BÀI ĐỌC 1: Ed 47,1-2.8-9.12

Bài trích sách ngôn sứ Ê-dê-ki-en.

Bấy giờ, thiên sứ dẫn tôi trở lại phía cửa Đền Thờ, và này: có nước vọt ra từ dưới ngưỡng cửa Đền Thờ và chảy về phía đông, vì mặt tiền Đền Thờ quay về phía đông. Nước từ phía dưới bên phải Đền Thờ chảy xuống phía nam bàn thờ. Người ấy đưa tôi ra theo lối cổng bắc và dẫn tôi đi vòng quanh theo lối bên ngoài, đến cổng ngoài quay mặt về phía đông, và này: nước từ phía bên phải chảy ra. Người ấy bảo tôi: “Nước này chảy về miền đất phía đông, xuống vùng A-ra-ba, rồi đổ ra biển Chết và làm cho nước biển hoá lành. Sông chảy đến đâu thì mọi sinh vật lúc nhúc ở đó sẽ được sống. Sẽ có rất nhiều cá, vì nước này chảy tới đâu, thì nó chữa lành; sông này chảy đến đâu, thì ở đó có sự sống. Trên hai bờ sông sẽ mọc lên mọi giống cây ăn trái, lá không bao giờ tàn, trái không bao giờ hết : mỗi tháng các cây đó sẽ sinh trái mới nhờ có nước chảy ra từ thánh điện. Trái dùng làm lương thực còn lá để làm thuốc.”

Đó là Lời Chúa.

BÀI ĐỌC 2: 1 Cr 3,9c-11.16-17

Bài trích thư thứ nhất của thánh Phao-lô tông đồ gửi tín hữu Cô-rin-tô.

Thưa anh em, anh em là ngôi nhà Thiên Chúa xây lên.

Theo ơn Thiên Chúa đã ban cho tôi, tôi đặt nền móng như một kiến trúc sư lành nghề, còn người khác thì xây trên nền móng đó. Nhưng ai nấy phải coi chừng về cách mình xây cất. Vì không ai có thể đặt nền móng nào khác ngoài nền móng đã đặt sẵn là Đức Giê-su Ki-tô.

Nào anh em chẳng biết rằng anh em là Đền Thờ của Thiên Chúa, và Thánh Thần Thiên Chúa ngự trong anh em sao? Vậy ai phá huỷ Đền Thờ Thiên Chúa, thì Thiên Chúa sẽ huỷ diệt kẻ ấy. Vì Đền Thờ Thiên Chúa là nơi thánh, và Đền Thờ ấy chính là anh em.

Đó là Lời Chúa.

TUNG HÔ TIN MỪNG

Alleluia. Alleluia. Alleluia. x. 2 Sb 9,16

Đức Chúa phán : Ta đã chọn và thánh hoá nhà này, để Danh Ta ngự nơi đây đến muôn đời.

Alleluia. Alleluia. Alleluia.

TIN MỪNG Ga 2,13-22

Tin Mừng Chúa Giê-su Ki-tô theo thánh Gioan.

Gần đến lễ Vượt Qua của người Do-thái, Đức Giê-su lên thành Giê-ru-sa-lem. Người thấy trong Đền Thờ có những kẻ bán chiên, bò, bồ câu, và những người đang ngồi đổi tiền. Người liền lấy dây làm roi mà xua đuổi tất cả chiên cũng như bò, ra khỏi Đền Thờ; còn tiền của những người đổi bạc, Người đổ tung ra, và lật nhào bàn ghế của họ. Người nói với những kẻ bán bồ câu: “Đem tất cả những thứ này ra khỏi đây, đừng biến nhà Cha tôi thành nơi buôn bán.” Các môn đệ của Người nhớ lại lời đã chép trong Kinh Thánh: Vì nhiệt tâm lo việc nhà Chúa, mà tôi đây sẽ phải thiệt thân. Người Do-thái hỏi Đức Giê-su: “Ông lấy dấu lạ nào chứng tỏ cho chúng tôi thấy là ông có quyền làm như thế?” Đức Giê-su đáp: “Các ông cứ phá huỷ Đền Thờ này đi; nội ba ngày, tôi sẽ xây dựng lại.” Người Do-thái nói: “Đền Thờ này phải mất bốn mươi sáu năm mới xây xong, thế mà nội trong ba ngày ông xây lại được sao?” Nhưng Đền Thờ Đức Giê-su muốn nói ở đây là chính thân thể Người. Vậy, khi Người từ cõi chết trỗi dậy, các môn đệ nhớ lại Người đã nói điều đó, họ tin vào Kinh Thánh và lời Đức Giê-su đã nói.

Đó là Lời Chúa

 

THÁNH THẤT THIÊNG

“Đền Thờ Chúa Giêsu muốn nói ở đây là chính thân thể Người!”.

Một trong các triết gia ảnh hưởng đến việc trở lại của thánh Augustinô là Victorinus; ông nổi tiếng đến nỗi được dựng tượng trong tòa án Rôma. Về già, ông đọc Thánh Kinh và các tác phẩm Kitô giáo. Ngày kia, ông nói với Simplicianus, “Tôi muốn ngài biết, tôi là một Kitô hữu!”; Simplicianus đáp, “Tôi sẽ không tin cho đến khi ông đến nhà thờ!” - “Nhà thờ làm cho người ta thành Kitô hữu sao?”. Sau đó, ông học đạo và công khai trở lại!

Kính thưa Anh Chị em,

Đúng như Victorinus nhận định, “Nhà thờ không làm cho người ta thành Kitô hữu!”. Hôm nay, lễ Cung Hiến Thánh Đường Latêranô, chúng ta không chỉ tôn vinh một công trình bằng đá, nhưng tôn vinh một “Thánh Thất Thiêng” - chính Chúa Kitô - linh hồn của mọi thánh đường!

Không có toà nhà nào đủ lớn để chứa nổi Thiên Chúa, nhưng con người vẫn cần một nơi để gặp gỡ Ngài. Ban đầu, các tín hữu tụ họp tại các tư gia để cầu nguyện và “bẻ bánh”; dần dần, các cộng đoàn sáng tạo những “ngôi nhà” dành riêng cho việc cầu nguyện, đọc Lời Chúa và cử hành phụng vụ. Từ những cuộc đàn áp đầu tiên cho đến ngày được tự do, Kitô giáo đã xây các nhà nguyện,nhà thờ và vương cung thánh đường; trong đó, quan trọng nhất là đại giáo đường Gioan Latêranô, Rôma.“Thật kỳ diệu biết bao khi thấy Sự Hiện Diện Thần Thiêng của Đấng nhìn ra ‘gần như tận’ các đường phố từ các nhà thờ!” - Henry Newman.

“Latêranô” biểu trưng cho sự hiệp nhất của mọi Giáo Hội với Giáo Hội Rôma. Trên hiên chính, Latêranô tự hào mang danh hiệu “Mẹ và Đầu của tất cả các nhà thờ trong thành phố và trên thế giới”. Nó còn quan trọng hơn cả đền thờ Phêrô - được xây trên mộ vị Tông đồ trưởng - vì Latêranô mới là nhà thờ chính toà của Giáo Hoàng, Đấng đại diện Chúa Kitô. Chính Ngài là dòng sông ân sủng ban sự sống mà bài đọc một và Thánh Vịnh đáp ca tiên báo.

Đền thờ bằng đá có thể sụp đổ, nhưng “Thánh Thất Thiêng” - Chúa Kitô và mỗi tâm hồn nên một với Ngài - thì không. Khi nói, “Anh em là đền thờ của Thiên Chúa” - bài đọc hai, Phaolô không nói về nơi chốn, mà nói về một mối tương quan. Thiên Chúa không chỉ ngự trong các cung thánh, mà còn trong những trái tim biết mở ra cho Ngài.

Anh Chị em,

Nếu “Thánh Thất Thiêng” là Chúa Kitô, thì mọi không gian thánh không còn bị giới hạn bởi tường vách hay thánh điện, vì Ngài đã là nơi gặp gỡ giữa Trời và Đất, giữa Chúa và người. Từ đó, ai kết hợp với Ngài đều được thánh hiến, trở nên “đền thờ sống động”, nơi Thần Khí Thiên Chúa hiện diện và hoạt động. Vì thế, điều cốt yếu không phải là kiến trúc, nhưng là hiệp thông - với Chúa và với nhau.“Thánh Thất Thiêng” chỉ sáng rực khi được thắp sángbởi tình yêu, đó là một trái tim được thanh tẩy, biết yêu và tha thứ - một thánh đường đẹp nhất mà Thiên Chúa luônmuốn ngự vào. Từ đó, nhịp sống mỗi người dâng lên Ngài như một phụng vụ của tình yêu.“Đền thánh thật không phải nơi những tảng đá ‘đứng’, mà là nơi tình yêu ‘chảy’ và các tâm hồn hiệp nhất!” -Thomas Merton.

Chúng ta có thể cầu nguyện:

“Lạy Chúa, xin ngăn ngừa mọi ngẫu tượng ngấp nghé, ngó nghiêng, hay ngỗ ngáo dành chỗ Chúa trong cung thánh lòng con!”, Amen.

Lm. Minh Anh (Tgp. Huế)

 

45. Chỉ khi chúng ta bày tỏ đức hạnh và khiêm nhường cách tuyệt vời, thì trong mắt Thiên Chúa chúng ta mới được coi trọng.

(Thánh Benedict)

Lm. Giuse Maria Nhân Tài, csjb.

(Trích dịch từ tiếng Hoa trong "Cách ngôn thần học tu đức")

----------

http://www.vietcatholic.net

https://www.facebook.com/jmtaiby

http://www.nhantai.info

 

90. HẠ MỒM NỂ NANG

Dưới ánh trăng, một đám người ngồi quanh bàn uống rượu, có tên sâu rượu nọ mỗi khi đưa thức ăn lên, người ta chưa cầm đũa thì hắn ta đã gắp mấy miếng rồi.

Có người cố ý hỏi:

- “Ở quê của các ông nếu gặp nguyệt thực, thì làm sao đối phó?”

Tên sâu rượu trả lời:

- “Quan địa phương mặc áo quan vào, dẫn mọi người lập đàn đánh trống cho đến khi mặt trăng xuất hiện mới thôi”.

Nói xong, thì cũng hỏi lại đối phương có phải làm như thế không, đối phương đáp:

- “Không, chúng tôi chỉ cầu khẩn”.

Hỏi:

- “Phương pháp cầu khẩn như thế nào?”

Đáp:

- “Mọi người chấp tay cúi đầu, cầu cứu với thiên cẩu (1) : A di đà phật, lão gia, ngài ăn cũng quá trời, xin hạ mồm nể nang, lưu lại chút xíu để mọi người xem với chứ !”

(Hi đàm lục)

Suy tư 90:

Ăn nhiều, ăn ít, ăn ngồm ngoàm, ăn miệng kêu chép chép hoặc ăn nhóp nhép.v.v...thì người ta không sợ, nhưng con người ta sợ nhất là ăn hối lộ hay là ăn bẩn cũng thế thôi.

Ăn nhiều, ăn ít thì cũng chỉ trong phạm vi cái bao tử mà thôi, nhưng ăn hối lộ thì không còn trong phạm vi của bao tử nữa, mà lây lan ảnh hưởng to lớn đến xã hội và làm hại nặng nề đến sĩ diện quốc gia dân tộc, làm hại đến thế hệ con người mai sau, và nhất là tội nghiệp cho người nghèo...

Tham ăn thì ví như con chó nuôi trong nhà, nhưng ăn hối lộ thì ví như thiên cẩu (chó trời), bởi vì chỉ có thiên cẩu mới nuốt chửng mặt trăng mà thôi.

Người Ki-tô hữu biết rằng, ăn hối lộ thì phạm đến giới răn thứ bảy và thứ mười của Thiên Chúa: thứ bảy chớ lấy của người, và thứ mười chớ tham của người, mà lấy của người và tham của người chính là ăn hối lộ, mà ăn hối lộ tức là nhận đồng tiền bất chính nên cũng gọi là ăn bẩn vậy.

(1) Theo truyền thuyết mê tín: nguyên do có nguyệt thực là măt trăng bị thiên cẩu nuốt.

Lm. Giuse Maria Nhân Tài, csjb.

(Dịch từ tiếng Hoa và viết suy tư)

---------

http://www.vietcatholic.net

https://www.facebook.com/jmtaiby

http://www.nhantai.info

 

Theo Edward Pentin, trong bản tin ngày 7 tháng 11 năm 2025 của National Catholic Register, Đức Giáo Hoàng Lêô XIV dự định triệu tập một công nghị Hồng Y bất thường vào đầu tháng Giêng, chủ đề vẫn chưa được công bố.

Trong một thông báo ngắn gọn gửi đến các Hồng Y vào ngày 6 tháng 11, và được Register thu thập vào thứ Sáu, Phủ Quốc Vụ Khanh Tòa Thánh cho biết: “Đức Thánh Cha Lêô XIV dự định triệu tập một Công nghị Hồng Y Bất thường vào ngày 7 và 8 tháng 1 năm 2026.”

Thông báo tiếp tục, trước khi kết thúc: “Khi đến thời điểm thích hợp, Niên trưởng Hồng Y đoàn sẽ gửi đến Đức Hồng Y lá thư liên quan kèm theo thông tin chi tiết hơn. Với lòng kính trọng sâu sắc, Văn phòng điều phối Phủ Quốc Vụ Khanh Tòa Thánh.”

Khi Register hỏi Giám đốc Văn phòng Báo chí Tòa Thánh, Matteo Bruni, về thông báo này vào thứ Sáu, ông cho biết Văn phòng Báo chí vẫn chưa công khai “xác nhận sự hiện hữu của nó” và ông không nghĩ rằng một thông báo về sự kiện như vậy sẽ được đưa ra “sớm như vậy.”

Cùng với việc chủ đề vẫn chưa được biết, cũng chưa chắc chắn liệu có phải tất cả các Hồng Y đều được thông báo về cuộc họp dự kiến hay không.

Công nghị Hồng Y bất thường thường là những cuộc họp đặc biệt của tất cả các Hồng Y, do Đức Giáo Hoàng triệu tập để thảo luận về các vấn đề "nhu cầu đặc biệt của Giáo hội" hoặc các vấn đề cực kỳ quan trọng cần được tham vấn rộng rãi giữa các Hồng Y trên toàn thế giới.

Tin tức về cuộc họp được đưa ra sau khi các Hồng Y tại mật nghị năm nay phàn nàn về việc thiếu các cuộc họp và tinh thần hợp đoàn dưới thời Đức Giáo Hoàng Phanxicô.

Được tổ chức kín đáo, công nghị Hồng Y bất thường gần đây nhất tại Vatican diễn ra vào ngày 29-30 tháng 8 năm 2022, dưới thời Đức Giáo Hoàng Phanxicô. Mục đích của công nghị là tập hợp tất cả các Hồng Y lại với nhau để thảo luận về việc thực hiện và ý nghĩa của tông hiến mới cho Giáo triều Rôma, có tên là Praedicate Evangelium. Cuộc họp cũng tập trung vào các cải cách quản trị Giáo hội và Giáo triều Rôma.

Trong công nghị đó, các Hồng Y đã nhận được báo cáo chính thức về cải cách giáo triều và sau đó chia thành các nhóm ngôn ngữ để thảo luận về những hậu quả thực tế và các nguyên tắc cơ bản của tông hiến mới trước khi tập hợp lại để tham dự một cuộc thảo luận tóm tắt kết luận. Hình thức này khác với các công nghị Hồng Y trước đây, nay được mô phỏng theo nguyên tắc đồng nghị.

Đức Giáo Hoàng Phanxicô cũng đã tận dụng cơ hội này để triệu tập một công nghị tân Hồng Y cùng một lúc, mặc dù điều này khó có thể là ý định của Đức Giáo Hoàng Leo, vì Hồng Y đoàn đã có 128 Hồng Y cử tri, vượt xa giới hạn khuyến cáo là 120.

Trước công nghị bất thường đó, một công nghị nổi tiếng hơn đã được tổ chức vào ngày 20-21 tháng 2 năm 2014, cũng dưới thời Đức Giáo Hoàng Phanxicô. Cuộc họp đó đã quy tụ tất cả các Hồng Y để suy ngẫm về chủ đề gia đình và nhằm mục đích cung cấp hướng dẫn và nền tảng thần học cho Thượng Hội đồng về Gia đình, được tổ chức vào cuối năm 2014 và một lần nữa vào năm 2015.

Công nghị bất thường đó đặc biệt có bài phát biểu gây tranh cãi của Đức Hồng Y Walter Kasper, trong đó nhà thần học người Đức này đã đưa ra điều được gọi là "Đề xuất Kasper", mở ra cánh cửa cho một "giải pháp mục vụ" cho một số người ly dị tái hôn dân sự được phép rước lễ. Đề xuất này, vốn đã thu hút nhiều chỉ trích và tranh cãi, đã ảnh hưởng đáng kể đến tiến trình của Thượng Hội đồng, và một hình thức của Đề xuất Kasper đã được đưa vào Tông huấn hậu Thượng Hội đồng Amoris Laetitia năm 2016 của Đức Giáo Hoàng Phanxicô. Theo các báo cáo, một số Hồng Y đã lên tiếng chỉ trích sự can thiệp của Đức Hồng Y Kasper.

Đó là công nghị bất thường duy nhất của Hồng Y đoàn dưới thời Đức Phanxicô mà các thành viên được phép tự do phát biểu về bất cứ chủ đề nào họ muốn. Tại các công nghị tiếp theo, vào tháng 2 năm 2015 và sau đó vào tháng 8 năm 2022, các can thiệp bị giới hạn vào một số chủ đề nhất định.

Trước Đức Phanxicô, Đức Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II đã triệu tập sáu công nghị bất thường, ba trong số đó thảo luận về các vấn đề liên quan đến cải cách giáo triều và tình hình tài chính của Tòa thánh. Ba cuộc họp khác đề cập đến các mối đe dọa đối với sự sống hiện nay, việc tuyên xưng Chúa Kitô là Đấng Cứu Độ duy nhất, và mối đe dọa của các giáo phái (1991); chuẩn bị cho Năm Thánh 2000 (1994); và triển vọng của Giáo hội trong thiên niên kỷ thứ ba dưới ánh sáng của Novo Millennio Ineunte (2001), tức tông thư của Đức Gioan Phaolô II nêu rõ những ưu tiên của Giáo hội cho thiên niên kỷ.

Đức Bênêđictô XVI không tổ chức bất cứ công nghị đặc biệt chính thức nào trong suốt triều giáo hoàng của ngài, thay vào đó, ngài chọn tổ chức các cuộc họp kéo dài cả ngày vào ngày trước công nghị phong tân Hồng Y.

 

Nhân dịp Giáo hội kỷ niệm sáu tháng với Đấng Kế vị Thánh Phêrô, Tạp chí Aleteia, trong bản tin ngày 08/11/2025 nhìn lại 12 ngày quan trọng đánh dấu nửa năm đầu tiên của Đức Leo XIV.

Ngày 8 tháng 11 là kỷ niệm sáu tháng ngày Đức Leo XIV được bầu chọn. Chúng ta hãy cùng xem xét 12 ngày đáng chú ý trong nửa năm đầu tiên này.

Ngày 8 tháng 5: Lúc 6:07 chiều, dưới sự chứng kiến của các ống kính máy ảnh từ khắp nơi trên thế giới, khói trắng bốc lên từ bếp lò trong Nhà nguyện Sistine ở Vatican, gây ra tiếng ồn ào trong đám đông, làm rung chuyển các cột trụ của Vương cung thánh đường Thánh Phêrô (và làm phiền gia đình chim hải âu trên mái nhà, những anh chị chim đã mang đến những tiếng ồ và à từ Quảng trường). Đức Hồng Y Robert Francis Prevost, người Mỹ, đã được bầu làm Giáo hoàng thứ 267 trong lịch sử ở tuổi 69. Sau một mật nghị chỉ kéo dài chưa đầy 24 giờ, 133 Hồng Y cử tri đã đạt được sự đồng thuận chỉ sau bốn lần bỏ phiếu. Trong buổi ban phép lành Urbi et Orbi từ ban công của Vương cung thánh đường, tân Giáo hoàng đã công bố hòa bình cho thế giới, một nền hòa bình mà ngài muốn "được giải trừ vũ khí và giải trừ vũ khí".

