, người từng phát biểu trong một dự án bảo vệ do ba hiệp hội Công Giáo lớn ở Ý thúc đẩy rằng người lớn phải tái khám phá ơn gọi của mình là “những nhà giáo dục...”

Đức Giáo Hoàng thừa nhận tầm quan trọng của việc soạn thảo và thực thi các hướng dẫn đạo đức, nhưng nhấn mạnh rằng như vậy vẫn chưa đủ.

"Điều cần thiết", ngài kêu gọi, "là những nỗ lực giáo dục hàng ngày, liên tục, được thực hiện bởi người lớn được đào tạo và hỗ trợ bởi các mạng lưới hợp tác."

Đức Giáo Hoàng cho biết quá trình này bao gồm việc hiểu rõ những rủi ro mà việc sử dụng Trí Tuệ Nhân Tạo (AI) và việc truy cập kỹ thuật số quá sớm, không giới hạn và không được giám sát có thể gây ra cho các mối quan hệ và sự phát triển của người trẻ.

"Chỉ bằng cách tham gia vào việc khám phá những rủi ro như vậy và những ảnh hưởng đến đời sống cá nhân và xã hội của các em", Đức Giáo Hoàng nói, "trẻ vị thành niên mới có thể được hỗ trợ trong việc tiếp cận thế giới kỹ thuật số như một phương tiện để củng cố khả năng đưa ra những lựa chọn có trách nhiệm cho bản thân và cho người khác."

Phải đảm bảo Trí Tuệ Nhân Tạo (AI) đóng vai trò là đồng minh chứ không phải là mối đe dọa

Đức Thánh Cha gợi ý rằng bản thân điều này là "một bài tập thiết yếu trong việc bảo vệ tính độc đáo và sự kết nối của con người, vốn luôn phải được hướng dẫn bởi sự tôn trọng phẩm giá con người như một giá trị cơ bản."

Ngài nói rằng chỉ bằng cách áp dụng một cách tiếp cận mang tính giáo dục, đạo đức và có trách nhiệm, chúng ta mới có thể đảm bảo rằng Trí Tuệ Nhân Tạo (AI) đóng vai trò là đồng minh chứ không phải là mối đe dọa trong sự tăng trưởng và phát triển của trẻ em và thanh thiếu niên.

Đức Giáo Hoàng Lêô kết luận bằng cách bày tỏ mong muốn rằng hội nghị sẽ giúp đặt nền tảng vững chắc cho việc phục vụ liên tục của chúng ta đối với trẻ em, thanh thiếu niên, và toàn thể cộng đồng Giáo hội và dân sự, đồng thời ban phép lành của Thiên Chúa cho Đại hội.

 

Daniel Esparza, trong bản tin ngày 13/11/2025 của Tạp chí Aleteia, tường trình rằng: Khi kỹ thuật đang định hình lại y học, Đức Giáo Hoàng Leo XIV đã gửi một thông điệp sâu sắc đến những người tham dự Đại hội Quốc tế của Học viện Giáo hoàng về Sự sống, với chủ đề "AI và Y học: Thách thức của Nhân phẩm". Bài phát biểu của ngài, được trình bày vào ngày 7 tháng 11 năm 2025, đề cập đến ngã ba đường đạo đức giữa trí tuệ nhân tạo và việc chăm sóc con người.

Đức Giáo Hoàng Leo XIV đặt cuộc tranh luận này trong bối cảnh được ngài gọi là "một sự thay đổi mang tính thời đại", lặp lại nhận xét của Đức Giáo Hoàng Phanxicô rằng cuộc cách mạng kỹ thuật số đang biến đổi không những các định chế của chúng ta mà còn cả cách suy nghĩ của chúng ta.

Giống như Cách mạng Kỹ nghệ, những thay đổi kỹ thuật ngày nay đã ăn sâu vào đời sống con người, làm thay đổi cách chúng ta hiểu về bản thân và các mối quan hệ của mình.

Đức Giáo Hoàng cảnh báo rằng khi chúng ta bắt đầu “tương tác với máy móc như những người đối thoại”, chúng ta có nguy cơ đánh mất đi những khuôn mặt thật của con người – quên mất con người đằng sau dữ liệu và thuật toán.

Tuy nhiên, giọng điệu của thông điệp không hề mang tính đe dọa.

Đức Giáo Hoàng Leo XIV thừa nhận những điều tốt đẹp to lớn mà kỹ thuật đã đạt được và hứa hẹn sẽ mang lại trong lĩnh vực chăm sóc sức khỏe – chữa khỏi bệnh tật, cải thiện chẩn đoán, kéo dài tuổi thọ. Điều ngài yêu cầu là những tiến bộ này không bao giờ vượt quá sự quan tâm về mặt đạo đức của chúng ta đối với con người.

Ngài viết, phẩm giá của mỗi cá nhân phải luôn là “ưu tiên kiên quyết” dẫn dắt sự đổi mới.

Trích dẫn Dignitas Infinita, ngài nhắc nhở độc giả rằng mỗi con người “đều được Thiên Chúa mong muốn, tạo dựng và yêu thương”.

Phục vụ ngược với phi nhân hóa

Lời của Đức Giáo Hoàng vạch ra một ranh giới rõ ràng giữa tiến bộ phục vụ nhân loại và tiến bộ có nguy cơ phi nhân hóa nhân loại. Ngài lưu ý, lịch sử đã cho thấy tác hại gây ra khi khoa học bị thúc đẩy bởi ý thức hệ hoặc quyền lực thay vì lòng cảm thương và sự thật. Các công cụ Trí tuệ Nhân tạo mới, có khả năng mang lại lợi ích to lớn, cũng có thể gây ra tác hại sâu xa nếu tách rời khỏi nền tảng đạo đức.

Đặc biệt, Đức Giáo Hoàng Leo nhấn mạnh đến thiên chức của các chuyên gia chăm sóc sức khỏe — và giờ đây, mở rộng ra là những người thiết kế và triển khai Trí tuệ Nhân tạo trong y học. Ngài nói rằng công việc của họ đòi hỏi cả năng lực lẫn sự chính trực về mặt đạo đức, đặc biệt là khi đối diện với sự sống ở giai đoạn mong manh nhất.

Máy móc có thể hỗ trợ chẩn đoán hoặc ra quyết định, nhưng cốt lõi của y học vẫn là mối quan hệ: sự gặp gỡ giữa người chăm sóc và bệnh nhân.

Đức Giáo Hoàng viết: “Chuyên môn y tế không bao giờ có thể bị giản lược chỉ còn là giải quyết một vấn đề.”

Thông điệp kết thúc bằng lời kêu gọi hợp tác hoàn cầu vượt lên trên lợi ích kinh tế. Trong thời đại mà kỹ thuật và chăm sóc sức khỏe được định hình bởi các thế lực chính trị và doanh nghiệp hùng mạnh, Đức Giáo Hoàng Leo kêu gọi sự hợp tác giữa các nhà khoa học, nhà hoạch định chính sách và người chăm sóc trên toàn thế giới. Ngài cho rằng sự hợp tác như vậy là cần thiết nếu Trí tuệ Nhân tạo không những phục vụ hữu hiệu mà còn một cách liên đới nữa.

Bài phát biểu của Đức Giáo Hoàng Leo XIV không đưa ra lời cảnh báo mang tính kỳ thị kỹ thuật mà là một lời kêu gọi sâu sắc về mặt nhân bản: đảm bảo rằng ngay cả trong một thế giới của thuật toán, lòng cảm thương vẫn luôn là trọng tâm. Trí tuệ Nhân tạo có thể giúp chúng ta chữa lành cơ thể, nhưng chính tình yêu thương và sự tôn trọng đối với giá trị thánh thiêng của mỗi con người mới là thứ chữa lành cho chính nhân loại.

 

Lầu tiên sau hơn 15 năm, Giáo hội Maronite ở Syria đã cử hành Thánh lễ trọng thể tại đền thờ cổ kính St. Maron ở làng Brad, phía tây bắc Aleppo.

Một cuộc hành hương đến địa điểm này do Hướng đạo sinh Maronite tổ chức đã thu hút hơn 80 người tham gia, cả già lẫn trẻ, nhằm hồi sinh một trong những địa điểm linh thiêng nhất của Kitô giáo trong khu vực được gọi là “Thành phố chết”.

Cha Ghandi Mahanna, người chủ trì buổi lễ, nhắc nhở những người tham dự rằng “sự hiện diện thực sự của Chúa nằm trong mỗi trái tim con người”, thúc giục họ sống đức tin qua tình yêu.

Nhóm cũng đã đến thăm tàn tích Nhà thờ St. Simeon the Stylite gần đó và nhà nguyện hang động từng là nơi ở của ẩn sĩ Toufic Ajib, nơi đã bị hư hại một phần trong chiến tranh.

Được lực lượng an ninh bảo đảm an toàn khi đi qua, những người hành hương bày tỏ hy vọng rằng du lịch tôn giáo đến Syria sẽ sớm phục hồi, khẳng định lại rằng “Syria rất đẹp và vẫn như vậy”.

---

Source:Catholic News Agency

Mass celebrated again at ancient St. Maron’s Shrine in Syria after 15-year silence

 

Linh mục Raymond J. de Souza, là chủ bút tập san Công Giáo Convivium của Canada. Ngài vừa có bài viết nhan đề “7 Things to Know About St. John Lateran on Its 1,700th Anniversary”, nghĩa là “7 điều cần biết về Nhà thờ Thánh Gioan Latêranô nhân kỷ niệm 1.700 năm thành lập”.

Vương cung thánh đường Thánh Gioan Latêranô của Rôma kỷ niệm 1.700 năm ngày khánh thành vào thứ Bảy, ngày 9 tháng 11. Đây là ngày lễ của Giáo hội hoàn vũ, bởi vì đây là trụ sở hay cathedra của Giám mục Rôma, tức Giáo hoàng tối cao. Latêranô — chứ không phải Đền Thờ Thánh Phêrô ở Vatican — mới là Nhà thờ chính tòa của Rôma.

Sau đây là bảy điều cần biết về đền thờ Latêranô nhân kỷ niệm 1.700 năm thành lập.

Đại đế Constantinô, Giáo Hội và Hội đồng

“Latêranô” lấy tên theo gia tộc có truyền thống gắn liền với đất đai; quần thể các tòa nhà trên địa điểm này được biết đến là cung điện của gia tộc Latêrani, một gia tộc cao cấp phục vụ cho nhiều hoàng đế Rôma.

Trong những thế kỷ đầu của Kitô giáo, khi Giáo hội còn là bất hợp pháp, việc thiết lập các cơ cấu chính thức rất khó khăn. Điều này đã thay đổi dưới thời Constantinô, người đầu tiên hợp pháp hóa Kitô giáo vào đầu thế kỷ thứ tư và sau đó chính thức ban cho Kitô Giáo sự ưu ái. Cung điện Latêranô thuộc về ông vào khoảng năm 311; Constantinô đã trao nó cho Giáo hội vào năm 313, và kể từ đó, nó trở thành trụ sở của các giám mục Rôma.

Ngay từ đầu, một cuộc họp của các giám mục đã được tổ chức tại đây để thảo luận về cuộc tranh luận về phái Donatist; Latêranô đã nhanh chóng trở thành trung tâm của đời sống giáo hội. Đức Giáo Hoàng Sylvester I đã cho xây dựng nhà thờ chính tòa của mình tại đây và khánh thành vào năm 324 — do đó, năm nay là kỷ niệm 1.700 năm.

Khi các cơ cấu Giáo hội được thiết lập về mặt vật chất tại Rôma, sự tự do mới mẻ này cũng cho phép việc chăm lo đến kiến trúc thần học. Công đồng chung vĩ đại đầu tiên, cũng dưới sự bảo trợ của Constantinô, sắp được triệu tập. Lễ kỷ niệm 1.700 năm Công đồng Nicaea sẽ diễn ra vào năm tới.

Các vị giáo hoàng sống tại Latêranô từ thế kỷ thứ tư cho đến thế kỷ thứ 14, khi Đức Giáo Hoàng chuyển đến Avignon, Pháp, vào năm 1309. Hai trận hỏa hoạn — vào năm 1309 và 1361 — đã gây thiệt hại nặng nề cho quần thể Latêranô, vì vậy khi Đức Giáo Hoàng trở về Rôma từ Avignon, các vị giáo hoàng đã chuyển nơi ở và triều đình của mình đến Vatican. Tuy nhiên, nhà thờ chính thức vẫn ở Latêranô. Như vậy, Vatican chỉ là nơi ở của các vị giáo hoàng trong khoảng 600 năm. Các vị giáo hoàng đã sống tại Latêranô gần 1.000 năm.

Nhà thờ Latêranô cũ đã bị phá bỏ vào thế kỷ 16 và được xây dựng lại theo tình trạng hiện tại; mặt tiền hiện tại được hoàn thành vào năm 1735.

Nhà thờ lớn Rôma

Là nhà thờ chính tòa của Giáo phận Rôma, Latêranô là trụ sở của Giám mục Rôma. Tại lối vào đền thờ, khách hành hương đọc thấy: Omnium Ecclesiarum Urbis et Orbis Mater et Caput — “Mẹ và Đầu của Tất cả các Giáo hội trong Thành phố và trên Thế giới.” Sự hiệp nhất của toàn thể Giáo Hội Công Giáo với Giám mục Rôma được thể hiện trong nhà thờ chính tòa Rôma.

Cho đến ngày nay, văn phòng của Giáo phận Rôma vẫn nằm trong Cung điện Latêranô, một tòa nhà ngay phía sau đền thờ.

Trong những năm gần đây, Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã nhấn mạnh điều này bằng cách thường ký các văn bản “tại Latêranô” thay vì “tại Vatican”. Đức Thánh Cha sống tại Vatican, nhưng trụ sở chính quyền của ngài là Vương cung thánh đường Latêranô, nhà thờ chính tòa của ngài.

Cũng như Công đồng Vatican I và Công đồng Vatican II được tổ chức tại nơi Đức Giáo Hoàng sống vào thế kỷ 19 và 20, năm công đồng chung đã được triệu tập tại Latêranô khi các giáo hoàng sống ở đó. Công đồng Latêranô I được tổ chức vào năm 1119. Latêranô V được tổ chức từ năm 1512 đến năm 1517 và không phải là một công trình thành công; cuộc Cải cách Tim lành bắt đầu ngay khi nó kết thúc.

Hiệp ước năm 1929 giữa Cộng hòa Ý và Tòa thánh, quy định về việc chấm dứt các Quốc gia Giáo hoàng và thành lập Thành quốc Vatican, được ký kết tại Latêranô và được gọi là Hiệp ước Latêranô.

Một Ngày Phụng Vụ Khác Thường

Lễ kỷ niệm cung hiến mỗi nhà thờ chính tòa là ngày lễ cho tất cả các nhà thờ trong giáo phận đó. Vì Nhà thờ Latêranô là nhà thờ chính tòa của Rôma, nên đây là ngày lễ cho toàn thể Giáo hội, được cử hành ở khắp mọi nơi.

Thực tế, lễ Cung hiến Đền thờ Thánh Gioan Latêranô có tầm quan trọng lớn đến mức nó còn được xếp hạng cao hơn cả Chúa Nhật Mùa Thường Niên. Năm sau, điều đó sẽ xảy ra. Năm nay, vì lễ này rơi vào Thứ Bảy, nên các Thánh lễ được cử hành vào tối Thứ Bảy sẽ cử hành lễ Cung hiến Đền thờ Latêranô lớn hơn, thay vì cử hành lễ Chúa Nhật Mùa Thường Niên nhỏ hơn.

Thánh Gioan Latêranô là ai?

Đây là một câu đố vui Công Giáo tuyệt vời: Thánh Gioan Latêranô là ai?

Đây là một câu hỏi đánh đố. Không có vị thánh nào như vậy cả. Vương cung thánh đường Latêranô — nhà thờ mẹ của toàn thế giới — đã được cung hiến xứng đáng cho Chúa Kitô Cứu Thế vào năm 324. Sau đó, vào thế kỷ thứ 10, một lễ cung hiến được thêm vào cho Thánh Gioan Tẩy Giả, và một lễ cung hiến khác vào thế kỷ 12 thêm vào cho Thánh Gioan Tông Đồ.

Tên chính thức của nhà thờ này khá dài dòng: Vương cung thánh đường Giáo hoàng của Đấng Cứu Thế Chí Thánh và Thánh Gioan Tẩy Giả và Thánh Gioan Thánh Sử ở Latêranô. Trong ngôn ngữ thông thường, tên này được giản lược thành “Thánh Gioan Latêranô”.

Có bốn vương cung thánh đường lớn ở Rôma, và chúng được dành riêng cho Chúa Kitô Cứu Thế (Latêranô), cho Đức Mẹ (Đền Thờ Đức Bà Cả), và cho các hoàng tử của các tông đồ tử đạo ở Rôma (Thánh Phêrô ở Vatican và Thánh Phaolô Ngoại Thành).

Có thể sự cung hiến cho Thánh Gioan được thêm vào sau này để ghi nhận Thánh Gioan Tẩy Giả tại Rôma, người mà Chúa Giêsu đã nói đến như là “người vĩ đại nhất được sinh ra từ một người phụ nữ”.

Vẫn đứng vững

Đền thờ Latêranô là biểu tượng hữu hình cho hành trình lịch sử của Giáo hội. Dù bị tàn phá và hư hại, được cải tạo và xây dựng lại, đền thờ vẫn đứng vững. Đền thờ Latêranô, nằm gần tường thành Rôma, đã nhiều lần bị cướp phá bởi quân đội xâm lược. Vụ tấn công gần đây nhất vào đền thờ là vào tháng 7 năm 1993, khi cổng sau bị mafia đánh bom để phản ứng lại lời lên án mafia ở Sicily của Thánh Gioan Phaolô II vào tháng 5 năm đó.

Phần lớn sự tàn phá của Latêranô là do hỏa hoạn, lũ lụt và sự xuống cấp của thời gian — tường bị phồng lên, nền móng bị xói mòn. Vì vậy, nó đã được sửa chữa, xây dựng lại — thậm chí là tái thiết hoàn toàn — nhiều lần. Latêranô không còn giống như trước, nhưng vẫn giữ nguyên bản sắc và sứ mệnh.

Một đặc điểm đáng chú ý vẫn còn tồn tại. Những cánh cửa lớn của Đền thờ Latêranô được lấy từ Quảng trường Rôma. Có lẽ là phần cổ xưa nhất của quần thể, những cánh cửa này cho thấy rằng mặc dù Đế chế Rôma đã suy tàn từ lâu, nhưng những gì còn sót lại của nó chính là những gì đã được Giáo hội tiếp nhận.

Di tích của cuộc khổ nạn

Phần quý giá nhất của Đền thờ Latêranô không còn được lưu giữ tại đây nữa. Chỉ vài năm sau khi cung hiến vào năm 324, Thánh Helena, mẹ của Constantinô, đã đến Giêrusalem và trở về với thánh tích Cuộc Khổ Nạn.

Một số thánh tích đó hiện được lưu giữ ngay bên kia đường từ Latêranô, bao gồm cả Scala Santa — “Những Bậc Thang Thánh” từ dinh tổng trấn của Philatô. Đi bộ một đoạn ngắn, khách hành hương sẽ đến Vương cung Thánh đường Thánh Giá ở Giêrusalem, được đặt tên như vậy vì nó được tường trình sẽ đưa Giêrusalem đến Rôma. Nơi đây lưu giữ các thánh tích của Thánh Giá Thật, cũng như các dụng cụ của Cuộc Khổ Nạn — những mảnh đinh, gai và trụ đánh đòn.

Lăng mộ Giáo hoàng

Ngày nay, có sáu ngôi mộ giáo hoàng tại Latêranô. Nhiều vị giáo hoàng khác đã được chôn cất tại đây vào thiên niên kỷ thứ nhất, nhưng mộ của các ngài đã bị thất lạc theo thời gian. Hai ngôi mộ này đặc biệt đáng chú ý.

Innôcentê III (1198-1216) trị vì khi Thánh Phanxicô Assisi đến Rôma để thành lập dòng tu mới. Ban đầu, Innôcentê tỏ ra hoài nghi về tính cấp tiến của đề xuất Phanxicô. Trong lúc đang cân nhắc, Innôcentê mơ thấy Phanxicô đỡ Vương cung thánh đường Latêranô. Tin chắc rằng đây là dấu hiệu cho thấy cần có Phanxicô để hỗ trợ một Giáo hội đang cần cải cách, Innôcentê đã chấp thuận vào năm 1210.

Đức Giáo Hoàng Lêô XIII (1878-1903) cũng được an táng tại Latêranô, là vị giáo hoàng cuối cùng không được chôn cất tại Đền Thờ Thánh Phêrô. (Đức Giáo Hoàng Phanxicô cũng đã chọn chôn cất ở nơi khác, tại Nhà thờ Đức Bà Cả, một nơi mà ngài đã đến thăm hơn 100 lần, vì Đức Thánh Cha thường đến đó trước và sau mỗi chuyến công du.)

Lên ngôi giáo hoàng khi vấn đề Lãnh thổ Giáo hoàng vẫn còn dang dở. Do đó, ngài chưa bao giờ rời Vatican trong suốt 25 năm trị vì. Biết rằng một giám mục thuộc về nhà thờ chính tòa của mình, ngài quyết tâm đến đó bằng chính mạng sống của mình nếu không thể làm được điều đó khi còn sống.

Đó chính là tầm quan trọng của Latêranô, nhà thờ chính tòa của toàn thế giới, khi bước vào thế kỷ thứ 18.

---

Source:National Catholic Register

7 Things to Know About St. John Lateran on Its 1,700th Anniversary

 

Cha Roger J. Landry là một linh mục trong Phái bộ Quan sát viên Thường trực của Tòa Thánh tại Liên Hợp Quốc ở New York. Ngài nguyên là linh mục của Giáo phận Fall River, Massachusetts, và từng là cha chính xứ của Giáo xứ St. Bernadette ở Fall River, Massachusetts, và trước đó là chính xứ St. Anthony Padua ở New Bedford, Massachusetts. Hiện nay, ngài là giám đốc quốc gia của Hội Truyền giáo Giáo hoàng Hoa Kỳ

Sau khi tốt nghiệp cử nhân sinh học tại Đại học Harvard, ngài đã theo đuổi con đường tiến đến chức tư tế ở Maryland, Toronto và Rôma. Sau khi được Đức Cha Sean O'Malley, OFM Cap (nay là Hồng Y) truyền chức linh mục tại Giáo phận Fall River vào ngày 26 tháng 6 năm 1999, ngài trở lại Rôma để hoàn thành chương trình sau đại học về Thần học luân lý và đạo đức sinh học tại Viện Hôn nhân và Gia đình Gioan Phaolô II.

Cha Landry cũng là một nhà văn. Ngài viết cho nhiều tờ báo Công Giáo, bao gồm National Catholic Register và The Anchor, là tờ báo hàng tuần của Giáo phận Fall River, mà ngài là chủ nhiệm kiêm chủ bút từ năm 2005 đến 2012. Một trong những cuốn sách nổi tiếng của ngài là cuốn “Plan of Life: Habits to Help You Grow Closer to God” – “Kế hoạch cho cuộc sống: Những thói quen giúp bạn đến gần Chúa hơn” (Pauline Books and Media 2018).

Ngài vừa có bài viết nhan đề “Praying for the Dead: Sweetest of the Spiritual Works of Mercy”, nghĩa là “Cầu nguyện cho người chết là công việc thiêng liêng ngọt ngào nhất của lòng thương xót”

Trong suốt tháng 11, người Công Giáo đặc biệt dành thời gian để thực hiện công việc thương xót thiêng liêng ngọt ngào nhất, đó là cầu nguyện cho những người thân yêu đã khuất.