Ngày 18 tháng 5: Trước sự hiện diện của 156 phái đoàn chính phủ từ khắp nơi trên thế giới, Đức Lêô XIV đã cử hành Thánh lễ chính thức nhậm chức sứ vụ Phêrô tại Quảng trường Thánh Phêrô. Trong buổi lễ, trước sự chứng kiến của khoảng 100,000 người, trải dài đến tận sông Tiber, ngài đã nhận dây pallium, một chiếc khăn choàng phụng vụ làm bằng len trắng mà các tổng giám mục thường đeo, và “Nhẫn Ngư Phủ”, tượng trưng cho thẩm quyền của Đức Giáo Hoàng và sự kế vị của Thánh Phêrô Tông Đồ. Đức Lêô XIV cũng chủ sự “nghi thức vâng phục” với 12 đại diện tín hữu Công Giáo. Trong bài giảng, người đứng đầu Giáo Hội Công Giáo cam kết rằng ngài sẽ tập trung sứ vụ của mình vào “bác ái”. Ngài bày tỏ mong muốn được nhìn thấy “một Giáo hội hiệp nhất, một dấu chỉ của sự hiệp nhất và hiệp thông, trở thành men cho một thế giới được hòa giải”.

Ngày 24 tháng 5: “Giáo hoàng qua đời, Giáo triều vẫn còn.” Trong bài phát biểu đầu tiên trước các nhân viên Vatican tập trung tại Hội trường Phaolô VI, Đức Lêô XIV đã thốt lên câu nói đáng chú ý này và dành những lời tri ân sâu sắc cho các cộng sự của mình. Những lời này được xem như một lời bày tỏ mong muốn khởi đầu theo tinh thần làm việc nhóm và sự tôn trọng. Tân Giáo hoàng cũng đã trao tặng “tiền thưởng mật nghị” 500 euro cho các nhân viên, điều mà vị tiền nhiệm của ngài chưa từng trao tặng.

Từ ngày 7 đến 22 tháng 7: Kỳ nghỉ đầu tiên của Đức Lêô XIV tại Castel Gandolfo, phía đông nam Rome — nơi từng là dinh thự mùa hè của các Đức Giáo Hoàng Benedict XVI, Gioan Phaolô II và các vị tiền nhiệm. Tại đây, vị giáo hoàng yêu thể thao này có thể tận hưởng sân tennis và thậm chí cả ngựa. Anh trai ngài, John, tâm sự rằng Đức Lêô XIV rất thích Castel Gandolfo và thường xuyên nghỉ dưỡng tại đây. Đức Giáo Hoàng không còn ở Điện Tông Tòa ở đây nữa, vì nó đã được Đức Giáo Hoàng Phanxicô chuyển đổi thành bảo tàng, mà cư trú tại Villa Barberini, một dinh thự khác thuộc Tòa Thánh.

Ngày 9 tháng 7: Đức Giáo Hoàng tiếp Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelensky, người mà ngài đã gặp vào ngày 18 tháng 5 trong lễ nhậm chức Giám mục Roma. Trong cuộc gặp mới này, ngài tái khẳng định mong muốn chủ trì các cuộc "đàm phán" giữa hai bên Nga và Ukraine tại Vatican.

Từ ngày 28 tháng 7 đến ngày 3 tháng 8: Trong suốt một tuần giữa mùa hè, hàng trăm ngàn thanh thiếu niên vẫy cờ từ khắp nơi trên thế giới đã xuống đường phố Rome tham dự "Năm Thánh Giới Trẻ". Đây là cuộc gặp gỡ lớn đầu tiên của Đức Giáo Hoàng Leo XIV với giới trẻ. Trong những ngày này, ngài đã mời các phái đoàn cùng nhau tỏa lan hòa bình. Đại lễ kết thúc tại Tor Vergata, nơi mà theo ban tổ chức, một triệu người trẻ đã tham dự buổi canh thức và Thánh lễ cùng Đức Giáo Hoàng, người đã kêu gọi họ “nhiệt tình tìm kiếm chân lý”.

Ngày 7 tháng 9: Đức Giáo Hoàng Lêô XIV cử hành lễ phong thánh đầu tiên trong triều giáo hoàng của ngài bằng cách tuyên thánh cho Pier Giorgio Frassati (1901-1925) và Carlo Acutis (1991-2006) trong Thánh lễ được cử hành tại Quảng trường Thánh Phêrô. Trong bài giảng, tân Giáo hoàng khuyến khích giới trẻ trên khắp thế giới đừng “lãng phí” cuộc đời mình mà hãy nên thánh bằng cách “nuôi dưỡng tình yêu dành cho Thiên Chúa” và người nghèo. Ngày phong thánh cho hai vị thánh trẻ rất được yêu mến đã có một số thay đổi: Carlo Acutis được phong thánh vào ngày 27 tháng 4—một sự kiện bị hoãn lại do Đức Phanxicô qua đời—và Frassati vào ngày 3 tháng 8.

Ngày 18 tháng 9: Công bố bài phỏng vấn đầu tiên của Đức Giáo Hoàng trong cuốn tiểu sử Leo XIV: Công dân của Thế giới, Nhà truyền giáo của Thế kỷ 21 (bản dịch tiếng Anh sẽ ra mắt vào đầu năm 2026). Leo XIV đã chia sẻ nhiều chủ đề.

Ngày 26 tháng 9: Bổ nhiệm Đúc TGM Filippo Iannone làm Tổng trưởng Thánh Bộ Giám mục, chức vụ mà Đức Prevost đã đảm nhiệm trước khi được bầu. Để thay thế ngài ngồi vào vị trí quan trọng này trong chính quyền Vatican, một vị trí mà chính Đức Giáo Hoàng chỉ nắm giữ từ năm 2023 đến năm 2025, ngài đã chọn một người từ Giáo triều Rôma. Vị giáo phẩm người Ý 67 tuổi này trước đây từng là người đứng đầu Thánh Bộ Bản văn Lập pháp. Đây là lần đầu tiên Đức Giáo Hoàng bổ nhiệm một vị bộ trưởng.

Ngày 9 tháng 10: Công bố tông thư đầu tiên của Đức Lêô XIV. Với tựa đề “Dilexi te” – “Ta đã yêu thương con”, bản văn này là di sản của Đức Phanxicô và dành riêng cho “tình yêu dành cho người nghèo”. Lấy người nghèo làm kim chỉ nam của Giáo Hội Công Giáo, tân giáo hoàng kêu gọi các Kitô hữu từ bỏ các hệ tư tưởng dẫn đến sự trì trệ hoặc duy trì một “nền kinh tế giết chóc”, và lên án “các cơ cấu bất công”. Tiếp bước vị tiền nhiệm, người đã khởi xướng việc soạn thảo Tông huấn này, Đức Leo XIV tái khẳng định thông điệp của mình về việc ủng hộ người di cư, phụ nữ bị lạm dụng, tù nhân và giáo dục người nghèo.

Ngày 23 tháng 10: Chuyến thăm cấp nhà nước của Vua Charles III tới Tòa Thánh. Buổi sáng, Đức Leo XIV và quốc vương Anh cùng nhau cầu nguyện dưới những bức bích họa của Michelangelo tại Nhà nguyện Sistine — một sự kiện lịch sử đầu tiên kể từ khi Giáo hội Anh và Giáo Hội Công Giáo tách biệt vào năm 1534. Như một dấu hiệu của tình hữu nghị giữa Anh giáo và Công Giáo, Vua Charles III nhận được một tước hiệu danh dự tại Tu viện Benedictine Thánh Phaolô Ngoại Thành và Đức Leo XIV nhận được một tước hiệu tại Nhà nguyện St. George ở Lâu đài Windsor.

Ngày 1 tháng 11: Trong Thánh lễ Ngày Lễ Các Thánh, bế mạc Năm Thánh Giáo dục, Đức Giáo Hoàng Lêô XIV đã tuyên bố Đức Hồng Y người Anh John Henry Newman (1801-1890) là "Tiến sĩ Hội Thánh" và đồng Bổn mạng các trường Công Giáo. Dựa trên hình ảnh của vị cựu tín đồ Anh giáo đã trở sang Công Giáo, ngài phác họa những sứ mệnh chính của giáo dục Công Giáo trong một thế giới bị đe dọa bởi chủ nghĩa hư vô và bất bình đẳng.

Hai ngày quan trọng được lên kế hoạch trong những tuần tới:

Ngày 20 tháng 11: Đức Giáo Hoàng Lêô XIV sẽ thực hiện chuyến công du đầu tiên ra khỏi Rome và vùng phụ cận đến Assisi để bế mạc Đại hội đồng lần thứ 81 của Hội đồng Giám mục Ý.

Ngày 27 tháng 11 - Ngày 2 tháng 12: Chuyến tông du đầu tiên của Đức Giáo Hoàng Lêô XIV đến Thổ Nhĩ Kỳ và Li-băng.

 

Đức Giáo Hoàng Lêô XIV đang có kế hoạch triệu tập một công nghị Hồng Y bất thường vào đầu tháng Giêng, chủ đề của công nghị này vẫn chưa được công bố.

Trong một thông báo ngắn gửi tới các Hồng Y vào ngày 6 tháng 11, Phủ Quốc vụ khanh Tòa thánh cho biết rằng “Đức Thánh Cha Lêô XIV đang có ý định triệu tập một công nghị đặc biệt vào các ngày 7 và 8 Tháng Giêng năm 2026”.

“Vào thời điểm thích hợp, Niên Trưởng Hồng Y đoàn sẽ gửi cho các Hồng Y lá thư liên quan kèm theo thông tin chi tiết hơn”, bản ghi chú nhấn mạnh, trước khi kết thúc: “Với lòng kính trọng sâu sắc, Văn phòng điều phối của Phủ Quốc vụ khanh.”

Khi tờ Register hỏi Giám đốc Văn phòng Báo chí Tòa thánh Matteo Bruni về thông báo này vào thứ Sáu, ông cho biết văn phòng báo chí vẫn chưa công khai "xác nhận sự tồn tại của thông báo" và ông không nghĩ rằng thông báo về sự kiện như vậy sẽ được đưa ra "sớm như vậy".

Ngoài chủ đề vẫn chưa được biết, người ta cũng chưa chắc chắn liệu tất cả các Hồng Y có được thông báo về cuộc họp đã được lên kế hoạch hay không.

Công nghị bất thường thường là cuộc họp đặc biệt của tất cả các Hồng Y, do Giáo hoàng triệu tập để thảo luận về các vấn đề "nhu cầu đặc biệt của Giáo hội" hoặc các vấn đề cực kỳ quan trọng cần được tham khảo ý kiến rộng rãi giữa các Hồng Y trên thế giới.

Tin tức về cuộc họp được đưa ra sau khi các Hồng Y tại Cơ Mật Viện năm nay phàn nàn về việc thiếu các cuộc họp và tinh thần đồng đoàn dưới thời Đức Thánh Cha Phanxicô.

Được tổ chức kín đáo, công nghị Hồng Y bất thường cuối cùng tại Vatican đã diễn ra vào từ ngày 29 đến 30 tháng 8 năm 2022, dưới thời Đức Giáo Hoàng Phanxicô. Mục đích của công nghị là tập hợp tất cả các Hồng Y lại để thảo luận về việc thực hiện và ý nghĩa của tông hiến mới cho Giáo triều Rôma, mang tên Praedicate Evangelium. Cuộc họp cũng tập trung vào các cải cách về quản trị Giáo hội và Giáo triều Rôma.

Trong công nghị đó, các Hồng Y đã nhận được báo cáo chính thức về cải cách giáo triều và sau đó chia thành các nhóm ngôn ngữ để thảo luận về những hậu quả thực tế và các nguyên tắc cơ bản của hiến chế mới trước khi họp lại để thảo luận tóm tắt kết luận. Hình thức này khác với các công nghị trước đây, thay vào đó được mô phỏng theo nguyên tắc công nghị.

Đức Giáo Hoàng Phanxicô cũng đã tận dụng cơ hội này để tổ chức một công nghị Hồng Y mới cùng lúc, mặc dù Đức Giáo Hoàng Lêô không có ý định đó, vì Hồng Y đoàn đã có 128 Hồng Y cử tri, vượt xa con số giới hạn được khuyến cáo là 120.

Trước công nghị đặc biệt đó, một công nghị nổi tiếng hơn đã được tổ chức từ ngày 20 đến 21 tháng 2 năm 2014, cũng dưới sự chủ trì của Đức Giáo Hoàng Phanxicô. Cuộc họp này quy tụ tất cả các Hồng Y để suy ngẫm về chủ đề gia đình và nhằm mục đích cung cấp hướng dẫn và nền tảng thần học cho Thượng Hội đồng về Gia đình, được tổ chức vào cuối năm 2014 và một lần nữa vào năm 2015.

Công nghị đặc biệt này đặc biệt gây tranh cãi với bài phát biểu gây tranh cãi của Đức Hồng Y Walter Kasper, trong đó nhà thần học người Đức này đã đưa ra cái được gọi là “Đề xuất Kasper”, mở đường cho một “giải pháp mục vụ” cho một số người ly dị tái hôn dân sự được rước lễ. Đề xuất này, vốn đã vấp phải nhiều chỉ trích và tranh cãi, đã ảnh hưởng đáng kể đến tiến trình của Thượng Hội đồng, và một hình thức của Đề xuất Kasper đã được đưa vào Tông huấn hậu Thượng Hội đồng năm 2016 của Đức Giáo Hoàng Phanxicô, Amoris Laetitia. Theo các báo cáo, một số Hồng Y đã lên tiếng chỉ trích sự can thiệp của Kasper.

Đó là công nghị đặc biệt duy nhất của Hồng Y đoàn dưới thời Đức Phanxicô mà các thành viên được phép tự do phát biểu về bất kỳ chủ đề nào họ muốn. Tại các công nghị tiếp theo, vào tháng 2 năm 2015 và sau đó vào tháng 8 năm 2022, các ý kiến chỉ giới hạn ở một số chủ đề nhất định.

Trước Đức Phanxicô, Đức Gioan Phaolô II đã triệu tập sáu công nghị bất thường, ba trong số đó thảo luận về các vấn đề liên quan đến cải cách giáo triều và tình hình tài chính của Tòa Thánh. Ba công nghị còn lại bàn về các mối đe dọa đối với sự sống hiện nay, việc tuyên xưng Chúa Kitô là Đấng Cứu Độ duy nhất, và mối đe dọa của các giáo phái (năm 1991); chuẩn bị cho Năm Thánh 2000 (năm 1994); và triển vọng của Giáo hội trong thiên niên kỷ thứ ba dưới ánh sáng của Novo Millennio Ineunte (năm 2001), tông thư của Đức Gioan Phaolô II nêu bật những ưu tiên của Giáo hội cho thiên niên kỷ.

Đức Bênêđíctô XVI không tổ chức bất kỳ công nghị bất thường chính thức nào trong suốt triều Giáo Hoàng của mình, thay vào đó, ông chọn tổ chức các cuộc họp kéo dài cả ngày vào ngày trước công nghị bầu Hồng Y mới.

---

Source:Catholic News Agency

Pope Leo XIV plans to hold major meeting of cardinals in January

 

Đức Giáo Hoàng gửi lời nhắn nhủ giới trẻ: Hãy là những người xây cầu nối trong một thế giới đầy chia rẽ

Đức Giáo Hoàng Lêô XIV gửi một thông điệp video đến các bạn trẻ đang tụ họp tại Nhà thờ Chính tòa Košice ở Slovakia và khuyến khích họ mang ánh sáng Chúa Kitô đến cho gia đình, trường học, nơi làm việc và nhiều nơi chốn khác.

(Tin Vatican - Isabella H. de Carvalho)

“Chúa Giêsu kêu gọi giới trẻ trở nên chứng nhân của sự hiệp thông, những người xây dựng những nhịp cầu nối kết và những người gieo niềm tin trong một thế giới đầy chia rẽ và nghi ngờ.” Đây là những lời khích lệ mà Đức Giáo Hoàng Lêô XIV đã gửi đến các bạn trẻ đang tụ họp tại Nhà thờ Chính tòa Thánh Elizabeth ở Košice, Slovakia, qua một thông điệp video được công bố vào thứ Bảy, ngày 8 tháng 11.

“Đừng ngại thể hiện mình là Kitô hữu, hãy sống Phúc Âm với lòng nhiệt thành và chia sẻ niềm vui đến từ việc gặp gỡ Chúa,” ngài nói tiếp.

Buổi gặp gỡ được tổ chức bởi Tổng Giáo phận Košice để kỷ niệm Năm Thánh Giới Trẻ. Sự kiện bao gồm Thánh lễ do Đức Tổng Giám Mục giáo phận, Chủ tịch Hội đồng Giám mục Slovakia, Bernard Bober, và Sứ thần Tòa thánh tại Slovakia, Đức Tổng Giám Mục Nicola Girasoli, chủ sự.

Sự kiện này cũng bao gồm một buổi hòa nhạc với sự trình diễn của nhóm nhạc Công Giáo Slovakia, Godzone, và DJ người Bồ Đào Nha, Cha Guilherme Peixhoto, người đã biểu diễn tại Đại hội Giới trẻ Thế giới 2023 tại Lisbon.

Trong bài phát biểu của mình, Đức Giáo Hoàng nhắc nhở các bạn trẻ rằng họ “không bao giờ đơn độc” vì “khi còn trẻ, chúng ta luôn được Thiên Chúa yêu thương, tha thứ và khích lệ”, đồng thời Ngài trích dẫn thông điệp của ngài cho Đại hội Giới trẻ Thế giới lần thứ 40 - sẽ được cử hành tại các giáo phận trên khắp thế giới vào ngày 23 tháng 11.

Hãy mang niềm vui đến cho gia đình, trường học và nơi làm việc của chúng con

Đức Giáo Hoàng Lêô XIV kêu gọi các bạn trẻ hãy chia sẻ sự hiểu biết này đến với người khác vì thực tế, “chính sự xác tín này sẽ giải thoát các con, nâng các bạn lên khỏi sự thờ ơ, và thúc đẩy các con yêu thương với một trái tim rộng mở và quảng đại.”

“Hãy làm chứng cho niềm vui này!”, ngài nhấn mạnh, đồng thời mời gọi những người trẻ mang “ánh sáng Chúa Kitô” đến với “gia đình, trường học, đại học, nơi làm việc và cộng đồng của họ”.

“Bằng cách này, khuôn mặt trẻ trung của Giáo hội sẽ tiếp tục tỏa sáng giữa lòng Trung Âu, nơi đức tin của tổ tiên các con vẫn là nguồn sống mới cho đến ngày nay”, ngài nói thêm.

Ngài nhấn mạnh rằng Nhà thờ Chính tòa Košice là “một trái tim đập rộn ràng của đức tin và hy vọng” và cuộc tụ họp của những người trẻ là “một dấu chỉ hữu hình của tình huynh đệ và hòa bình được thấm nhuần trong trái tim chúng ta nhờ tình bạn với Chúa Kitô”.

Đức Giáo Hoàng kết thúc thông điệp video bằng Phép Lành Tòa Thánh cho tất cả những người tham dự và phó thác họ cho Đức Trinh Nữ Maria.

 

Đức Giáo Hoàng nhấn mạnh đến nhu cầu việc làm, ổn định và nhân phẩm

Tại buổi tiếp kiến Năm Thánh, Đức Giáo Hoàng Lêô XIV chào đón những người hành hương Năm Thánh Lao động, Ngài kêu gọi hãy có "một cam kết chung" để sáng tạo công ăn việc làm và đảm bảo giúp "những người trẻ thể hiện ước mơ và đóng góp cho công ích."

(Tin Vatican - Tiziana Campisi)

Tại buổi tiếp kiến Năm Thánh hôm thứ Bảy (8/11/2025), Đức Giáo Hoàng Lêô XIV đã nồng nhiệt chào đón những người tham dự Năm Thánh Thế giới Lao động, quy tụ khoảng 45.000 tín hữu hiện diện tại Quảng trường Thánh Phêrô.

Trong lời chào mừng gửi đến những người nói tiếng Ý, Đức Giáo Hoàng nhấn mạnh rằng "lao động phải là nguồn hy vọng và sự sống, cho phép thể hiện sự sáng tạo và khả năng làm điều thiện cho mỗi cá nhân".

Thúc đẩy phát triển nghề nghiệp

Đức Giáo Hoàng kêu gọi toàn thể cộng đồng hãy tạo điều kiện cho sự phát triển nghề nghiệp cho tất cả mọi người, đặc biệt cho thế hệ trẻ.

Đức Giáo Hoàng nói: "Tôi hy vọng," "các tổ chức và xã hội dân sự sẽ cùng nhau cam kết tạo ra những cơ hội của các công việc hợp lệ, mang lại sự ổn định và phẩm giá, đặc biệt đảm bảo cho những người trẻ có thể hiện thực ước mơ và đóng góp cho công ích."

Các cuộc hành hương giới Lao động Ba Lan

Và, khi nói chuyện với các tín hữu hành hương đến từ Ba Lan, Đức Giáo Hoàng đã nhắc lại truyền thống lâu đời của đất nước họ về "các cuộc hành hương đến Thế giới Lao động", mà ngài cho biết bắt nguồn từ giáo huấn của Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II và thông điệp Laborem exercens của ngài, được công bố trong bối cảnh những phát triển như sự phổ biến rộng rãi của sự tự động hóa.

Trong tài liệu, Đức Giáo Hoàng Ba Lan viết rằng Giáo hội ""luôn coi nhiệm vụ của mình là kêu gọi sự chú ý đến phẩm giá và quyền lợi của những người lao động, lên án những tình huống mà phẩm giá và các quyền lợi đó bị vi phạm, và góp phần định hướng những thay đổi nói trên để đảm bảo sự tiến bộ đích thực của con người và xã hội."

Hy vọng là chứng kiến

Trong bài giáo lý của mình, Đức Giáo Hoàng Lêô đã nhắc lại lời mời gọi của Thánh Phaolô gửi đến các Kitô hữu thành Côrintô để "suy ngẫm về ơn gọi của mình" và "xem Thiên Chúa đã quy tụ những con người mà nếu không thì họ sẽ không bao giờ gặp được nhau." Tại giáo đoàn Côrintô, Thánh Phaolô viết, "những người khiêm nhường và ít quyền lực hơn giờ đây đã trở nên trọng tâm và quan trọng."

Đức Giáo Hoàng nói: "Tiêu chuẩn của Thiên Chúa, nhấn mạnh đến những người bé mọn nhất, là một "cơn địa chấn" không hủy diệt, nhưng đánh thức thế giới."

Đức Giáo Hoàng Lêô nhấn mạnh: "Lời Thập giá đánh thức lương tâm và đánh thức phẩm giá của mỗi người. Anh chị em thân mến, hy vọng là làm chứng: làm chứng rằng mọi thứ đã được thay đổi, không còn gì như trước nữa."

 

Từ năm 2005, linh mục Công Giáo Fr Henryk Gennady Okolotovich (sinh ngày 8 tháng 4 năm 1960) là cha xứ của Nhà thờ St Joseph ở Volozhin thuộc Vùng Minsk, cách thành phố Minsk 75 km về phía tây bắc.

Ngày 16 tháng 11 năm 2023, các quan chức đã bắt giữ Cha Okolotovich và giam giữ ngài tại Nhà tù Điều tra của Cảnh sát Mật vụ KGB ở Minsk. Trong quá trình điều tra, Cha Okolotovich đã phải đối mặt với áp lực buộc các giám mục Công Giáo trong nước phải liên đới. Ngài đã từ chối làm như vậy.

Ngày 30 tháng 12 năm 2024, Tòa án Khu vực Minsk đã tuyên án ngài 11 năm tù giam về tội phản quốc tại một phiên tòa kín. Trong số những tội danh khác, ngài bị cáo buộc gửi ra nước ngoài thông tin về máy bay quân sự tại một căn cứ gần giáo xứ của mình. Ngài cũng bị buộc phải nộp một khoản tiền phạt khổng lồ. Cha Okolotovich đã kiên quyết bác bỏ các cáo buộc.

Vào ngày 1 tháng 4 năm 2025, một tuần trước sinh nhật lần thứ 65 của ngài, Tòa án Tối cao tại Minsk đã bác bỏ đơn kháng cáo của Cha Okolotovich. Phiên tòa lại được khép lại. Sau đó, ngài bị đưa đến Trại Lao động ở Bobruisk để bắt đầu thụ án.

Vào mùa hè năm 2025, mật vụ KGB đã đến nhà tù Bobruisk của Cha Okolotovich, “nhiều khả năng là để buộc ngài vu khống giáo dân hoặc các giáo sĩ khác của Giáo Hội Công Giáo”, tù nhân chính trị Andrey Krylov đã trả lời nhóm Christian Vision vào ngày 13 tháng 9. Krylov đã bị giam giữ tại Bobruisk cùng với Cha Okolotovich, cũng như một linh mục Công Giáo khác đang bị giam giữ là Cha Andrei Yukhnevich.

Nhà tù đã chuyển Cha Okolotovich đến trại giam chờ xét xử của KGB ở Minsk trong vài tuần. Tại đây, họ đưa cho ngài một số giấy tờ để đọc, và dường như bắt ngài ký vào đó. “Có một số giấy tờ bị mất, và họ nói rằng không thể gửi qua đường bưu điện hoặc dịch vụ chuyển phát nhanh đặc biệt vì đó là tài liệu mật, cực kỳ nhạy cảm, nên họ đã tự mình đưa ngài đến đó”, Krylov nhớ lại.

Sau đó, chính quyền nhà tù đã trả Cha Okolotovich về Trại giam số 2 ở Bobruisk.

“Sau đó, họ triệu tập vị linh mục và nói rằng KGB sẽ đến nói chuyện với ngài,” Krylov kể lại về Cha Okolotovich. “Họ nói với ngài rằng ngài nợ một triệu euro. Điều đó không đúng, ông biết điều đó, nhưng ông hãy ký những tài liệu này. Và sau đó chúng tôi sẽ thả ông, Okolotovich, và ông sẽ được tự do. Chúng tôi sẽ không làm gì thêm với ông nữa.”

Cha Okolotovich nói với Krylov rằng KGB yêu cầu, sau khi được trả tự do và được điều về phục vụ tại giáo xứ Volozhin, ngài mời Sứ thần Tòa thánh đến thăm giáo xứ. “Và bí mật, như thể vô tình, trao một ổ đĩa flash cho Đại sứ Vatican. Tức là để tạo ra bằng chứng buộc tội Sứ thần Tòa Thánh. Nhưng Cha Okolotovich đã từ chối.”

Cha Okolotovich cho biết ông đã nói với KGB rằng “những gì các ông yêu cầu tôi làm là một tội ác, và tôi không thể phản bội Chúa, cũng như tôi không thể thực hiện hành động này”. Các sĩ quan KGB nói rằng họ sẽ đến thăm ông trong tù “nhiều lần nữa, để có lẽ ông sẽ thay đổi quyết định”, Krylov nhớ lại.

Vẫn chưa rõ liệu nỗ lực của KGB nhằm gây áp lực buộc Cha Okolotovich tham gia vào một âm mưu gài bẫy Sứ thần Tòa thánh tại Belarus có diễn ra trong thời gian ngài bị giam giữ tại Nhà tù điều tra KGB ở Minsk sau vụ bắt giữ vào tháng 11 năm 2023; hay vào mùa hè năm 2025 sau khi ngài bị chuyển trở lại nhà tù đó từ trại giam ở Bobruisk.

Từ năm 2020 đến năm 2024, Sứ thần Tòa thánh tại Belarus là Đức Tổng Giám Mục Ante Jozić. Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã bổ nhiệm Đức Cha Ignazio Ceffalia làm Sứ thần Tòa thánh mới vào ngày 25 tháng 3 năm 2025. Ngài được tấn phong Đức Tổng Giám Mục vào ngày 22 tháng 5. Ngài đến Belarus vào cuối tháng 6.

---

Source:Forum 18

KGB tried to use jailed priest to entrap nuncio?

 

Tại một hội nghị hòa bình liên tôn gần đây ở Rôma, chủ tịch Hội nghị chuyên đề các Hội đồng Giám mục Phi Châu và Madagascar, gọi tắt là SECAM đã lên án “sự im lặng đáng trách” của thế giới về các cuộc xung đột ở quốc gia của ngài, Cộng hòa Dân chủ Congo.

Đức Hồng Y Fridolin Ambongo Besungu, OFM Cap, giáo phận Kinshasa, mô tả đất nước mình là “một đất nước hùng vĩ nhưng đầy thương tích, đã trải qua một trong những cuộc xung đột kéo dài nhất Phi Châu trong hơn 30 năm. Hơn 120 nhóm vũ trang vẫn đang hoạt động.”

“Những cuộc chiến này đã gây ra hàng triệu cái chết, phá hủy làng mạc và khiến nhiều gia đình ly tán, trong sự im lặng đáng trách của một thế giới vẫn tiếp tục hưởng lợi từ việc cướp bóc có hệ thống các nguồn tài nguyên của đất nước này”, ngài nói, khi suy ngẫm về lời kêu gọi của Đức Giáo Hoàng Lêô về một “nền hòa bình không vũ trang và giải trừ vũ khí”.

“Tuy nhiên, những thảm kịch này sẽ không tìm được giải pháp lâu dài bằng vũ lực,” vị giám mục nói tiếp. “Khi các nhóm vũ trang gia tăng, xung đột lan rộng, và các thể chế sụp đổ. Và chính những người dân thường phải trả giá cho chiến tranh: nghèo đói, di tản và tuyệt vọng... Kinh nghiệm của Congo cho thấy: chạy đua vũ trang dẫn đến sự hủy hoại lợi ích chung.”

Ngài nói thêm rằng: “Người dân Congo không yêu cầu một lệnh ngừng bắn, mà là một sự thay đổi tư tưởng; không phải lời hứa, mà là cam kết giải trừ vũ khí khỏi trái tim khi đối mặt với quân đội”, khi thảo luận về những nỗ lực của các giám mục và các nhà lãnh đạo Kitô giáo khác trong nước nhằm thúc đẩy hòa bình.

Đức Giáo Hoàng Lêô XIII cũng đã có bài phát biểu tại hội nghị và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc cầu nguyện cho hòa bình. Cộng đồng Sant'Egidio đã tổ chức hội nghị này hàng năm kể từ Ngày cầu nguyện thế giới của Đức Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II tại Assisi năm 1986.

---

Source:Catholic World News

Leading African cardinal denounces world’s ‘culpable silence’ about DR Congo conflicts

 

Một làn sóng tai tiếng tham nhũng đã làm rung chuyển Phi Luật Tân và châm ngòi cho các cuộc biểu tình lớn nhất do Giáo hội hậu thuẫn tại quốc gia này trong hơn một thập niên. Các giám mục Phi Luật Tân đã kêu gọi người Công Giáo và các nhóm khác kiên trì yêu cầu chính quyền phải chịu trách nhiệm và minh bạch về việc lạm dụng công quỹ.

Vào ngày 26 tháng 10, Đức Cha Raúl Bautista Dáel của Tandag cho biết rằng tham nhũng ở đất nước này là một “vấn đề nghiêm trọng” trong khi cử hành lễ Đức Mẹ của cộng đồng Schoenstatt tại thành phố Talisay, Cebu, miền trung Phi Luật Tân.

Đức Hồng Y cho biết tham nhũng là “một hệ thống và một nền văn hóa” mà người dân đã phải chịu đựng từ lâu. Ngài cảnh báo rằng mọi người dân Phi Luật Tân đều đã trở thành đồng lõa với nó, hoặc bằng sự hợp tác, hoặc bằng sự im lặng.

Đức Hồng Y Dáel cho biết nạn tham nhũng phải được giải quyết bằng lòng can đảm, hy vọng và đức tin.

Ngoài ra, Đức Tổng Giám Mục Romulo Geolina Valles của Davao còn kêu gọi các tín hữu hãy kiên quyết chống tham nhũng và luôn cảnh giác với nó.

Trong thánh lễ ngày 25 tháng 10 tại Davao, Đức Cha Valles cho biết bằng cách biển thủ công quỹ được tường trình dành cho các dự án và dịch vụ công, các quan chức và cá nhân tham nhũng đã làm giàu cho bản thân. Việc chi hàng triệu đô la cho xóa đói giảm nghèo, an ninh lương thực, cơ sở hạ tầng, việc làm, giáo dục và xây dựng nhà ở sẽ mang lại nhiều lợi ích.

Phi Luật Tân đạt 33/100 điểm và xếp thứ 114/180 quốc gia trong Chỉ số Nhận thức Tham nhũng, gọi tắt là CPI năm 2024 của Tổ chức Minh bạch Quốc tế. Phi Luật Tân đứng sau các nước láng giềng — Singapore (84), Nhật Bản (71) và Malaysia (50). Kể từ năm 2017, điểm số của Phi Luật Tân luôn dao động trong khoảng từ 33 đến 36.

Tham nhũng là một vấn nạn phổ biến trong chính phủ và ăn sâu vào đời sống dân sự hàng ngày. Nó tồn tại dưới dạng hối lộ, tham nhũng, bè phái, biển thủ, gia đình trị, tống tiền và gian lận. Một số ví dụ về tham nhũng bao gồm việc sử dụng sai mục đích quỹ y tế công, cụ thể là hệ thống PhilHealth, và các dự án cơ sở hạ tầng không tồn tại. Điều này đã dẫn đến các cuộc biểu tình vào ngày 21 tháng 9, do Giáo Hội Công Giáo, các nhóm xã hội dân sự và các phong trào thanh niên dẫn đầu.

Sau cuộc biểu tình của công chúng, Tổng thống Ferdinand Marcos Jr. đã thành lập một ủy ban độc lập gồm ba thành viên về cơ sở hạ tầng để điều tra những bất thường.

Tác động kinh tế của tham nhũng ảnh hưởng đến hiệu quả quản trị, tạo ra môi trường kinh doanh bất ổn và là nguyên nhân tiềm ẩn gây ra nghèo đói. Về mặt xã hội, tham nhũng làm giảm niềm tin của công chúng vào chính phủ và tước đoạt các dịch vụ công.

Trong khi đó, Marcos bảo đảm với công chúng rằng khuôn khổ pháp lý và thể chế đã được thiết lập để giải quyết nạn tham nhũng.

Hơn nữa, các phương tiện truyền thông, tổ chức Giáo hội và các nhóm xã hội dân sự đã tăng cường nỗ lực vạch trần vấn nạn tham nhũng.

Đức Hồng Y Pablo Virgilio S. David, chủ tịch Hội đồng Giám mục Công Giáo Phi Luật Tân, gọi tắt là CBCP, đã so sánh nạn tham nhũng với căn bệnh ung thư đang hoành hành đất nước.

Người Công Giáo và công dân được kêu gọi “tham gia, giám sát và yêu cầu chính phủ chịu trách nhiệm, nếu không thì nạn tham nhũng sẽ lan tràn không kiểm soát”, ông nói thêm.

“Với những nỗ lực như vậy, đất nước có cơ hội phục hồi và có tiềm năng chữa lành nền dân chủ của chúng ta”, ông cho biết trong một bài đăng trên mạng xã hội vào ngày 28 tháng 10.

Đức Hồng Y David cho biết, với sự tham gia liên tục của mọi người, sự cảnh giác có hiểu biết và sự hợp tác sáng tạo, cùng với nghiên cứu, nền tảng kỹ thuật số và sự tham gia của công chúng, chúng ta có thể chống lại lòng tham và sự vô trách nhiệm.

“Tham nhũng làm suy yếu đất nước bằng sự im lặng và thụ động. Giáo hội đóng vai trò là ngọn hải đăng của đạo đức bằng cách lên tiếng chống tham nhũng”, Niel Anthony Borja, giảng viên cao cấp tại Đại học Luật Diliman, Đại học Phi Luật Tân, nói với CNA.

Khi các nhà lãnh đạo Giáo hội gọi tham nhũng là một sai trái về mặt đạo đức, họ đang góp phần khôi phục niềm tin và trách nhiệm giải trình của công chúng. Cố Hồng Y Jaime Lachica Sin, Đức Tổng Giám Mục danh dự của Manila, đã từng làm như vậy, lên án nạn tham nhũng, chủ nghĩa độc tài và vi phạm nhân quyền dưới chế độ Ferdinand Emmanuel Edralin Marcos Sr. Sự lãnh đạo của Đức Hồng Y Sin đã trao quyền cho người dân và truyền cảm hứng cho cải cách.

Đức Cha Borja nói thêm: “Bằng cách nói lên sự thật với chính quyền, Giáo hội giữ cho lương tâm của quốc gia luôn sống động”.

Đồng minh trong cuộc chiến chống tham nhũng

Giáo Hội Công Giáo liên kết với nhiều tổ chức khác để chống tham nhũng.

Chị Liza H. Ruedas, thành viên Ủy ban Công lý, Hòa bình và Nhân quyền của Dòng Con Bác Ái, chia sẻ với CNA: “Những nỗ lực hợp tác và tập thể giữa các nhà thờ và Giáo Hội Công Giáo, dẫn đầu như một lực lượng đạo đức chống tham nhũng, đã khơi dậy sự đồng thuận trong các hành động và phản ứng”.

Nhiều sáng kiến đã được thực hiện để giải quyết nạn tham nhũng trong giới lãnh đạo chính trị, bao gồm các cuộc biểu tình, lễ cầu nguyện, diễn đàn, giáo dục và huy động nâng cao nhận thức, nhằm mục đích khích lệ người dân và phát huy sức mạnh từ sự hỗ trợ lẫn nhau.

Có một nỗ lực rộng rãi trong các tổ chức và cơ sở Công Giáo hướng tới việc giải quyết những vấn đề này: Hội đồng Bề trên Tổng quyền Phi Luật Tân, Simbayanihan - nhánh hoạt động xã hội của CBCP - Caritas và các nhóm Công lý và Hòa bình liên kết với nhau để thúc đẩy hoạt động vận động và sự tham gia của công dân.

“ Với những gì đang diễn ra ở đất nước chúng ta hiện nay, điều cấp thiết là chúng ta phải lấy cảm hứng từ đức tin và nhớ lại trách nhiệm của mình với tư cách là những người Kitô hữu. Lòng trắc ẩn phải dẫn dắt chúng ta, thúc đẩy hành động tập thể chống lại nạn tham nhũng đã đẩy chính phủ chúng ta đến bờ vực sụp đổ đạo đức”, Phó Giáo sư Gerlie Caspe-Ogatis, giảng viên Khoa Triết học, Trường Cao đẳng Nghệ thuật và Văn học, Đại học Bách khoa Phi Luật Tân, Manila, nói với CNA.

Caspe-Ogatis, đồng thời là biên tập viên quản lý của Tạp chí Mabini Review, cho biết: “Thật vậy, hành vi vô liêm sỉ của nhiều chính trị gia và lòng tham quá mức của họ cho thấy sự xa rời sâu sắc với hoạt động tôn giáo chân chính”.

“Giáo hội phải có lập trường vững chắc, nhắc nhở các tín hữu rằng đời sống Kitô hữu đích thực bao gồm nhận thức sâu sắc và quan tâm đến nỗi đau khổ và phúc lợi của người khác.”

---

Source:Catholic News Agency

Corruption crisis in Philippines sparks largest Church-backed protests in years

 

Theo Nicole Winfield của hãng tin Associated Press, trong bản tin ngày 7 tháng 11, 2025, sau 6 tháng, Đức Giáo Hoàng Leo đã tìm được chỗ đứng và bắt đầu vạch ra con đường và phong cách riêng của ngài.

“Ngài sẽ quen thôi”. Đó là câu trả lời thẳng thắn của Đức Giáo Hoàng Leo XIV khi Vua Charles III hỏi về hàng loạt máy quay truyền hình ghi lại chuyến thăm lịch sử của ông tới Vatican vào tháng trước.

Vua Charles không xa lạ gì với giới săn ảnh, nên Đức Giáo Hoàng Leo không nói với quốc vương bất cứ điều gì mà ông chưa biết. Nhưng lời bình luận thờ ơ của Đức Leo dường như đã xác nhận điều mà các nhà quan sát Vatican đã nhận thấy gần đây: Đức Leo thực sự đã quen với việc làm giáo hoàng, và đang tìm được chỗ đứng của mình sau sáu tháng tại vị.