Dĩ nhiên, chúng ta làm như vậy vào ngày 2 tháng 11, Lễ Tưởng Niệm Các Tín Hữu Đã Qua Đời hay còn được gọi vắn tắt là Lễ Các Đẳng Linh Hồn, năm nay may mắn rơi vào Chúa Nhật. Tuy nhiên, Giáo Hội tưởng nhớ những người thân yêu đã khuất của chúng ta không chỉ vào ngày này, mà còn cầu nguyện cho họ trong suốt cả năm — và đặc biệt sốt sắng vào tháng 11.

Chúng ta cầu nguyện cho người chết vì chúng ta biết trong đức tin ba sự thật: Thứ nhất, trái ngược với giả định phổ biến — và nguy hiểm — rằng mọi người chết đều tự động đến một “nơi tốt đẹp hơn”, đức tin Công Giáo không tin rằng mọi người chết đều lên thiên đàng, đặc biệt là ngay lập tức; thứ hai, người chết có thể cần sự giúp đỡ của chúng ta; và thứ ba, lời cầu nguyện và sự hy sinh của chúng ta thực sự có thể giúp đỡ họ.

Về hai chân lý đầu tiên, Giáo hội dạy rằng để vào thiên đàng, người ta phải hoàn toàn gắn bó với Thiên Chúa và hoàn toàn tách biệt khỏi tội lỗi và mọi thứ không thuộc về Thiên Chúa. Sách Khải Huyền khẳng định: “Không có gì ô uế được vào thiên đàng” (21:27).

Nhiều người không sống và chết với sự thánh thiện tinh tuyền của cuộc sống, và do đó họ cần được thanh tẩy để bước vào Vương quốc, nơi Thiên Chúa là tất cả trong mọi sự. Trạng thái mà người chết được thanh tẩy khỏi mọi tội lỗi và thế gian này theo truyền thống được Giáo hội gọi là “luyện ngục”, bắt nguồn từ thuật ngữ La-tinh purgare, có nghĩa là “làm sạch”.

Đức Giáo Hoàng Bênêđíctô 16, trong thông điệp về niềm hy vọng Kitô giáo, đã khẳng định rằng “đại đa số” con người chết đi trong sự cần thiết được thanh tẩy như vậy và do đó phải vào luyện ngục. Với niềm hy vọng, chúng ta cầu nguyện cho họ, bởi vì trong đức tin, chúng ta tin rằng lời cầu nguyện của chúng ta thực sự có thể giúp họ trong quá trình thanh tẩy này.

Trong Sách Maccabêô quyển thứ hai, được viết khoảng 140 năm trước khi Chúa Kitô ra đời, chúng ta thấy rằng người Do Thái đã dâng lễ vật trong Đền thờ để cầu nguyện cho những người lính Do Thái đã tử trận, những người đã phản bội Chúa bằng cách mang dưới áo mình nhiều thần tượng khác nhau bắt được từ kẻ thù ngoại giáo của họ.

“Cầu nguyện cho người chết là một ý nghĩ thánh thiện và lành mạnh, để họ được giải thoát khỏi tội lỗi của mình”. Tiếp nối truyền thống của những người Do Thái trung thành, Giáo hội cũng cầu nguyện cho mọi người được tẩy sạch khỏi tội nhẹ.

Chúng ta không bao giờ biết liệu những người thân yêu đã khuất của chúng ta có đang che giấu tội lỗi nào đó vì sợ hãi hay yếu đuối hay không, và chúng ta có thể làm một điều gì đó quý giá hơn nhiều cho họ so với những gì mà những người Maccabê thời xưa đã làm. Chúng ta có thể cầu nguyện cho họ trong Thánh lễ.

Sách Giáo lý của Giáo Hội Công Giáo dạy chúng ta rằng: “Ngay từ đầu, Giáo hội đã tôn kính việc tưởng nhớ những người đã khuất và dâng lời cầu nguyện cho họ, đặc biệt là hy lễ Thánh Thể, để nhờ được thanh tẩy, họ có thể đạt được hạnh phúc được hưởng nhan Thiên Chúa” (1032).

Không có lời cầu nguyện nào cao cả hơn mà chúng ta có thể dâng cho người chết hơn là Thánh lễ, trong đó chúng ta kết hợp những lời cầu xin cá nhân của mình với hy lễ cứu độ của Chúa Kitô được dâng một lần và mãi mãi trong Bữa Tiệc Ly và trên thập giá.

“Truyền thống Giáo hội luôn thúc giục cầu nguyện cho người đã khuất, đặc biệt bằng cách cử hành bt2 Thánh Thể cho họ,” Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã nói trong bài suy niệm Kinh Truyền Tin nhân Ngày Lễ Các Đẳng Linh Hồn năm 2014. “Đó là sự trợ giúp thiêng liêng tốt nhất mà chúng ta có thể dành cho linh hồn họ, đặc biệt là những linh hồn bị bỏ rơi nhất. Nền tảng của lời cầu nguyện cho các linh hồn nằm ở sự hiệp thông với Nhiệm Thể,” và sự hiệp thông đó được diễn tả mạnh mẽ nhất trong Thánh Lễ.

Giáo hội đã tôn kính việc thực hành cầu nguyện cho người chết trong Thánh lễ qua nhiều thế kỷ. Trong các kinh nguyện Thánh Thể, chúng ta cầu bầu cho tất cả những người “đã ra đi trước chúng ta với dấu chỉ đức tin” (Kinh nguyện Thánh Thể I), “những người đã an nghỉ trong niềm hy vọng phục sinh và tất cả những người đã chết trong lòng thương xót của Chúa, (Kinh nguyện Thánh Thể II), “những người đẹp lòng Chúa khi họ qua đời” (Kinh nguyện Thánh Thể III), và cho “những người mà chỉ mình Chúa biếtlòng tin của họ” (Kinh nguyện Thánh Thể IV).

Đặc biệt, trong hơn một ngàn năm qua, người Công Giáo cũng đã yêu cầu các linh mục dâng lễ cầu cho linh hồn của những người đã khuất được an nghỉ vĩnh hằng.

Điều quan trọng là phải hiểu về mặt thần học những gì liên quan đến việc dâng hiến thực hành này. Bởi vì hy tế Thánh Lễ là sự tái hiện lời cầu nguyện cứu độ của Chúa Kitô từ Phòng Tiệc Ly và Đồi Canvê, chúng ta biết rằng hoa trái của nó mang lại lợi ích cho toàn thể Giáo hội trên toàn thế giới.

Cũng có những ân sủng đặc biệt dành cho những người hiện diện và tham dự Thánh lễ, trái ngược với những người không tham dự. Tuy nhiên, cũng có một hoa trái thừa tác hoặc cá nhân của Thánh lễ mà linh mục có thể tìm cách áp dụng cho một người hoặc một mục đích cụ thể, chẳng hạn như ý nguyện mà một tín hữu thành tâm cầu xin linh mục dâng Thánh lễ với ý nguyện đó.

Theo thông lệ, một tín hữu thường tự nguyện dâng một món quà cho linh mục cử hành Thánh lễ theo ý chỉ đó. Điều này thường được gọi là “tiền dâng lễ”. Qua nhiều thế kỷ, lễ vật này được hiểu là một khoản bố thí dâng lên linh mục để cảm ơn vì ngài đã cam kết cầu nguyện cho ý chỉ cụ thể đó thay vì những ý chỉ khác. Thông thường, số tiền nhỏ — ngày nay ở Hoa Kỳ, thông thường là 10 đô la — đây thường là khoản thu nhập tài chính duy nhất mà một linh mục có thể nhận được để trang trải cuộc sống và chăm sóc người nghèo được giao phó cho ngài.

Ngày nay, tại nhiều giáo phận và vùng truyền giáo, đây vẫn là nguồn thu nhập duy nhất mà một linh mục nhận được, nếu ngài may mắn nhận được những khoản dâng cúng như vậy, thường là từ nước ngoài. Các giám mục tại các vùng truyền giáo thường phải đóng vai trò của những người hành khất, xin tiền lễ để hỗ trợ hàng giáo sĩ của mình từ các văn phòng quốc gia và giáo phận của Hội Truyền giáo Giáo hoàng hoặc Tổ chức Hỗ trợ Giáo hội Đau khổ, hoặc các cơ quan giáo hoàng toàn cầu đáng tin cậy khác.

Là giám đốc quốc gia của Hội Truyền giáo Giáo hoàng Hoa Kỳ, tôi nhận được vài email mỗi tuần từ các giám mục ở các vùng truyền giáo hỏi liệu tôi có thể gửi cho họ những lễ vật như vậy không. Do số lượng yêu cầu quá lớn, tôi thường gửi 500 hoặc 1.000 lễ mỗi lần, điều mà các giám mục rất biết ơn, nhưng khi họ có hàng trăm linh mục mà họ đang cố gắng chăm sóc, thì mỗi linh mục chỉ được vài lễ. Một giám mục Phi Châu nói với tôi rằng ngài có gần 800 linh mục giáo phận trong giáo phận truyền giáo rộng lớn của mình tại một trong những quốc gia nghèo nhất hành tinh. Tôi đã gửi cho ngài 5.000 lễ, nhưng điều đó có nghĩa là mỗi linh mục trong giáo phận của ngài chỉ nhận được số lễ vật đủ dùng trong một tuần.

Tôi nhớ đã nói chuyện với một vị Hồng Y ở vùng biên giới truyền giáo về việc các linh mục của ngài chỉ sống nhờ vào trợ cấp Thánh lễ. Ngài nói với tôi: “Thưa Đức Cha, tôi cũng vậy.” Tôi hỏi: “Ngài sống bằng khoảng 3.650 đô la một năm à?” Ngài cười và nói: “Tôi được trợ cấp Thánh lễ bằng euro, nên gần 4.000 đô la. Nhưng phần lớn số tiền đó được dùng để chăm sóc một số gia đình nghèo ở thủ đô, để hỗ trợ giáo lý viên và nhân viên, cùng những khoản tương tự. Tôi cố gắng sống bằng khoảng 500 đến 600 đô la một năm.”

Việc các linh mục, giám mục và Hồng Y có mặt tại các giáo xứ truyền giáo để cử hành Thánh lễ thường là một sự hỗ trợ to lớn cho các giáo xứ năng động ở Mỹ, nơi mà giáo xứ không có nhiều Thánh lễ Chúa Nhật và Thánh lễ thường ngày để đáp ứng nhu cầu của giáo dân xin dâng lễ cầu nguyện cho người thân đã khuất, và thời gian chờ đợi Thánh lễ được thông báo thường có thể kéo dài cả năm hoặc hơn. Do đó, các cha xứ, giám mục và nhiều tín hữu hướng về các giáo xứ truyền giáo, ý thức rằng Thánh lễ cũng có giá trị không kém đối với người thân của họ khi được cử hành bởi một linh mục tại một cứ điểm truyền giáo trong rừng rậm.

Giáo dân có thể yêu cầu các Thánh lễ (tại PontificalMissions.org) được cử hành trực tiếp bởi các linh mục truyền giáo, có thể là Thánh lễ riêng, hoặc tuần cửu nhật, hoặc thậm chí là Thánh lễ Grêgôriô, đây là một truyền thống có từ thời Đức Giáo Hoàng Thánh Grêgôriô Cả, người đã sắp xếp để cử hành Thánh lễ trong 30 ngày liên tiếp cho một tu sĩ đã qua đời, tên là Justus, từ tu viện mà Grêgôriô đã thành lập ở Rôma. Justus bị phát hiện sau khi chết là đã phạm tội đáng xấu hổ chống lại luật nghèo khó. Vào cuối 30 Thánh lễ liên tiếp hàng ngày, Justus đã hiện ra trong giấc mơ với một tu sĩ bạn, thông báo rằng ông đã được thương xót thanh tẩy tội lỗi của mình và đã bước vào niềm vui vĩnh cửu với Chúa. Thực tế là các linh mục giáo xứ ở Hoa Kỳ không thể cử hành các Thánh lễ Grêgôriô như vậy trong 30 ngày liên tiếp, nhưng các linh mục trong các phái bộ truyền giáo có thể và rất biết ơn khi được nhận chúng.

Tháng này, khi Giáo hội tập trung nhiều hơn vào việc cầu nguyện cho những người thân yêu đã khuất, đây là cơ hội để tiếp tục tập trung vào Tháng Truyền giáo Thế giới và với tinh thần đoàn kết, kêu gọi sự giúp đỡ của các linh mục đang làm việc chăm chỉ tại các vùng truyền giáo để hỗ trợ các hành động tận tụy và chăm sóc liên tục cho những người thân yêu của chúng ta sau khi qua đời.

Praying for the Dead: Sweetest of the Spiritual Works of Mercy

https://www.ncregister.com/commentaries/praying-for-the-dead-sweetest-of-the-spiritual-works-of-mercy

 

Tessa Gervasini, trong bản tin ngày 13 tháng 11 năm 2025 từ Baltimore, Maryland, của hãng tin CNA, tường trình rằng: Các giám mục Hoa Kỳ đã nhận được thuyết về lợi ích và rủi ro của trí tuệ nhân tạo (AI) từ Paul Scherz tại Hội nghị Toàn thể Mùa thu của Hội đồng Giám mục Công Giáo Hoa Kỳ (USCCB) tại Baltimore.

Scherz, giáo sư thần học tại Đại học Notre Dame, đã nghiên cứu về đạo đức học của trí tuệ nhân tạo. Tại cuộc họp ngày 12 tháng 11, Scherz đã nêu bật một số phát hiện của mình và chia sẻ cách các giám mục nên tiếp cận kỹ thuật này trong giáo phận của mình ra sao.

Scherz nói: Kỹ thuật trí tuệ nhân tạo “có tiềm năng to lớn đóng góp cho sự phát triển của con người và lợi ích chung. Nhưng cần lưu ý rằng sẽ là sai lầm nếu mô tả những chương trình này là thông minh giống như con người.”

Ông nói: “Chúng thiếu ý thức và bất cứ mối quan hệ chủ quan nào với thế giới. Vì vậy, như Đức Giáo Hoàng Leo XIV đã nói, ‘Con người không phải là một hệ thống thuật toán. Họ là một tạo vật, một mối quan hệ, một mầu nhiệm.’ Vì vậy, bất chấp sức mạnh và tính hữu ích của chúng, chúng không nên được gọi là con người hay thực sự thông minh”.

Scherz cho biết: “Chúng ta được tạo dựng cho một mối quan hệ được tạo dựng theo hình ảnh của Thiên Chúa Ba Ngôi. Chúng ta không tìm thấy điều tốt đẹp cho riêng mình. Thay vào đó, sự phát triển cá nhân của chúng ta gắn liền với sự phát triển của những người xung quanh. Cùng nhau, chúng ta nhìn thấy lợi ích chung trong cuộc sống chung của mình.”

Trí tuệ nhân tạo (AI) trong các thừa tác vụ Công Giáo

Trong bài thảo luận của mình, Scherz đã nêu bật ba thừa tác vụ Công Giáo có thể triển khai trí tuệ nhân tạo, đồng thời nêu chi tiết các mối đe dọa tiềm ẩn.

Scherz nói: "Mục vụ Công Giáo lớn nhất" mà trí tuệ nhân tạo có thể được triển khai là chăm sóc sức khỏe. Vì "17% bệnh nhân tại Hoa Kỳ được chăm sóc tại một cơ sở Công Giáo, nên gần như chắc chắn đây là thừa tác vụ mà hầu hết những người không theo Công Giáo tương tác với Giáo hội".

Ông nói thêm: "Thông qua các cơ sở chăm sóc sức khỏe này, Giáo hội hiện thực hóa lời kêu gọi của Chúa Giêsu là chữa lành bệnh tật. Chăm sóc sức khỏe cũng là một lĩnh vực của nền kinh tế đã chứng kiến sự ứng dụng nhanh chóng của kỹ thuật trí tuệ nhân tạo.”

“Trong thập kỷ qua, các công ty công nghệ chăm sóc sức khỏe đã tìm cách đưa hàng loạt dữ liệu được lưu trữ trong hồ sơ bệnh án điện tử của họ vào sử dụng và đào tạo trí tuệ nhân tạo. Các công ty bảo hiểm đang sử dụng trí tuệ nhân tạo để giúp sửa chữa và hoàn tất các yêu cầu bồi thường thiếu thông tin chính xác.”

Ông cho biết: Vấn đề nằm ở “sự thiên vị do thiếu tính đa dạng trong dữ liệu đào tạo, chẳng hạn như các nghiên cứu về bộ gen ban đầu phần lớn bao gồm các đối tượng nghiên cứu thuộc tầng lớp trung lưu và gốc Âu Châu”.

Theo Scherz, mặc dù trí tuệ nhân tạo được sử dụng để cải thiện chẩn đoán và mang lại hiệu quả cao hơn, nhưng chúng ta phải cảnh giác với “những mối nguy hiểm đáng kể. Bất cứ điều gì hạn chế quyền truy cập cơ bản một cách thiên vị sẽ là một sự xúc phạm đến phẩm giá bình đẳng của con người xuất phát từ sự tham gia chung của chúng ta vào hình ảnh của Thiên Chúa.”

Ngoài ra, theo Scherz, “thuật toán không thể thay thế một cử chỉ gần gũi hay một lời an ủi. Phần lớn những gì các bác sĩ làm không phải là một quá trình phân tích thuần túy. Họ thương lượng với bệnh nhân để họ chấp nhận sự chăm sóc, duy trì tinh thần của những người mắc bệnh mãn tính và điều chỉnh liệu pháp để phù hợp hơn với cuộc sống phức tạp của họ.”

Scherz cho biết: “Một thừa tác vụ thứ hai chịu ảnh hưởng nặng nề bởi trí tuệ nhân tạo là các trường Công Giáo. Các doanh nhân giáo dục và công nghệ “đang hứa hẹn một tương lai trong đó trí tuệ nhân tạo cho phép giáo dục cá nhân hóa cho mọi học sinh.”

Scherz nói: “Theo tầm nhìn này, trí tuệ nhân tạo sẽ là gia sư riêng cho mỗi trẻ em, hoặc ít nhất là xây dựng các kế hoạch học tập phù hợp với từng cá nhân,” nhưng trí tuệ nhân tạo không thể thay thế giáo viên, bởi vì họ “làm nhiều hơn là chỉ truyền đạt kiến thức”.

Ông nói: Giáo viên “là điển hình những phẩm chất thiết yếu của con người và truyền cảm hứng cho niềm vui khám phá. Mối quan hệ gặp gỡ này là cốt lõi của giáo dục thực sự. Giáo viên nuôi dưỡng các đức tính và đóng vai trò là làm gương mẫu”.

Ông cũng nhấn mạnh mối đe dọa rõ ràng theo đó, học sinh sẽ lạm dụng trí tuệ nhân tạo và sử dụng nó để hoàn thành bài tập viết. Scherz nói: “Đây là một cuộc khủng hoảng đối với các trường học, đặc biệt là những trường có chương trình giáo dục khai phóng như trường Công Giáo, bởi vì viết không chỉ là việc tạo ra nội dung. Viết luận buộc học sinh phải suy nghĩ, sắp xếp ý tưởng và lập luận mạch lạc.”

Cuối cùng, Scherz đề cập đến trí tuệ nhân tạo trong lĩnh vực mục vụ. Ông nói: “Ngày càng có nhiều bằng chứng cho thấy người ta đang chuyển sang sử dụng chatbot để tìm kiếm các nguồn tài nguyên tôn giáo” và trí tuệ nhân tạo “đang trở thành tiêu chuẩn cho các thẩm quyền tôn giáo.”

Scherz nói: “Người ta đang cổ vũ trí tuệ nhân tạo, hoặc phát triển các ứng dụng trí tuệ nhân tạo, để định hình phản ứng của họ và hành động theo hình ảnh Thiên Chúa hoặc một nhân vật tôn giáo. Mọi người đang sử dụng trí tuệ nhân tạo để xây dựng các kho tàng tâm linh hoặc để cung cấp hướng dẫn tâm linh.”

Scherz cho biết: “Các trang web Công Giáo đang sử dụng trí tuệ nhân tạo để cung cấp cho giáo dân quyền truy cập vào giáo lý của Giáo hội”. Ông giải thích rằng việc các mục tử và giáo dân sử dụng trí tuệ nhân tạo như một công cụ nghiên cứu để tìm hiểu các diễn giải về Kinh thánh, thông tin giáo lý hoặc giáo lý có thể mang lại lợi ích.

Để các hệ thống trí tuệ nhân tạo Công Giáo này hoạt động, người ta phải thực sự xem xét tài liệu nguồn được cung cấp. Scherz nói: “Thật không may, người ta có xu hướng dựa vào bản tóm tắt của trí tuệ nhân tạo, và những gì bắt đầu như một công cụ nghiên cứu thường có thể trở thành nhiều hơn thế.”

Scherz nói: Những người bạn đồng hành trí tuệ nhân tạo “vô cùng nguy hiểm, đặc biệt là việc trí tuệ nhân tạo có xu hướng gây ảo giác và rối loạn tâm thần. Việc tương tác với chatbot có thể ngăn cản việc gặp gỡ thực tế với các mục tử, vì người ta có thể cảm thấy nhu cầu của họ được trí tuệ nhân tạo đáp ứng”.

Theo Scherz, trí tuệ nhân tạo “cũng làm dấy lên mối lo ngại từ phía các mục tử. Ngày càng có nhiều báo cáo về việc các mục tử sử dụng trí tuệ nhân tạo cho khía cạnh tâm linh trong công việc của họ, chẳng hạn như viết bài giảng hoặc chuẩn bị tài liệu giáo dục tôn giáo”.

Scherz nói: “Giống như việc viết lách nói chung, vấn đề là bài giảng một phần mang tính đào tạo– định hình mục tử khi ngài tiếp cận Kinh Thánh. Việc hoàn toàn từ bỏ vai trò này cho trí tuệ nhân tạo sẽ làm suy yếu tính chân chính trong chứng tá của vị mục tử.”

Scherz cho biết: “Kỹ thuật mang đến những cơ hội tuyệt vời, nhưng cũng tiềm ẩn những nguy cơ lớn. Chúng có thể dẫn đến bất công, xa lánh và làm biến dạng nhân cách. Đồng thời, trí tuệ nhân tạo mang lại hiệu quả cao hơn và những năng lực mới để phục vụ lợi ích chung.”

Scherz cho biết: “Sự xuất hiện của trí tuệ nhân tạo mang đến cho Giáo hội một cơ hội truyền giảng tin mừng… Người ta đang đặt ra những câu hỏi cơ bản đầu tiên về ý nghĩa của việc làm người sau một thời gian dài” và “Giáo hội có thể cung cấp những câu trả lời đó”.

 

Xem hình ảnh

Ontario, CA — Chiều thứ Bảy, ngày 8 tháng 11 năm 2025, Cộng đồng Công Giáo Việt Nam thuộc Giáo phận San Bernardino đã long trọng cử hành Thánh lễ mừng bổn mạng 117 Thánh Tử Đạo Việt Nam tại nhà thờ St. George Catholic Church.

Thánh lễ do Đức Cha Tôma Nguyễn Thái Thành, Giám Mục Phụ Tá Giáo phận Orange, chủ tế, với chủ đề “Đồng hành trong Hy vọng” nhân dịp Năm Thánh 2025. Buổi lễ quy tụ đông đảo giáo dân Việt Nam từ khắp miền Nam California đến tham dự trong bầu khí linh thiêng và đầy xúc động.