Sau cuộc bầu cử gây ngạc nhiên hồi tháng Năm và quá trình học hỏi nhanh chóng trong suốt mùa hè, những ưu tiên chính của Đức Leo đang dần dần được làm rõ, đặc biệt là những điểm tương đồng và khác biệt giữa ngài và vị tiền nhiệm, Đức Phanxicô.

Khi triều giáo hoàng của ngài sắp tròn sáu tháng vào ngày 8 tháng 11, dưới đây là tóm tắt những gì chúng ta đã biết về vị giáo hoàng người Mỹ đầu tiên, phong cách, bản chất của ngài và hướng đi mà ngài có thể đưa Giáo Hội Công Giáo đến.

Tiếp nối Đức Phanxicô về các vấn đề công bằng xã hội quan trọng

Đức Lêô đã biểu lộ sự đồng hành hoàn hảo với Đức Phanxicô khi ngài công bố văn kiện giáo huấn quan trọng đầu tiên vào tháng trước, về “lựa chọn ưu tiên cho người nghèo” không thể thương lượng của Giáo hội. Đức Phanxicô đã bắt đầu viết văn kiện này trước khi ngài qua đời; Đức Lêô đã tiếp quản và biến nó thành của riêng mình.

Trong đó, Đức Lêô chỉ trích cách người giàu sống trong “bong bóng tiện nghi và xa hoa” trong khi người nghèo phải chịu đựng những đau khổ bên lề. Ngài kêu gọi một cam kết mới nhằm khắc phục những nguyên nhân mang tính cấu trúc của nghèo đói.

Đức Leo cũng đã ủng di sản sinh thái của Đức Phanxicô, chủ trì Thánh lễ đầu tiên với lời cầu nguyện mới "cho việc chăm sóc tạo thế". Ngài đã bật đèn xanh cho kế hoạch đầy tham vọng của Đức Phanxicô nhằm biến một khu đất thuộc sở hữu của Vatican ở phía bắc Rome thành một trang trại năng lượng mặt trời khổng lồ, có thể biến Thành phố Vatican trở thành quốc gia trung hòa carbon đầu tiên trên thế giới.

Có lẽ không nơi nào Đức Leo giống Đức Phanxicô hơn vào ngày 23 tháng 10, khi ngài gặp gỡ tại Vatican với các nhóm thổ dân và đại diện của các phong trào bình dân được vị tu sĩ Dòng Tên người Argentina ủng hộ.

Đức Phanxicô đã dành ưu tiên cho những người ở bên lề xã hội, và kêu gọi Giáo hội đồng hành cùng họ khi họ đòi hỏi những nhu cầu cơ bản của con người về "tierra, techo, trabajo" - đất đai, nhà ở và việc làm.

Đức Leo đã lặp lại câu nghe như thần chú của Đức Phanxicô trong buổi tiếp kiến và thêm vào đó những nét riêng của ngài khi lưu ý rằng vị mà ngài trùng tên với, tức Đức Giáo Hoàng Leo XIII, đã nêu vấn đề quyền của người lao động vào buổi bình minh của Cách mạng Kỹ nghệ.

Đức Leo nói: “Nhắc lại lời của Đức Phanxicô, hôm nay tôi xin nói: Đất đai, nhà ở và việc làm là những quyền lợi thánh thiêng. Việc đấu tranh cho những quyền này là điều đáng giá, và tôi muốn các bạn nghe tôi nói, ‘Tôi ở đây, tôi ở bên các bạn!’”.

Đức Hồng Y Michael Czerny, cố vấn cấp cao của cả hai vị Giáo hoàng, cho biết Đức Leo hoàn toàn kế thừa Đức Phanxicô, thực hiện các tiến trình mà Đức Phanxicô đã khởi xướng.

Đức Czerny nói trong một cuộc phỏng vấn: “Sự chuyển giao từ Đức Giáo Hoàng này sang Đức Giáo Hoàng khác không hẳn là sự chuyển giao về chính sách”. Mặc dù sự thay đổi chính phủ từ đảng này sang đảng khác có thể báo hiệu một sự thay đổi, nhưng “sẽ là một sai lầm nếu tìm kiếm điều đó ở đây”.

Ngài nói: “Những khác biệt về phong cách nằm ở con người, chứ không phải ở giáo huấn”.

Tuần trăng mật của Đức Leo với những người bảo thủ tiếp tục

Về phong cách, giờ đây rõ ràng là Đức Leo rất thích làm giáo hoàng theo kiểu truyền thống, mặc áo choàng mozzetta đỏ và khăn choàng thêu cho hầu hết các dịp, trừ những dịp tầm thường nhất.

Ngài tuân thủ theo đúng văn bản đã soạn sẵn, thể hiện tính kỷ luật trong việc tuân thủ nghi lễ và không tùy tiện nói những câu đùa cợt như Đức Phanxicô đôi khi vẫn làm.

Điều đó đã khiến ngài được nhiều người Công Giáo bảo thủ yêu mến. Đức Leo đã bị thu hút bởi tính gần gũi, thân mật của Đức Phanxicô. Mặc dù Đức Leo lặp lại nhiều điểm rao giảng về công lý xã hội theo Tin mừng của Đức Phanxicô, nhưng phong cách và cử chỉ của ngài nhìn chung đã chinh phục được họ cho đến nay.

Patrick Reilly, người sáng lập và lãnh đạo Hội bảo thủ Đức Hồng Y Newman chuyên lo xếp hạng các trường đại học Công Giáo tại Hoa Kỳ theo việc duy trì học thuyết truyền thống, cho biết: "Điều tôi nghe thấy và cảm nhận được là niềm vui thực sự trước sự trưởng thành, tính kỷ luật và truyền thống mà ngài mang lại cho triều giáo hoàng".

Thánh lễ La-tinh trở lại Đền thờ Thánh Phêrô

Nhiều người ghi công Đức Giáo Hoàng Leo vì đã cho phép cử hành Thánh lễ La-tinh truyền thống tại bàn thờ phía sau của Vương cung thánh đường Thánh Phêrô, do không ai khác ngoài Đức Hồng Y Raymond Burke, người đứng đầu của phong trào Công Giáo cánh hữu Hoa Kỳ, cử hành.

Năm 2021, Đức Phanxicô đã không tán thành việc phổ biến phụng vụ cổ xưa, cho rằng nó đã trở thành nguồn gốc gây chia rẽ trong các giáo phận. Chính sách này của ngài đã làm bùng lên làn sóng phản đối Đức Phanxicô của những người bảo thủ và duy truyền thống, dẫn đến một bế tắc mới trong các cuộc chiến phụng vụ lâu đời.

Nhưng Đức Giáo Hoàng Leo đã bày tỏ mong muốn đối thoại với những người duy truyền thống, cho thấy một sự hòa hoãn là có thể.

Christina Tignot, người đã tham dự buổi Thánh lễ La-tinh trong chuyến hành hương thường niên của những người duy truyền thống, cho biết: “Chúng tôi yêu mến Đức Giáo Hoàng, chúng tôi cầu nguyện cho ngài”. Đi cùng bà là chồng và con gái đang học tại nhà, người đã cùng mẹ đội khăn voan ren trên đầu.

Sẵn sàng vạch ra một con đường mới

Mặc dù luôn sát cánh cùng Đức Phanxicô, Đức Leo đã vạch ra con đường riêng của ngài và thậm chí còn sửa sai Đức Phanxicô khi cần thiết.

Trong một trường hợp đảo ngược, Đức Leo đã bãi bỏ luật năm 2022 do Đức Phanxicô ban hành, vốn tập trung quyền lực tài chính vào ngân hàng Vatican. Đức Leo đã ban hành luật riêng cho phép ủy ban đầu tư của Tòa thánh sử dụng các ngân hàng khác, bên ngoài Vatican, nếu điều đó hợp lý hơn về mặt tài chính.

Đức Leo cũng đã gặp gỡ một nhóm các nhà hoạt động sống sót sau vụ lạm dụng tình dục của giáo sĩ, những người này cho biết ngài hứa sẽ tham gia đối thoại khi họ thúc đẩy Vatican áp dụng chính sách không khoan nhượng đối với việc lạm dụng trên toàn thế giới. Đức Phanxicô đã thường xuyên gặp gỡ từng cá nhân sống sót sau vụ lạm dụng, nhưng vẫn giữ khoảng cách với các nhóm vận động và hoạt động.

Một thói quen mới gợi lên một bình luận về vấn đề phá thai

Ở mốc sáu tháng này, thói quen bản thân của Đức Giáo Hoàng Leo cũng cho thấy sự khác biệt so với thói quen của Đức Phanxicô, một người nghiện công việc và thích ở nhà.

Đức Giáo Hoàng Leo đã dành các buổi chiều thứ Hai và thứ Ba tại dinh thự của Giáo Hoàng ở Castel Gandolfo, nơi ngài có thể nghỉ ngơi và chơi tennis trong sân của dinh thự. (Ngài chơi với thư ký của mình).

Trước sự thích thú của giới truyền thông, Đức Leo đã đồng ý trả lời một số câu hỏi vào mỗi tối thứ Ba khi rời khỏi một nhóm phóng viên tụ tập bên ngoài, đưa tin về đủ mọi thứ, từ lệnh ngừng bắn ở Gaza đến các cuộc đột kích thực thi luật nhập cư ở Chicago, quê hương của ngài.

Những phản ứng ban đầu rụt rè của ngài đã được chú ý. Chúng dẫn đến một tiểu phẩm truyền hình châm biếm sâu cay của nhà châm biếm chính trị người Ý Maurizio Crozza, người cho rằng cái tên "Leo" có lẽ không phù hợp với một vị giáo hoàng dường như sợ cái bóng của chính mình.

Nhưng theo thời gian, Đức Leo dường như đang dần dần thích nghi. Ngài đã gây ra một sự lo lắng ngắn ngủi nhưng dường như tạm thời trong giới bảo thủ khi, trong một buổi hỏi đáp gần đây vào tối thứ Ba, ngài đã tham gia cuộc tranh luận về phá thai ở Hoa Kỳ bằng cách thách thức những người phản đối phá thai về ý nghĩa thực sự của việc ủng hộ sự sống.

Họ đang chuẩn bị chụp hình trang trọng trong thư viện của Đức Leo sau buổi tiếp kiến chính thức cấp nhà nước. Câu hỏi của Rania đã được micro của camera Vatican ghi lại, cũng như câu trả lời của Đức Leo.

“À, chúng tôi sắp sửa đi,” Đức Leo nói một cách thản nhiên, mỉm cười trước ống kính máy ảnh.

 

1. Nga có thể tấn công NATO ‘sớm nhất là ngay ngày mai’: Tướng cao cấp

Một quan chức quân sự cao cấp của Đức phụ trách kế hoạch quốc phòng đã cảnh báo rằng Nga có thể phát động một cuộc tấn công hạn chế vào NATO “sớm nhất là vào ngày mai” nếu muốn, và một cuộc tấn công lớn hơn nhiều vào năm 2029 khi Mạc Tư Khoa tái vũ trang mạnh mẽ trong bối cảnh cuộc chiến đang diễn ra ở Ukraine.

Căng thẳng Nga-NATO đã gia tăng mạnh mẽ trong suốt quá trình Nga xâm lược Ukraine, và nguy cơ xảy ra một cuộc đụng độ trực tiếp thảm khốc giữa hai bên sở hữu vũ khí hạt nhân đang gia tăng. Theo Điều 5 của NATO, một cuộc tấn công vào một bên được coi là một cuộc tấn công vào tất cả, vì vậy một cuộc tấn công của Nga sẽ kéo toàn bộ liên minh - bao gồm cả Mỹ - vào một cuộc chiến.

Trong khi Nga tuyên bố không tìm cách tấn công NATO, các đồng minh phương Tây cáo buộc Điện Cẩm Linh đang tiến hành một cuộc chiến tranh hỗn hợp chống lại họ thông qua các cuộc xâm nhập không phận, phá hoại, tấn công mạng, v.v. Và mối đe dọa từ việc Nga tái vũ trang đang thúc đẩy các đồng minh NATO khẩn trương tăng cường sản xuất quân sự quy mô lớn.

Trung tướng Alexander Sollfrank, nhà lãnh đạo bộ chỉ huy tác chiến chung của đồng minh NATO này, nói với Reuters rằng: “Nếu nhìn vào năng lực và sức mạnh chiến đấu hiện tại của Nga, Nga có thể tiến hành một cuộc tấn công quy mô nhỏ vào lãnh thổ NATO ngay từ ngày mai”.

“Nhỏ, nhanh, giới hạn theo khu vực, không có gì lớn lao—Nga quá bận rộn với Ukraine để làm điều đó.”

Mặc dù Sollfrank không nói rằng Nga đang lên kế hoạch cho một cuộc tấn công như vậy, nhưng ông cảnh báo rằng sức mạnh quân sự, thành tích và khả năng lãnh đạo của Mạc Tư Khoa “khiến tôi kết luận rằng một cuộc tấn công của Nga là hoàn toàn có thể xảy ra”. Ông cho biết những nỗ lực răn đe của NATO sẽ phần lớn quyết định liệu Điện Cẩm Linh có thực hiện động thái như vậy hay không.

[Newsweek: Russia Can Attack NATO ‘as Early as Tomorrow’: Top General]

2. Rutte cho biết NATO đã đảo ngược lợi thế của Nga trong sản xuất đạn dược

Tổng thư ký NATO Mark Rutte phát biểu tại Bucharest vào ngày 6 tháng 11 rằng NATO hiện đã vượt qua Nga về sản lượng đạn dược sau một thời gian Mạc Tư Khoa vượt xa sản lượng của toàn bộ liên minh.

“Cho đến gần đây, Nga vẫn sản xuất nhiều đạn dược hơn tất cả các đồng minh NATO cộng lại. Nhưng giờ thì không còn nữa”, Rutte phát biểu tại Diễn đàn Công nghiệp NATO ở thủ đô Rumani.

Ông ghi nhận sự chuyển dịch này nhờ vào việc mở rộng năng lực sản xuất quốc phòng trên toàn liên minh. “Trên toàn liên minh, chúng tôi hiện đang mở hàng chục dây chuyền sản xuất mới và mở rộng các dây chuyền hiện có. Chúng tôi đang sản xuất nhiều hơn so với những gì đã làm trong nhiều thập niên qua”, ông nói, đồng thời kêu gọi các ngành công nghiệp quốc phòng “tăng cường cung ứng, mở rộng các dây chuyền sản xuất hiện có và mở thêm các dây chuyền mới”.

Bình luận của Rutte được đưa ra trong bối cảnh các nước Âu Châu đang nỗ lực mở rộng ngành công nghiệp quốc phòng để tăng cường an ninh của chính họ và khả năng phòng thủ của Ukraine trước sự xâm lược của Nga.

Rutte nhấn mạnh rằng “đơn giản là không có quốc phòng mạnh nếu không có ngành công nghiệp quốc phòng mạnh”, đồng thời cho biết thêm rằng các nhà lãnh đạo NATO đã đồng ý tăng chi tiêu quốc phòng lên 5% GDP vào năm 2035 và đẩy nhanh việc mua sắm các hệ thống quan trọng như máy bay điều khiển từ xa, đạn dược và phòng không.

“Những mối đe dọa mà chúng ta đang phải đối mặt là có thật và lâu dài. Cuộc chiến vô cớ của Nga chống lại Ukraine là ví dụ rõ ràng nhất”, ông Rutte nói, đồng thời cảnh báo rằng “mối nguy hiểm do Nga gây ra sẽ không chấm dứt khi cuộc chiến này kết thúc”.

Ông cũng cho biết sự hợp tác quân sự ngày càng tăng của Nga với Trung Quốc, Iran và Bắc Hàn đặt ra một thách thức lâu dài: “Họ đang tăng cường hợp tác công nghiệp quốc phòng lên mức chưa từng có. Họ đang chuẩn bị cho một cuộc đối đầu lâu dài.”

Rutte kêu gọi các thành viên NATO và ngành công nghiệp quốc phòng của họ “vượt trội hơn, sản xuất nhiều hơn và thông minh hơn những kẻ tìm cách gây hại hoặc làm suy yếu chúng ta”. Phát biểu trong chuyến thăm Đức đầu năm nay, Rutte cho biết Âu Châu có khả năng sản xuất số lượng đạn pháo hàng năm nhiều gấp sáu lần so với hai năm trước, với sản lượng dự kiến đạt 2 triệu viên đạn vào cuối năm.

[Kyiv Independent: NATO has reversed Russia’s edge in ammunition production, Rutte says]

3. Bản sao máy bay điều khiển từ xa ‘Reaper’ của Nga gây sốc vì mang phong cách Mỹ

Trung tướng Kyrylo Budanov, nhà lãnh đạo cơ quan tình báo quân sự HUR của Ukraine cảnh báo rằng máy bay điều khiển từ xa Reaper nhái nặng 1 tấn của Nga được trang bị rất nhiều các thiết bị điện tử của Mỹ.

Hôm 5 tháng 11, cơ quan tình báo quân sự Ukraine, Tướng Budanov đã công bố thông tin chi tiết về “Orion” của Nga, một loại máy bay điều khiển từ xa cỡ lớn chủ yếu được sử dụng để giám sát vùng biển quốc tế, có thể mang theo tới 250 kg chất nổ.

Được Kronshtadt chế tạo, Orion gần như tương đương với máy bay điều khiển từ xa Reaper của Mỹ, với thiết kế bên ngoài và đường cong tương tự. Mặc dù các quan chức quân sự Nga liên tục quảng bá việc điều động Orion tại Syria, nhưng chiếc máy bay điều khiển từ xa này chỉ được sản xuất hàng loạt vào khoảng thời gian bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện của Nga.

Orion được coi là phương tiện điều khiển từ xa chủ lực của Nga cho đến khi vị trí đó bị Shaheds do Iran thiết kế vượt mặt, được Nga đưa vào sản xuất tại nhà máy Alabuga vào năm 2023.

HUR đã liệt kê 43 công ty Nga sản xuất nhiều loại thiết bị khác nhau cấu thành nên Orion, lưu ý trong một thông báo rằng “một phần ba trong số họ không bị bất kỳ quốc gia nào trong liên minh trừng phạt trừng phạt trừng phạt”.

Các bộ phận phức tạp hơn chủ yếu được sản xuất bởi các nhà sản xuất Nga, nhưng có một điều đáng lưu ý là vi mạch và bộ giải quyết cơ bản của chúng chủ yếu có nguồn gốc từ các nhà sản xuất phương Tây nói chung và các nhà sản xuất Hoa Kỳ nói riêng.

Các thiết bị điện tử từ Motorola, AMD, Texas Instruments, Analog Devices và Maxim đóng vai trò đặc biệt quan trọng trong sơ đồ bên trong của Orion.

Tình trạng này vẫn tiếp diễn bất chấp các lệnh trừng phạt nhằm ngăn chặn các thiết bị điện tử như vậy xâm nhập vào ngành công nghiệp quốc phòng của Nga.

Đây là một vấn đề đã làm đau đầu các nhà hoạch định chính sách Hoa Kỳ từ lâu. Một báo cáo của tiểu ban Thượng viện vào tháng 9 năm ngoái cho thấy trong khi xuất khẩu chất bán dẫn và vi mạch sang Nga sụt giảm sau cuộc xâm lược năm 2022, thì xuất khẩu sang Thổ Nhĩ Kỳ lại tăng gấp đôi.

Lượng xuất khẩu sang các nước láng giềng như Georgia tăng gấp 35 lần; sang Kazakhstan tăng gấp 1.000 lần — những con số được coi rộng rãi là bằng chứng cho thấy quốc gia thứ ba đã phá vỡ lệnh trừng phạt.

Đối với người Ukraine, giải pháp là tăng cường theo dõi từng đơn vị hàng hóa được bán.

“Hãy tuân thủ các hợp đồng”, thành viên quốc hội Ukraine Volodymyr Ariev nói với tờ Kyiv Independent.

“Yêu cầu các công ty phải đánh dấu hàng xuất khẩu bằng số hiệu duy nhất và cố gắng truy xuất nguồn gốc sản phẩm của mình.”

[Kyiv Independent: Under the hood, Russia’s 'Reaper' drone copy is shockingly American]

4. Các nhà báo điều tra cho biết ít nhất 24 người thân của Putin có việc làm liên quan đến nhà nước

Ít nhất 24 người thân của Putin đã nhận được công việc liên quan đến chính phủ, Proyekt, một dự án báo chí điều tra độc lập của Nga, đưa tin vào ngày 6 tháng 11.