Sau phần rước kiệu và Thánh lễ lúc 5 giờ chiều, cộng đoàn cùng nhau chia sẻ niềm vui trong tiệc mừng lúc 7 giờ 30 tối, thể hiện tinh thần hiệp nhất và tri ân các bậc tiền nhân đã hy sinh vì đức tin.

 

 

Khuôn mặt nếp sống kiên trì

Hằng ngày các phương tiện truyền thanh, truyền hình, Internet, báo chí phát tỏa những hình ảnh kinh hoàng về những tai họa cháy rừng, động đất, lụt lội, đất lở các vùng núi đồi bờ sông bãi bỉển, bão gío cuồng phong thổi cực mạnh, chiến tranh loạn lạc di cư, đổ máu tử vong, đói khát, bệnh dịch hiểm nghèo…gây thảm cảnh tàn phá xảy ra khắp nơi trên thế giới. Thời sự như bên nước Ukraine, bên Dải Gaza, bên Phi châu, bão tố cuồng phong bên vùng biển Caribic, bên Á châu…

Những hình ảnh thời sự này cũng đã xảy ra từ thời xa xưa trên trái đất. Chúa Giêsu Kitô cũng đã nói ( tiên báo)đến cảnh thành thánh Jerusalem bị tàn phá: "Những gì các con nhìn ngắm đây, sau này sẽ đến ngày không còn hòn đá nào nằm trên hòn đá nào mà chẳng bị tàn phá" (Lc 21,5-19).

Những cảnh tượng này phát tỏa làn sóng sợ hãi lo âu hoảng loạn. Và con người trong hoàn cảnh đó chỉ còn biết kêu xin khấn khứa cầu mong sao được cứu giúp cho tai qua nạn khỏi, đời sống có bình an trở lại.

Các đất nước quốc gia may mắn có bình an không hay chưa bị thiên tai đe dọa xảy đến, với lòng thương cảm nhân đạo bác ái, ra tay cứu giúp, như có thể, những nơi bị vướng vào hoàn cảnh thiên tai thảm họa. Và ngậm ngùi tưởng nhớ cầu nguyện cho những người đã qua đời trong các thiên tai hoạn nạn.

Là con người chúng ta có thắc mắc tư lự về những biến cố tai họa như thế đã đang xảy ra trên thế giới cho con người, hầu như luôn hằng diễn xẩy ra. Nhưng rất tiếc không có câu trả lời rõ ràng được đưa ra!

Cũng vậy, ngày xưa khi các tông đồ nghe Chúa Giêsu nói cảnh không còn hòn đá nào nằm trên hòn đá nào mà không bị tàn phá, về đền thờ thánh thiêng Jerusalem, đã trong hoài nghi lo sợ thắc mắc hỏi lại Chúa Giêsu. Và Ngài trả lời với lời bảo đảm đoan hứa: “Anh em đừng lo sợ, dù một sợi tóc trên đầu anh em cũng không bị mất đâu. Có kiên trì anh em mới giữ được mạng sống mình.”

Với những lời này Chúa Giêsu muốn vực dậy tinh thần con người, khuyến khích sống lòng can đảm, sống niềm hy vọng, cho dù trong hoàn cảnh chao đảo bị tàn phá đổ nát. Vì đời sống con người do Thiên Chúa tạo dựng nuôi dưỡng không chỉ có lúc này. Nhưng còn có ngày mai, nhất là đời sống tinh thần phần linh hồn. Đời sống không chấm dứt với tai ương hoạn nạn. Đời sống còn có đời sau bên nước Thiên Chúa.

Lời đoan hứa của Chúa Giêsu không là câu trả lời cắt nghía tại sao, nhưng bao hàm bình diện về một đời sống tình yêu thưng. Nơi nào có sự hiện diện của Chúa Giêsu, nơi đó tình yêu thương nếp sống bình an của Thiên Chúa chiếu tỏa. Nơi đó con người cảm nghiệm thấy sự an ủi, và sự chữa lành giúp vực dậy dẫn ra khỏi vùng cô đơn chán nản thất vọng.

Nơi nào Chúa Giêsu, Đấng là tình yêu của Thiên Chúa, tác động vào, con người tìm thấy con đường trở lại nếp sống cộng đoàn, họ có thể bắt đầu một đời sống mới trong bình an.

Khi con người chúng ta mở tấm lòng trái tim ra cho Chúa Giêsu để Ngài ngự vào, sẽ tiếp nhận được một đời sống mới tròn đầy.

Như thế tin mừng Chúa Giêsu nói ngày xưa, ngày hôm qua vẫn còn luôn gía trị cho ngày hôm nay. Nó khai mở ra con đường cho đời sống vững tin vào Chúa, cho dù trong thời buổi cảnh chao đảo hỗn loạn hoảng sợ lo âu. Tin tưởng vững vàng vào Thiên Chúa, Đấng đã tạo dựng nên vũ trụ, đời sống con người không để buông tuột khỏi bàn tay tình yêu thương cùng cứu độ của Ngài.

Niềm hy vọng cho đời sống trong mọi bước đường đời sống là chiếc mỏ neo giữ cho con thuyền đường đời sống đứng vững trên mặt nước sóng gío bão táp không bị lật úp.

Năm thánh 2025, năm thánh niềm hy vọng, như Đức Thánh Cha Phanxico diễn tả:

“ Hy vọng (đức cậy) cùng với đức tin và đức mến kết thành bộ ba “nhân đức đối thần”, diễn tả điều cốt lõi của đời sống Kitô hữu (x. 1 Cr 13,13; 1 Tx 1,3). Trong tính năng động không thể tách rời của ba nhân đức này, có thể nói rằng, hy vọng định hướng, hoặc vạch ra phương hướng và mục tiêu cho đời sống của người tín hữu. Đó là lý do tại sao Thánh Phaolô mời gọi chúng ta: “Hãy vui mừng vì có niềm hy vọng, cứ kiên nhẫn lúc gặp gian truân, và chuyên cần cầu nguyện.” (Rm 12,12).

Đúng vậy, chúng ta phải “tràn đầy niềm hy vọng” (x. Rm 15,13) để làm chứng một cách khả tín và hấp dẫn về đức tin và tình yêu trong lòng chúng ta; nhờ đó chúng ta vui tươi trong đức tin, nhiệt thành trong đức mến; sao cho mỗi người có thể trao đi dù chỉ là một nụ cười, một cử chỉ thân tình, một cái nhìn huynh đệ, một sự lắng nghe chân thành, một sự phục vụ vô vị lợi, vì biết rằng, trong Thần Khí của Chúa Giêsu, điều này có thể trở thành hạt giống trổ sinh hy vọng nơi những ai đón nhận. Nhưng nền tảng cho niềm hy vọng của chúng ta là gì? Để hiểu được điều này, cần suy tư về những lý do khiến chúng ta hy vọng (x. 1 Pr 3,15). ( Spes non confundit, Nr. 18).

Lm. Daminh Nguyễn ngọc Long

 

□ Nguyễn Trung Tây, SVD
Chuyện Bác Chuyện Em: Nhà Mất Trộm

□ Chuyện Bác Chuyện Em bối cảnh xảy ra ở khắp nơi, Việt Nam, Mỹ, Úc, Do Thái… Em đi tu mà em cũng có thể là một nhân vật đã lập gia đình.

Em gặp bác ngoài cửa chợ làng, mặt mũi ngơ ngơ như người dở hơi. Em chặn bác lại, hỏi ngay,

— Ơ, bác sao thế? Mặt sao xanh lét như người mới ốm dậy vậy?

Bác dừng lại những bước chân, giọng thiểu não như người nhà có đại tang,

— Chết rồi ông ơi, mất hết cả rồi...

Thấy bác hốt hoảng, em cố gắng trấn an,

— Bác bình tĩnh lại. Mất, mà mất cái gì?

Mặt chảy dài ra như trái bí rợ, bác thều thào như người chết đói,

— Mất trộm ông ạ! Tối hôm qua. Có mấy chục bạc dành dụm cho cái đám cưới của cháu Hoa dấu kín trong tủ, khóa tới hai lần cửa hẳn hoi, thế mà nó cũng mò ra, lấy đi tất tật...

Bác thều thào như người hấp hối sinh thì,

— Chính miệng mình đã dặn dò vợ con cửa nẻo là phải trông nom cho cẩn thận, nhất là vào dịp cuối năm, trộm nó cứ như rươi. Tối nào tôi cũng phải đi một vòng nom nom cửa trước ngõ sau. Rõ là khổ! Chiều hôm qua bu nó lại dẫn mấy cháu về bên ngoại...

Bác dừng lại, giọng ngần ngại,

—...Mà nhà Hai Thoan họ lại mời ăn đám giỗ...

Bác nói nho nhỏ vào tai quan em,

— Mà khổ một cái, ông biết rồi đó, rượu nếp than với thịt chó cuốn lá mơ tam thể của cái nhà đó thật là nhất vùng, cho nên về được tới nhà là chui thẳng vào trong buồng...

Miệng ngão ra như cá trê mắc cạn, bác chép miệng,

— Sáng dậy, mở banh mắt ra, nhà trước cửa sau là sạch sành sanh. Trộm nó vét tất tật. Đôi lợn nuôi trong chuồng vỗ béo cho cái đám cưới, nó cũng ôm đi tất tật. Chuồng lợn giờ trống trơn. Chết thiệt. Khổ, chỉ vì mấy chén rượu của nhà Hai Thoan...

□ Suy Niệm
Chúa phán, “Vào thời ông Noah thế nào, ngày Con Người quang lâm cũng sẽ như vậy… Anh em hãy tỉnh thức vì anh em không biết ngày nào Chúa của anh em sẽ đến. Anh em hãy biết điều này: Nếu chủ nhà biết vào canh nào kẻ trộm sẽ đến, hẳn ông đã canh thức, không để nó khoét vách nhà mình” (Matt 24:37, 42-43).

Noah đóng tàu báo hiệu lụt đại hồng thủy, nhưng thiên hạ thản nhiên ăn uống đám cưới. Mưa trời đổ xuống, nước lụt dâng lên cuốn trôi tất cả.

Tỉnh thức! Chúa đang tới.

Ngực đau nhoi nhói báo hiệu bệnh tim, nhưng trần gian có người vẫn thản nhiên uống rượu, hút thuốc, làm việc quần quật. Đau tim! Mổ nối ba bốn động mạch. Sinh mạng bấp bênh như ngọn nến trước cơn bão.

Tỉnh thức! Chúa đang tới.

Rượu báo hiệu cửa ngỏ tâm hồn lỏng lẻo khóa. Trộm ghé vào. Mất tất cả. Rượu báo hiệu mất khả năng tự chủ. Nếu lái xe, đụng cột đèn. Bể đầu xe và bể đầu mình. Rượu báo hiệu đèn xe cảnh sát chớp chớp phía sau. Cảnh sát thổi rượu. Mất bằng lái.

Tỉnh thức! Chúa đang tới.

Nhức đầu, cáu gắt, tâm thần bất ổn báo hiệu hồn và xác mệt nhoài bởi đời sống vật chất cuồng quay.

Tỉnh thức! Chúa đang tới.

 

1. Không có rừng để ẩn náu, không có công sự đô thị: Mặt trận phía nam của Ukraine trở thành chiến trường mở của Nga

Mặt trận phía Nam, vốn thiếu rừng và công sự đô thị, vẫn là một trong những khu vực khó phòng thủ nhất đối với Ukraine. Do đó, quân đội Kyiv không có lựa chọn nào khác để ẩn náu nhằm đẩy lùi các cuộc tấn công đang tiến nhanh của Nga vào trung tâm tỉnh Zaporizhzhia, theo nhà quan sát quân sự Denys Popovych của NV.

Trung tâm của khu vực, thành phố Zaporizhzhia, sẽ cung cấp cho Nga một thành trì vững chắc cho cuộc tấn công hướng tới Kryvyi Rih và Dnipro. Việc chiếm được thành phố này cũng sẽ đi kèm với tội ác chiến tranh và khủng hoảng, bao gồm di dời dân cư và đàn áp bản sắc văn hóa, như đã từng xảy ra ở các vùng lãnh thổ bị tạm chiếm khác.

Ông giải thích rằng Nga đang cố gắng tái tạo lại kịch bản tương tự ở khu vực Huliaipole thuộc Zaporizhzhia, giống như ở Pokrovsk và Myrnohrad thuộc tỉnh Donetsk.

Các “túi” nguy hiểm đang hình thành ở phía bắc thành phố

Những kẻ xâm lược Nga đang cố gắng bao vây thành phố này từ phía bắc, là điều rất quan trọng về mặt hậu cần,.

Popovych cho biết: “Nếu chúng ta nhìn vào bản đồ, chúng ta có thể thấy những vùng như vậy đang hình thành ở đó và điều này đe dọa thành phố có thể bị bao vây từ phía bắc và kịch bản về sự tập trung Pokrovsk–Myrnohrad có thể lặp lại”.

Đồng thời, ông nói thêm rằng nếu Lực lượng Phòng vệ không ngăn chặn được Nga theo hướng này, quân xâm lược có thể đe dọa Huliaipole trước, sau đó tiến gần hơn đến Zaporizhzhia, ông nói thêm.

Theo chuyên gia, khó khăn đối với lực lượng phòng thủ Ukraine nằm ở chỗ ở phía nam Ukraine không có rừng hay khu vực đô thị nào thuận tiện cho việc xây dựng tuyến phòng thủ.

Vào ngày 11 tháng 11, Vladyslav Voloshyn, Phát ngôn nhân của Lực lượng Phòng vệ miền Nam, tuyên bố rằng tình hình ở Zaporizhzhia đã xấu đi nhanh chóng, theo RBC. Quân đội Ukraine đã rút khỏi các vị trí gần năm thị trấn.

“Tại Zaporizhzhia, đặc biệt là ở hướng Oleksandrivka và Huliaipole, giao tranh ác liệt đã diễn ra trong nhiều ngày. Quân Nga đang sử dụng tất cả các loại vũ khí hiện có để đẩy Quân đội Ukraine ra khỏi vị trí của họ”, ông Voloshyn nói.

Theo ông, trong vài ngày qua, đã có tới hàng trăm cuộc giao tranh được ghi nhận trên mặt trận Zaporizhzhia.

Kết quả là, quân đội Ukraine buộc phải rút khỏi các vị trí gần các thị trấn Novouspenivske, Nove, Okhotnyche, Uspenivka và Novomykolaivka để bảo toàn tính mạng cho binh sĩ. Tại đây, cuộc tấn công của Nga đã bắn hơn 400 quả đạn pháo mỗi ngày, sử dụng khoảng 2.000 quả đạn.

“Thật không may, lợi thế về số lượng của người Nga đang ngày càng rõ rệt... điều này có thể gây nguy hiểm cho Huliaipole”, DeepState nhấn mạnh.

Theo các chuyên gia, Huliaipole từ lâu đã là cứ điểm bất khả xâm phạm đối với quân Nga, những kẻ đã cố gắng tấn công nó từ nhiều hướng, bao gồm cả khu vực Marfopillia. Giờ đây, nguy cơ mở ra một tuyến đường mới có thể làm phức tạp thêm việc phòng thủ điểm chiến lược này.

[Europe Maidan: No forests to hide in, no urban fortifications: Ukraine’s southern front becomes Russia’s open killing field]

2. Ukraine rút lui khỏi các vị trí gần 5 thị trấn ở tỉnh Zaporizhzhia

Quân đội Ukraine đã rút lui khỏi các vị trí gần năm thị trấn ở Tỉnh Zaporizhzhia, Đại Úy Vladyslav Voloshyn, phát ngôn viên của Lực lượng Phòng vệ miền Nam Ukraine, cho biết với Suspilne vào ngày 11 tháng 11.

“Chúng tôi đã rút lui hoàn toàn khỏi Uspenivka và Novomykolaivka. Giao tranh vẫn tiếp diễn ác liệt ở Yablukove và ba hoặc bốn địa điểm khác. Chiến dịch phòng thủ vẫn đang diễn ra, và tuyến giao tranh vẫn còn khá phức tạp”, Voloshyn nói.

Tuyên bố này được đưa ra sau những bình luận được đưa ra vào ngày 9 tháng 11 bởi Valentyn Manko, chỉ huy Lực lượng tấn công của Ukraine, cho biết quân đội Ukraine đã ngăn chặn được bước tiến của Nga ở phía đông Tỉnh Zaporizhzhia và dọn sạch các thị trấn Solodke và Rivnopillia.

Manko cho biết thêm rằng giao tranh vẫn đang diễn ra gần các thị trấn Poltavka và Uspenivka, nơi quân đội Nga đang tiến về thành phố Huliaipole.

Ông nhìn nhận: 'Tình hình khá khó khăn' — Ukraine rút lui khỏi các vị trí gần 5 thị trấn ở tỉnh Zaporizhzhia.

[Kyiv Independent: Ukraine pulls back from positions near 5 settlements in Zaporizhzhia Oblast]

3. ISW: Tốc độ tiến quân của Nga tại Pokrovsk vẫn chậm lại khi Mạc Tư Khoa tập trung vào hậu cần

Theo Viện Nghiên cứu Chiến tranh, gọi tắt là ISW, lực lượng Nga và Ukraine đang giao tranh để giành quyền kiểm soát thành phố Pokrovsk trọng điểm của tỉnh Donetsk, nơi cả hai bên đều nhắm vào các tuyến đường tiếp tế của nhau, trong khi bước tiến của Nga đang chậm lại. Viện nghiên cứu này cho biết quân đội Nga đang cố gắng tập hợp lại và đưa quân tiếp viện vào khu vực phía nam của thị trấn, trong khi lực lượng phòng thủ Ukraine vẫn giữ vững vị trí trên khắp Pokrovsk.

Sự việc này diễn ra trong bối cảnh cuộc xâm lược của Nga vào Ukraine vẫn đang diễn ra, khi Mạc Tư Khoa trong nhiều tháng qua đã tập trung các cuộc tấn công trên bộ vào khu vực Donetsk ở miền Đông Ukraine. Giao tranh ác liệt nhất hiện đang diễn ra xung quanh các thành phố Pokrovsk và Myrohrad.

Trận chiến Pokrovsk chậm lại nhưng giao tranh vẫn tiếp diễn

ISW viết vào ngày 11 tháng 11 rằng lực lượng Nga và Ukraine tiếp tục các chiến dịch ngăn chặn theo hướng Pokrovsk trong khi tốc độ tiến công của Nga tạm thời giảm. Viện nghiên cứu này không tìm thấy bằng chứng nào về những thắng lợi mới của Nga trong ngày hôm đó, trùng khớp với báo cáo của Ukraine rằng quân đội Mạc Tư Khoa đã giảm tốc độ hoạt động trên bộ để mở rộng hậu cần và tăng cường quân tiếp viện.

Một nguồn tin được tường trình có liên hệ với tình báo quân sự Ukraine cho biết vào ngày 8 tháng 11 rằng lực lượng Nga hiện diện ở hầu hết các khu vực của Pokrovsk nhưng không thể bao vây thành phố. Theo nguồn tin, các đơn vị Nga đang thực hiện các nhiệm vụ xâm nhập qua phía nam Pokrovsk và đã điều động thêm các đội súng cối cùng các máy bay điều khiển từ xa để tăng cường tấn công các tuyến liên lạc mặt đất của Ukraine.

Một quân nhân Ukraine hoạt động trong khu vực nói với ISW rằng quân đội Nga chủ yếu sử dụng góc nhìn thứ nhất và máy bay điều khiển từ xa có cánh để tấn công các tuyến đường tiếp tế của Ukraine. Người lính này nói thêm rằng lực lượng Ukraine cũng đang tấn công vào hậu cần của Nga và kẻ thù đang “gặp khó khăn”, mặc dù thời tiết xấu vẫn tiếp tục cản trở các nhiệm vụ của máy bay điều khiển từ xa Ukraine chống lại các nhóm xâm nhập của Nga.

Vị quân nhân này cho biết quân đội Ukraine vẫn duy trì các vị trí trên khắp Pokrovsk, trong khi các đơn vị Nga nắm giữ một số khu vực ở phía nam. Một số blogger quân sự Nga cho rằng giao tranh chưa đủ dữ dội để thành phố “bị nhấn chìm trong biển lửa”, lưu ý rằng hỏa lực súng máy đã trở nên hiếm hoi.

Các blogger Nga khác khẳng định lực lượng của họ đang giải phóng Dinas Microraion ở phía đông Pokrovsk, cắt đứt tuyến hậu cần của Ukraine đến Rodynske ở phía bắc, và giao tranh ở các khu vực phía bắc, đông bắc và phía nam của thành phố. Họ cũng cho biết nhóm quân chính của Nga hoạt động cách Pokrovsk khoảng 10 km, với máy bay điều khiển từ xa của cả hai bên đều đang trinh sát các tuyến đường tiếp cận.

“ISW tiếp tục đánh giá rằng lực lượng Nga có thể sẽ tăng cường hoạt động trên bộ tại Pokrovsk trong những ngày tới khi họ mở rộng hậu cần và đưa quân vào thị trấn”, nhóm nghiên cứu này viết.

[Europe Maidan: ISW: Russian advance pace in Pokrovsk remains decreased as Moscow focuses on logistics]

4. Tổng thống Zelenskiy tiết lộ lý do tại sao ông không sợ Tổng thống Trump

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy cho biết ông không “sợ” Tổng thống Trump, mặc dù “mọi người trên thế giới” đều sợ tổng thống Hoa Kỳ.

Tổng thống Zelenskiy có mối quan hệ khá căng thẳng với Tổng thống Trump, người đã gọi Tổng thống Zelenskiy là “nhà độc tài” và tham gia một cuộc chỉ trích công khai nhắm vào nhà lãnh đạo Ukraine trong cuộc đối đầu tai tiếng tại Tòa Bạch Ốc hồi tháng Hai. Với việc Ukraine cần sự ủng hộ của Tổng thống Mỹ, Tổng thống Zelenskiy đã liên tục áp dụng giọng điệu hòa giải hơn và hạ thấp mối quan hệ căng thẳng giữa Washington và Kyiv.

“Chúng tôi không phải là kẻ thù của nước Mỹ”, Tổng thống Zelenskiy nói trong một cuộc phỏng vấn với tờ báo Anh The Guardian. “Chúng tôi là bạn. Vậy tại sao chúng tôi phải sợ?”

Kể từ khi trở lại Phòng Bầu dục vào đầu năm, Tổng thống Trump đã tỏ ra thất thường với cả các quốc gia thân thiện lẫn đối thủ, bao gồm cả việc áp thuế lên các đồng minh thân cận của Mỹ như Canada. Lập trường của ông về Ukraine cũng thay đổi chóng mặt, đôi khi ca ngợi Tổng thống Zelenskiy là “dũng cảm” nhưng cũng ám chỉ rằng Kyiv có rất ít ảnh hưởng và Ukraine mới là bên khơi mào cuộc chiến với Nga. Mạc Tư Khoa đã phát động cuộc xâm lược toàn diện vào nước láng giềng vào tháng 2 năm 2022 và sáp nhập bán đảo Crimea từ Ukraine vào năm 2014.

“Mọi người trên thế giới” đều sợ đảng Cộng hòa, Tổng thống Zelenskiy nói. “Đó là sự thật.”