Theo Proyekt, còn được gọi là Agentsvo, đây là kỷ lục về nạn gia đình trị kể từ khi đất nước này nằm dưới sự cai trị của triều đại Romanov cách đây một thế kỷ.

Proyekt cũng đưa tin rằng thế hệ thứ ba của gia đình Putin - các cháu trai của ông - hiện đã tham gia vào hàng ngũ chính phủ sau chính tổng thống và thế hệ thứ hai (con và cháu trai của ông).

Những người thân của Putin có công việc liên quan đến nhà nước bao gồm gia đình của vợ cũ Putin, Lyudmila Putina, và ba người tình được tường trình của ông — Alina Kabayeva, Svetlana Krivonogikh và Alisa Kharcheva. Hai con gái của Putin là Maria Vorontsova và Katerina Tikhonova cũng nhận được việc làm liên quan đến nhà nước.

Người thân của Putin nắm giữ các chức vụ như bộ trưởng và thứ trưởng, cũng như công việc tại công ty khí đốt nhà nước Gazprom, công ty thủy điện nhà nước Rusgidro, cơ quan tuyên truyền nhà nước Dialog, ngân hàng Sberbank do nhà nước kiểm soát và Hỏa xa Nga do nhà nước sở hữu.

[Kyiv Independent: At least 24 relatives of Putin get state-linked jobs, investigative journalists say]

5. Mối quan hệ thân thiết của Orban với Tổng thống Trump có thể giúp ích cho việc lách các lệnh trừng phạt dầu mỏ

Tổng thống Trump coi Thủ tướng Hung Gia Lợi Viktor Orban như một người bạn tâm giao, một hình mẫu cho những cải cách toàn diện trong nhiệm kỳ thứ hai của chính ông. Đó chính xác là lý do tại sao người dân Âu Châu đang lo lắng trước cuộc gặp trực tiếp đầu tiên giữa tổng thống và Orban tại Tòa Bạch Ốc, vài tuần sau khi Mỹ chính thức áp đặt lệnh trừng phạt đối với hai công ty dầu mỏ của Nga.

Orban sẽ đến Tòa Bạch Ốc vào thứ Sáu, tập trung hoàn toàn vào việc xin miễn trừ các lệnh trừng phạt. Những người trong và ngoài chính quyền đều không loại trừ khả năng Tổng thống Trump có thể chấp thuận, chỉ ra mối quan hệ gần gũi của Hung Gia Lợi với cả Nga và Tổng thống Trump là những yếu tố có lợi cho Orban.

Việc Hung Gia Lợi được miễn trừ sẽ đồng nghĩa với việc xóa bỏ hoàn toàn chế độ trừng phạt của Tổng thống Trump đối với Nga, chưa kể đến việc ông chỉ trích các quốc gia Âu Châu vẫn mua dầu của Nga. Đây cũng sẽ là một bước thụt lùi mang tính biểu tượng đối với các nhà lãnh đạo Ukraine và Âu Châu, những người đã dành nhiều tháng trời để thống nhất tiếng nói nhằm thúc giục tổng thống tăng cường áp lực lên Mạc Tư Khoa.

“Chúng tôi khá quen với những nỗ lực phá hoại sự thống nhất của Âu Châu, và chúng tôi biết [Tổng thống Trump] thích đàm phán trực tiếp với các nhà lãnh đạo”, một quan chức Liên Hiệp Âu Châu giấu tên dự đoán vì họ không được phép phát biểu công khai. Nếu Tổng thống Trump chấp thuận miễn trừ, “đó có thể chỉ là một bước lùi mang tính biểu tượng, xét về thông điệp mà nó gửi đến Putin và phần còn lại của thế giới về sự thiếu quyết tâm trừng phạt Nga. Trên thực tế, điều này sẽ khó đạt được hơn.”

Sau nhiều tháng đe dọa, tháng trước, Tổng thống Trump cuối cùng đã áp đặt thêm lệnh trừng phạt lên hai công ty dầu mỏ Nga khi Điện Cẩm Linh tuyên bố rõ ràng rằng họ vẫn chưa sẵn sàng đàm phán chấm dứt chiến tranh ở Ukraine. Tổng thống, người từng chỉ trích các nước Âu Châu vì tiếp tục nhập khẩu dầu khí của Nga, hy vọng rằng áp lực kinh tế gia tăng cuối cùng sẽ buộc Mạc Tư Khoa phải tham gia đàm phán hòa bình.

Orban gọi các lệnh trừng phạt của Tổng thống Trump đối với Nga là một “sai lầm”, lập luận rằng nước này chưa sẵn sàng đột ngột chấm dứt sự phụ thuộc vào dầu mỏ của Mạc Tư Khoa do hoàn cảnh kinh tế. “Hung Gia Lợi phụ thuộc rất nhiều vào dầu khí của Nga”, ông nói hồi tháng trước. “Và nếu không có họ, giá năng lượng sẽ tăng vọt, gây ra tình trạng thiếu hụt nguồn cung của chúng tôi.”

Tổng thống Trump có thể sẽ có xu hướng cấp một khoản miễn trừ cho Orban, xét đến mối quan hệ thân thiết của ông với nhà lãnh đạo theo chủ nghĩa dân túy đã nắm quyền kiểm soát nhiều cơ quan nhà nước và thử thách khả năng phục hồi của nền dân chủ Hung Gia Lợi.

Những người trong và gần gũi với chính quyền Tổng thống Trump cũng chỉ ra rằng Hung Gia Lợi sẵn sàng hợp tác với Nga - khiến nước này trở thành một kẻ bị ruồng bỏ trong NATO và Liên minh Âu Châu - và mối quan tâm của nước này trong việc bảo vệ “các giá trị phương Tây” là những yếu tố có lợi cho Orban. Các quan chức chính quyền, bao gồm Thứ trưởng Ngoại giao Christopher Landau, đã bày tỏ sự cảm kích đối với việc Hung Gia Lợi ủng hộ các chính sách của Tổng thống Trump và những nỗ lực của Orban trong việc làm trung gian hòa giải giữa Ukraine và Nga. Các nhà lãnh đạo Hung Gia Lợi đã ủng hộ Tổng thống Trump một cách rõ ràng, và các cựu quan chức của Tổng thống Trump đã nói rõ rằng Hung Gia Lợi sẽ được đền đáp cho sự ủng hộ lâu dài của họ, với một phần thưởng là hội nghị thượng đỉnh hòa bình tiềm năng giữa Tổng thống Trump và Putin tại Budapest.

Andrew Peek, cựu giám đốc cao cấp phụ trách các vấn đề Âu Châu và Nga tại Hội đồng An ninh Quốc gia của Tổng thống Trump, cho biết: “Việc tổ chức một hội nghị thượng đỉnh tại Budapest, một sự kiện uy tín đối với người Hung Gia Lợi và đưa họ vào vai trò là những người gìn giữ hòa bình, sẽ mang lại lợi ích cho họ và do đó lý tưởng là khuyến khích các quốc gia khác trong Âu Châu theo sát hơn với đường lối của chính quyền”.

Cụ thể, Hung Gia Lợi nổi bật hơn các nước Âu Châu khác vì có lập trường cứng rắn về vấn đề nhập cư.

Mối quan hệ giữa Tổng thống Trump và Orban vẫn thân thiết trong suốt những năm Tổng thống Trump dấn thân vào chính trường. “Khi tổng thống mãn nhiệm, người Hung Gia Lợi và Orban đã nói về một số bất công mà ông ấy phải đối mặt”, điều này “gây tiếng vang lớn với những người trong Tòa Bạch Ốc”, Peek nói.

Ngay khi trở lại nắm quyền, Tổng thống Trump đã nhanh chóng và dữ dội tấn công bộ máy hành chính liên bang và thực hiện những động thái táo bạo nhằm mở rộng tầm ảnh hưởng của chính phủ vào xã hội dân sự thông qua các chiến dịch gây áp lực lên truyền thông, trường đại học và khu vực tư nhân. Hành động của ông ta phản ánh những gì Orban đã làm ở đất nước ông hơn một thập niên trước.

Tuy nhiên, Orban mới chỉ thực hiện chuyến thăm Tòa Bạch Ốc đầu tiên sau khoảng 10 tháng kể từ khi tổng thống nhậm chức - sau khi một số nhà lãnh đạo Âu Châu khác đã đến đó nhiều lần.

“Sự đồng điệu về ý thức hệ này không thực sự có lợi cho người Hung Gia Lợi. Họ chẳng được lợi gì nhiều từ Tòa Bạch Ốc này,” Jeremy Shapiro, giám đốc nghiên cứu tại Hội đồng Quan hệ Đối ngoại Âu Châu tại Washington, cho biết. “Có một nghịch lý ở đây, đúng là họ cùng chia sẻ một ý thức hệ, nhưng ý thức hệ đó lại là lòng ích kỷ dân tộc, nên ngay cả khi bạn đồng quan điểm, ý thức hệ đó vẫn nói rằng bạn phải tự lo liệu.”

Một quan chức Tòa Bạch Ốc giấu tên để xem trước cuộc họp cho biết có thể sẽ có một số “thành quả” được công bố trong cuộc họp - các thỏa thuận về mở rộng thương mại, quan hệ đối tác quốc phòng hoặc có thể là các nỗ lực về văn hóa xã hội.

Mặc dù việc miễn trừ Hung Gia Lợi khỏi các lệnh trừng phạt mới đối với dầu mỏ của Nga sẽ cực kỳ phức tạp trên thực tế, đòi hỏi phải có hướng dẫn mới từ Bộ Tài chính và sự sẵn lòng chấp nhận của các tổ chức tài chính ở Âu Châu, Tổng thống Trump vẫn có thể tuyên bố thay đổi chính sách mà không cần báo trước khi ông và Orban ngồi đối diện nhau bên lò sưởi Phòng Bầu dục.

Tình cảm của chính quyền dành cho Hung Gia Lợi đã được thể hiện ở cao cấp nhất của Bộ Ngoại giao. Phát biểu tại một sự kiện của Đại sứ quán Hung Gia Lợi tháng trước, Landau đã khen ngợi Hung Gia Lợi vì vẫn duy trì “mối quan hệ” với Nga bất chấp “lịch sử” chống cộng sản dưới thời Liên Xô.

Thế giới MAGA bên ngoài Cánh Tây cũng ca ngợi Hung Gia Lợi như một hình mẫu cho tương lai của chủ nghĩa bảo thủ. Chủ tịch Quỹ Di sản Kevin Roberts đã phát biểu trong một cuộc phỏng vấn năm 2022 rằng “Hung Gia Lợi hiện đại không chỉ là hình mẫu cho nghệ thuật quản lý nhà nước bảo thủ, mà còn là hình mẫu”, trong khi những nhân vật truyền thông như Tucker Carlson đã đến Budapest để cổ vũ cho trọng tâm của chính phủ trong việc duy trì Hung Gia Lợi là một quốc gia “Kitô Giáo” bằng cách ngăn chặn người nhập cư và ban hành các chính sách ủng hộ sinh đẻ.

Orban không chào đón Ukraine nồng nhiệt như các nước Âu Châu khác. Ông đã thẳng thắn phủ quyết mọi triển vọng gia nhập Liên Hiệp Âu Châu của Ukraine - một dự án cần sự đồng thuận đồng ý của tất cả các quốc gia thành viên Liên Hiệp Âu Châu. Ông nói rằng Ukraine nên có “quan hệ đối tác chiến lược” với Liên Hiệp Âu Châu, nhưng không phải là thành viên.

Landau cũng nói về sự liên kết giữa các “giá trị” của Hung Gia Lợi với Hoa Kỳ và vai trò của điều này trong mối quan hệ của họ.

Landau phát biểu tại sự kiện của đại sứ quán kỷ niệm ngày quốc khánh Hung Gia Lợi: “Tôi chỉ muốn cảm ơn Hung Gia Lợi một lần nữa vì đã quản lý chặt chẽ các giá trị phương Tây trong di sản Âu Châu của chúng tôi vào thời điểm mà điều đó đang bị tấn công, thẳng thắn mà nói là... bởi các thế lực bên trong Âu Châu, chưa kể đến các nguồn bên ngoài Âu Châu”.

[Politico: Orban’s chummy relationship with Trump could help his oil sanctions pitch]

6. Video cho thấy Tổng thống Mexico Sheinbaum bị xàm sở ngay trên phố

Tổng thống Mexico Claudia Sheinbaum đang đệ đơn kiện một người đàn ông bị camera ghi lại cảnh chạm vào và cố gắng hôn bà trong lần xuất hiện trước công chúng vào thứ Ba.

Đoạn phim được quay gần Cung điện Quốc gia ở Thành phố Mexico cho thấy một người đàn ông tiến lại gần bà Sheinbaum khi bà đang phát biểu trước đám đông, vòng tay ôm lấy nhà lãnh đạo Mexico. Trong video, người đàn ông tiến đến ôm và hôn cổ bà Sheinbaum.

Sheinbaum nhanh chóng tránh ra và giật mình thấy rõ khi người đàn ông cố gắng vòng tay ôm bà. Thị trưởng Thành phố Mexico, Clara Brugada, cho biết người đàn ông đã bị chính quyền bắt giữ.

Trong một cuộc họp báo, bà Sheinbaum cho biết bà không nhận ra ngay chuyện gì đang xảy ra, và một thành viên trong đội an ninh của bà đã đưa người đàn ông đi. Tổng thống cho biết người đàn ông này dường như say rượu và đã quấy rối những phụ nữ khác trong cùng khu vực.

“Chỉ sau khi xem video, tôi mới hiểu chuyện gì thực sự đã xảy ra,” bà nói hôm thứ Tư. “Nhưng tôi quyết định nộp đơn khiếu nại vì đây là điều tôi đã trải qua với tư cách là một người phụ nữ, và đó cũng là điều phụ nữ ở đất nước này phải trải qua.”

“Nếu tôi không khiếu nại, dù đây là một tội ác, thì phụ nữ Mexico sẽ ra sao?”, Sheinbaum nói thêm. “Nếu họ làm điều này với tổng thống, thì điều gì sẽ xảy ra với tất cả phụ nữ trẻ ở đất nước chúng ta?”

“Tổng thống: ngài không đơn độc”, Brugada nói trong một tuyên bố đăng trên mạng xã hội.

'Không có người phụ nữ nào miễn nhiễm'

Theo dữ liệu do Viện Thống kê và Địa lý Quốc gia Mexico công bố năm ngoái, cứ chín tội phạm tình dục nhắm vào phụ nữ thì có một tội phạm tình dục nhắm vào nam giới ở Mexico. Các chuyên gia cho biết các vụ án giết phụ nữ hoặc trẻ em gái được ghi nhận, tức là giết phụ nữ hoặc trẻ em gái vì giới tính của họ, đã tăng đáng kể trong những năm gần đây. Phần lớn các tội phạm liên quan đến tình dục không được báo cáo với chính quyền hoặc không được điều tra.

Trong một báo cáo chỉ trích gay gắt được công bố vào năm 2021, Tổ chức Ân xá Quốc tế cho biết Mexico “tiếp tục không hoàn thành nghĩa vụ điều tra và do đó, không thực hiện nghĩa vụ bảo đảm quyền sống và toàn vẹn cá nhân của các nạn nhân cũng như ngăn chặn bạo lực đối với phụ nữ”. Tổ chức nhân quyền này cũng cho biết Mexico không bảo vệ hoặc cung cấp công lý đầy đủ cho những người thân yêu của các nạn nhân nữ.

“Thật không may, không có phụ nữ nào miễn nhiễm với quấy rối tình dục ở đất nước chúng tôi, đó là lý do tại sao chúng tôi nỗ lực hàng ngày để chống lại vấn nạn này”, Bộ Phụ nữ của chính phủ, được thành lập bởi bà Sheinbaum năm ngoái, cho biết trong một tuyên bố hôm thứ Ba. “Sự gần gũi của Tổng thống với người dân Mexico không thể bị hiểu là cơ hội xâm phạm không gian riêng tư của bà ấy hoặc có bất kỳ hành vi tiếp xúc thân thể nào mà không có sự đồng ý của bà ấy.”

Tổng thống cũng cho biết bà không có kế hoạch thay đổi phong cách chào hỏi công chúng. “Chúng ta phải gần gũi với người dân”, bà Sheinbaum nói.

[Newsweek: Video Shows Mexican President Sheinbaum Sexually Harassed in Street]

7. Rumani kêu gọi Hoa Kỳ ‘hủy bỏ’ việc rút quân

Thứ trưởng quốc phòng Rumani nói với tờ POLITICO rằng Washington nên hủy bỏ kế hoạch rút hàng trăm quân khỏi Rumani, lập luận rằng quyết định này có thể thúc đẩy tuyên truyền của Nga về sự chia rẽ trong NATO.

Bộ trưởng Quốc phòng Rumani Sorin Moldovan cho biết: “Tôi tin rằng quyết định này có thể bị lật ngược… và nó nên bị lật ngược”.

Tuần trước, Ngũ Giác Đài cho biết họ sẽ tái điều động một lữ đoàn bộ binh gồm khoảng 800 quân từ Rumani trở về Kentucky, khi quân đội Hoa Kỳ định hướng lại trọng tâm vào các ưu tiên trong nước như bảo vệ biên giới và khu vực Ấn Độ Dương - Thái Bình Dương.

Moldovan cho biết: “Tôi hiểu kế hoạch của chính quyền hiện tại - rằng họ muốn xem xét lại [vị thế] của mình ở Âu Châu”.

Nhưng “đây không phải là dấu hiệu tốt trong mối quan hệ song phương của chúng ta”, ông nói và nói thêm: “Chúng ta cần có cuộc đối thoại song phương mạnh mẽ hơn với Hoa Kỳ để chính quyền hiện tại hiểu rằng mối đe dọa nằm ở sườn phía đông”.

Bộ Quốc phòng Hoa Kỳ không trả lời yêu cầu bình luận của POLITICO.

Việc rút quân diễn ra vào thời điểm nhạy cảm đối với NATO, khi tổ chức này đang nỗ lực giải quyết những lỗ hổng trong hệ thống phòng không và đang phải đối phó với các vụ xâm phạm không phận ngày càng gia tăng từ Nga - bao gồm cả ở Rumani.

Về mặt công khai, các quan chức Âu Châu và NATO đã hạ thấp tầm quan trọng của việc rút quân, ngay cả khi các nhà lập pháp Hoa Kỳ lên án động thái này.

Hôm thứ Tư, Tổng thư ký NATO Mark Rutte và Tổng thống Rumani Nicușor Dan cho biết quyết định của Hoa Kỳ sẽ không tạo ra lỗ hổng trong hệ thống phòng thủ của Rumani. Các đồng minh khác như Anh và Na Uy cũng bác bỏ những ý kiến cho rằng động thái này cho thấy Washington không còn cam kết với NATO.

“Nếu xét trên phương diện hoạt động, chẳng có gì thay đổi kể từ khi rút quân,” Moldova đồng tình. “Nhưng… biểu tượng chính trị hiện tại hơi kỳ lạ,” ông nói thêm, lập luận rằng nó có nguy cơ tiếp tay cho “tuyên truyền” của Nga về sự thiếu thống nhất trong NATO.

Trong khi Washington tìm cách xoay trục sang Á Châu, ông lập luận rằng họ phải tính đến mức độ toàn cầu hóa của cuộc chiến tranh tổng lực của Mạc Tư Khoa ở Ukraine. Nga ngày càng được hưởng lợi từ sự hỗ trợ từ Trung Quốc, Iran và Bắc Hàn trong nỗ lực chiến tranh của mình.

“Chúng ta không chỉ nói về Nga… hãy nhớ rằng Bắc Hàn đã gửi quân sang Ukraine… Iran cũng đã hỗ trợ Nga về năng lực của mình,” ông nói. “Chúng ta cần nhìn nhận vấn đề một cách toàn diện.”

“An ninh của chúng tôi cũng được xây dựng dựa trên sự tin tưởng vào các đồng minh, và chúng tôi rất trông cậy vào sự hỗ trợ của Hoa Kỳ ở sườn phía đông”, Moldovan nói thêm. “NATO chỉ mạnh hơn khi tất cả các đồng minh đều có mặt ở đó.”