Tháng trước, Tổng thống Zelenskiy đã đến Washington với hy vọng có được hỏa tiễn hành trình tầm xa Tomahawk do Mỹ sản xuất sau khi chính quyền Washington tuyên bố sẵn sàng cung cấp loại vũ khí này, cho phép Kyiv dễ dàng tấn công sâu vào lãnh thổ Nga hơn. Mạc Tư Khoa đã cảnh báo rằng hỏa tiễn này sẽ làm gia tăng căng thẳng với Mỹ và leo thang xung đột. Tổng thống Zelenskiy đã ra về tay trắng.

Tổng thống Zelenskiy phủ nhận cáo buộc Tổng thống Trump đã vứt bỏ bản đồ Đông Âu trong chuyến thăm, mô tả cuộc trao đổi giữa hai nhà lãnh đạo là “bình thường” và “mang tính xây dựng”. Tờ Financial Times đã đưa tin ngay sau cuộc gặp rằng cuộc trò chuyện đã trở thành một “cuộc cãi vã” đầy những lời lẽ thô tục.

Nhà lãnh đạo Ukraine cũng cho biết ông hy vọng sẽ mua được 27 hệ thống phòng không Patriot từ Hoa Kỳ và các nước Âu Châu có thể cung cấp hệ thống phòng không tiên tiến của riêng họ như một biện pháp tạm thời.

Nga đã tấn công Ukraine bằng các cuộc không kích, bao gồm cả việc sử dụng hỏa tiễn đạn đạo khó đánh chặn. Patriot, thường được coi là tiêu chuẩn vàng của hệ thống phòng thủ hỏa tiễn đạn đạo, luôn nằm trong danh sách ưu tiên hàng đầu của Kyiv về hỗ trợ quân sự từ các đồng minh. Tuy nhiên, các khẩu đội Patriot - và hỏa tiễn đánh chặn mà chúng sử dụng - lại khan hiếm và nhu cầu rất cao.

[Newsweek: Zelensky Reveals Why He’s Not Afraid of Trump]

5. Bộ Tổng tham mưu cho biết nhà máy lọc dầu Orsk của Nga bị tấn công bởi cuộc không kích của Ukraine

Hôm Thứ Tư, 12 Tháng Mười Một, Bộ Tổng tham mưu đưa tin vào ngày 11 tháng 11 lực lượng Ukraine đã tấn công một nhà máy lọc dầu ở thành phố Orsk, tỉnh Orenburg của Nga.

Một cảnh báo không kích đã được ban hành trong khu vực trước cuộc tấn công, khiến các phi trường ở Orsk và Orenburg phải đóng cửa.

Bộ Quốc phòng Nga cho biết đã bắn hạ một máy bay điều khiển từ xa trên khu vực này, trong khi thống đốc địa phương Yevgeny Solntsev xác nhận rằng một cơ sở công nghiệp đã bị tấn công, nhưng không nêu rõ là cơ sở nào.

Theo Bộ Tổng tham mưu, vụ tấn công nhằm vào Orsknefteorgsintez, một nhà máy lọc dầu sản xuất hơn 30 loại sản phẩm dầu mỏ, bao gồm xăng, nhiên liệu diesel, dầu hỏa hàng không và dầu.

Cơ sở này cung cấp dầu cho quân đội Nga và được thiết kế để giải quyết 6,6 triệu tấn dầu mỗi năm.

'Đã ghi nhận vụ nổ và hỏa hoạn' - Nhà máy lọc dầu Orsk của Nga bị trúng đạn trong cuộc không kích của Ukraine, Bộ Tổng tham mưu cho biết

[Kyiv Independent: Russia's Orsk oil refinery hit in Ukrainian strike, General Staff says]

6. Chiến tranh buộc Ukraine phải chế tạo máy bay điều khiển từ xa. Giờ đây, họ xuất khẩu chúng để tồn tại

Các công ty quốc phòng của Ukraine đang chuyển hướng sang xuất khẩu để tài trợ cho sản xuất và mở rộng hoạt động, theo Bloomberg. Quân đội Âu Châu rất muốn sử dụng máy bay điều khiển từ xa đã được thử nghiệm thực chiến của Ukraine để tăng cường phòng thủ chống lại các hành vi xâm phạm không phận của Nga.

Việc sản xuất máy bay điều khiển từ xa bên ngoài Ukraine cho phép các công ty tiếp cận nguồn tài chính, đẩy nhanh đổi mới và duy trì nguồn cung ổn định cho tuyến đầu. Các đồng minh NATO được hưởng lợi từ các hệ thống đã được chứng minh và có khả năng mở rộng, trong khi Ukraine chuyển doanh thu sang sản xuất máy bay điều khiển từ xa tiên tiến trong nước, theo Bloomberg.

Hiện nay, Ukraine sản xuất hàng triệu máy bay điều khiển từ xa mỗi năm, từ các mẫu tấn công tầm xa đến các thiết bị góc nhìn thứ nhất, gọi tắt là FPV nhỏ gọn. Các công ty Ukraine tiếp tục cải tiến nhiều loại máy bay điều khiển từ xa, từ các mẫu FPV tiền tuyến giá rẻ đến các thiết bị giám sát và tầm xa tiên tiến có khả năng hoạt động sâu trong lãnh thổ Nga.

TSIR, Skyeton và FlyWell nằm trong số các công ty đang mở rộng sản xuất ra nước ngoài để giảm thiểu nguy cơ bị Nga tấn công, theo Bloomberg. Các cơ sở tại Phần Lan, Slovakia và Đan Mạch đặt mục tiêu cung cấp cho cả lực lượng Ukraine và quân đội đồng minh.

Nhà máy Skyeton tại Slovakia đã thu hút hơn 10 triệu euro đầu tư nước ngoài, trong khi FlyWell đang tìm kiếm 50 triệu đô la để mở rộng sản xuất tại Âu Châu và phát triển máy bay điều khiển từ xa chạy bằng hydro. Việc sản xuất bên ngoài Ukraine cũng mang lại cho các kỹ sư chuỗi cung ứng ổn định hơn và cơ hội chia sẻ chuyên môn với các đối tác NATO.

Máy bay điều khiển từ xa thử nghiệm của Ukraine được đưa vào kế hoạch của NATO

Các quốc gia như Đan Mạch, Đức, Anh và Phần Lan đang ngày càng tích hợp máy bay điều khiển từ xa Ukraine vào kế hoạch quốc phòng của mình. Không chỉ cung cấp cho quân đội của mình, các dự án này còn giúp đào tạo nhân sự vận hành hệ thống điều khiển từ xa và phát triển học thuyết tác chiến bằng máy bay điều khiển từ xa. Kinh nghiệm sản xuất hàng trăm ngàn máy bay điều khiển từ xa hàng năm của Ukraine khẳng định vị thế là một yếu tố quan trọng góp phần vào năng lực của NATO trong xung đột điều khiển từ xa.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy đã công bố kế hoạch mở các văn phòng bán vũ khí tại Berlin và Copenhagen trong năm nay để quản lý việc đồng sản xuất và xuất khẩu vũ khí mà Ukraine có thể dự trữ, tạo nguồn vốn cho việc sản xuất trong nước các phần cứng quân sự quan trọng.

Việc mở rộng này phản ánh sự chuyển dịch từ ngành công nghiệp quốc phòng tập trung vào nội địa sang hợp tác quốc tế. Các kỹ sư Ukraine, với kinh nghiệm dày dạn trên chiến trường, đã sản xuất các hệ thống hiệu quả, chi phí thấp với tốc độ vượt trội so với các đối tác Âu Châu, mang đến cho các đối tác NATO những giải pháp có khả năng mở rộng quy mô trong khi vẫn duy trì năng lực sản xuất thời chiến của Ukraine.

Tháng này, Ukraine đã khôi phục toàn bộ cơ chế xuất khẩu vũ khí sản xuất trong nước, đánh dấu bước chuyển chiến lược cho ngành công nghiệp quốc phòng vốn đã tạm dừng xuất khẩu vũ khí sau cuộc xâm lược toàn diện của Nga vào năm 2022.

[Europe Maidan: War forced Ukraine to build drones. Now it’s exporting them to survive]

7. ‘Nga chỉ tôn trọng sức mạnh’: Tổng thống Tiệp cảnh báo NATO đáp trả các hành vi vi phạm không phận

Tổng thống Tiệp Petr Pavel cảnh báo các nước NATO phải đưa ra phản ứng rõ ràng và thích đáng bất cứ khi nào máy bay hoặc máy bay điều khiển từ xa của Nga vi phạm không phận của họ, đồng thời cho biết Mạc Tư Khoa coi sự kiềm chế là yếu đuối.

Trong một cuộc phỏng vấn với České Noviny, Pavel – cựu chủ tịch Ủy ban Quân sự NATO – cho biết Nga đang thử nghiệm hệ thống phòng không của Liên minh, thăm dò cả năng lực của từng quốc gia và khả năng phối hợp của mạng lưới phòng không tích hợp của NATO.

Nga đang thử nghiệm cách thức hoạt động của hệ thống phòng không của từng quốc gia và phản ứng của hệ thống NATO tích hợp. Họ muốn xem chúng ta quyết tâm tự vệ đến mức nào, Pavel nói. Ông nhắc lại rằng Nga chỉ tôn trọng sức mạnh và quyết tâm, chứ không phải sự thận trọng hay do dự.

Ông nói thêm: “Theo quan điểm của người Nga, sự yếu kém không đáng gì hơn là bị đánh bại”.

Nhắc lại nhiệm kỳ của mình tại NATO, Pavel đã trích dẫn các vụ vi phạm không phận liên tục của Nga trên không phận Thổ Nhĩ Kỳ, đỉnh điểm là sự việc năm 2015 khi lực lượng Thổ Nhĩ Kỳ bắn hạ một máy bay chiến đấu của Nga sau nhiều lần cảnh báo.

“Phải mất khoảng lần vi phạm thứ mười – một hành động khiêu khích rõ ràng là có chủ đích – thì phía Thổ Nhĩ Kỳ mới mất kiên nhẫn và bắn hạ một máy bay Nga,” Pavel nói. “Và rồi mọi chuyện dừng lại.”

Đầu tuần này, tờ Kyiv Post đưa tin rằng ba máy bay điều khiển từ xa không xác định đã được phát hiện bay qua nhà máy điện hạt nhân Doel của Bỉ vào Chúa Nhật, ngày 9 tháng 11.

Hoa Kỳ đã đóng băng các cuộc đàm phán với Nga về việc khôi phục quan hệ ngoại giao, hủy bỏ các cuộc tham khảo ý kiến đã lên kế hoạch do căng thẳng gia tăng về cuộc chiến của Mạc Tư Khoa và các lệnh trừng phạt mới của Washington.

Vụ việc xảy ra gần thành phố Antwerp, nơi đặt nhà máy Doel. Phát ngôn nhân của Engie, công ty điều hành nhà máy, đã xác nhận thông tin vào tối Chúa Nhật.

Người đại diện của Engie cho biết sự việc này không ảnh hưởng đến hoạt động của nhà máy điện và chính quyền đã được thông báo.

Tuần trước, quân đội Bỉ đã được lệnh bắn hạ bất kỳ máy bay điều khiển từ xa nào không xác định bay qua các căn cứ quân sự của mình sau ba đêm liên tiếp vi phạm không phận, Tổng tham mưu trưởng Quốc phòng Frederik Vansina cho biết hôm thứ Hai.

[Kyiv Post: ‘Russia Only Respects Strength’: Czech President Warns NATO to Respond to Airspace Violations]

8. Lớp giáp tự chế nhằm bảo vệ nhưng lại phá hỏng xe tăng Nga

Các đội xe tăng Nga phàn nàn rằng các loại đạn pháo tự chế nặng nề làm hỏng hộp số trên xe tăng của họ chỉ sau vài km.

Theo trích đoạn phỏng vấn do nhà sử học xe tăng người Nga Andrei Tarasenko đăng tải, việc lắp giáp rùa kiểu “tsar mangal” này vào khung gầm xe tăng sẽ nhanh chóng làm quá tải hộp số.

Một xe tăng Nga “thậm chí còn chưa đi được 10 km thì một trong các hộp số bên hông đã hỏng”, một người được phỏng vấn nói với kênh truyền hình Nga Vault8. Chiếc xe tăng này được trang bị một vỏ giáp tạm thời làm từ dây cáp.

Nếu vỏ giáp được gắn trên tháp pháo, trọng lượng sẽ làm người lái bị quá tải, khiến tháp pháo không thể xoay được, đặc biệt là khi xoay bằng tay.

Truyền đạt lại lời của đồng nghiệp, phát ngôn nhân của Khartia, Volodymyr Dehtiaryov, cho biết loại giáp tự chế nặng tới vài tấn có thể khiến xe tăng Nga nhanh chóng bị hỏng.

Tuy nhiên, ông nói thêm rằng người Nga dường như không bận tâm đến việc mất xe tăng theo cách này, miễn là họ có thể tiếp cận đủ gần để gây ra đủ thiệt hại cho các vị trí của quân Ukraine.

Theo bài đăng của Tarasenko, phía Nga cũng đang phàn nàn về tình trạng thiếu hụt giáp phản ứng nổ, đặc biệt là hệ thống Relikt hiện đại. Các kíp xe Nga đang cố gắng bù đắp sự thiếu hụt này bằng các giải pháp ứng biến.

“Trên má tháp pháo, có một phiên bản tự chế từ xưởng gara - tấm kim loại có hình dạng giống như lớp mạ nhà máy với một đầu đạn nổ từ dây rà phá mìn UR-77. Nó hoạt động khoảng 50/50 ở góc 45 độ”, một thành viên kíp lái người Nga cho biết.

Xe tăng thường dẫn đầu các cuộc tấn công cơ giới của Nga, chống đỡ các cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa bằng lớp giáp cố định, rà phá mìn bằng các con lăn gắn phía trước và bắn pháo để trấn áp quân đội Ukraine.

Bộ giáp bổ sung này có nhiều hình dạng, kích thước và trọng lượng khác nhau, phát triển theo quá trình xâm lược toàn diện từ những chiếc lồng đơn giản, đến những nhà kho bằng thép chắc chắn, cho đến hệ thống dây cáp cứng cáp, trông giống như lông nhím.

Có bằng chứng cho thấy giáp tự chế có hiệu quả trong việc giúp xe tăng sống sót sau nhiều đòn tấn công từ một số loại máy bay điều khiển từ xa nhất định, chẳng hạn như FPV. Một số cuộc tấn công của Nga phụ thuộc vào việc liệu lực lượng phòng thủ có thể hết máy bay điều khiển từ xa trước khi quân Nga hết xe tăng để áp đảo vị trí của họ hay không.

Tuy nhiên, người Nga không thể cứ hy sinh xe tăng mãi mãi. Điện Cẩm Linh có thể đang rất cần xe tăng còn sử dụng được để lôi những chiếc T-64 cũ ra khỏi kho và cố gắng sử dụng chúng. Một lựa chọn khác là người Nga có thể tiếp tục dựa vào các cuộc tấn công bộ binh trong ngắn hạn, để có thêm thời gian cho lực lượng cơ giới của họ phục hồi.

[Europe Maidan: Russian improvised armor destroying tanks it’s meant to protect]

9. Ukraine sẽ tổ chức hội nghị thượng đỉnh Liên Hiệp Âu Châu để loại bỏ các nỗ lực ngăn chặn gia nhập

Các bộ trưởng hàng đầu Âu Châu sẽ tới Ukraine vào tháng tới để thể hiện sự ủng hộ đối với đơn xin gia nhập Liên Hiệp Âu Châu của nước này, một động thái diễn ra trong bối cảnh các đồng minh đang nỗ lực giải quyết sự chậm trễ do sự phản đối từ Hung Gia Lợi.

Hội nghị thượng đỉnh không chính thức của các bộ trưởng phụ trách các vấn đề Âu Châu sẽ được tổ chức tại thành phố Lviv, miền Tây Ukraine, vào ngày 10 và 11 tháng 12, theo lời mời gửi đến các thủ đô hôm thứ Hai. Bức thư được gửi thay mặt cho Đan Mạch, quốc gia hiện đang giữ chức chủ tịch Hội đồng Liên Hiệp Âu Châu, và Phó Thủ tướng Ukraine, Taras Kachka.

“Trọng tâm chính trong các cuộc thảo luận của chúng tôi sẽ là tiến trình của Ukraine trên con đường gia nhập Liên Hiệp Âu Châu”, tài liệu viết. “Cuộc họp sẽ là cơ hội để đánh giá những kết quả đã đạt được, chia sẻ suy nghĩ về các bước tiếp theo và tái khẳng định sự ủng hộ chính trị đối với các nỗ lực cải cách và hội nhập của Ukraine.”

“Bằng cách triệu tập tại Ukraine, chúng tôi sẽ gửi đi một thông điệp chính trị rõ ràng và thống nhất rằng tương lai của Ukraine nằm trong Liên Hiệp Âu Châu”, thông điệp viết.

Kế hoạch cho cuộc họp ở Lviv được đưa ra trong bối cảnh Brussels đang nỗ lực thực hiện các cam kết hỗ trợ trực tiếp cho Ukraine, với đề xuất hỗ trợ khoản vay 140 tỷ euro bằng tài sản bị đóng băng của Nga vẫn đang bị đình trệ do sự phản đối của Bỉ.

Kyiv đã giành được tư cách ứng cử viên với tư cách là thành viên tiềm năng của khối vào năm 2022 và đã thực hiện các cải cách kinh tế, tư pháp và chống tham nhũng sâu rộng ngay cả khi chiến tranh Nga đang hoành hành trên khắp đất nước. Tuy nhiên, Thủ tướng Hung Gia Lợi Viktor Orbán đã tuyên bố sẽ ngăn chặn việc Ukraine gia nhập, điều này đòi hỏi sự ủng hộ đồng ý từ tất cả các nước Liên Hiệp Âu Châu, và đang trì hoãn việc chính thức mở các chương đàm phán.

Các đề xuất thay đổi quy định và cho phép tiến trình đó được tiếp tục chỉ với đa số phiếu ủng hộ hợp lệ cho đến nay vẫn chưa nhận được đủ sự ủng hộ. Thay vào đó, hai quan chức nói với POLITICO rằng kế hoạch hiện tại là bảo đảm Ukraine — cùng với nước láng giềng Moldova — có thể bắt đầu thực hiện vòng cải cách tiếp theo mà không cần chờ phê duyệt chính thức, một phương pháp được gọi là “tải trước”.

Điều đó sẽ giúp Kyiv hành động nhanh chóng nếu bế tắc được giải quyết. Orbán sẽ phải đối mặt với một thử thách khó khăn vào năm tới khi người dân Hung Gia Lợi bỏ phiếu trong cuộc bầu cử quốc hội, dự kiến diễn ra chậm nhất là vào tháng 4 năm 2026. Đảng Fidesz cầm quyền của ông đang bị tụt hậu so với liên minh TISZA của chính trị gia đối lập ủng hộ Liên Hiệp Âu Châu Péter Magyar trong các cuộc thăm dò dư luận.

“Ý tưởng là làm càng nhiều càng tốt mà không phải chờ đợi”, một quan chức giấu tên cho biết. “Sau đó, khi Hung Gia Lợi không còn quyền phủ quyết, chúng ta có thể hành động mà không cần trì hoãn.”

Tuần trước, khi ăn mừng báo cáo tích cực về tiến trình cải cách của đất nước từ Brussels, Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy cho biết Ukraine sẽ trở thành thành viên chính thức “một cách công bằng khi Ukraine tự đứng vững và khi chiến tranh kết thúc”.

[Politico: Ukraine will host EU summit to unblock membership bid]

10. Liên Hiệp Âu Châu lên kế hoạch thành lập ‘tổ chức’ tình báo mới trong bối cảnh các mối đe dọa toàn cầu gia tăng

BRUSSELS — Ủy ban Âu Châu của Ursula von der Leyen đang đặt nền móng cho một cơ quan điều phối tình báo mới tại Brussels.

rằng sáng kiến này vẫn đang ở “giai đoạn khái niệm rất sớm”, nhưng kế hoạch này phản ánh nỗ lực rộng lớn hơn nhằm củng cố các chức năng an ninh và tình báo của cơ quan hành pháp Liên Hiệp Âu Châu.

Cơ quan mới sẽ xây dựng dựa trên chuyên môn hiện có, bổ sung cho công việc của Ban An ninh thuộc Ủy ban và phối hợp chặt chẽ với Cơ quan Hành động Đối ngoại Âu Châu. Phát ngôn nhân cho biết cơ quan này sẽ có quy mô nhỏ và tập trung vào việc phối hợp thay vì chồng chéo.

Khi được hỏi liệu động thái này có liên quan đến nỗ lực của Liên Hiệp Âu Châu nhằm chống lại các mối đe dọa hỗn hợp và sự can thiệp của nước ngoài hay không, Ujvari cho biết ý tưởng này xuất phát từ sự hiểu biết rộng hơn về “môi trường địa chính trị và địa kinh tế” đang thay đổi chứ không phải từ bất kỳ tác nhân đơn lẻ nào.

Hiện vẫn chưa có tên gọi, số lượng nhân sự hay ngày ra mắt chính thức. Phát ngôn nhân cho biết thêm rằng các cuộc thảo luận vẫn đang diễn ra và khuôn khổ pháp lý và tổ chức sẽ được làm rõ khi khái niệm này được phát triển.

Không phải ai cũng ủng hộ ý tưởng này. “Von der Leyen, một kẻ nửa điên nửa tỉnh, giờ đây đang dần trở nên điên loạn khi thành lập CIA của riêng mình tại Brussels”, cựu bộ trưởng tài chính Hy Lạp Yanis Varoufakis đăng trên X.

[Politico: EU plans new intelligence ‘cell’ amid rising global threats]

11. Máy bay điều khiển từ xa của Nga tự đặt kíp nổ ở độ cao: Tại sao cắt dây vẫn không an toàn đối với Gerbera mới?

Sai sót của con người khi tiếp cận xác máy bay điều khiển từ xa Nga có thể dẫn đến tử vong. Chuyên gia tác chiến điện tử người Ukraine Serhii Beskrestnov, còn được gọi là “Flash”, cho biết ngày càng có nhiều máy bay điều khiển từ xa “Gerbera” của Nga, vốn trước đây được sử dụng cho mục đích trinh sát, được phát hiện có đầu đạn bên trong.

Trước đây, người ta đã tìm thấy máy bay điều khiển từ xa Gerbera ở Âu Châu. Ví dụ, một số mảnh vỡ đã được ném lên bãi biển giáo xứ Varva thuộc vùng Ventspils ở Latvia, Sargs đưa tin.

Cùng lúc đó, lực lượng Nga sử dụng một phương án cực kỳ nguy hiểm trong đó kíp nổ được kích hoạt trong khi máy bay điều khiển từ xa đang bay, kết quả là kíp nổ sẽ phát nổ khi va chạm.

Do đó, việc vận chuyển một mảnh vỡ của Gerbera trong xe hơi/cốp xe/túi xách là vô cùng nguy hiểm: một cú xóc trên đường hoặc rung lắc có thể gây ra vụ nổ.

Flash cũng cho thấy đầu đạn có kíp nổ mà ông tìm thấy bên trong một trong những quả “Gerberas”.

“Trong một bức ảnh là đầu đạn OFBCh-2 với kíp nổ UZ-2. Trong bức ảnh thứ hai là kết nối đầu đạn bên trong UAV”, ông lưu ý.

Flash giải thích rằng tín hiệu từ bộ điều khiển bay được truyền đến một rơle, rơle này đóng và cung cấp điện áp từ ba pin đến đầu nối kíp nổ.

Kíp nổ được kích hoạt trong khi Gerbera đang bay. Khi va chạm với mặt đất, kíp nổ sẽ kích hoạt và đầu đạn phát nổ.

Đồng thời, ông cảnh báo: kíp nổ có thể không kích hoạt khi máy bay điều khiển từ xa hạ cánh êm ái; tuy nhiên, nó vẫn ở trạng thái sẵn sàng chiến đấu. Đó là lý do tại sao trong mọi trường hợp, máy bay điều khiển từ xa này không thể được ném hoặc vận chuyển trong cốp xe.

“Sai lầm chính có thể gây thiệt hại về người: đó không phải là kíp nổ điện. Đừng nghĩ rằng chỉ cần cắt dây hoặc ngắt kết nối là mọi chuyện sẽ ổn. Kíp nổ của đầu đạn đã ở vị trí chiến đấu rồi”, Flash nhấn mạnh.

Bộ kích nổ này cũng có đầu tự hủy, “vì vậy không ai biết được người Nga có thể nghĩ ra điều gì tồi tệ trong tương lai”, chuyên gia này nói thêm.

Do đó, nếu một người tìm thấy một máy bay điều khiển từ xa như vậy, hãy làm theo cảnh báo chính thức của lực lượng cấp cứu và không đến gần xác máy bay, không vận chuyển nó và không cố gắng tháo rời nó.

[Europe Maidan: Russian drones set their own detonators at altitude: Why cutting wires won’t save from new Gerberas?]

12. Orbán trông cậy vào Tổng thống Trump để cứu ông khỏi thảm họa bầu cử

Phe đối lập đang lên tiếng yêu cầu Thủ tướng Viktor Orbán giải thích về “gói cứu trợ” mà ông ám chỉ sẽ nhận được từ Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump.

Orbán, một đồng minh lâu năm của Tổng thống Trump, đã đến Washington tuần trước để gặp nhà lãnh đạo Mỹ. Khi trở về Budapest, vị thủ tướng Hung Gia Lợi theo chủ nghĩa dân túy-dân tộc chủ nghĩa đã nói với phái đoàn của mình rằng Hoa Kỳ đã đồng ý cung cấp cho Budapest một “lá chắn tài chính”.

Theo truyền thông địa phương, ông cho biết: “Một số công cụ của Brussels có thể được sử dụng để chống lại Hung Gia Lợi hiện có thể được coi là không hiệu quả... Quan niệm [...] rằng nền kinh tế Hung Gia Lợi có thể bị bóp nghẹt về mặt tài chính giờ đây có thể bị lãng quên”, đồng thời nói thêm rằng “Chúng tôi đã giải quyết vấn đề này với người Mỹ”.

Sau 15 năm nắm quyền, Orbán phải đối mặt với nguy cơ thất bại trong cuộc bầu cử quốc gia vào mùa xuân năm sau — và bóng ma viện trợ tài chính từ Washington gần giống với động thái đột phá gần đây của Tổng thống Trump nhằm cứu một đồng minh tư tưởng khác, Javier Milei ở Á Căn Đình.

Phát biểu của Orbán, ám chỉ đến khoản tiền của Liên Hiệp Âu Châu dành cho Hung Gia Lợi nhưng bị đóng băng vì lo ngại về việc vi phạm pháp luật, đã gây ra những câu hỏi vào thứ Hai từ Péter Magyar, lãnh đạo phe đối lập Hung Gia Lợi, người đang dẫn đầu đảng cầm quyền Fidesz trong các cuộc thăm dò.

“Tại sao lại cần một 'lá chắn tài chính' như vậy? Liệu có tình trạng gần như phá sản nhà nước hay không? Viktor Orbán sẽ dùng hàng ngàn tỷ forint vay của Mỹ vào việc gì? Tại sao ông ta lại nợ đồng bào mình thay vì mang về 8 ngàn tỷ forint tiền quỹ Liên Hiệp Âu Châu nợ người Hung Gia Lợi?”, Magyar đặt câu hỏi trong một bài đăng trên mạng xã hội.

Trong một bức thư riêng, ông nói thêm: “Tại sao Orbán lại bí mật đàm phán một gói cứu trợ khổng lồ?”

Hãng truyền thông Hung Gia Lợi Válasz Online đưa tin rằng Tổng thống Trump và Orbán có thể đã cam kết hoán đổi tiền tệ giữa các ngân hàng trung ương của hai nước - tương tự như thỏa thuận ổn định tỷ giá hối đoái trị giá 20 tỷ đô la mà Á Căn Đình đã ký với Hoa Kỳ vào tháng trước - về cơ bản là một gói cứu trợ cho Budapest.

Nếu vậy, đây sẽ là lần thứ hai Tổng thống Trump cung cấp hỗ trợ tài chính cho một đồng minh cánh hữu trước cuộc bầu cử quan trọng, sau khi ông phê duyệt gói cứu trợ cho Milei, vị tổng thống theo chủ nghĩa tự do của Á Căn Đình.

Sự can thiệp đó, do Bộ trưởng Tài chính Scott Bessent chủ trì, bao gồm việc Hoa Kỳ trực tiếp mua peso Á Căn Đình và một thỏa thuận hoán đổi tiền tệ trị giá 20 tỷ đô la, cho phép Buenos Aires tiếp cận đô la. Ông Bessent cũng công bố kế hoạch huy động thêm 20 tỷ đô la tài chính tư nhân, mặc dù số tiền này vẫn chưa được công bố.

Tuy nhiên, cũng có những khác biệt khiến bất kỳ thỏa thuận nào giữa Washington và Budapest trở nên khó hiểu hơn. Ngân hàng trung ương Hung Gia Lợi không có thỏa thuận hoán đổi đô la với Cục Dự trữ Liên bang Hoa Kỳ, và Hung Gia Lợi cũng không có một thỏa thuận hỗ trợ chính thức nào - về cơ bản là một thỏa thuận hỗ trợ tài chính trong thời kỳ khủng hoảng tài chính - với Fed.

Ngược lại, ECB có thỏa thuận hoán đổi đồng euro với Ngân hàng Trung ương Âu Châu và cũng có thể nhờ đến Quỹ Tiền tệ Quốc tế nếu ECB không thể hoặc không muốn giúp đỡ.

Phát ngôn nhân của Tòa Bạch Ốc và Bộ Tài chính Hoa Kỳ không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận.

Phần lớn những điều này hiện chỉ mang tính lý thuyết vì Hung Gia Lợi, nói một cách nhẹ nhàng, đang ở vị thế kinh tế tốt hơn nhiều so với Á Căn Đình — thậm chí không cần đến gói cứu trợ.

Hung Gia Lợi, giống như nhiều nước Liên Hiệp Âu Châu khác, có tốc độ tăng trưởng yếu, nhưng mối đe dọa chính đối với sự ổn định tài chính của nước này dưới sự lãnh đạo của Orbán liên quan đến khả năng xa lánh Liên Hiệp Âu Châu.

Sự can thiệp của Hoa Kỳ vào Á Căn Đình là một thành công về mặt chính trị đối với Milei, người có đảng giành chiến thắng quyết định vào ngày 27 tháng 10 trong cuộc bầu cử giữa nhiệm kỳ, cho phép ông tiếp tục thực hiện cuộc cải tổ kinh tế triệt để của đất nước.

Tổng thống Trump ăn mừng thành quả này, nói rằng nỗ lực này đã “mang lại rất nhiều tiền cho Hoa Kỳ”. Bessent cũng cho biết khoản đầu tư của Hoa Kỳ đã “có lãi”. Tuy nhiên, chính quyền không công bố bất kỳ thông tin chi tiết nào về phạm vi tham gia đầy đủ của Hoa Kỳ hoặc lợi nhuận mà họ tuyên bố đã đạt được.

Gói cứu trợ của Tổng thống Trump đã gây ra phản ứng dữ dội trong giới chính trị tại Hoa Kỳ từ cả đảng Dân chủ và thậm chí cả một số đảng Cộng hòa, những người chỉ trích sự hỗ trợ của chính quyền dành cho Á Căn Đình là một gói cứu trợ cho một đồng minh chính trị có thể thúc đẩy các quỹ đầu cơ giàu có trong khi lại mạo hiểm tiền thuế của người dân Hoa Kỳ vào một quốc gia phá sản kinh niên.

Bessent cho biết sự can thiệp của Á Căn Đình nhằm mục đích chống lại ảnh hưởng ngày càng tăng của Trung Quốc trên khắp Mỹ Latinh và nói rộng hơn là khẳng định lại sức mạnh kinh tế của Mỹ ở Tây bán cầu, so sánh nỗ lực của Mỹ ở Á Căn Đình với “Học thuyết Monroe về kinh tế”.

Mối quan hệ của Tổng thống Trump với Budapest và Buenos Aires cho thấy những điểm tương đồng rõ ràng và nỗ lực hỗ trợ các đối tác quan trọng ở những khu vực mà nhiều nhà lãnh đạo không tự nhiên liên minh với chương trình nghị sự MAGA của tổng thống Hoa Kỳ.

Tòa Bạch Ốc cũng đứng về phía Orbán khi nhà lãnh đạo Hung Gia Lợi từ chối ngừng mua dầu của Nga bất chấp nỗ lực của Âu Châu nhằm giảm dần xuất khẩu dầu của Mạc Tư Khoa, miễn cho Hung Gia Lợi khỏi lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ đối với năng lượng của Nga trong một năm sau cuộc gặp của ông với Tổng thống Trump.

Sự hỗ trợ tài chính thêm từ Washington có thể khuyến khích Orbán, một cái gai trong mắt Liên Hiệp Âu Châu, đưa ra lập trường chống Brussels mạnh mẽ hơn nữa.

[Europe Maidan: Orbán counts on Trump going full Argentina to save him from election doom]

13. Cơ sở năng lượng tái tạo bị máy bay điều khiển từ xa của Nga tấn công trong bối cảnh cuộc tấn công năng lượng leo thang

Người sáng lập Clear Energy, Andriy Grinenko cho biết một cơ sở năng lượng tái tạo của Ukraine đã bị ba máy bay điều khiển từ xa tấn công trong đêm.

Cuộc tấn công này là một phần trong chuỗi các cuộc tấn công rộng hơn vào cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine trong những tuần gần đây. Lực lượng Nga ngày càng tấn công vào cả các cơ sở năng lượng thông thường và năng lượng tái tạo, nhằm mục đích gây rối loạn đời sống dân sự, gây áp lực lên năng lực sản xuất công nghiệp và làm suy yếu khả năng phục hồi năng lượng của Ukraine trước mùa đông.

Ông Grinenko cho biết nhà máy điện sinh khối, được Clear Energy thành lập năm 2016, là hình mẫu cho ngành năng lượng xanh của Ukraine, cho thấy nguồn tài nguyên tái tạo tại địa phương có thể hỗ trợ sự độc lập về năng lượng của đất nước. Không có thương vong nào được báo cáo.

Trong vài ngày qua, một số khu vực đã báo cáo các cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa và hỏa tiễn vào các nhà máy điện và lưới điện. Một làn sóng tấn công vào ngày 8 tháng 11 đã gây ra tình trạng mất điện luân phiên trên khắp cả nước.

[Europe Maidan: Renewable energy facility struck by Russian drones amid escalating energy assault]

14. Ít nhất 2 người thiệt mạng, 13 người bị thương trong các cuộc tấn công của Nga vào Ukraine trong ngày qua

Trong cuộc họp báo tại trung tâm báo chí Kyiv hôm Thứ Tư, 12 Tháng Mười Một, phát ngôn nhân cảnh sát quốc gia Ukraine, Đại Úy Alyona Lyutnytska, cho biết trong ngày 11 tháng 11 ít nhất hai người đã thiệt mạng và 13 người khác bị thương trong các cuộc tấn công của Nga vào Ukraine trong ngày qua.

Theo Không quân, hệ thống phòng không Ukraine đã đánh chặn 53 trong số 119 máy bay điều khiển từ xa tấn công và mồi bẫy loại Shahed do Nga phóng trong đêm. 59 cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa đã diễn ra tại 18 địa điểm.

Theo Thống đốc Vadym Filashkin, tại tỉnh Donetsk, một người đã thiệt mạng ở thành phố Kramators, trong khi một người khác thiệt mạng ở thành phố Kostiantynivka.

Tại tỉnh Kherson, các cuộc tấn công của Nga đã làm bị thương bảy người, bao gồm một trẻ em, trong ngày qua, Thống đốc Oleksandr Prokudin báo cáo.

Tại tỉnh Kharkiv, Nga đã tấn công vào sáu thị trấn, làm bị thương hai người đàn ông, 24 và 42 tuổi, và một cậu bé 16 tuổi, Thống đốc Oleh Syniehubov đưa tin.

Theo Thống đốc Vladyslav Haivanenko, tại tỉnh Dnipropetrovsk, máy bay điều khiển từ xa của Nga đã tấn công quận Synelnykove, khiến một người đàn ông 36 tuổi bị thương.

Lực lượng Nga cũng nhắm vào quận Nikopol, làm bị thương một phụ nữ 76 tuổi đang phải vào bệnh viện trong tình trạng sức khỏe trung bình.

Tại tỉnh Odesa, máy bay điều khiển từ xa của Nga đã tấn công vào khu vực phía nam, khiến một người bị thương do trúng mảnh đạn, Thống đốc Oleh Kiper đưa tin.

[Kyiv Independent: At least 2 killed, 13 injured in Russian attacks on Ukraine over past day]

 

1. Thánh lễ được cử hành lại tại Đền thánh Maron cổ kính ở Syria sau 15 năm im lặng

Lần đầu tiên sau hơn 15 năm, Giáo hội Maronite ở Syria đã cử hành Thánh lễ trọng thể tại đền thờ cổ kính St. Maron ở làng Brad, phía tây bắc Aleppo.

Một cuộc hành hương đến địa điểm này do Hướng đạo sinh Maronite tổ chức đã thu hút hơn 80 người tham gia, cả già lẫn trẻ, nhằm hồi sinh một trong những địa điểm linh thiêng nhất của Kitô giáo trong khu vực được gọi là “Thành phố chết”.

Cha Ghandi Mahanna, người chủ trì buổi lễ, nhắc nhở những người tham dự rằng “sự hiện diện thực sự của Chúa nằm trong mỗi trái tim con người”, thúc giục họ sống đức tin qua tình yêu.

Nhóm cũng đã đến thăm tàn tích Nhà thờ St. Simeon the Stylite gần đó và nhà nguyện hang động từng là nơi ở của ẩn sĩ Toufic Ajib, nơi đã bị hư hại một phần trong chiến tranh.

Được lực lượng an ninh bảo đảm an toàn khi đi qua, những người hành hương bày tỏ hy vọng rằng du lịch tôn giáo đến Syria sẽ sớm phục hồi, khẳng định lại rằng “Syria rất đẹp và vẫn như vậy”.

---

Source:Catholic News Agency

Mass celebrated again at ancient St. Maron’s Shrine in Syria after 15-year silence

2. 7 điều cần biết về Nhà thờ Thánh Gioan Latêranô nhân kỷ niệm 1.700 năm thành lập

Linh mục Raymond J. de Souza, là chủ bút tập san Công Giáo Convivium của Canada. Ngài vừa có bài viết nhan đề “7 Things to Know About St. John Lateran on Its 1,700th Anniversary”, nghĩa là “7 điều cần biết về Nhà thờ Thánh Gioan Latêranô nhân kỷ niệm 1.700 năm thành lập”.

Vương cung thánh đường Thánh Gioan Latêranô của Rôma kỷ niệm 1.700 năm ngày khánh thành vào thứ Bảy, ngày 9 tháng 11. Đây là ngày lễ của Giáo hội hoàn vũ, bởi vì đây là trụ sở hay cathedra của Giám mục Rôma, tức Giáo hoàng tối cao. Latêranô — chứ không phải Đền Thờ Thánh Phêrô ở Vatican — mới là Nhà thờ chính tòa của Rôma.

Sau đây là bảy điều cần biết về đền thờ Latêranô nhân kỷ niệm 1.700 năm thành lập.

Đại đế Constantinô, Giáo Hội và Hội đồng

“Latêranô” lấy tên theo gia tộc có truyền thống gắn liền với đất đai; quần thể các tòa nhà trên địa điểm này được biết đến là cung điện của gia tộc Latêrani, một gia tộc cao cấp phục vụ cho nhiều hoàng đế Rôma.

Trong những thế kỷ đầu của Kitô giáo, khi Giáo hội còn là bất hợp pháp, việc thiết lập các cơ cấu chính thức rất khó khăn. Điều này đã thay đổi dưới thời Constantinô, người đầu tiên hợp pháp hóa Kitô giáo vào đầu thế kỷ thứ tư và sau đó chính thức ban cho Kitô Giáo sự ưu ái. Cung điện Latêranô thuộc về ông vào khoảng năm 311; Constantinô đã trao nó cho Giáo hội vào năm 313, và kể từ đó, nó trở thành trụ sở của các giám mục Rôma.

Ngay từ đầu, một cuộc họp của các giám mục đã được tổ chức tại đây để thảo luận về cuộc tranh luận về phái Donatist; Latêranô đã nhanh chóng trở thành trung tâm của đời sống giáo hội. Đức Giáo Hoàng Sylvester I đã cho xây dựng nhà thờ chính tòa của mình tại đây và khánh thành vào năm 324 — do đó, năm nay là kỷ niệm 1.700 năm.

Khi các cơ cấu Giáo hội được thiết lập về mặt vật chất tại Rôma, sự tự do mới mẻ này cũng cho phép việc chăm lo đến kiến trúc thần học. Công đồng chung vĩ đại đầu tiên, cũng dưới sự bảo trợ của Constantinô, sắp được triệu tập. Lễ kỷ niệm 1.700 năm Công đồng Nicaea sẽ diễn ra vào năm tới.

Các vị giáo hoàng sống tại Latêranô từ thế kỷ thứ tư cho đến thế kỷ thứ 14, khi Đức Giáo Hoàng chuyển đến Avignon, Pháp, vào năm 1309. Hai trận hỏa hoạn — vào năm 1309 và 1361 — đã gây thiệt hại nặng nề cho quần thể Latêranô, vì vậy khi Đức Giáo Hoàng trở về Rôma từ Avignon, các vị giáo hoàng đã chuyển nơi ở và triều đình của mình đến Vatican. Tuy nhiên, nhà thờ chính thức vẫn ở Latêranô. Như vậy, Vatican chỉ là nơi ở của các vị giáo hoàng trong khoảng 600 năm. Các vị giáo hoàng đã sống tại Latêranô gần 1.000 năm.

Nhà thờ Latêranô cũ đã bị phá bỏ vào thế kỷ 16 và được xây dựng lại theo tình trạng hiện tại; mặt tiền hiện tại được hoàn thành vào năm 1735.

Nhà thờ lớn Rôma

Là nhà thờ chính tòa của Giáo phận Rôma, Latêranô là trụ sở của Giám mục Rôma. Tại lối vào đền thờ, khách hành hương đọc thấy: Omnium Ecclesiarum Urbis et Orbis Mater et Caput — “Mẹ và Đầu của Tất cả các Giáo hội trong Thành phố và trên Thế giới.” Sự hiệp nhất của toàn thể Giáo Hội Công Giáo với Giám mục Rôma được thể hiện trong nhà thờ chính tòa Rôma.

Cho đến ngày nay, văn phòng của Giáo phận Rôma vẫn nằm trong Cung điện Latêranô, một tòa nhà ngay phía sau đền thờ.

Trong những năm gần đây, Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã nhấn mạnh điều này bằng cách thường ký các văn bản “tại Latêranô” thay vì “tại Vatican”. Đức Thánh Cha sống tại Vatican, nhưng trụ sở chính quyền của ngài là Vương cung thánh đường Latêranô, nhà thờ chính tòa của ngài.

Cũng như Công đồng Vatican I và Công đồng Vatican II được tổ chức tại nơi Đức Giáo Hoàng sống vào thế kỷ 19 và 20, năm công đồng chung đã được triệu tập tại Latêranô khi các giáo hoàng sống ở đó. Công đồng Latêranô I được tổ chức vào năm 1119. Latêranô V được tổ chức từ năm 1512 đến năm 1517 và không phải là một công trình thành công; cuộc Cải cách Tim lành bắt đầu ngay khi nó kết thúc.

Hiệp ước năm 1929 giữa Cộng hòa Ý và Tòa thánh, quy định về việc chấm dứt các Quốc gia Giáo hoàng và thành lập Thành quốc Vatican, được ký kết tại Latêranô và được gọi là Hiệp ước Latêranô.

Một Ngày Phụng Vụ Khác Thường

Lễ kỷ niệm cung hiến mỗi nhà thờ chính tòa là ngày lễ cho tất cả các nhà thờ trong giáo phận đó. Vì Nhà thờ Latêranô là nhà thờ chính tòa của Rôma, nên đây là ngày lễ cho toàn thể Giáo hội, được cử hành ở khắp mọi nơi.

Thực tế, lễ Cung hiến Đền thờ Thánh Gioan Latêranô có tầm quan trọng lớn đến mức nó còn được xếp hạng cao hơn cả Chúa Nhật Mùa Thường Niên. Năm sau, điều đó sẽ xảy ra. Năm nay, vì lễ này rơi vào Thứ Bảy, nên các Thánh lễ được cử hành vào tối Thứ Bảy sẽ cử hành lễ Cung hiến Đền thờ Latêranô lớn hơn, thay vì cử hành lễ Chúa Nhật Mùa Thường Niên nhỏ hơn.

Thánh Gioan Latêranô là ai?

Đây là một câu đố vui Công Giáo tuyệt vời: Thánh Gioan Latêranô là ai?

Đây là một câu hỏi đánh đố. Không có vị thánh nào như vậy cả. Vương cung thánh đường Latêranô — nhà thờ mẹ của toàn thế giới — đã được cung hiến xứng đáng cho Chúa Kitô Cứu Thế vào năm 324. Sau đó, vào thế kỷ thứ 10, một lễ cung hiến được thêm vào cho Thánh Gioan Tẩy Giả, và một lễ cung hiến khác vào thế kỷ 12 thêm vào cho Thánh Gioan Tông Đồ.

Tên chính thức của nhà thờ này khá dài dòng: Vương cung thánh đường Giáo hoàng của Đấng Cứu Thế Chí Thánh và Thánh Gioan Tẩy Giả và Thánh Gioan Thánh Sử ở Latêranô. Trong ngôn ngữ thông thường, tên này được giản lược thành “Thánh Gioan Latêranô”.

Có bốn vương cung thánh đường lớn ở Rôma, và chúng được dành riêng cho Chúa Kitô Cứu Thế (Latêranô), cho Đức Mẹ (Đền Thờ Đức Bà Cả), và cho các hoàng tử của các tông đồ tử đạo ở Rôma (Thánh Phêrô ở Vatican và Thánh Phaolô Ngoại Thành).

Có thể sự cung hiến cho Thánh Gioan được thêm vào sau này để ghi nhận Thánh Gioan Tẩy Giả tại Rôma, người mà Chúa Giêsu đã nói đến như là “người vĩ đại nhất được sinh ra từ một người phụ nữ”.

Vẫn đứng vững

Đền thờ Latêranô là biểu tượng hữu hình cho hành trình lịch sử của Giáo hội. Dù bị tàn phá và hư hại, được cải tạo và xây dựng lại, đền thờ vẫn đứng vững. Đền thờ Latêranô, nằm gần tường thành Rôma, đã nhiều lần bị cướp phá bởi quân đội xâm lược. Vụ tấn công gần đây nhất vào đền thờ là vào tháng 7 năm 1993, khi cổng sau bị mafia đánh bom để phản ứng lại lời lên án mafia ở Sicily của Thánh Gioan Phaolô II vào tháng 5 năm đó.