[Politico: Romania calls on US to ‘overturn’ troop drawdown]

8. Phó Thủ tướng Ukraine về việc gia nhập Liên Hiệp Âu Châu vào năm 2028, khoản vay tài sản của Nga

Tập hợp các nhà báo tại một không gian làm việc chung đẹp như tranh vẽ ở trung tâm thành phố Kyiv, Phó Thủ tướng Taras Kachka đã nói về hai vấn đề - việc Ukraine gia nhập Liên Hiệp Âu Châu bị Hung Gia Lợi cản trở và số tài sản bị đóng băng của Nga mà Kyiv hy vọng sẽ bù đắp được khoản thâm hụt ngân sách khổng lồ của mình.

Kết quả ở cả hai trường hợp vẫn chưa rõ ràng.

Kachka, nhà lãnh đạo bộ phận hội nhập Euro-Atlantic của Ukraine, cho biết: “Tôi hoàn toàn tin tưởng rằng sẽ không có lỗ hổng nào trong ngân sách 2026-2027”, ám chỉ đến các vấn đề tài chính vĩ mô mà Ukraine hiện đang phải đối mặt.

Khoảng 40% trong tổng ngân sách khoảng 98 tỷ đô la của Ukraine được chi trả bằng hỗ trợ nước ngoài. Tính đến năm 2026, Kyiv vẫn thiếu khoảng 19 tỷ đô la từ nguồn tài trợ của đối tác để duy trì tình hình tài chính của đất nước.

Kyiv đang trông cậy vào “khoản vay bồi thường”, một khoản vay trị giá 140 tỷ euro (khoảng 160 tỷ đô la) dành cho Ukraine được tài trợ bằng số dư tiền mặt liên quan đến tài sản có chủ quyền của Nga, phần lớn do công ty Euroclear có trụ sở tại Bỉ nắm giữ, để trang trải nhu cầu của mình trong những năm tới.

Chính phủ Bỉ đã yêu cầu các thành viên Liên Hiệp Âu Châu khác chia sẻ mọi rủi ro tiềm ẩn liên quan đến khoản vay bồi thường cho Ukraine được tài trợ bằng tài sản bị đóng băng của Nga, nhưng vẫn chưa có quyết định nào được đưa ra.

Kyiv có kế hoạch kéo dài tình hình tài chính vào năm 2026 khi Brussels trì hoãn

Bỉ và một số quốc gia thành viên khác vẫn còn do dự trong việc thông qua kế hoạch này.

“Có hai kịch bản”, Kachka nói. Hoặc là sẽ có một thỏa thuận về vấn đề này tại cuộc họp của Hội đồng Liên Hiệp Âu Châu dự kiến diễn ra vào ngày 19 tháng 12, hoặc các quốc gia thành viên sẽ được trình bày một vài phương án để lựa chọn.

Yuriy Butsa, ủy viên chính phủ Ukraine phụ trách quản lý nợ công, phát biểu với tờ Kyiv Independent vào đầu ngày 4 tháng 11 rằng: “Chúng tôi coi khoản vay bồi thường là vấn đề thời gian chứ không phải vấn đề bản chất”.

“Chúng tôi tin rằng quá trình này sẽ được hoàn tất. Nếu chúng tôi có đủ tiền vào đầu quý 2 năm 2026, thì về mặt thanh khoản, chúng tôi hoàn toàn yên tâm”, ông nói.

Khi được hỏi điều gì sẽ xảy ra nếu không có thỏa thuận, phó thủ tướng cho biết các chương trình tài chính vĩ mô quốc tế hiện có, chẳng hạn như hỗ trợ tài chính song phương hoặc đa phương, sẽ được sử dụng để bảo đảm Kyiv có đủ tiền để duy trì hoạt động.

Trong một bài viết trước đó, một quan chức Ukraine giấu tên đã nói với tờ Kyiv Independent rằng các đối tác Âu Châu đã nói với họ rằng “đừng lo lắng hoặc can thiệp” và rằng họ sẽ “tìm ra giải pháp” liên quan đến vấn đề tài trợ trong vài năm tới.

Cuộc họp của Hội đồng Âu Châu mà Kachka đề cập có vẻ sẽ trở thành một cuộc họp quan trọng vì một vấn đề then chốt khác nữa — việc Ukraine gia nhập Liên Hiệp Âu Châu. Kyiv đang chờ đợi để bắt đầu các cuộc đàm phán chính thức để gia nhập liên minh, trong khi Thủ tướng Hung Gia Lợi Viktor Orban đang làm mọi cách để bảo đảm điều đó không xảy ra.

Người chiến thắng trong trò kéo co sẽ được quyết định tại hội nghị thượng đỉnh.

“Phương án đầu tiên thật tuyệt vời, Hung Gia Lợi đã bật đèn xanh, và chúng tôi mở các cụm (gia nhập)”, Kachka nói khi nói về những kỳ vọng. “Chúng tôi đề xuất vận chuyển dầu không phải của Nga; điều này không thành vấn đề”, ông nói thêm về những gì Ukraine có thể cung cấp.

Một lựa chọn khác là 26 quốc gia đồng ý nhắm mắt làm ngơ trước thực tế là các nhóm gia nhập không được mở theo thủ tục chuẩn, và “chúng tôi sẽ khởi động quá trình đàm phán như thể họ đã làm vậy”.

Ukraine sẽ mất khoảng hai đến ba năm để hoàn tất các cuộc đàm phán gia nhập.

“Việc kết thúc đàm phán gia nhập vào năm 2028 phụ thuộc vào việc Ủy ban (Âu Châu) xây dựng khung thể chế. Họ cho rằng điều này là thực tế. Vấn đề duy nhất là lập trường chính trị của Hung Gia Lợi”, Kachka nói.

Cho dù các cụm luật này - sáu nhóm luật và chuẩn mực mà một quốc gia cần phải thực hiện trước khi có thể gia nhập liên minh - có được mở hay không, Ukraine hy vọng quá trình thông qua các dự luật và quy định bắt buộc sẽ không bị chậm lại do vấn đề chính trị.

Khi được hỏi chương nào sẽ khó thực hiện nhất trên con đường gia nhập Liên Hiệp Âu Châu của Ukraine, Kachka chỉ ra ba chương - môi trường, giao thông, đặc biệt là cải cách hỏa xa và nông nghiệp.

Nhưng Phó Thủ tướng vẫn tự tin. Ông nói rằng mọi việc đều có thể thực hiện được nếu có ý chí chính trị, cả từ Kyiv và các quốc gia thành viên Liên Hiệp Âu Châu.

[Kyiv Independent: Ukraine's deputy PM on EU membership by 2028, Russian assets loan]

9. Báo cáo cho biết kế hoạch cải tạo bảo tàng Louvre của Macron gây ra ‘rủi ro tài chính đáng kể’

Một báo cáo mới từ tòa án kiểm toán hàng đầu của Pháp cho biết Bảo tàng Louvre phải chi tiêu cho an toàn và an ninh thay vì phô trương, làm dấy lên nghi ngờ về kế hoạch trị giá hàng tỷ euro của Tổng thống Pháp Emmanuel Macron nhằm xây dựng lối vào mới cho bảo tàng và dành riêng một phòng cho bức tranh “Mona Lisa” của Leonardo da Vinci.

Báo cáo được công bố hôm thứ năm đã được nhiều người mong đợi sau vụ trộm ngoạn mục vào tháng trước, trong đó số trang sức trị giá 88 triệu euro từng thuộc về hoàng gia và gia đình hoàng gia Pháp đã bị đánh cắp khỏi bảo tàng được tham quan nhiều nhất thế giới.

Vụ trộm đã phơi bày tình trạng xuống cấp của bảo tàng Louvre - vốn đã được đại diện nhân viên cảnh báo từ lâu - và khiến Bộ trưởng Văn hóa Pháp Rachida Dati phải công bố khoản đầu tư khẩn cấp 80 triệu euro vào thiết bị giám sát mới.

Mặc dù đã bắt giữ nhưng số hàng hóa bị đánh cắp vẫn chưa được thu hồi.

Trong báo cáo hôm thứ Năm, các kiểm toán viên cho biết khi đối mặt với “bế tắc ngân sách”, Louvre phải “ưu tiên” và tập trung vào “các khoản đầu tư quan trọng cho tương lai, đặc biệt là nâng cấp cơ sở hạ tầng kỹ thuật, đặc biệt là an toàn và an ninh”.

Báo cáo dài 154 trang, dựa trên các quan sát được thực hiện từ năm 2018 đến năm 2024, lưu ý rằng Louvre đã tăng doanh thu gần 50 phần trăm trong giai đoạn sáu năm đó, nhưng lại hướng phần lớn nguồn lực mới vào các dự án hướng tới công chúng như mua lại tác phẩm nghệ thuật và triển lãm tạm thời.

Trong khi đó, bảo tàng đã “tụt hậu đáng kể” về đầu tư cơ sở hạ tầng cần thiết để đáp ứng nhu cầu ngày càng tăng của lượng khách tham quan.

Dự án Phục Hưng Bảo tàng Louvre Mới của Macron, được công bố rầm rộ hồi đầu năm nay, có tổng chi phí ước tính là 1,15 tỷ euro, với “nhiều rủi ro vượt chi phí do tính phức tạp của nó”, theo báo cáo. Dự án này đặt ra “những rủi ro tài chính đáng kể” và dựa trên một kế hoạch tài trợ “rất mong manh”, theo các kiểm toán viên.

Mặc dù Macron đã nói rằng chi phí sẽ được chi trả hoàn toàn bằng nguồn quỹ riêng của bảo tàng và các nhà tài trợ tư nhân, báo cáo lưu ý rằng dự án vẫn mang gánh nặng cho tài chính công do Pháp có chính sách tín dụng thuế hào phóng dành cho khách hàng.

Bảo tàng Louvre đã ra tuyên bố chỉ trích phương pháp luận của báo cáo, cho biết một số thiếu sót được nêu bật đã được giải quyết và lập luận rằng dự án Phục hưng Louvre mới là “cần thiết” để “mang lại giải pháp lâu dài cho các vấn đề về cấu trúc của bảo tàng”.

Văn phòng tổng thống Pháp và Bộ Văn hóa không trả lời ngay lập tức yêu cầu bình luận của POLITICO.

[Politico: Macron’s plan for Louvre overhaul poses ‘significant financial risks,’ report says]

10. Quân đội Ukraine cho biết Nga muốn có chỗ đứng ở Pokrovsk nhưng không bao vây

Lực lượng Nga đang cố gắng giành quyền kiểm soát khu công nghiệp và các tòa nhà dân cư tại thành phố Pokrovsk, tỉnh Donetsk đang gặp khó khăn, một người lính chia sẻ với Suspline vào ngày 5 tháng 11.

“Nhà khảo cổ học”, người lính thuộc Lữ đoàn Dù số 25, đang phục vụ tại khu vực Pokrovsk, cho biết mục tiêu của Nga là tiến gần từ phía nam qua Pokrovsk, bỏ qua khu vực này và cắt đứt tuyến hậu cần của Ukraine.

“Gần đây, chúng tôi đã tiêu diệt một nhóm đang cố gắng cắt đứt tuyến hậu cần, cụ thể là tuyến đường đến Rodynske (thành phố ở phía bắc Pokrovsk)”, nhà khảo cổ học cho biết.

Bộ Tổng tham mưu Ukraine cho biết ngày 5 tháng 11 rằng lực lượng Ukraine đang thực hiện “các biện pháp đối phó tích cực” để ngăn chặn quân Nga củng cố chỗ đứng của họ ở Pokrovsk, và rằng binh lính Ukraine không bị bao vây.

Tuyên bố cho biết: “Các đơn vị và sư đoàn của chúng tôi không bị bao vây”.

Lực lượng Ukraine cho biết vào ngày 3 tháng 11 rằng họ đã ngăn chặn nỗ lực của Nga nhằm tiến về phía bắc Pokrovsk, một trung tâm hậu cần quan trọng ở Tỉnh Donetsk, nơi bị lực lượng Nga bao vây và là địa điểm giao tranh ác liệt.

Các báo cáo vào cuối tuần cho biết HUR đã phát động một chiến dịch đặc biệt có sự tham gia của các đơn vị tấn công trên không tại Pokrovsk dưới sự chỉ huy của nhà lãnh đạo HUR Kyrylo Budanov.

Reuters đưa tin vào ngày 31 tháng 10 rằng cuộc đột kích bắt đầu vào đầu tuần này, khi lực lượng đặc nhiệm Ukraine đổ bộ từ trực thăng Black Hawk xuống các khu vực bị hoạt động máy bay điều khiển từ xa của Nga xâm phạm.

Cơ quan tình báo quân sự Ukraine, gọi tắt là HUR đã công bố đoạn phim về những gì được tường trình một hoạt động đặc biệt đang diễn ra ở Pokrovsk vào ngày 4 tháng 11.

Video cho thấy cả cảnh quay từ máy bay điều khiển từ xa và trên mặt đất về các cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa, xe tăng, bộ binh, trực thăng và pháo binh, cung cấp cái nhìn sâu sắc về quy mô của trận chiến nhằm cứu thành phố khỏi lực lượng Nga đang xâm lược.

HUR cho biết đoạn phim ghi lại hoạt động của Đơn vị Đặc nhiệm Timur. “Những trận chiến ác liệt đang diễn ra với quân xâm lược Nga”, hãng này nói thêm.

[Kyiv Independent: Russia seeks foothold in Pokrovsk, but no encirclement, Ukrainian military says]

11. Tranh cãi về số tài sản của Nga gây ra cuộc họp khủng hoảng giữa Ủy ban Liên Hiệp Âu Châu và Bỉ

Các quan chức cao cấp của Ủy ban Âu Châu và chính phủ Bỉ sẽ họp vào thứ sáu nhằm nỗ lực phá vỡ bế tắc chính trị liên quan đến việc sử dụng tài sản nhà nước bị đóng băng của Nga để tài trợ cho khoản vay bồi thường 140 tỷ euro cho Ukraine, hai quan chức cao cấp của Liên Hiệp Âu Châu nói với POLITICO.

Bỉ vẫn chưa sẵn sàng chấp thuận kế hoạch do Ủy ban đưa ra như một cách sử dụng các quỹ bị Nga trừng phạt để hỗ trợ Ukraine mà không tịch thu vĩnh viễn số tiền này, vì các quỹ này do công ty tài chính Euroclear có trụ sở tại Brussels nắm giữ.

Thủ tướng Bart De Wever lo ngại rằng chính phủ của ông sẽ phải gánh chịu trách nhiệm bồi thường hàng tỷ đô la cho Mạc Tư Khoa nếu một đội ngũ luật sư của Điện Cẩm Phụ tùng sáng kiến này. Tại một cuộc họp của các nhà lãnh đạo Liên Hiệp Âu Châu vào tháng 10, De Wever đã yêu cầu các nhà lãnh đạo Liên Hiệp Âu Châu đưa ra những cam kết mạnh mẽ hơn để bảo vệ đất nước ông khỏi những rủi ro tài chính và pháp lý có thể phát sinh từ sáng kiến này.

Cuộc họp quan trọng vào thứ sáu diễn ra sau khi các thứ trưởng tài chính không đạt được tiến triển trong các cuộc đàm phán về khoản vay bồi thường vào thứ ba, trong khi Ủy ban cảnh báo rằng thời gian đang cạn dần.

“Chúng ta càng trì hoãn lâu thì tình hình sẽ càng trở nên khó khăn hơn. Điều này có thể đặt ra câu hỏi về một số giải pháp bắc cầu khả thi”, Ủy viên Kinh tế Valdis Dombrovskis phát biểu với các phóng viên tại thủ đô Sofia của Bulgaria hôm thứ Ba.

Ukraine sẽ đối mặt với tình trạng thiếu hụt ngân sách vào năm tới nếu không có tiền vào mùa xuân. Nếu không đạt được thỏa thuận về việc sử dụng tài sản của Nga, Ủy ban Âu Châu cảnh báo các chính phủ Liên Hiệp Âu Châu rằng họ sẽ phải tự bỏ tiền túi ra hỗ trợ Kyiv — và điều này khó có thể xảy ra sau khi đại dịch tàn phá ngân sách quốc gia.

“Làm sao chúng ta có thể lấy được 140 tỷ euro từ ngân sách Âu Châu vào thời điểm này trong năm?”, một thứ trưởng tài chính đặt câu hỏi. Ông bày tỏ sự thất vọng với Bỉ và, giống như những người khác trong bài viết này, đã được giấu tên để có thể tự do phát biểu. “Không đời nào.”

Ủy ban sẽ trình lên Bỉ một bản ghi nhớ về các phương án tài trợ thay thế cho Ukraine liên quan đến việc vay nợ của Liên Hiệp Âu Châu. Hy vọng là De Wever, người cũng đang gặp khó khăn về tài chính, sẽ nhượng bộ khi thấy không còn lựa chọn khả thi nào khác.

Bỉ muốn gì?

Về phần mình, De Wever đã nêu rõ những gì Bỉ cần làm để ủng hộ kế hoạch này.

Đầu tiên, Bỉ muốn loại bỏ mối đe dọa từ quyền phủ quyết của Hung Gia Lợi - hoặc quốc gia khác - đối với các lệnh trừng phạt.

Cứ sáu tháng, Liên Hiệp Âu Châu phải đồng ý tái phê chuẩn các lệnh trừng phạt đối với Nga, nghĩa là bất kỳ quốc gia nào thân Điện Cẩm Linh, chẳng hạn như Hung Gia Lợi hoặc Slovakia, đều có thể mở khóa tài sản của Nga và buộc Euroclear phải chuyển toàn bộ số tiền bị trừng phạt trở lại Điện Cẩm Linh.

Ủy ban đang nỗ lực vô hiệu hóa quyền phủ quyết để bảo đảm Bỉ có được sự chắc chắn lâu dài cần thiết trên mặt trận này.

Thứ hai, Bỉ muốn các nước Liên Hiệp Âu Châu khác chia sẻ rủi ro.

Ủy ban đã nhiều lần khẳng định rằng Ukraine sẽ chỉ phải bắt đầu trả khoản vay 140 tỷ euro sau khi Nga chấm dứt chiến tranh và bồi thường. Tuy nhiên, Bỉ muốn các nước Liên Hiệp Âu Châu bảo lãnh tài chính cho khoản vay này nếu Nga chấm dứt chiến tranh và đòi lại tài sản của mình - hoặc nếu luật sư của Điện Cẩm Linh thuyết phục được tòa án rằng Mạc Tư Khoa nên được hoàn trả.

Ngay cả khi tất cả các nước Liên Hiệp Âu Châu đều cung cấp bảo lãnh quốc gia, Bỉ vẫn muốn bảo đảm rằng bất kỳ khoản chi trả nào như vậy sẽ được thực hiện ngay lập tức. Ủy ban đã đề xuất rằng họ có thể cho bất kỳ quốc gia nào đang gặp khó khăn trong việc cung cấp tiền mặt vay ngay lập tức. Tuy nhiên, đường lối này sẽ làm tăng thêm nợ công của quốc gia, một viễn cảnh không mấy dễ chịu đối với những nước như Pháp và Ý.

Và cuối cùng, Bỉ đang thúc giục Ủy ban xem xét sử dụng ngân sách bảy năm hiện tại của Liên Hiệp Âu Châu để bảo lãnh khoản vay, thay vì dựa vào chính phủ các quốc gia.

Về lý thuyết, Ủy ban có thể sử dụng một phần quỹ dự phòng tiền mặt, được gọi là “khoảng trống”, được dành riêng trong ngân sách Liên Hiệp Âu Châu để thực hiện việc này. Ý tưởng này có giá trị khi ngân sách mới được công bố vào năm 2028. Tuy nhiên, vẫn chưa rõ liệu có đủ khoảng trống cho khoản tiền mặt hiện tại hay không.

[Politico: Russian assets dispute triggers crisis meeting between EU Commission, Belgium]

 

1. Tướng Đức cảnh báo NATO phải chuẩn bị cho cuộc tấn công tiềm tàng của Nga

Chỉ huy tác chiến cao cấp của Đức cảnh báo hôm thứ Sáu rằng Nga có thể sớm phát động một cuộc tấn công quy mô lớn vào NATO nếu nước này tiếp tục tăng cường quân sự mà không bị thế giới ngăn chặn.