Phần lớn sự tàn phá của Latêranô là do hỏa hoạn, lũ lụt và sự xuống cấp của thời gian — tường bị phồng lên, nền móng bị xói mòn. Vì vậy, nó đã được sửa chữa, xây dựng lại — thậm chí là tái thiết hoàn toàn — nhiều lần. Latêranô không còn giống như trước, nhưng vẫn giữ nguyên bản sắc và sứ mệnh.

Một đặc điểm đáng chú ý vẫn còn tồn tại. Những cánh cửa lớn của Đền thờ Latêranô được lấy từ Quảng trường Rôma. Có lẽ là phần cổ xưa nhất của quần thể, những cánh cửa này cho thấy rằng mặc dù Đế chế Rôma đã suy tàn từ lâu, nhưng những gì còn sót lại của nó chính là những gì đã được Giáo hội tiếp nhận.

Di tích của cuộc khổ nạn

Phần quý giá nhất của Đền thờ Latêranô không còn được lưu giữ tại đây nữa. Chỉ vài năm sau khi cung hiến vào năm 324, Thánh Helena, mẹ của Constantinô, đã đến Giêrusalem và trở về với thánh tích Cuộc Khổ Nạn.

Một số thánh tích đó hiện được lưu giữ ngay bên kia đường từ Latêranô, bao gồm cả Scala Santa — “Những Bậc Thang Thánh” từ dinh tổng trấn của Philatô. Đi bộ một đoạn ngắn, khách hành hương sẽ đến Vương cung Thánh đường Thánh Giá ở Giêrusalem, được đặt tên như vậy vì nó được tường trình sẽ đưa Giêrusalem đến Rôma. Nơi đây lưu giữ các thánh tích của Thánh Giá Thật, cũng như các dụng cụ của Cuộc Khổ Nạn — những mảnh đinh, gai và trụ đánh đòn.

Lăng mộ Giáo hoàng

Ngày nay, có sáu ngôi mộ giáo hoàng tại Latêranô. Nhiều vị giáo hoàng khác đã được chôn cất tại đây vào thiên niên kỷ thứ nhất, nhưng mộ của các ngài đã bị thất lạc theo thời gian. Hai ngôi mộ này đặc biệt đáng chú ý.

Innôcentê III (1198-1216) trị vì khi Thánh Phanxicô Assisi đến Rôma để thành lập dòng tu mới. Ban đầu, Innôcentê tỏ ra hoài nghi về tính cấp tiến của đề xuất Phanxicô. Trong lúc đang cân nhắc, Innôcentê mơ thấy Phanxicô đỡ Vương cung thánh đường Latêranô. Tin chắc rằng đây là dấu hiệu cho thấy cần có Phanxicô để hỗ trợ một Giáo hội đang cần cải cách, Innôcentê đã chấp thuận vào năm 1210.

Đức Giáo Hoàng Lêô XIII (1878-1903) cũng được an táng tại Latêranô, là vị giáo hoàng cuối cùng không được chôn cất tại Đền Thờ Thánh Phêrô. (Đức Giáo Hoàng Phanxicô cũng đã chọn chôn cất ở nơi khác, tại Nhà thờ Đức Bà Cả, một nơi mà ngài đã đến thăm hơn 100 lần, vì Đức Thánh Cha thường đến đó trước và sau mỗi chuyến công du.)

Lên ngôi giáo hoàng khi vấn đề Lãnh thổ Giáo hoàng vẫn còn dang dở. Do đó, ngài chưa bao giờ rời Vatican trong suốt 25 năm trị vì. Biết rằng một giám mục thuộc về nhà thờ chính tòa của mình, ngài quyết tâm đến đó bằng chính mạng sống của mình nếu không thể làm được điều đó khi còn sống.

Đó chính là tầm quan trọng của Latêranô, nhà thờ chính tòa của toàn thế giới, khi bước vào thế kỷ thứ 18.

---

Source:National Catholic Register

7 Things to Know About St. John Lateran on Its 1,700th Anniversary

3. Cầu nguyện cho người chết là công việc thiêng liêng ngọt ngào nhất của lòng thương xót

Cha Roger J. Landry là một linh mục trong Phái bộ Quan sát viên Thường trực của Tòa Thánh tại Liên Hợp Quốc ở New York. Ngài nguyên là linh mục của Giáo phận Fall River, Massachusetts, và từng là cha chính xứ của Giáo xứ St. Bernadette ở Fall River, Massachusetts, và trước đó là chính xứ St. Anthony Padua ở New Bedford, Massachusetts. Hiện nay, ngài là giám đốc quốc gia của Hội Truyền giáo Giáo hoàng Hoa Kỳ

Sau khi tốt nghiệp cử nhân sinh học tại Đại học Harvard, ngài đã theo đuổi con đường tiến đến chức tư tế ở Maryland, Toronto và Rôma. Sau khi được Đức Cha Sean O'Malley, OFM Cap (nay là Hồng Y) truyền chức linh mục tại Giáo phận Fall River vào ngày 26 tháng 6 năm 1999, ngài trở lại Rôma để hoàn thành chương trình sau đại học về Thần học luân lý và đạo đức sinh học tại Viện Hôn nhân và Gia đình Gioan Phaolô II.

Cha Landry cũng là một nhà văn. Ngài viết cho nhiều tờ báo Công Giáo, bao gồm National Catholic Register và The Anchor, là tờ báo hàng tuần của Giáo phận Fall River, mà ngài là chủ nhiệm kiêm chủ bút từ năm 2005 đến 2012. Một trong những cuốn sách nổi tiếng của ngài là cuốn “Plan of Life: Habits to Help You Grow Closer to God” – “Kế hoạch cho cuộc sống: Những thói quen giúp bạn đến gần Chúa hơn” (Pauline Books and Media 2018).

Ngài vừa có bài viết nhan đề “Praying for the Dead: Sweetest of the Spiritual Works of Mercy”, nghĩa là “Cầu nguyện cho người chết là công việc thiêng liêng ngọt ngào nhất của lòng thương xót”

Trong suốt tháng 11, người Công Giáo đặc biệt dành thời gian để thực hiện công việc thương xót thiêng liêng ngọt ngào nhất, đó là cầu nguyện cho những người thân yêu đã khuất.

Dĩ nhiên, chúng ta làm như vậy vào ngày 2 tháng 11, Lễ Tưởng Niệm Các Tín Hữu Đã Qua Đời hay còn được gọi vắn tắt là Lễ Các Đẳng Linh Hồn, năm nay may mắn rơi vào Chúa Nhật. Tuy nhiên, Giáo Hội tưởng nhớ những người thân yêu đã khuất của chúng ta không chỉ vào ngày này, mà còn cầu nguyện cho họ trong suốt cả năm — và đặc biệt sốt sắng vào tháng 11.

Chúng ta cầu nguyện cho người chết vì chúng ta biết trong đức tin ba sự thật: Thứ nhất, trái ngược với giả định phổ biến — và nguy hiểm — rằng mọi người chết đều tự động đến một “nơi tốt đẹp hơn”, đức tin Công Giáo không tin rằng mọi người chết đều lên thiên đàng, đặc biệt là ngay lập tức; thứ hai, người chết có thể cần sự giúp đỡ của chúng ta; và thứ ba, lời cầu nguyện và sự hy sinh của chúng ta thực sự có thể giúp đỡ họ.

Về hai chân lý đầu tiên, Giáo hội dạy rằng để vào thiên đàng, người ta phải hoàn toàn gắn bó với Thiên Chúa và hoàn toàn tách biệt khỏi tội lỗi và mọi thứ không thuộc về Thiên Chúa. Sách Khải Huyền khẳng định: “Không có gì ô uế được vào thiên đàng” (21:27).

Nhiều người không sống và chết với sự thánh thiện tinh tuyền của cuộc sống, và do đó họ cần được thanh tẩy để bước vào Vương quốc, nơi Thiên Chúa là tất cả trong mọi sự. Trạng thái mà người chết được thanh tẩy khỏi mọi tội lỗi và thế gian này theo truyền thống được Giáo hội gọi là “luyện ngục”, bắt nguồn từ thuật ngữ La-tinh purgare, có nghĩa là “làm sạch”.

Đức Giáo Hoàng Bênêđíctô 16, trong thông điệp về niềm hy vọng Kitô giáo, đã khẳng định rằng “đại đa số” con người chết đi trong sự cần thiết được thanh tẩy như vậy và do đó phải vào luyện ngục. Với niềm hy vọng, chúng ta cầu nguyện cho họ, bởi vì trong đức tin, chúng ta tin rằng lời cầu nguyện của chúng ta thực sự có thể giúp họ trong quá trình thanh tẩy này.

Trong Sách Maccabêô quyển thứ hai, được viết khoảng 140 năm trước khi Chúa Kitô ra đời, chúng ta thấy rằng người Do Thái đã dâng lễ vật trong Đền thờ để cầu nguyện cho những người lính Do Thái đã tử trận, những người đã phản bội Chúa bằng cách mang dưới áo mình nhiều thần tượng khác nhau bắt được từ kẻ thù ngoại giáo của họ.

“Cầu nguyện cho người chết là một ý nghĩ thánh thiện và lành mạnh, để họ được giải thoát khỏi tội lỗi của mình”. Tiếp nối truyền thống của những người Do Thái trung thành, Giáo hội cũng cầu nguyện cho mọi người được tẩy sạch khỏi tội nhẹ.

Chúng ta không bao giờ biết liệu những người thân yêu đã khuất của chúng ta có đang che giấu tội lỗi nào đó vì sợ hãi hay yếu đuối hay không, và chúng ta có thể làm một điều gì đó quý giá hơn nhiều cho họ so với những gì mà những người Maccabê thời xưa đã làm. Chúng ta có thể cầu nguyện cho họ trong Thánh lễ.

Sách Giáo lý của Giáo Hội Công Giáo dạy chúng ta rằng: “Ngay từ đầu, Giáo hội đã tôn kính việc tưởng nhớ những người đã khuất và dâng lời cầu nguyện cho họ, đặc biệt là hy lễ Thánh Thể, để nhờ được thanh tẩy, họ có thể đạt được hạnh phúc được hưởng nhan Thiên Chúa” (1032).

Không có lời cầu nguyện nào cao cả hơn mà chúng ta có thể dâng cho người chết hơn là Thánh lễ, trong đó chúng ta kết hợp những lời cầu xin cá nhân của mình với hy lễ cứu độ của Chúa Kitô được dâng một lần và mãi mãi trong Bữa Tiệc Ly và trên thập giá.

“Truyền thống Giáo hội luôn thúc giục cầu nguyện cho người đã khuất, đặc biệt bằng cách cử hành bt2 Thánh Thể cho họ,” Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã nói trong bài suy niệm Kinh Truyền Tin nhân Ngày Lễ Các Đẳng Linh Hồn năm 2014. “Đó là sự trợ giúp thiêng liêng tốt nhất mà chúng ta có thể dành cho linh hồn họ, đặc biệt là những linh hồn bị bỏ rơi nhất. Nền tảng của lời cầu nguyện cho các linh hồn nằm ở sự hiệp thông với Nhiệm Thể,” và sự hiệp thông đó được diễn tả mạnh mẽ nhất trong Thánh Lễ.

Giáo hội đã tôn kính việc thực hành cầu nguyện cho người chết trong Thánh lễ qua nhiều thế kỷ. Trong các kinh nguyện Thánh Thể, chúng ta cầu bầu cho tất cả những người “đã ra đi trước chúng ta với dấu chỉ đức tin” (Kinh nguyện Thánh Thể I), “những người đã an nghỉ trong niềm hy vọng phục sinh và tất cả những người đã chết trong lòng thương xót của Chúa, (Kinh nguyện Thánh Thể II), “những người đẹp lòng Chúa khi họ qua đời” (Kinh nguyện Thánh Thể III), và cho “những người mà chỉ mình Chúa biếtlòng tin của họ” (Kinh nguyện Thánh Thể IV).

Đặc biệt, trong hơn một ngàn năm qua, người Công Giáo cũng đã yêu cầu các linh mục dâng lễ cầu cho linh hồn của những người đã khuất được an nghỉ vĩnh hằng.

Điều quan trọng là phải hiểu về mặt thần học những gì liên quan đến việc dâng hiến thực hành này. Bởi vì hy tế Thánh Lễ là sự tái hiện lời cầu nguyện cứu độ của Chúa Kitô từ Phòng Tiệc Ly và Đồi Canvê, chúng ta biết rằng hoa trái của nó mang lại lợi ích cho toàn thể Giáo hội trên toàn thế giới.

Cũng có những ân sủng đặc biệt dành cho những người hiện diện và tham dự Thánh lễ, trái ngược với những người không tham dự. Tuy nhiên, cũng có một hoa trái thừa tác hoặc cá nhân của Thánh lễ mà linh mục có thể tìm cách áp dụng cho một người hoặc một mục đích cụ thể, chẳng hạn như ý nguyện mà một tín hữu thành tâm cầu xin linh mục dâng Thánh lễ với ý nguyện đó.

Theo thông lệ, một tín hữu thường tự nguyện dâng một món quà cho linh mục cử hành Thánh lễ theo ý chỉ đó. Điều này thường được gọi là “tiền dâng lễ”. Qua nhiều thế kỷ, lễ vật này được hiểu là một khoản bố thí dâng lên linh mục để cảm ơn vì ngài đã cam kết cầu nguyện cho ý chỉ cụ thể đó thay vì những ý chỉ khác. Thông thường, số tiền nhỏ — ngày nay ở Hoa Kỳ, thông thường là 10 đô la — đây thường là khoản thu nhập tài chính duy nhất mà một linh mục có thể nhận được để trang trải cuộc sống và chăm sóc người nghèo được giao phó cho ngài.

Ngày nay, tại nhiều giáo phận và vùng truyền giáo, đây vẫn là nguồn thu nhập duy nhất mà một linh mục nhận được, nếu ngài may mắn nhận được những khoản dâng cúng như vậy, thường là từ nước ngoài. Các giám mục tại các vùng truyền giáo thường phải đóng vai trò của những người hành khất, xin tiền lễ để hỗ trợ hàng giáo sĩ của mình từ các văn phòng quốc gia và giáo phận của Hội Truyền giáo Giáo hoàng hoặc Tổ chức Hỗ trợ Giáo hội Đau khổ, hoặc các cơ quan giáo hoàng toàn cầu đáng tin cậy khác.

Là giám đốc quốc gia của Hội Truyền giáo Giáo hoàng Hoa Kỳ, tôi nhận được vài email mỗi tuần từ các giám mục ở các vùng truyền giáo hỏi liệu tôi có thể gửi cho họ những lễ vật như vậy không. Do số lượng yêu cầu quá lớn, tôi thường gửi 500 hoặc 1.000 lễ mỗi lần, điều mà các giám mục rất biết ơn, nhưng khi họ có hàng trăm linh mục mà họ đang cố gắng chăm sóc, thì mỗi linh mục chỉ được vài lễ. Một giám mục Phi Châu nói với tôi rằng ngài có gần 800 linh mục giáo phận trong giáo phận truyền giáo rộng lớn của mình tại một trong những quốc gia nghèo nhất hành tinh. Tôi đã gửi cho ngài 5.000 lễ, nhưng điều đó có nghĩa là mỗi linh mục trong giáo phận của ngài chỉ nhận được số lễ vật đủ dùng trong một tuần.

Tôi nhớ đã nói chuyện với một vị Hồng Y ở vùng biên giới truyền giáo về việc các linh mục của ngài chỉ sống nhờ vào trợ cấp Thánh lễ. Ngài nói với tôi: “Thưa Đức Cha, tôi cũng vậy.” Tôi hỏi: “Ngài sống bằng khoảng 3.650 đô la một năm à?” Ngài cười và nói: “Tôi được trợ cấp Thánh lễ bằng euro, nên gần 4.000 đô la. Nhưng phần lớn số tiền đó được dùng để chăm sóc một số gia đình nghèo ở thủ đô, để hỗ trợ giáo lý viên và nhân viên, cùng những khoản tương tự. Tôi cố gắng sống bằng khoảng 500 đến 600 đô la một năm.”

Việc các linh mục, giám mục và Hồng Y có mặt tại các giáo xứ truyền giáo để cử hành Thánh lễ thường là một sự hỗ trợ to lớn cho các giáo xứ năng động ở Mỹ, nơi mà giáo xứ không có nhiều Thánh lễ Chúa Nhật và Thánh lễ thường ngày để đáp ứng nhu cầu của giáo dân xin dâng lễ cầu nguyện cho người thân đã khuất, và thời gian chờ đợi Thánh lễ được thông báo thường có thể kéo dài cả năm hoặc hơn. Do đó, các cha xứ, giám mục và nhiều tín hữu hướng về các giáo xứ truyền giáo, ý thức rằng Thánh lễ cũng có giá trị không kém đối với người thân của họ khi được cử hành bởi một linh mục tại một cứ điểm truyền giáo trong rừng rậm.

Giáo dân có thể yêu cầu các Thánh lễ (tại PontificalMissions.org) được cử hành trực tiếp bởi các linh mục truyền giáo, có thể là Thánh lễ riêng, hoặc tuần cửu nhật, hoặc thậm chí là Thánh lễ Grêgôriô, đây là một truyền thống có từ thời Đức Giáo Hoàng Thánh Grêgôriô Cả, người đã sắp xếp để cử hành Thánh lễ trong 30 ngày liên tiếp cho một tu sĩ đã qua đời, tên là Justus, từ tu viện mà Grêgôriô đã thành lập ở Rôma. Justus bị phát hiện sau khi chết là đã phạm tội đáng xấu hổ chống lại luật nghèo khó. Vào cuối 30 Thánh lễ liên tiếp hàng ngày, Justus đã hiện ra trong giấc mơ với một tu sĩ bạn, thông báo rằng ông đã được thương xót thanh tẩy tội lỗi của mình và đã bước vào niềm vui vĩnh cửu với Chúa. Thực tế là các linh mục giáo xứ ở Hoa Kỳ không thể cử hành các Thánh lễ Grêgôriô như vậy trong 30 ngày liên tiếp, nhưng các linh mục trong các phái bộ truyền giáo có thể và rất biết ơn khi được nhận chúng.

Tháng này, khi Giáo hội tập trung nhiều hơn vào việc cầu nguyện cho những người thân yêu đã khuất, đây là cơ hội để tiếp tục tập trung vào Tháng Truyền giáo Thế giới và với tinh thần đoàn kết, kêu gọi sự giúp đỡ của các linh mục đang làm việc chăm chỉ tại các vùng truyền giáo để hỗ trợ các hành động tận tụy và chăm sóc liên tục cho những người thân yêu của chúng ta sau khi qua đời.

Praying for the Dead: Sweetest of the Spiritual Works of Mercy

https://www.ncregister.com/commentaries/praying-for-the-dead-sweetest-of-the-spiritual-works-of-mercy

 

1. Ukraine tấn công nhà máy điện ở Donetsk bị tạm chiếm, cắt điện ở các thành phố quan trọng do Nga kiểm soát

Lực lượng Ukraine đã tấn công nhà máy nhiệt điện Starobesheve ở tỉnh Donetsk bị Nga tạm chiếm vào cuối ngày 11 tháng 11, gây ra một vụ nổ lớn và hỏa hoạn sau đó làm gián đoạn nguồn cung cấp điện trên khắp các vùng lãnh thổ bị tạm chiếm từ Donetsk đến Mariupol.

Cuộc tấn công mở rộng chiến dịch chiến tranh năng lượng có hệ thống của Ukraine sang các vùng lãnh thổ mà Nga đã xâm lược kể từ năm 2014. Lực lượng Ukraine đã tiến hành các cuộc tấn công trả đũa vào cơ sở hạ tầng điện của Nga kể từ tháng 10, sau khi chiến dịch khủng bố mùa đông của Mạc Tư Khoa phá hủy hơn một nửa công suất phát điện trước chiến tranh của Ukraine vào đầu năm 2025. Cuộc tấn công Starobesheve chuyển trọng tâm từ lãnh thổ Nga sang nguồn cung cấp năng lượng duy trì chính quyền xâm lược.

Cơ sở chiến lược cung cấp năng lượng cho cơ sở hạ tầng xâm lược của Nga

Nhà máy nhiệt điện Starobesheve, tọa lạc tại thị trấn Novyi Svit, được báo cáo có công suất điện khoảng 2.300 MW và đóng vai trò là nguồn cung cấp điện chính cho các vùng lãnh thổ bị tạm chiếm, theo Militarnyi. Các video được tường trình đăng tải trên mạng xã hội dường như cho thấy một vụ nổ lớn và đám cháy sau đó phát ra từ nhà máy điện Starobesheve, được người dân địa phương ghi lại.

Ông Petro Andriushchenko, nhà lãnh đạo Trung tâm Nghiên cứu Xâm lược, lưu ý rằng nhà máy đã bị hư hại và ngừng hoạt động, gây ra tình trạng mất điện hàng loạt ở các thành phố bị tạm chiếm - từ Donetsk đến Mariupol. Theo RBC-Ukraine, người dân cho biết điện trong nhà bị gián đoạn, một số thiết bị bị trục trặc.

Cơ sở này đã nằm dưới sự kiểm soát của Nga kể từ năm 2014. Sau khi Ukraine ngắt kết nối các khu vực bị tạm chiếm ở Donbas khỏi lưới điện quốc gia vào năm 2017, các nhà máy nhiệt điện Starobesheve và Zuiivska vẫn là nguồn cung cấp điện chính cho các vùng lãnh thổ bị Nga tạm chiếm, RBC-Ukraine đưa tin.

[Europe Maidan: Ukraine strikes power plant in occupied Donetsk, cutting electricity to key Russian-held cities]

2. Ukraine rút khỏi các vị trí gần một thị trấn khác ở Tỉnh Zaporizhzhia trong bối cảnh cuộc tấn công đang diễn ra của Nga

Lực lượng Phòng vệ miền Nam của Ukraine đưa tin, quân đội Ukraine đã rút khỏi các vị trí gần làng Rivnopillia ở phía đông bắc tỉnh Zaporizhzhia vào cuối ngày 11 tháng 11.

Tin tức này được đưa ra sau khi quân đội Ukraine rút khỏi các vị trí gần năm thị trấn trong khu vực vào ngày hôm trước, bao gồm cả việc rút lui hoàn toàn khỏi các làng Uspenivka và Novomykolaivka.

Theo Lực lượng Phòng vệ miền Nam, quân đội Ukraine đã rút lui khỏi Rivnopillia đến “các vị trí phòng thủ dễ hơn để bảo vệ tính mạng của quân nhân”.

Đồng thời, báo cáo cho biết bước tiến của lực lượng Nga ở khu vực này đã bị chặn lại, mặc dù giao tranh ác liệt vẫn tiếp diễn ở các khu vực khác dọc tuyến đường.

Tại khu vực Oleksandrivka và Huliaipole, quân đội Nga tiếp tục các cuộc tấn công hàng loạt và tăng cường các hoạt động tấn công gần các thị trấn Pryvilne, Zelenyi Hai, Rivnopillia, Pavlivka, Vorone, Stepove và Novopavlivske.

“Trong quá trình tiến công, kẻ thù đã chịu tổn thất nặng nề. Chỉ riêng trong ngày qua, 58 quân nhân (Nga) đã thiệt mạng và gần ba chục người bị thương”, báo cáo viết.

Tổng tư lệnh Oleksandr Syrskyi cho biết vào ngày 11 tháng 11 rằng lực lượng Nga đã chiếm được ba thị trấn ở Tỉnh Zaporizhzhia, mặc dù ông không nêu rõ tên của chúng.

Vladyslav Voloshyn, phát ngôn viên của Lực lượng Phòng vệ miền Nam, trước đây đã mô tả tình hình trong khu vực là “khó khăn”, lưu ý rằng quân đội Nga đang cố gắng lợi dụng thời tiết xấu bằng cách di chuyển theo nhóm nhỏ bằng đường bộ hoặc xe máy.

Trung tâm khu vực Zaporizhzhia vẫn nằm dưới sự kiểm soát của Ukraine, nhưng kể từ khi cuộc xâm lược toàn diện bắt đầu, Nga đã xâm lược khoảng 70% khu vực, chủ yếu ở phía đông và phía nam.

[Kyiv Independent: Ukraine withdraws from positions near another settlement in Zaporizhzhia Oblast amid ongoing Russian offensive]

3. Venezuela tiết lộ kế hoạch quân sự nếu Hoa Kỳ tấn công

Theo các nguồn tin và tài liệu mà Reuters có được, Venezuela đang chuẩn bị cho một cuộc tấn công tiềm tàng của Hoa Kỳ bằng cách điều động các loại vũ khí do Nga sản xuất đã có từ nhiều thập niên trước và lên kế hoạch phòng thủ theo kiểu du kích nhằm tạo ra sự hỗn loạn.

Chiến lược này phản ánh những gì mà người trong cuộc mô tả là sự thừa nhận ngầm về tình trạng quân đội suy yếu của đất nước, đang thiếu hụt nhân sự, đào tạo và trang thiết bị.

Nhà độc tài Nicolás Maduro đã cáo buộc Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump tìm cách lật đổ ông sau khi Tổng thống Trump đề xuất các hoạt động trên bộ có thể diễn ra sau khi tăng cường quân sự ở vùng Caribe.

Theo Reuters, chính phủ Maduro đang đặt cược vào chiến dịch “kháng chiến kéo dài” và kế hoạch “vô chính phủ hóa” sẽ dựa vào các đơn vị quân đội nhỏ, lực lượng dân quân và lực lượng tình báo để tiến hành phá hoại và gây bất ổn đường phố nếu Hoa Kỳ xâm lược.

[Newsweek: Venezuela’s Military Plans Revealed if US Attacks]

4. Liệu Nga có thể chiến đấu với lực lượng Hoa Kỳ ở Venezuela không?

Nga đã ủng hộ đồng minh Nam Mỹ Venezuela trước sự gia tăng quân sự của Hoa Kỳ gần bờ biển nước này—ít nhất là về mặt ngoại giao.

Nhưng Putin khó có thể điều động bất kỳ quân đội Nga nào để bảo vệ Caracas và nhà lãnh đạo độc tài Nicolás Maduro, mặc dù ông rất vui khi có một đồng minh sát nách Hoa Kỳ, theo một nghiên cứu viên cao cấp về an ninh Mỹ Latinh tại Viện nghiên cứu Royal United Services, gọi tắt là RUSI có trụ sở tại Anh.

Carlos Solar cho biết: “Tôi không thấy Nga tham gia quân sự vào Venezuela trong trường hợp xảy ra xung đột với Hoa Kỳ”.

Thay vào đó, ông nói với Newsweek rằng Mạc Tư Khoa có thể sẽ lên án Hoa Kỳ và ủng hộ Caracas thông qua các bài phát biểu chính trị thay vì sự hiện diện quân sự hữu hình.

Quân đội Nga đã trải qua gần bốn năm mắc kẹt tại Ukraine sau cuộc xâm lược vào tháng 2 năm 2022, bị nghiền nát dọc theo hàng trăm dặm tiền tuyến. Theo số liệu từ Kyiv, hơn 1,1 triệu binh sĩ Nga đã thiệt mạng hoặc bị thương để đổi lấy khoảng 20% lãnh thổ được quốc tế công nhận là một phần của Ukraine. Chi tiêu quốc phòng của Nga đã tăng vọt để theo kịp nỗ lực chiến tranh, và Điện Cẩm Linh đã phải hứng chịu hàng loạt lệnh trừng phạt của phương Tây nhằm cắt giảm khả năng tài trợ cho quân đội.

Mối quan hệ 'bất hợp pháp'

Mối liên hệ giữa Nga và Venezuela - cả hai đều bị phần lớn thế giới phương Tây xa lánh - bao gồm thương mại, kinh tế và quân sự. Dầu mỏ, vũ khí, tiền điện tử, lệnh trừng phạt và dấu vết của lính đánh thuê đã giữ chặt mối quan hệ giữa hai nước trong nhiều thập niên dưới thời Putin và ban đầu là dưới thời cựu lãnh đạo Venezuela Hugo Chávez, người tiền nhiệm của Maduro.

Christopher Sabatini, thành viên cao cấp phụ trách khu vực Mỹ Latinh tại tổ chức tư vấn Chatham House, cho biết về cơ bản, đây là một quan hệ đối tác “bất hợp pháp”.

Caracas và Mạc Tư Khoa đã ký kết quan hệ đối tác chiến lược vào tháng 5, được hai nhà lãnh đạo phê chuẩn vào tháng 10. Sergey Lavrov, Ngoại trưởng kỳ cựu của Nga, hôm thứ Ba khẳng định Điện Cẩm Linh “sẵn sàng hành động toàn diện” để bảo vệ Venezuela, làm sâu sắc thêm mối quan hệ được vun đắp trong nhiều thập niên. Một quan chức cao cấp của Nga đề xuất rằng Mạc Tư Khoa có thể gửi hỏa tiễn đạn đạo Oreshnik thử nghiệm tới Caracas.

Tuy nhiên, các nhà phân tích cho rằng sẽ có những giới hạn cứng rắn, có thể sẽ không bao gồm việc điều động quân đội để bổ sung cho lực lượng cố vấn quân sự mà Nga đã cử đi trong nhiều năm qua. Nga đang bận rộn với cuộc chiến tranh trên biên giới của mình và khó có thể dành nhiều sự hỗ trợ cho một đồng minh xa xôi trong khi phải chống đỡ các cuộc tấn công trên lãnh thổ của mình.

Và trong hai bên, Mạc Tư Khoa được hưởng lợi ít nhất từ mối quan hệ với Caracas. Ngoại trưởng Nga Sergey Lavrov cho biết hôm thứ Ba rằng cho đến nay, Venezuela vẫn chưa yêu cầu hỗ trợ quân sự hoặc vũ khí của Nga được điều động tại nước này.

Thỏa thuận đối tác chiến lược “chỉ là một tờ giấy”, John Foreman, cựu tùy viên quốc phòng Anh tại Nga và Ukraine, nhận định. “Với tổn thất nhân lực của Nga ở Ukraine, tôi không nghĩ Putin sẽ gửi quân đến cứu Maduro”, ông nói với Newsweek.

Sabatini nói với Newsweek: “Điều đó sẽ quá khiêu khích. Và tôi không nghĩ họ có thể tha cho quân đội.”

Nga còn nhiều công cụ khác trong tay. Mặc dù không có nhiều sự hậu thuẫn quân sự cụ thể để cung cấp cho Maduro, nhưng họ có thể ủng hộ một cuộc xung đột ủy nhiệm, Sabatini nói. Điều đó có thể đồng nghĩa với việc cung cấp hỗ trợ tài chính cho một số cá nhân nhất định hoặc tài trợ cho các nhóm bán quân sự, hoặc giúp đỡ để lách lệnh trừng phạt.

Theo hồ sơ chuyến bay, một máy bay chở hàng của Nga, bị Hoa Kỳ trừng phạt và được biết đến với việc vận chuyển thiết bị quốc phòng tới Venezuela, đã hạ cánh xuống nước này vào cuối tháng trước trước khi nhanh chóng cất cánh.

Sabatini cho biết thêm rằng Nga sẽ rất vui khi thấy Hoa Kỳ bị kìm kẹp ở Venezuela nhưng không có nhiều điều cụ thể để đưa ra cho Maduro.

Nhưng theo John Feeley, cựu đại sứ Hoa Kỳ tại Panama, đồng thời là phó trợ lý ngoại trưởng phụ trách các vấn đề Tây bán cầu, Putin thậm chí có thể cảnh giác với việc chống lại Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump, người đã giám sát sự tan băng tương đối trong mối quan hệ lạnh nhạt với Hoa Kỳ.

“Điều cuối cùng” mà Putin cần làm là gây thù chuốc oán với Tổng thống Trump một cách không cần thiết bằng cách cam kết cung cấp vũ khí mới cho một cuộc chiến nằm trong phạm vi ảnh hưởng của Tổng thống Trump, ông nói với Newsweek. Mạc Tư Khoa có thể giúp Maduro bằng cách chia sẻ tín hiệu hoặc thông tin tình báo mạng, nhưng khó có thể tìm ra lý do thuyết phục nào khiến Điện Cẩm Linh lại muốn mở rộng ảnh hưởng. “Putin sẽ không đặt cược vào một kẻ thua cuộc”, Feeley nói.

Maduro và bè lũ của ông ta có lý do để lo lắng, nhưng vẫn chưa rõ liệu Hoa Kỳ có trực tiếp tấn công vào lãnh thổ Venezuela hay không. Tổng thống Trump đã để ngỏ khả năng tấn công trên bộ nhưng cho đến nay vẫn chưa tỏ ra sẵn sàng điều động quân đội đến quốc gia này, một động thái được tường trình sẽ đảo ngược chính sách “Nước Mỹ trên hết” của ông. Việc cho phép một cuộc xâm lược ở đó sẽ gợi lại những hình ảnh khó chịu về lực lượng Hoa Kỳ ở những nơi như Panama, Việt Nam và Afghanistan.

Hoa Kỳ hiện đã tiến hành chiến dịch tấn công chết người được mô tả là cuộc đàn áp không khoan nhượng đối với nạn buôn bán ma túy từ Mỹ Latinh vào Hoa Kỳ hơn hai tháng. Theo số liệu của chính quyền, ít nhất 75 người đã thiệt mạng ở phía nam vùng Caribe và phía đông Thái Bình Dương.

Những người chỉ trích, bao gồm các chuyên gia quốc tế, cựu quan chức và luật sư Hoa Kỳ, đã lên án các cuộc tấn công này là bất hợp pháp theo luật pháp quốc tế. Đây là một hình ảnh không mấy tốt đẹp trong mắt các đồng minh của Mỹ. Colombia cho biết họ sẽ ngừng chia sẻ thông tin tình báo với Hoa Kỳ cho đến khi Hoa Kỳ ngừng tấn công các tàu chở ma túy bị nghi ngờ, một động thái mà Vương quốc Anh được tường trình đã thực hiện ít nhất một tháng trước.

Đối với nhiều người, thật khó để không coi việc Mỹ tăng cường hiện diện quân sự ở vùng Caribe là một động thái nhằm lật đổ Maduro, người đang bị treo thưởng 50 triệu đô la. Maduro, không có chút thiện cảm nào với Tổng thống Trump, đã kêu gọi hòa bình, kể cả bằng tiếng Anh, đồng thời tuyên bố Venezuela sẵn sàng cho một cuộc tấn công vũ trang. Caracas tuần này cho biết họ đang tiến hành các cuộc tập trận quân sự quy mô lớn với hàng trăm ngàn binh sĩ.

Venezuela, với hệ thống phòng không S-300 đã cũ kỹ, không được trang bị đầy đủ để đánh chặn các hỏa tiễn hành trình đang bay lượn trên các tàu chiến Mỹ gần bờ biển Venezuela. USS Gerald R. Ford, Hàng Không Mẫu Hạm lớn nhất của Mỹ, đã đi vào vùng biển thuộc thẩm quyền của Bộ Tư lệnh Miền Nam Hoa Kỳ hôm thứ Ba khi đang tiến gần đến Mỹ Latinh.

[Newsweek: Could Russia End Up Fighting U.S. Forces in Venezuela?]

5. Mối đe dọa mới của Iran: ‘2000 hỏa tiễn cùng lúc’

Theo báo cáo của tờ The New York Times, Iran đang đẩy nhanh quá trình sản xuất hỏa tiễn với mục tiêu có thể bắn 2.000 hỏa tiễn cùng một lúc trong bất kỳ cuộc đối đầu nào trong tương lai với Israel, nhằm mục đích áp đảo các hệ thống phòng thủ tiên tiến của nước này.

Tham vọng này đánh dấu sự leo thang mạnh mẽ kể từ cuộc chiến kéo dài 12 ngày hồi tháng 6, khi Iran phóng khoảng 500 hỏa tiễn để trả đũa các cuộc tấn công của Israel vào cơ sở hạ tầng quan trọng, căn cứ quân sự và cơ sở hạt nhân của nước này. Các quan chức được tường trình đã nói rằng các nhà máy hỏa tiễn đang hoạt động suốt ngày đêm để đạt được năng lực quy mô lớn này.

Chương trình hỏa tiễn mở rộng của Iran nhấn mạnh sự bất ổn ngày càng gia tăng ở Trung Đông. Nếu Tehran đạt đến khả năng mục tiêu, hệ thống phòng thủ hỏa tiễn nhiều lớp của Israel có thể phải đối mặt với áp lực chưa từng có. Việc tăng cường này diễn ra trong bối cảnh căng thẳng leo thang liên quan đến chương trình hạt nhân của Iran và chiến lược “gây áp lực tối đa” của Tổng thống Trump.

Đầu năm nay, cuộc tấn công bất ngờ của Israel vào Iran đã châm ngòi cho một cuộc xung đột kéo dài 12 ngày, kết thúc bằng các cuộc không kích của Mỹ vào các cơ sở hạt nhân của Iran và một lệnh ngừng bắn do Mỹ làm trung gian. Mặc dù cuộc chiến tạm thời tạm dừng các hành động thù địch, nhưng nó lại khiến cả hai bên đối đầu nhau. Việc Tehran tăng tốc sản xuất hỏa tiễn và các hoạt động hạt nhân đang diễn ra cho thấy bất kỳ cuộc đụng độ nào trong tương lai đều có thể vượt quá quy mô của cuộc giao tranh trước đó, làm gia tăng nguy cơ leo thang nhanh chóng trên toàn khu vực.

Tờ New York Times đưa tin Iran đã chuyển sang trạng thái sẵn sàng tấn công hàng loạt, với các nhà máy hỏa tiễn được tường trình hoạt động 24/24 để đạt được mục tiêu rõ ràng là có thể phóng 2.000 hỏa tiễn cùng lúc. Ali Vaez, giám đốc Dự án Iran tại Nhóm Khủng hoảng Quốc tế, nói với NYT rằng Tehran hy vọng sẽ “áp đảo hệ thống phòng thủ của Israel” trong một cuộc đối đầu trong tương lai, thay vì lặp lại phản ứng hạn chế hơn đã thấy hồi tháng 6.

Động thái này diễn ra trong bối cảnh rộng lớn hơn về sự cô lập khu vực và điều chỉnh chiến lược. Theo báo cáo, Iran đang bị phương Tây cô lập hơn bao giờ hết trong nhiều thập niên qua. Các cường quốc Ả Rập đối địch trong khu vực, bao gồm Ả Rập Xê Út, Ai Cập và Các Tiểu vương quốc Ả Rập Thống nhất, đã gia tăng ảnh hưởng ở Washington và với Tổng thống Trump, tận dụng cả quan hệ kinh tế lẫn hợp tác trong các cuộc xung đột khu vực, bao gồm cả nỗ lực hòa giải cuộc chiến ở Gaza.

Tổng thống mới của Syria sắp thăm Washington để tìm kiếm sự ủng hộ của Hoa Kỳ; dưới thời chính quyền Assad trước đây, Syria từng là một đồng minh chiến lược quan trọng của Iran. Sự suy giảm ảnh hưởng tại các thủ đô quan trọng trong khu vực dường như đang củng cố sự tập trung của Tehran vào việc tự lực cánh sinh, tăng cường hỏa tiễn và mở rộng hạt nhân như một biện pháp phòng ngừa trước việc giảm sút ảnh hưởng ngoại giao.

Quan điểm của Israel phản ánh tính cấp bách mà những diễn biến này tạo ra. Các quan chức Israel coi những tiến bộ về hạt nhân và hỏa tiễn của Iran là mối đe dọa hiện hữu. Mặc dù cuộc tấn công hồi tháng 6 của Israel đã bị dừng lại dưới áp lực của Hoa Kỳ, các quan chức được tường trình vẫn chưa hoàn thành và không thấy rào cản nào cho việc tiếp tục các cuộc tấn công nếu Iran tiếp tục phát triển chương trình hạt nhân và hỏa tiễn.

Trong một tin tức liên quan, hôm thứ Hai, Bộ Ngoại giao Iran xác nhận các thanh sát viên Liên Hiệp Quốc đã đến thăm các cơ sở hạt nhân của nước này, một tuần sau khi Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế, gọi tắt là IAEA kêu gọi Tehran “nghiêm chỉnh cải thiện” hợp tác để tránh leo thang căng thẳng với phương Tây. IAEA đã thực hiện khoảng một chục cuộc thanh tra kể từ tháng 6 nhưng tuần trước đã báo cáo rằng họ đã bị từ chối tiếp cận các cơ sở bao gồm Fordow, Natanz và Isfahan, tất cả đều là mục tiêu của các cuộc không kích của Mỹ.

“Chừng nào chúng tôi còn là thành viên của NPT (Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân), chúng tôi sẽ tuân thủ các cam kết của mình. Các thanh sát viên đã đến thăm một số cơ sở, bao gồm cả Lò phản ứng Nghiên cứu Tehran”, phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Iran cho biết, nhưng không nêu rõ các địa điểm khác, nhấn mạnh đường lối thận trọng của Iran đối với sự giám sát quốc tế.

[Europe Maidan: Iran’s New Threat: ‘2000 Missiles at Once’]

6. SBU vạch trần điệp viên Nga từ Crimea đang lên kế hoạch tấn công khủng bố vào tàu điện ngầm và trung tâm thương mại ở Kyiv

Cơ quan An ninh Ukraine, gọi tắt là SBU đã vạch trần một điệp viên được tường trình của Cơ quan An ninh Liên bang Nga, gọi tắt là FSB đến từ Crimea, người đang lên kế hoạch thực hiện một loạt vụ tấn công khủng bố ở Kyiv, cơ quan này cho biết vào ngày 12 tháng 11.

Theo cuộc điều tra, kế hoạch này bao gồm các vụ nổ tại các trung tâm mua sắm và giải trí lớn ở Kyiv và một trong những nhà ga tàu điện ngầm của thủ đô.

Nghi phạm, một cư dân Crimea, bắt đầu làm việc cho FSB sau khi bán đảo này bị tạm chiếm vào năm 2014. Anh ta tìm kiếm “những người có cùng chí hướng” để FSB tuyển dụng, bao gồm cả công dân Ukraine từ vùng lãnh thổ bị tạm chiếm, những người không phải chịu lệnh động viên ở Ukraine do tuổi tác.

Một trong những tân binh đã vượt biên giới Ukraine qua một quốc gia thứ ba và được tường trình đã nhận được chỉ thị lấy một khẩu súng lục Makarov từ một địa điểm bí mật và chuẩn bị các thiết bị nổ tự chế để bỏ vào ba lô và kích nổ từ xa ở những nơi công cộng vào giờ cao điểm.

Văn phòng Công tố thành phố Kyiv đưa tin vào ngày 12 tháng 11 rằng một cư dân 55 tuổi ở Crimea, kẻ bị cáo buộc là người tổ chức các vụ tấn công khủng bố, đã bị buộc tội vắng mặt.

Hắn cũng đã tìm cách ám sát một nhà báo Ukraine ở Kherson và một nhân viên quan hệ truyền thông của một trong những lữ đoàn Quân đội Ukraine, và đang tìm kiếm quân nhân Ukraine đồng ý giao nộp tài liệu kỹ thuật và phụ tùng của hệ thống hỏa tiễn phóng hàng loạt HIMARS của Mỹ để đổi lấy tiền. FSB đã đề nghị mức giá từ 200.000 đến 1.000.000 đô la.

Nghi phạm đã bị buộc tội theo Phần 2 của Điều 111 (phản quốc theo thiết quân luật), Phần 2 của Điều 258 (hành vi khủng bố) và Phần 1 của Điều 263 (giải quyết vũ khí/chất nổ trái phép).

Cuộc điều tra đang được các điều tra viên của SBU tại Kyiv và Tỉnh Kyiv tiến hành dưới sự giám sát của Văn phòng Công tố thành phố Kyiv.

[Kyiv Independent: SBU exposes Russian agent from Crimea planning terrorist attacks on Kyiv metro and malls]

7. Ukraine được tường trình đã tấn công nhà máy nhiệt điện ở tỉnh Donetsk bị tạm chiếm

Các kênh truyền thông Telegram của Nga đưa tin quân đội Ukraine đã tấn công một nhà máy nhiệt điện do Nga kiểm soát ở tỉnh Donetsk bị tạm chiếm vào đêm 11 tháng 11.

Các video được tường trình đăng trên mạng xã hội dường như cho thấy một vụ nổ lớn và đám cháy bùng phát sau đó từ nhà máy điện Starobesheve ở cộng đồng bị tạm chiếm Novyi Svit thuộc Tỉnh Donetsk, sau một cuộc tấn công bằng đạn pháo vào mục tiêu.

Quân đội Ukraine vẫn chưa bình luận về vụ tấn công được báo cáo và hiện vẫn chưa rõ loại vũ khí nào được sử dụng để tấn công nhà máy.

Ukraine thường xuyên tiến hành các cuộc tấn công vào các cơ sở quân sự và công nghiệp ở Nga và các vùng lãnh thổ bị Nga tạm chiếm, chủ yếu dựa vào máy bay điều khiển từ xa do nước này tự sản xuất.

Hiện vẫn chưa có thông tin chính thức về mức độ thiệt hại hoặc số thương vong có thể xảy ra.

Reuters đưa tin nhà máy điện này trước đó đã bị tấn công bằng hỏa tiễn của Ukraine vào ngày 8 Tháng Giêng năm 2023.

Vụ tấn công xảy ra trong bối cảnh Kyiv tăng cường các cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng dầu khí và năng lượng của Nga, nguồn thu chính của Mạc Tư Khoa giúp thúc đẩy cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine.

Trong những tháng gần đây, Mạc Tư Khoa đã tăng cường các cuộc tấn công vào cơ sở hạ tầng năng lượng của Ukraine nhằm mục đích đẩy Ukraine vào một mùa đông khắc nghiệt khác.

Bộ trưởng Năng lượng Svitlana Hrynchuk cho biết vào ngày 8 tháng 11, các thành phố của Ukraine đã hứng chịu “một trong những cuộc tấn công hỏa tiễn đạn đạo trực tiếp lớn nhất vào các cơ sở năng lượng” kể từ khi Nga bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện vào tháng 2 năm 2022. Vụ tấn công đã buộc các thành phố của Ukraine, bao gồm cả Kyiv, phải thực hiện cắt điện khẩn cấp hơn 12 giờ để ổn định tình hình năng lượng.

[Kyiv Independent: Ukraine reportedly strikes thermal power plant in occupied Donetsk Oblast]

8. Ukraine lập kỷ lục thế giới trên con đường trở thành quốc gia AI

Mười một năm sau cuộc chiến với Nga. Gần bốn năm kể từ khi cuộc xâm lược toàn diện bắt đầu. Những cuộc tấn công hàng ngày không bao giờ ngừng nghỉ. Và hôm thứ Ba, Ukraine đã lập kỷ lục thế giới.