“Bất chấp chiến tranh ở Ukraine, Nga vẫn sở hữu tiềm lực quân sự rất lớn”, Trung tướng Alexander Sollfrank, nhà lãnh đạo Bộ Tư lệnh Tác chiến của quân đội, phát biểu tại hội nghị thường niên của Bundeswehr ở Berlin. “Điều đó có nghĩa là Nga hiện đã có khả năng thực hiện một cuộc tấn công giới hạn trong khu vực vào lãnh thổ NATO.”

Sollfrank, người giám sát mọi hoạt động quân sự và điều động khủng hoảng của Đức, cảnh báo rằng Điện Cẩm Linh đang xây dựng lại lực lượng bộ binh, pháo binh và máy bay điều khiển từ xa và có kế hoạch mở rộng quân số thường trực lên 1,5 triệu binh sĩ.

“Sau khi cuộc xâm lược Ukraine của Nga kết thúc, và nếu việc tái vũ trang của nước này tiếp tục không được kiểm soát, một cuộc tấn công quy mô lớn vào NATO có thể trở thành hiện thực — và sẽ sớm thôi,” ông nói. “Điều đó có nghĩa là chúng ta phải đối mặt với khả năng bị tấn công, dù muốn hay không. Và hơn thế nữa, chúng ta không còn thời gian để mất nữa.”

Vị tư lệnh đã trình bày “Kế hoạch Chiến dịch Đức”, một kế hoạch phòng thủ quốc gia mới phù hợp với chiến lược khu vực của NATO, như một bản thiết kế răn đe của đất nước. Kế hoạch này vạch ra phương án điều động tối đa 800.000 quân đồng minh qua Đức trong vòng 180 ngày để củng cố sườn phía đông của NATO nếu chiến tranh bùng nổ. “Về cốt lõi, đây không phải là một kế hoạch chiến tranh, mà là một kế hoạch phòng ngừa chiến tranh”, Sollfrank nói.

Ông chỉ ra sự gia tăng các cuộc tấn công hỗn hợp và phá hoại nhắm vào Đức và các nước láng giềng - bao gồm cả việc phát hiện máy bay điều khiển từ xa, sự việc hải quân và can thiệp dưới nước - như bằng chứng cho thấy Mạc Tư Khoa đang thử nghiệm khả năng phòng thủ của Âu Châu.

“Răn đe chỉ hiệu quả nếu nó đáng tin cậy,” Sollfrank nói. “Chúng ta phải sẵn sàng chiến đấu để không phải chiến đấu.”

[Politico: German general warns NATO must brace for potential Russian attack]

2. Đối thủ truyền kiếp của Putin cảnh báo Âu Châu: Hãy chuẩn bị cho Chiến tranh Lạnh lần thứ II bất kể điều gì xảy ra ở Ukraine

Nhà phê bình điện Cẩm Linh hàng đầu Mikhail Khodorkovsky cảnh báo Âu Châu phải chuẩn bị cho một cuộc đối đầu lâu dài với Nga bất kể cuộc chiến của Mạc Tư Khoa với Ukraine diễn ra như thế nào.

“Chúng ta nên dự đoán một cuộc Chiến tranh Lạnh sẽ kéo dài ít nhất mười năm”, cựu ông trùm dầu mỏ Khodorkovsky dự đoán trong tuần này tại một sự kiện riêng ở Brussels.

Theo doanh nhân lưu vong này, biện pháp ngăn chặn duy nhất chống lại hành động xâm lược tiếp theo của Nga vào Âu Châu trong thời gian đó sẽ là niềm tin của nhà độc tài Vladimir Putin rằng phương Tây tạo ra mối đe dọa quân sự đáng tin cậy.

Trong Chiến tranh Lạnh kéo dài gần nửa thế kỷ, Liên Xô và phương Tây đã tìm cách phá hoại lẫn nhau mà không gây ra xung đột công khai ở Âu Châu và nguy cơ chiến tranh hạt nhân. Các quan chức hàng đầu Âu Châu và NATO hiện đang lập luận rằng Nga đang khôi phục chính sách tiêu hao, sử dụng các chiến thuật chiến tranh hỗn hợp để gây bất ổn và gieo rắc chia rẽ ở phương Tây.

Khodorkovsky, người đã trải qua mười năm sau song sắt trong hệ thống nhà tù của Putin và hiện đang sống tại Luân Đôn, đã hạ thấp hiệu quả của các lệnh trừng phạt của phương Tây trong việc tác động đến Điện Cẩm Linh, nói rằng chúng “đang tạo ra một số áp lực lên nền kinh tế Nga, nhưng không có gì đáng kể”.

Ông cũng tỏ ra nghi ngờ rằng chiến dịch sử dụng máy bay điều khiển từ xa kéo dài của Ukraine nhằm vào các nhà máy lọc dầu của Nga sẽ làm tê liệt cỗ máy chiến tranh của Điện Cẩm Linh.

“ Ngay cả máy bay điều khiển từ xa mạnh nhất, thậm chí là hỏa tiễn Tomahawk, cũng chỉ có thể tấn công nhiều nhất khoảng hai hecta”, Khodorkovsky, cựu chủ sở hữu của tập đoàn dầu mỏ khổng lồ Yukos và từng là người giàu nhất nước Nga, giải thích.

“Một cơ sở điển hình ở Siberia thường trải rộng trên diện tích 1.500 ha. Thiệt hại gây ra tương đương với việc giẫm lên chân ai đó”, ông nói.

Trên thực tế, Khodorkovsky lập luận, thời điểm duy nhất mà quyền lực của Putin có thể bị phá vỡ một cách thực tế là trong hai năm đầu tiên sau khi cuộc xâm lược toàn diện của ông bắt đầu - nếu Nga phải chịu thất bại quân sự quyết định ở Ukraine.

Ông cho biết, cánh cửa đó hiện đã đóng lại.

Nhưng, ông nói thêm một cách mỉa mai, “chúng tôi có một truyền thống [ở Nga] là các nhà độc tài của chúng tôi có xu hướng qua đời ở độ tuổi từ 70 đến 80.”

Putin tròn 73 tuổi vào tháng 10 này.

Tháng trước, chính quyền Nga đã mở một vụ án hình sự mới chống lại Khodorkovsky, cáo buộc ông này lãnh đạo một “tổ chức khủng bố” và âm mưu đảo chính bằng bạo lực với sự giúp đỡ của lực lượng bán quân sự Ukraine.

Trong tuyên bố của mình, Cơ quan An ninh Liên bang, gọi tắt là FSB cũng liệt kê 22 người khác có liên quan đến Ủy ban Chống chiến tranh Nga của Khodorkovsky, một nhóm người Nga có tư tưởng đối lập đang lưu vong.

Một số người được nêu tên đã từng ngồi tù ở Nga hoặc đang đối mặt với nguy cơ bị truy tố vì các hoạt động chính trị. Tuy nhiên, danh sách này cũng bao gồm các học giả và doanh nhân.

Bản thân Khodorkovsky đã trải qua một thập niên trong trại giam ở Siberia trước khi được ân xá vào năm 2013, trong một vụ án mang tính bước ngoặt được nhiều người coi là màn mở đầu cho chiến dịch đàn áp bất đồng chính kiến của Putin. Mặc dù vụ án tập trung vào tội trốn thuế và các cáo buộc tài chính khác, dẫn đến việc tịch thu Yukos, nhưng nó chủ yếu được coi là một lời cảnh báo chính trị đối với những người chỉ trích Điện Cẩm Linh.

Những cáo buộc mới chống lại Khodorkovsky và đồng minh của ông được đưa ra chỉ hai tuần sau khi Hội đồng Nghị viện của Hội đồng Âu Châu tuyên bố sẽ tạo ra một “nền tảng đối thoại” với các lực lượng đối lập dân chủ của Nga.

Phát biểu tại Brussels, Khodorkovsky cho biết phản ứng mạnh mẽ của Điện Cẩm Linh cho thấy “Putin lo ngại như thế nào trước ý tưởng lực lượng dân chủ Nga giành được tính hợp pháp, ngay cả trên phương diện tượng trưng”.

Mặc dù những người bị FSB nêu tên đã sống ở nước ngoài và nằm ngoài tầm kiểm soát pháp lý trực tiếp của Điện Cẩm Linh, một số người đã báo cáo rằng họ gặp vấn đề với các ngân hàng Âu Châu và cho biết cáo buộc khủng bố có thể làm phức tạp thêm việc đi lại vì sợ bị dẫn độ về Nga.

Khodorkovsky nói với POLITICO rằng ông tin rằng một ngày nào đó ông sẽ trở lại nước Nga thời hậu Putin, nhưng cảnh báo rằng sẽ mất nhiều thập niên nữa để đất nước này thoát khỏi “lời kể về chủ nghĩa đế quốc-quân sự” miêu tả nước Nga bị kẻ thù bao vây và biện minh cho việc xâm lược các nước láng giềng.

“ Thế hệ của tôi sẽ không sống đến ngày xã hội Nga trở lại trạng thái bình thường”, ông nói.

Khi được hỏi liệu ông có thấy viễn cảnh đó đáng nản lòng không, Khodorkovsky mỉm cười.

“Khi làm việc trong ngành công nghiệp nặng, bạn sẽ quen với việc bắt đầu những quy trình sẽ tồn tại lâu hơn cả bản thân. Từ việc thăm dò một mỏ dầu đến sản xuất có thể mất 15 năm hoặc hơn”, ông trả lời.

“Với tôi, tương lai cũng thực tế như hiện tại, và nó thúc đẩy tôi.”

[Politico: Putin’s archrival warns Europe: Brace for Cold War II whatever happens in Ukraine]

3. Nhóm du kích Nga ‘Tự do nước Nga’ phá hoại các đoàn tàu được sử dụng cho mục đích hậu cần quân sự

Nhóm phiến quân Nga 'Tự do nước Nga' đã phá hoại hàng chục chuyến tàu trong khi tấn công vào cơ sở hạ tầng hậu cần của quân đội Nga, cơ quan tình báo quân sự Ukraine, gọi tắt là HUR đưa tin hôm Thứ Sáu, 07 Tháng Mười Một.

Theo báo cáo, quân du kích đã đốt cháy hàng chục chuyến tàu mà lực lượng Nga sử dụng để vận chuyển vũ khí, đạn dược và thiết bị đến tiền tuyến ở Ukraine.

Các cuộc tấn công được tường trình đã làm hư hại các hệ thống điều khiển và điện quan trọng, gây gián đoạn nghiêm trọng hoạt động vận chuyển hàng hóa quân sự. HUR không nêu rõ địa điểm diễn ra các cuộc tấn công, chỉ cho biết đó là “trên lãnh thổ của quốc gia xâm lược”.

HUR cho biết: “Các loại bom cháy của quân du kích đã thiêu rụi hệ thống điều khiển và cung cấp điện của hàng chục phương tiện vận chuyển hàng hóa quân sự”.

“Những hành động phá hoại này đã làm chậm đáng kể việc vận chuyển thiết bị quân sự của Nga và làm suy yếu sự ổn định của hoạt động hỗ trợ hậu cần cho các đơn vị địch ở tiền tuyến.”

[Kyiv Independent: Russian partisan group 'Freedom of Russia' sabotages trains used for military logistics]

4. Bộ trưởng Anh cho biết Tổng thống Trump có thể đưa Putin vào bàn đàm phán

PARIS — Bộ trưởng Quốc phòng Anh khẳng định Ông Donald Trump có khả năng thuyết phục Vladimir Putin tham gia các cuộc đàm phán hòa bình về Ukraine ngay cả khi các cuộc đàm phán vẫn đang đình trệ.

Khi được POLITICO hỏi liệu lệnh ngừng bắn ở Ukraine có khó đạt được hơn lệnh ngừng bắn ở Gaza hay không, John Healey cho biết không thể so sánh giữa hai lệnh ngừng bắn này - ngoại trừ một trường hợp.

“Tổng thống Trump là nhân vật có thể đưa Putin vào bàn đàm phán, có khả năng chấm dứt giao tranh”, ông nói, phát biểu trên chuyến bay từ Na Uy đến Paris để gặp Bộ trưởng Quốc phòng mới của Pháp. Tổng thống Trump đóng vai trò chủ chốt trong việc làm trung gian cho lệnh ngừng bắn mong manh giữa Israel và Hamas.

Healey nhấn mạnh rằng công việc của liên minh những người sẵn sàng - các đồng minh của Ukraine cam kết cung cấp an ninh trong trường hợp ngừng bắn - đang được “làm mới thường xuyên để chúng ta có thể thực sự cảm thấy rằng chúng ta đã sẵn sàng vào thời điểm hòa bình, bất cứ khi nào điều đó xảy ra, để bước vào và giúp bảo đảm điều đó.”

Trụ sở của liên quân hiện đang hoạt động tại Paris và bao gồm các nhân viên quân sự cao cấp của Anh.

Healey đưa ra bình luận của mình sau cuộc họp của Lực lượng Viễn chinh chung tại Bodø, nơi họ ký kết quan hệ đối tác mới với Ukraine.

Putin vẫn không thay đổi thái độ kể từ khi cuộc gặp dự kiến với Tổng thống Trump tại Hung Gia Lợi bị hủy bỏ, và tổng thống Mỹ quyết định trừng phạt hai công ty dầu mỏ lớn nhất của Nga. Căng thẳng giữa Mỹ và Nga ngày càng gia tăng kể từ đó, khi cả hai bên đều đe dọa sẽ nối lại các cuộc thử vũ khí hạt nhân.

Trong cuộc gặp gần đây với Tập Cận Bình, Tổng thống Trump cho biết Trung Quốc và Hoa Kỳ đang hợp tác để chấm dứt chiến tranh ở Ukraine, nhưng “đôi khi, bạn phải để họ chiến đấu”.

[Politico: Trump can bring Putin to the table, says UK minister]

5. Điện Cẩm Linh phủ nhận tin đồn ngày càng gia tăng về việc Sergey Lavrov bị phế truất

Một đồng minh hàng đầu của Putin cho biết hôm thứ Sáu rằng các báo cáo của giới truyền thông về việc Ngoại trưởng Sergey Lavrov mất đi sự ủng hộ “là hoàn toàn sai sự thật”.

Phát ngôn nhân Điện Cẩm Linh Dmitry Peskov khẳng định trong cuộc họp báo với các nhà báo rằng nhà ngoại giao kỳ cựu Lavrov vẫn tiếp tục giữ vai trò của mình.

Tờ Moscow Times, một tờ báo độc lập có trụ sở tại Hòa Lan, hôm thứ Năm đưa tin rằng Putin đã gạt Lavrov sang một bên và vị bộ trưởng này đã biến mất khỏi tầm mắt của công chúng sau khi Hoa Kỳ đột ngột hủy bỏ hội nghị thượng đỉnh Budapest được đề xuất với Nga.

Làm dấy lên tin đồn lan truyền trên mạng xã hội, Lavrov không có mặt tại Điện Cẩm Linh vào thứ Tư, khi Putin tuyên bố ông đang cân nhắc việc nối lại thử vũ khí hạt nhân.

Theo Kommersant, một cơ quan truyền thông kinh doanh của Nga có liên hệ với Điện Cẩm Linh, Lavrov đã vắng mặt tại cuộc họp “với thỏa thuận trước”.

Theo trang web của Bộ Ngoại giao Nga, lần xuất hiện công khai gần đây nhất của Lavrov là vào ngày 28 tháng 10, khi ông tham gia Hội nghị quốc tế Minsk về an ninh Á-Âu tại thủ đô Belarus.

Ông Lavrov, 76 tuổi, cũng sẽ không dẫn đầu phái đoàn Nga tham dự hội nghị thượng đỉnh G20 năm nay, mặc dù ông thường đảm nhiệm vai trò này. Điện Cẩm Linh tuần này cho biết Phó Chánh Văn phòng Chính phủ của Putin, Maxim Oreshkin, sẽ đại diện cho Nga tại hội nghị thượng đỉnh ở Johannesburg vào cuối tháng này.

Tờ Financial Times đưa tin vào cuối tháng trước rằng Hoa Kỳ đã quyết định hủy cuộc họp ở Budapest về cuộc chiến ở Ukraine sau cuộc điện đàm giữa Lavrov và Ngoại trưởng Hoa Kỳ Marco Rubio, vì lập trường không khoan nhượng của Nga.

Lavrov là đồng minh thân cận của Putin và đã lãnh đạo bộ phận ngoại giao của Nga trong 21 năm.

[Politico: Kremlin denies growing rumors of Sergey Lavrov’s ouster]

6. Nam Phi điều tra việc tuyển dụng công dân vào ‘hoạt động lính đánh thuê’ trong chiến tranh Nga-Ukraine

Tổng thống Nam Phi Cyril Ramaphosa đã ra lệnh điều tra vào ngày 7 tháng 11 về những tình tiết dẫn đến việc tuyển dụng 17 người đàn ông Nam Phi bị nghi ngờ tham gia hoạt động lính đánh thuê trong cuộc chiến tranh Nga-Ukraine, Văn phòng Tổng thống Nam Phi cho biết trong một tuyên bố được trích dẫn bởi SAnews, hãng thông tấn chính thức của chính phủ.

Theo tuyên bố, chính phủ Nam Phi đã nhận được cuộc gọi cầu cứu từ 17 người đàn ông từ 20 đến 39 tuổi bị mắc kẹt ở khu vực Donbas của Ukraine.

“Mười bảy người đàn ông, 16 người đến từ KwaZulu-Natal và một người đến từ tỉnh Eastern Cape, đã bị dụ tham gia lực lượng lính đánh thuê tham gia vào cuộc chiến tranh Nga-Ukraine với lý do là hợp đồng lao động béo bở”, văn phòng tổng thống cho biết.

Tuyên bố không nêu rõ những người đàn ông này đang chiến đấu cho phe nào.

Nam Phi điều tra việc tuyển dụng công dân vào ‘hoạt động lính đánh thuê’ trong chiến tranh Nga-Ukraine

[Kyiv Independent: South Africa investigating recruitment of citizens into 'mercenary activities' in Russia-Ukraine war]

7. Gunvor rút lại lời đề nghị mua Lukoil của Nga khi Mỹ coi công ty này là “con rối của Điện Cẩm Linh”

Công ty giao dịch Gunvor có trụ sở tại Thụy Sĩ hôm thứ Năm cho biết họ đã rút lại lời đề nghị mua tài sản quốc tế của công ty dầu mỏ tư nhân lớn nhất của Nga sau khi Hoa Kỳ tuyên bố sẽ “không bao giờ” chấp thuận thỏa thuận này.

Tài khoản X chính thức của Bộ Tài chính Hoa Kỳ nói rằng: “Tổng thống [Donald] Tổng thống Trump đã nói rõ rằng chiến tranh phải chấm dứt ngay lập tức”. “Chừng nào [Tổng thống Nga Vladimir] Putin còn tiếp tục những vụ giết người vô nghĩa, thì Gunvor, con rối của Điện Cẩm Linh, sẽ không bao giờ được cấp phép hoạt động và kiếm lời”.

“Tuyên bố của Bộ Tài chính về cơ bản là sai lệch và không đúng sự thật”, Seth Pietras, phát ngôn nhân của Gunvor, nói với POLITICO. “Trong khi đó, Gunvor rút lại đề xuất mua lại các tài sản quốc tế của Lukoil.”

Những bình luận gay gắt này được đưa ra sau khi Lukoil tuần trước cho biết họ đã chấp nhận lời đề nghị mua lại mảng kinh doanh quốc tế của mình từ một công ty thương mại đa quốc gia sau khi Tổng thống Trump tuyên bố trừng phạt công ty năng lượng này. Lukoil cho biết Bộ Tài chính Hoa Kỳ phải phê duyệt thỏa thuận này trước khi chính thức bị đưa vào danh sách đen vào ngày 21 tháng 11.

Tại Âu Châu, Lukoil nắm giữ hai nhà máy lọc dầu ở Bulgaria và Rumani, 45% cổ phần tại một cơ sở chế biến nhiên liệu của Hòa Lan và khoảng 2.000 trạm xăng.

Gunvor được đồng sáng lập bởi tỷ phú người Thụy Điển Torbjörn Törnqvist và Gennady Timchenko, một trong những đồng minh thân cận nhất của Putin, vào năm 2000 — và từng là nhà xuất khẩu dầu mỏ lớn nhất của Mạc Tư Khoa trên toàn cầu.