Quốc gia này đã trở thành quốc gia đầu tiên trên thế giới điều động trợ lý AI quốc gia cho các dịch vụ công - không phải là một chương trình thí điểm hay thử nghiệm giới hạn, mà là một hệ thống đang hoạt động phục vụ 23 triệu người. Sách Kỷ lục Thế giới đã chính thức công nhận điều này tại Hội nghị Thượng đỉnh WINWIN ở Kyiv.

Hanna Krysiuk đã trao chứng chỉ cho các nhóm xây dựng dự án: Mykhailo Fedorov, Bộ trưởng Bộ Chuyển đổi số của Ukraine; Viktor Liakh từ Quỹ Đông Âu; Jacques Gerber đại diện cho Thụy Sĩ; và Charlotte Suren từ Đại sứ quán Anh.

“Hôm nay, chúng tôi đã lập nên một kỷ lục thế giới sẽ đi vào lịch sử Ukraine và toàn thế giới,” ông Krysiuk nói. “Ukraine đã trở thành quốc gia đầu tiên tạo ra một trợ lý quốc gia cho các dịch vụ công – một công cụ kỹ thuật số độc đáo mở ra một kỷ nguyên mới của nền dân chủ điện tử.”

Rồi Fedorov tiết lộ một tin mà ngay cả ông cũng không ngờ tới: Ukraine sẽ trở thành “nhà nước đặc vụ” đầu tiên trên thế giới.

Diia.AI ra mắt vào tháng 9. Nếu bạn là một trong 23 triệu người Ukraine sử dụng ứng dụng Diia, giờ đây bạn chỉ cần nhập những gì mình cần. “Tôi cần giấy chứng nhận thu nhập.” Xong. Nó sẽ hiển thị trong email của bạn chỉ trong vài giây. Không cần biểu mẫu, không cần đến văn phòng, không cần rối rắm thủ tục hành chính.

Hệ thống hiện đang giải quyết hơn 200 dịch vụ. Giấy phép lái xe, ghi danh kinh doanh, giấy chứng nhận kết hôn. Fedorov cho biết khoảng 70% công việc pháp lý trong bộ của ông được giải quyết trước bởi AI, sau đó con người mới ký duyệt.

“Bạn không cần quá nhiều đại lý, luật sư, nhà thiết kế, nhà phát triển,” Fedorov giải thích tại Hội nghị thượng đỉnh WINWIN nơi kỷ lục này được chứng nhận. “Điều này có thể được thực hiện thông qua mã nguồn chỉ với vài cú nhấp chuột.”

Ukraine đã vươn lên từ vị trí thứ 102 về dịch vụ chính phủ kỹ thuật số năm 2018 lên vị trí thứ 5 hiện nay. Đó không phải là sự cải thiện dần dần. Đó là một sự chuyển đổi toàn diện.

[Kyiv Post: Ukraine Sets World Record on the Way to Becoming the AI Nation]

9. Đan Mạch cam kết 188 triệu euro thông qua “mô hình Đan Mạch” để tăng cường sức mạnh quân sự và ngoại giao cho Ukraine

Đan Mạch đã công bố gói viện trợ quân sự thứ 28 cho Ukraine trị giá 1,4 tỷ kroner (188 triệu euro), tăng cường hỗ trợ thông qua “mô hình Đan Mạch” và sáng kiến PURL của NATO nhằm tăng cường khả năng sẵn sàng chiến đấu của Kyiv chống lại Nga.

Gói mới bao gồm 100 triệu kroner cho các khoản tài trợ liên tục thông qua mô hình của Đan Mạch, 372 triệu kroner cho Danh sách yêu cầu ưu tiên của Ukraine, gọi tắt là PURL nhằm bảo đảm vũ khí có nhu cầu cao của Hoa Kỳ và hơn 80 triệu kroner cho việc cung cấp nhiên liệu được điều phối thông qua Cơ quan hỗ trợ và mua sắm của NATO.

“ Với gói này, chúng tôi bảo đảm năng lực chiến đấu quyết định của Ukraine trong những tháng tới”, Bộ trưởng Quốc phòng Troels Lund Poulsen phát biểu. “Vẫn còn rất nhiều nhu cầu hỗ trợ cuộc đấu tranh giành tự do của Ukraine - và các quốc gia khác cũng có thể đóng góp, chẳng hạn như thông qua mô hình Đan Mạch.”

Theo mô hình Đan Mạch, Copenhagen tài trợ trực tiếp cho ngành công nghiệp quốc phòng của Ukraine thông qua nhà nước Ukraine, cho phép mua sắm vũ khí và thiết bị sản xuất trong nước nhanh hơn. Đan Mạch đã dành 2,6 tỷ kroner từ Quỹ Ukraine cho mục đích này vào năm 2025, và thêm 1 tỷ kroner mỗi năm cho giai đoạn 2026-2027.

Sáng kiến PURL - được phối hợp chung với các đồng minh như Thụy Điển, Na Uy và Hoa Kỳ - cho phép các đối tác NATO tài trợ và cung cấp các hệ thống vũ khí ưu tiên cao. Vào tháng 8, cơ chế này đã được sử dụng để cung cấp hỏa tiễn Patriot cho Ukraine.

Ngoại trưởng Lars Løkke Rasmussen cho biết gói hỗ trợ mới nhất này nhằm mục đích tăng cường sức mạnh của Ukraine về cả mặt quân sự và ngoại giao.

“Chừng nào Putin và Nga còn không muốn hòa bình, chúng ta phải bảo đảm Ukraine ở vị thế tốt nhất có thể - trên chiến trường và tại bàn đàm phán”, ông nói. “Đây là vấn đề quốc phòng của Ukraine, nhưng cũng là vấn đề an ninh liên tục của Âu Châu.”

Cho đến nay, Đan Mạch đã cam kết viện trợ quân sự khoảng 70,8 tỷ kroner (9,5 tỷ euro) cho Ukraine từ năm 2022 đến năm 2028 thông qua Quỹ Ukraine, trong đó 16,5 tỷ được phân bổ riêng cho năm 2025.

[Europe Maidan: Denmark commits €188mn through “Danish model” to strengthen Ukraine’s hand both militarily and diplomatically]

10. Ngoại trưởng Ukraine gặp Rubio và các đối tác G7 khác để thúc đẩy hỗ trợ quốc phòng và năng lượng

Ngoại trưởng Ukraine Andrii Sybiha đã gặp các nhà ngoại giao hàng đầu của Nhóm Bảy nước, gọi tắt là G7, tại Canada vào ngày 12 tháng 11 để thảo luận về việc hỗ trợ Ukraine trước các cuộc tấn công ngày càng gia tăng của Nga.

Cuộc họp tại Ontario diễn ra trong bối cảnh Mạc Tư Khoa phóng hàng loạt máy bay điều khiển từ xa và hỏa tiễn vào lưới điện của Ukraine và lực lượng của nước này tiến vào phía nam tỉnh Zaporizhzhia và vào thị trấn quan trọng ở phía đông Pokrovsk.

Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio đã tham gia cuộc họp và hội đàm với Sybiha, người ca ngợi “những nỗ lực hòa bình và các biện pháp trừng phạt năng lượng rất hiệu quả của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump đối với Nga”.

Tháng trước, Tổng thống Trump đã lần đầu tiên áp đặt lệnh trừng phạt đối với các công ty dầu mỏ của Nga là Rosneft và Lukoil, ngay sau khi công tác chuẩn bị cho hội nghị thượng đỉnh với Putin thất bại.

“Chúng ta cần tiếp tục tăng chi phí chiến tranh cho Putin và chế độ của ông ta, buộc Nga phải chấm dứt chiến tranh”, Sybiha bình luận trên X.

Nỗ lực kéo dài nhiều tháng của Tổng thống Trump nhằm làm trung gian chấm dứt chiến tranh Nga-Ukraine, được đánh dấu bằng những lần đảo ngược chính sách thường xuyên, phần lớn đã bị đình trệ khi Mạc Tư Khoa tiếp tục bác bỏ lệnh ngừng bắn và thúc đẩy các yêu cầu về lãnh thổ.

Nga và Ukraine đã tổ chức ba vòng đàm phán hòa bình tại Istanbul vào đầu năm nay, với các thỏa thuận mới về trao đổi tù nhân và thi thể binh lính hy sinh được coi là kết quả hữu hình duy nhất.

Thứ trưởng Ngoại giao Ukraine Serhii Kyslytsia gần đây đã nói với tờ Times rằng các nhà đàm phán Nga ở Thổ Nhĩ Kỳ đang tránh các cuộc thảo luận thực chất và chỉ giả vờ đạt được tiến bộ để gây ấn tượng với Hoa Kỳ

Theo Sybiha, ông và Rubio cũng thảo luận về tình hình chiến trường và nhu cầu ưu tiên của Ukraine về quốc phòng và hỗ trợ năng lượng.

“Hoa Kỳ vẫn kiên định hợp tác với các đối tác để khuyến khích Nga theo đuổi biện pháp ngoại giao và hợp tác trực tiếp với Ukraine vì một nền hòa bình lâu dài và bền vững”, Rubio cho biết.

Sybiha trước đó đã thông báo rằng cuộc họp với các đối tác G7 sẽ tập trung vào việc tăng cường năng lực tầm xa của Ukraine, tăng đầu tư vào ngành công nghiệp quốc phòng Ukraine và thúc đẩy các nỗ lực hòa bình.

Gặp Ngoại trưởng Canada Anita Anand, Sybiha cảm ơn Canada - hiện đang là nước chủ tịch G7 - về các lệnh trừng phạt mới đối với Nga, viện trợ quân sự và năng lượng, và vai trò lãnh đạo của Canada trong nỗ lực đưa trẻ em Ukraine bị Nga bắt cóc trở về.

Ngoại trưởng Ukraine cũng đã gặp gỡ các đối tác từ Pháp, Đức, Ý và nhà ngoại giao hàng đầu của Liên Hiệp Âu Châu, Kaja Kallas, để thảo luận về viện trợ, lệnh trừng phạt đối với Nga và “cuộc chiến chống tham nhũng”.

Nhắc đến những vụ bê bối tham nhũng gần đây ở Ukraine, Sybiha cam kết rằng những người liên quan “sẽ phải chịu trách nhiệm”.

Ukraine đang bị chấn động bởi một vụ tham nhũng lớn liên quan đến công ty điện hạt nhân nhà nước Energoatom và Timur Mindich, một cộng sự thân cận của Tổng thống Volodymyr Zelenskiy.

Bộ trưởng Tư pháp Herman Halushchenko và Bộ trưởng Năng lượng Svitlana Hrynchuk đã nộp đơn từ chức sau vụ bê bối, theo lời kêu gọi của Tổng thống Zelenskiy.

[Kyiv Independent: Ukraine's foreign minister meets Rubio, other G7 partners to push for defense, energy support]

11. Nhiều thành phố cạn kiệt nước khi cuộc khủng hoảng nước ở Iran ngày càng trầm trọng

Lượng nước dự trữ ở Mashhad, thành phố lớn thứ hai của Iran và là một trong những trung tâm tôn giáo quan trọng nhất, đã giảm xuống dưới 3 phần trăm công suất, khiến 4 triệu cư dân của thành phố này đứng trước bờ vực của tình trạng khẩn cấp về nước nghiêm trọng.

Cuộc khủng hoảng ở Mashhad chỉ là một dấu hiệu của một thảm họa toàn quốc, khi Iran đang phải đối mặt với hậu quả của hạn hán ngày càng trầm trọng, lượng mưa thấp kỷ lục và nhiều thập niên quản lý tài nguyên nước kém. Các chính sách thiên về xây dựng đập mới và khoan giếng sâu hơn là duy trì cơ sở hạ tầng và thúc đẩy bảo tồn đã khiến đất nước này phải đối mặt với tình trạng thiếu nước nghiêm trọng.

Mashhad, nơi có đền thờ Imam Reza thu hút hàng triệu tín hữu hành hương, là một trong số nhiều thành phố của Iran đang phải đối mặt với tình trạng hồ chứa nước ngày càng cạn kiệt và tầng chứa nước bị suy giảm. Thủ đô Tehran cũng đang phải vật lộn với mực nước giảm và tình trạng phân phối nước định kỳ, trong khi các hồ lớn như hồ Urmia ở phía tây bắc đã phần lớn cạn kiệt sau nhiều thập niên quản lý yếu kém và dòng chảy giảm. Tình trạng thiếu hụt nước trên quy mô lớn phản ánh lượng mưa giảm và quy hoạch cơ sở hạ tầng yếu kém đã gây áp lực lên cả nguồn cung đô thị và nông nghiệp.

Nếu không có sự bảo tồn và cải cách khẩn cấp, các trung tâm dân cư lớn có thể phải đối mặt với tình trạng thiếu hụt kéo dài. Là một nhà sản xuất lương thực lớn của khu vực, cuộc khủng hoảng ngày càng trầm trọng của Iran đe dọa làm giảm sản lượng nông nghiệp và làm suy yếu an ninh lương thực ở các nước láng giềng, trong khi áp lực ngày càng tăng lên các lưu vực sông chung có nguy cơ làm gia tăng căng thẳng trong khu vực.

Hôm Chúa Nhật, Hossein Esmaeilian, giám đốc điều hành Công ty Nước và Nước thải Mashhad, phát biểu với truyền thông nhà nước rằng trữ lượng nước của Mashhad đã giảm xuống dưới 3%. Ông cho biết mặc dù mức tiêu thụ đã giảm nhẹ trong những tháng lạnh hơn, “tình hình hiện tại cho thấy việc quản lý tiêu thụ không còn chỉ là một khuyến nghị, mà là một điều cần thiết.”

Esmaeilian cho biết thêm rằng tổng lượng mưa tại quận Mashhad năm nay chỉ đạt 0,4 ly - so với 27 đến 28 ly năm ngoái. Ông lưu ý rằng các hồ chứa hiện chỉ cung cấp được 1.000 đến 1.500 lít mỗi giây trong tổng lượng tiêu thụ 8.000 lít mỗi giây của Mashhad, một mức thâm hụt khiến thành phố dễ bị ảnh hưởng bởi việc phân phối hạn chế.

Ông Esmaeilian cho biết người dân nên ưu tiên bảo tồn để tránh gián đoạn nguồn cung trong một đến hai tháng tới. Ông cho biết việc cắt giảm khoảng 20% lượng tiêu thụ có thể ngăn chặn việc phân phối hạn ngạch, nhưng ông Hassan Hosseini, Phó Thống đốc Mashhad, cho biết chính quyền đang xem xét lại kế hoạch phân phối hạn ngạch khu vực, có thể có hiệu lực trước cuối mùa thu nếu hạn hán vẫn tiếp diễn.

Trong những tuần gần đây, một số quan chức Iran đã đổ lỗi cho tình trạng tiêu thụ quá mức của công chúng, kêu gọi người dân giảm sử dụng, “cầu trời mưa” và thể hiện “kỷ luật đạo đức”. Bộ trưởng Năng lượng Abbas Aliabadi đã công bố lệnh cắt nước vào ban đêm trên toàn quốc và kêu gọi người dân lắp đặt hệ thống lưu trữ nước tại nhà, đồng thời thừa nhận rằng chi phí có thể quá cao đối với nhiều người.

Tổng thống Masoud Pezeshkian gần đây đã cảnh báo rằng Tehran có thể sớm phải đối mặt với tình trạng phân phối nước hạn chế hơn nữa nếu lượng mưa không tăng, đồng thời cảnh báo rằng ngay cả những biện pháp này cũng có thể không đủ để ngăn chặn một cuộc khủng hoảng.

Pezeshkian cho biết: “Nếu việc phân phối không hiệu quả, chúng ta có thể phải di tản khỏi Tehran”.

Bất chấp những cảnh báo liên tục, đường lối quản lý nước của Iran vẫn thiên về xây đập và khai thác nước ngầm hơn là duy trì mạng lưới phân phối và bảo tồn. Những lựa chọn chính sách này đã góp phần làm suy giảm các tầng chứa nước ngầm và gia tăng nguy cơ tổn thương khi lượng mưa không đủ.

[Europe Maidan: More Cities Run Dry as Iran’s Water Crisis Deepens]

12. Nga phản ứng trước tai tiếng thiếu khách quan của BBC News về Tổng thống Trump

Nga đã tấn công BBC về vụ bê bối liên quan đến việc biên tập các đoạn video clip được quay cách nhau 54 phút, chiếu bài phát biểu của Tổng thống Trump vào ngày 6 Tháng Giêng năm 2021, khiến dư luận hiểu lầm rằng ông đã khuyến khích những người ủng hộ mình tấn công Điện Capitol Hoa Kỳ.

“Họ đáng chê trách”, Maria Zakharova, phát ngôn viên của Bộ Ngoại giao Nga, phát biểu với hãng thông tấn nhà nước Tass của nước này, ban đầu bằng tiếng Nga.

Zakharova cũng cáo buộc BBC, đài truyền hình công cộng của Anh, đã “làm sai lệch” trong việc đưa tin về vụ thảm sát Bucha năm 2022 do quân đội Nga thực hiện ở Ukraine.

Phát ngôn nhân của BBC đã nói với Newsweek trong một tuyên bố: “Việc đưa tin độc lập và khách quan của chúng tôi về Nga và cuộc chiến ở Ukraine tiếp tục phục vụ khán giả đến với BBC để có được tin tức và phân tích đáng tin cậy.”

Vụ bê bối này là sự minh oan mới nhất cho Tổng thống Trump trong chiến dịch chống lại giới truyền thông, nơi mà ông và các đồng minh cáo buộc có thành kiến dai dẳng chống lại ông, và đã chứng kiến tổng thống đệ đơn kiện nhiều mạng lưới và đài truyền hình lớn.

Nó cũng tiếp thêm nhiên liệu cho nỗ lực của Nga nhằm làm suy yếu niềm tin của công chúng vào phương tiện truyền thông, giống như các đồng minh phương Tây cáo buộc Điện Cẩm Linh phát tán thông tin sai lệch gây hại trong xã hội của họ.

Hai lãnh đạo cao cấp của BBC—Tổng giám đốc Tim Davie và Giám đốc điều hành BBC News Deborah Turness—đã từ chức sau khi vấp phải phản ứng dữ dội về cách giải quyết bộ phim tài liệu liên quan.

Chương trình phim tài liệu Panorama của BBC, phát sóng vào tháng 10 năm 2024, đã ghép hai phần trong bài phát biểu của Tổng thống Trump, được trình bày cách nhau gần một giờ, thành một câu trích dẫn mà Tổng thống Trump kêu gọi những người ủng hộ hãy cùng ông diễn hành và “chiến đấu hết mình”.

Trong số những phần bị cắt bỏ có một phần mà Tổng thống Trump nói rằng ông muốn những người ủng hộ biểu tình một cách hòa bình.

“Thông tin sai lệch trong bài báo của Bucha cũng đã được 'biên tập', hay đúng hơn là bịa đặt thông tin, chính xác là do BBC thực hiện”, Zakharova tuyên bố, đồng thời cáo buộc tổ chức này đã “bịa ra những câu chuyện khó tin” và “thổi phồng thông tin sai lệch vô lý” trong các bài báo khác về Nga.

Vào tháng 4 năm 2022, BBC đã công bố hình ảnh vệ tinh được chụp một tháng trước đó cho thấy nhiều xác chết nằm trên đường phố ở thành phố Bucha, Ukraine khi nơi này đang nằm dưới sự kiểm soát của lực lượng Nga. BBC phát hiện một số thi thể bị trói tay ra sau lưng, điều này cho thấy đây là các vụ hành quyết chứ không phải là những cái chết ngẫu nhiên trên chiến trường.

Chính quyền Ukraine, bao gồm cả các quan chức địa phương ở Bucha, cho biết hàng trăm thường dân đã thiệt mạng trong thời gian Nga xâm lược thành phố. Ukraine cho biết nhiều người trong số những người thiệt mạng đã bị bắn, một số bị trói tay, và hành động giết người này cấu thành tội ác chiến tranh.

Bộ Quốc phòng Nga tuyên bố rằng hình ảnh và đoạn phim ghi lại cảnh thương vong ở Bucha là “một hành động khiêu khích dàn dựng” của Ukraine và các nước phương Tây ủng hộ nước này. Ngoại trưởng Nga Sergei Lavrov mô tả tình hình ở Bucha là một “cuộc tấn công giả mạo” do phương Tây dàn dựng.

Nga tuyên bố lực lượng của họ đã rời Bucha trước khi các thi thể xuất hiện trên đường phố, và do đó lập luận rằng lực lượng của họ không thể chịu trách nhiệm.

Áp lực lên các giám đốc điều hành cao cấp của BBC ngày càng gia tăng kể từ khi tờ báo Anh Daily Telegraph công bố một phần hồ sơ do Michael Prescott, người được thuê để tư vấn cho BBC về các tiêu chuẩn và hướng dẫn, biên soạn. BBC có các quy tắc nghiêm ngặt về tính khách quan trong hướng dẫn biên tập mà họ phải tuân thủ.

Ngoài bản biên tập về Tổng thống Trump, bài báo còn chỉ trích cách BBC đưa tin về các vấn đề chuyển giới và nêu lên mối lo ngại về sự thiên vị chống Israel trong dịch vụ tiếng Ả Rập của BBC.

Tập phim Panorama chiếu một đoạn clip đã được chỉnh sửa từ bài phát biểu Tháng Giêng năm 2021, trong đó Tổng thống Trump tuyên bố cuộc bầu cử tổng thống năm 2020 đã bị gian lận. Đoạn clip cho thấy Tổng thống Trump nói: “Chúng ta sẽ đi bộ xuống Điện Capitol và tôi sẽ ở đó cùng các bạn. Và chúng ta sẽ chiến đấu. Chúng ta sẽ chiến đấu hết mình.”

Theo video và bản ghi chép lời phát biểu của Tổng thống Trump ngày hôm đó, ông nói: “Chúng ta sẽ đi bộ đến Điện Capitol và chúng ta sẽ cổ vũ cho các thượng nghị sĩ, dân biểu và phụ nữ dũng cảm của chúng ta, và có lẽ chúng ta sẽ không cổ vũ nhiều cho một số người trong số họ.

“Bởi vì các bạn sẽ không bao giờ lấy lại được đất nước bằng sự yếu đuối. Các bạn phải thể hiện sức mạnh và phải mạnh mẽ. Chúng tôi đến đây để yêu cầu Quốc hội làm điều đúng đắn và chỉ tính những đại cử tri đã được bầu chọn hợp pháp, hợp lệ.

“Tôi biết rằng mọi người ở đây sẽ sớm diễn hành đến Tòa nhà Quốc hội để lên tiếng một cách hòa bình và yêu nước.”

Tổng thống Trump đã sử dụng cụm từ “chiến đấu hết mình” vào cuối bài phát biểu của mình, nhưng không nhắc đến Điện Capitol.

“Chúng ta chiến đấu hết mình. Và nếu các bạn không chiến đấu hết mình, đất nước các bạn sẽ không còn nữa”, Tổng thống Trump nói.

Tổng thống Trump đã cảm ơn tờ The Telegraph trong bài đăng trên Truth Social vào Chúa Nhật vì đã “vạch trần những 'Nhà báo' tham nhũng” này sau khi BBC từ chức.

“Đây là những kẻ rất không trung thực đã cố gắng can thiệp vào cuộc bầu cử Tổng thống”, Tổng thống Trump nói.

“Hơn hết, họ đến từ một quốc gia không xa lạ, một quốc gia mà nhiều người coi là Đồng minh Số Một của chúng ta. Thật là một điều tồi tệ cho nền dân chủ!”

[Newsweek: Russia Responds to BBC News Trump Impartiality Scandal]