Vào năm 2014, vài ngày trước khi Hoa Kỳ áp đặt lệnh trừng phạt đối với cựu đồng sở hữu Gunvor sau khi Nga sáp nhập Crimea, Timchenko đã bán 43,6 phần trăm cổ phần của mình tại công ty giao dịch này.

Kể từ đó, công ty giao dịch này đã tránh xa nước Nga.

Pietras cho biết: “Gunvor luôn cởi mở và minh bạch về quyền sở hữu và hoạt động kinh doanh của mình, và trong hơn một thập niên đã chủ động tránh xa hoạt động giao dịch với Nga, bán tài sản tại Nga và công khai lên án cuộc chiến ở Ukraine”.

“Chúng tôi hoan nghênh cơ hội để bảo đảm sự hiểu lầm rõ ràng này được giải quyết.”

[Politico: Gunvor pulls offer for Russia’s Lukoil as US brands firm ‘Kremlin puppet’]

8. Bulgaria có động thái tịch thu, bán nhà máy lọc dầu của gã khổng lồ năng lượng Nga trong bối cảnh áp lực trừng phạt

Bulgaria đang chuẩn bị các sửa đổi về luật pháp cho phép chính quyền tịch thu nhà máy lọc dầu do Lukoil sở hữu ở Burgas và bán cho chủ sở hữu mới, hãng truyền thông Bulgaria Capital đưa tin vào ngày 6 tháng 11.

Động thái này nhằm bảo vệ nhà máy lọc dầu duy nhất của Bulgaria - và là nhà cung cấp chính - khỏi tác động của lệnh trừng phạt của Hoa Kỳ áp đặt lên các công ty dầu mỏ lớn nhất của Nga là Rosneft và Lukoil.

Các lệnh trừng phạt ngày 22 tháng 10 của Washington đã đóng băng tài sản của các công ty có trụ sở tại Hoa Kỳ và đe dọa áp dụng các hình phạt thứ cấp đối với các thực thể nước ngoài có quan hệ với họ.

Theo luật đề xuất, một quản trị viên bên ngoài sẽ được bổ nhiệm để giám sát việc bán nhà máy lọc dầu, trong khi Lukoil sẽ mất quyền biểu quyết và khả năng phản đối quyết định.

Cơ sở Burgas cung cấp hơn hai phần ba lượng nhiên liệu tiêu thụ trong nước của Bulgaria.

Sáng kiến này được đưa ra sau quyết định ngày 31 tháng 10 của Bulgaria về việc tạm thời ngừng xuất khẩu dầu diesel và nhiên liệu hàng không - bao gồm cả sang các thị trường Liên Hiệp Âu Châu - để ngăn chặn tình trạng thiếu hụt trong tương lai do các lệnh trừng phạt.

Bulgaria đã ngừng nhập khẩu hoàn toàn dầu thô của Nga vào tháng 3 năm 2024, chuyển sang các nguồn thay thế.

Kế hoạch lập pháp này cũng được đưa ra trong bối cảnh xuất khẩu năng lượng của Nga đang phải đối mặt với áp lực ngày càng tăng từ các lệnh trừng phạt mới nhất của Hoa Kỳ và các cuộc tấn công của Ukraine vào cơ sở hạ tầng dầu mỏ.

Theo Bloomberg, lượng dầu thô vận chuyển bằng đường biển của Nga đã giảm mạnh vào đầu tháng 11 - mức giảm hàng tuần lớn nhất kể từ Tháng Giêng năm 2024 - do người mua ở Á Châu tạm dừng mua sau các biện pháp của Hoa Kỳ đối với Rosneft và Lukoil.

Tác động kết hợp của việc giảm sản lượng của Nga đã thúc đẩy lợi nhuận của các công ty dầu mỏ lớn của phương Tây.

Reuters đưa tin lợi nhuận lọc dầu của ExxonMobil, Chevron, Shell và TotalEnergies đã tăng 61% trong quý 3 so với quý trước, góp phần làm tăng 20% tổng thu nhập do tình trạng gián đoạn nguồn cung toàn cầu đẩy biên lợi nhuận lọc dầu lên cao hơn.

[Kyiv Independent: Bulgaria moves to seize, sell Russian energy giant's refinery amid sanctions pressure]

9. Iran đáp trả bình luận của Tổng thống Trump trong chương trình ‘60 Minutes’

Bộ Ngoại giao Iran cho biết hôm thứ Hai rằng Iran và Hoa Kỳ đang trao đổi thông điệp nhưng các cuộc đàm phán chính thức vẫn chưa bắt đầu.

Phát ngôn nhân Bộ Ngoại giao Esmaeil Baqaei cho biết: “Các thông điệp vẫn đang được truyền đi thông qua nhiều bên trung gian khác nhau, nhưng điều này không có nghĩa là bắt đầu quá trình đàm phán”, thể hiện sự thận trọng của Tehran.

Tuyên bố này được đưa ra khi Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump coi các thông tin liên lạc này là dấu hiệu của sự tiến triển tiềm năng, nói rằng hành động quân sự của Hoa Kỳ đã vô hiệu hóa năng lực hạt nhân của Tehran và mô tả một thỏa thuận có thể có với Iran là “chìa khóa cho hòa bình ở Trung Đông”.

Trong cuộc phỏng vấn trên chương trình CBS 60 Minutes vào Chúa Nhật, Tổng thống Trump phát biểu: “Về cơ bản, các bạn đã có một Iran sở hữu vũ khí hạt nhân, và tôi đã phá hủy chúng”. Ông nói thêm rằng các cuộc tấn công được tính toán để ngăn chặn Iran trong khi vẫn có chỗ cho ngoại giao.

“Chúng tôi đã đánh bại Iran, và sau đó đã đến lúc phải dừng lại, và chúng tôi đã dừng lại”, Tổng thống Trump nói.

Mối quan hệ Mỹ-Iran vẫn là trọng tâm của sự ổn định Trung Đông. Những nỗ lực đàm phán trước đây nhằm hạn chế chương trình hạt nhân của Tehran - bao gồm năm vòng đàm phán hồi đầu năm nay - đã liên tục bị đình trệ, với việc Israel bất ngờ phát động chiến dịch quân sự và các cuộc không kích của Mỹ nhắm vào các địa điểm hạt nhân lớn. Việc Tổng thống Trump định hình răn đe quân sự như một giải pháp ngoại giao hỗ trợ nhấn mạnh thách thức lớn hơn mà Washington đang phải đối mặt, đó là cân bằng sức mạnh với sự can dự để tác động đến hành vi của Iran trong khi vẫn duy trì an ninh khu vực và ủng hộ việc bình thường hóa quan hệ Ả Rập-Israel.

Một người biểu tình đeo mặt nạ mô tả Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump cầm biểu ngữ và ô trong cuộc biểu tình đoàn kết với người Palestine và...Đọc thêm | AFP qua Getty

Phát biểu trong cuộc họp báo hàng tuần, Baqaei nhấn mạnh rằng các thông điệp trung gian không cấu thành các cuộc đàm phán chính thức.

Ông cho biết: “Bất cứ khi nào chúng tôi đạt đến giai đoạn đàm phán, các quyết định sẽ được đưa ra liên quan đến thành phần của nhóm đàm phán và các chi tiết khác”, đồng thời nói thêm: “Hiện tại, các điều kiện cho một cuộc đối thoại có ý nghĩa vẫn chưa sẵn sàng”.

Baqaei cũng nhắc lại rằng trong bất kỳ cuộc đàm phán nào, quyền và lợi ích của Iran theo Hiệp ước Không phổ biến vũ khí hạt nhân “phải được tôn trọng”.

Trái ngược với lập trường thận trọng của Tehran, Tổng thống Trump coi áp lực quân sự và ngoại giao của Hoa Kỳ là một công cụ để tạo điều kiện cho sự tham gia và thúc đẩy ổn định khu vực. Ông nhấn mạnh rằng việc kiềm chế Iran là trọng tâm của hòa bình Trung Đông, nói rằng: “Họ không có năng lực hạt nhân, không hề.” Tổng thống Trump cũng khen ngợi các phi công Hoa Kỳ vì các hoạt động được thực hiện trên không phận Iran.

Tổng thống Hoa Kỳ coi những hành động này vừa là minh chứng cho sức mạnh của Hoa Kỳ vừa là sự cởi mở của Hoa Kỳ trong lĩnh vực ngoại giao, cho rằng thiện chí tham gia của Iran - thậm chí là gián tiếp - có thể giúp thúc đẩy bình thường hóa quan hệ Ả Rập-Israel và thúc đẩy hợp tác rộng rãi hơn ở vùng Vịnh.

Trong một cuộc phỏng vấn riêng vào Chúa Nhật, Ngoại trưởng Iran Abbas Araghchi cho biết Tehran “không vội vàng” nối lại đàm phán với Hoa Kỳ về chương trình hạt nhân của mình. Ông Araghchi nói với Al Jazeera Arabic rằng Iran vẫn sẵn sàng tham gia các cuộc đàm phán gián tiếp với Washington nhưng chỉ khi Hoa Kỳ tiếp cận các cuộc thảo luận “từ một lập trường bình đẳng dựa trên lợi ích chung”.

Iran khẳng định chương trình hạt nhân của họ chỉ nhằm mục đích sản xuất năng lượng và nghiên cứu y tế. Cơ quan Năng lượng Nguyên tử Quốc tế, gọi tắt là IAEA đã nhiều lần thúc giục Tehran làm rõ những câu hỏi chưa được giải đáp về hoạt động làm giàu uranium của nước này, phản ánh căng thẳng đang diễn ra giữa những cáo buộc của Hoa Kỳ và những giải thích chính thức của Iran.

[Newsweek: Iran Hits Back at Trump’s ‘60 Minutes’ Comments]

[05-TT07]

10. ‘Họ từ chối khuất phục’, Angelina Jolie nói trong chuyến thăm Kherson và Mykolaiv

Nữ diễn viên người Mỹ Angelina Jolie đã đến thăm đội ngũ y tế, gia đình và tình nguyện viên tại Kherson và Mykolaiv, Quỹ Di sản Chiến tranh xác nhận vào ngày 6 tháng 11.

Trong chuyến thăm, Jolie đã được chứng kiến các cơ sở y tế và giáo dục ở các khu vực tiền tuyến phía nam Ukraine đã được chuyển vào các không gian ngầm được gia cố để tiếp tục hoạt động, theo thông cáo báo chí của tổ chức.

Jolie cũng được chứng kiến cảnh lưới được đặt phía trên một số con đường nhằm bảo vệ người dân địa phương khỏi các cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa của Nga diễn ra gần như hàng ngày.

“Người dân Mykolaiv và Kherson sống trong nguy hiểm mỗi ngày, nhưng họ không chịu đầu hàng. Vào thời điểm các chính phủ trên khắp thế giới đang quay lưng lại với việc bảo vệ thường dân, sức mạnh và sự hỗ trợ lẫn nhau của họ thật đáng trân trọng”, Jolie phát biểu trong một tuyên bố do Quỹ Di sản Chiến tranh công bố.

“Sau gần (bốn) năm xung đột, sự kiệt quệ hiện rõ, nhưng quyết tâm cũng vậy. Các gia đình mong muốn sự an toàn, hòa bình và cơ hội xây dựng lại cuộc sống. Ngoại giao và việc bảo vệ thường dân không nên bị bỏ qua trong một cuộc chiến tàn khốc về vũ khí và công nghệ.”

Nữ diễn viên trước đó đã đến thăm Ukraine vào mùa xuân năm 2022.

Báo cáo của Liên Hiệp Quốc cáo buộc Nga sử dụng máy bay điều khiển từ xa để săn lùng dân thường gần tiền tuyến và buộc họ phải rời bỏ nhà cửa

Có thông tin cho rằng trong chuyến thăm của Jolie, một người đàn ông Ukraine trong đoàn tùy tùng của cô đã bị các sĩ quan nhập ngũ bắt giữ.

Trang tin địa phương MykVisti đã xác nhận với văn phòng tuyển quân khu vực Mykolaiv rằng Jolie đã đến thăm cơ sở này. MykVisti cho biết thêm rằng một người đàn ông đi cùng Jolie, là sĩ quan dự bị, không có giấy chứng nhận y tế hợp lệ và đã được chuyển đến một địa điểm khác để giải quyết vấn đề.

Những người sống ở phía nam Ukraine đã phải chịu đựng một số cuộc tấn công chết chóc nhất của Nga trong gần bốn năm chiến tranh toàn diện.

Tỉnh Kherson đã trở thành khu vực tiền tuyến kể từ khi Nga bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện vào năm 2022. Lực lượng Nga đã chiếm được thủ phủ Kherson của khu vực vào tháng 3 năm 2022, nhưng quân đội Ukraine đã giải phóng thành phố vào cuối năm đó.

Một số vùng của tỉnh vẫn nằm dưới sự xâm lược của Nga và người dân Kherson vẫn phải đối mặt với các cuộc tấn công chết người hàng ngày.

[Kyiv Independent: 'They refuse to give in,' Angelina Jolie says on her Kherson, Mykolaiv visit]

11. Đan Mạch nhắc nhở Tổng thống Trump: Hãy để yên cho Greenland

Ngoại trưởng Đan Mạch Lars Løkke Rasmussen cho biết Hoa Kỳ nên để yên cho Greenland, tái khẳng định lập trường của Copenhagen về tham vọng thâu tóm hòn đảo Bắc Cực rộng lớn này của Tổng thống Trump.

Rasmussen đã gặp đại sứ Hoa Kỳ mới tại Đan Mạch, Ken Howery, vào thứ Năm. Theo kênh truyền hình Đan Mạch TV2, cuộc gặp của họ kéo dài khoảng một giờ - lâu hơn một cuộc trò chuyện giới thiệu thông thường.

Sau đó, khi được hỏi liệu ông có bảo Howery “tránh xa Greenland” hay không, Rasmussen trả lời: “Có, ông ấy nên làm vậy, và Hoa Kỳ nói chung cũng vậy - và người Mỹ biết rất rõ điều đó.”

“Trước hết, tôi nghĩ thật vui khi được gặp đại sứ Mỹ. Chúng tôi đã chờ đợi ông ấy từ lâu, và thật tốt khi ông ấy có mặt ở đây. Điều quan trọng là chúng tôi có một đại diện từ chính quyền Tổng thống Trump,” Rasmussen nói thêm.

Tổng thống Trump đã nhiều lần bày tỏ sự quan tâm đến việc mua lại Greenland — và từ chối loại trừ khả năng sử dụng vũ lực quân sự hoặc kinh tế để đạt được điều đó — với lý do ông cần hòn đảo Bắc Cực này cho mục đích an ninh quốc gia. Đan Mạch vẫn khẳng định Greenland không phải để bán.

Greenland là một lãnh thổ tự trị thuộc Vương quốc Đan Mạch, và cư dân của nó là công dân Liên Hiệp Âu Châu. Một cuộc thăm dò hồi Tháng Giêng cho thấy hầu hết người dân Greenland muốn ở lại Đan Mạch hơn là gia nhập Hoa Kỳ.

Rasmussen từng giữ chức thủ tướng Đan Mạch từ năm 2009 đến năm 2011 và một lần nữa từ năm 2015 đến năm 2019. Howery, người đồng sáng lập PayPal với Elon Musk, trước đây từng giữ chức đại sứ Hoa Kỳ tại Thụy Điển trong nhiệm kỳ đầu tiên của Tổng thống Trump.

[Politico: Denmark reminds Trump: Paws off Greenland]

12. Tháp thời trung cổ ở Rôma đang được phục hồi bằng tiền mặt của Liên Hiệp Âu Châu bị sụp đổ

Một tòa tháp thời trung cổ ở trung tâm Rôma đang trong quá trình trùng tu do Liên Hiệp Âu Châu tài trợ đã bị sập một phần vào thứ Hai, khiến một công nhân bị thương và một người khác bị kẹt bên trong.

Tháp Torre dei Conti, gần Quảng trường Rôma, đã sụp đổ lần đầu tiên vào cuối giờ sáng thứ Hai. Trong khi lực lượng cấp cứu đang nỗ lực bảo vệ hiện trường, một vụ sập thứ hai lại xảy ra.

Pháo đài đồ sộ này được xây dựng vào thế kỷ 13 làm nơi cư trú của gia đình Giáo hoàng Innocent III lúc bấy giờ.

Công trình này đang được phục hồi theo khuôn khổ dự án Caput Mundi–Thế hệ tiếp theo của Liên Hiệp Âu Châu, được tài trợ bởi chương trình tái thiết kinh tế hậu Covid của Liên Hiệp Âu Châu.

Tỉnh trưởng Rôma, Lamberto Giannini, cho biết vẫn còn một người mắc kẹt bên trong. Vụ sập thứ hai “đã khiến chiến dịch cấp cứu trở nên rất dài và phức tạp”, ông nói. “Chúng tôi hy vọng sẽ có kết quả tốt nhưng mọi chuyện không hề đơn giản.”

Vụ tai nạn xảy ra vài ngày sau khi chính phủ thông qua luật cải thiện an toàn lao động tại nơi làm việc, sau một loạt vụ tai nạn chết người. Thị trưởng Rôma, Roberto Gualtieri, và Bộ trưởng Văn hóa Alessandro Giuli đã nhanh chóng đến hiện trường hôm thứ Hai.

Luke, một nhân viên bảo vệ 33 tuổi đến từ Manchester, hiện đang đi nghỉ ở Rôma, không muốn tiết lộ họ, chia sẻ với tờ POLITICO: “Chúng tôi đến Đấu trường Rôma và khi rời đi, chúng tôi nghe thấy rất nhiều tiếng còi báo động từ hướng này. Khi đến gần góc đường, chúng tôi thấy bụi mù mịt. Đội cứu hỏa đã đưa ba người ra khỏi cửa sổ. Tất cả họ đều phủ đầy bụi. Một người đang chảy máu.”

Ông nói thêm: “Không lâu sau đó, khi chúng tôi đang đi qua Diễn đàn Rôma thì nhìn thấy bụi từ lần sụp đổ thứ hai.”

Du khách này cho biết thật “điên rồ” khi một tòa nhà ở trung tâm Rôma lại có thể sụp đổ. “Chúng tôi đã chứng kiến cảnh tượng đó tối qua và nói rằng có lẽ chúng tôi có thể quay lại thăm sau vài năm nữa. Ai cũng nghĩ rằng với việc họ khôi phục lại, nó sẽ an toàn. Rõ ràng là không phải vậy và đã có sai sót trong quá trình lập kế hoạch.”

[Politico: Medieval tower in Rome being restored using EU cash collapses]

13. Thủ tướng Đức Merz muốn người tị nạn Syria trở về nhà

Thủ tướng Friedrich Merz có một thông điệp đơn giản gửi đến hàng trăm ngàn người Syria đã tìm được nơi ẩn náu tại Đức trong cuộc nội chiến kéo dài và tàn khốc ở đất nước họ: Đã đến lúc phải trở về Syria.

Trên thực tế, Merz sẽ rất khó khăn trong việc buộc phần lớn trong số khoảng một triệu người Syria đang sống tại Đức phải rời đi. Tuy nhiên, dưới áp lực từ đảng cực hữu Sự lựa chọn vì nước Đức (AfD), với các lãnh đạo thề sẽ cưỡng bức hồi hương hàng loạt người tị nạn Syria, Thủ tướng đang có lập trường cứng rắn hơn đối với người Syria tại Đức, và cho biết ông sẽ hợp tác với Tổng thống Syria, cựu thủ lĩnh phiến quân Ahmed al-Sharaa, để thực hiện điều này.

“Nội chiến ở Syria đã kết thúc”, Merz nói đầu tuần này. “Giờ đây không còn căn cứ nào để xin tị nạn ở Đức nữa, điều đó có nghĩa là chúng tôi có thể bắt đầu hồi hương người dân.”

Những bình luận của Merz phản ánh nỗ lực mới nhất của ông nhằm đưa phe bảo thủ của mình chuyển hẳn sang cánh hữu trong vấn đề di cư, vấn đề đặc trưng của AfD. Cho đến nay, chiến lược tổng thể này dường như chưa hiệu quả, khi AfD chỉ ngày càng được ủng hộ và dẫn trước phe bảo thủ của Merz một chút trong nhiều cuộc thăm dò gần đây.

Merz đang tìm cách xóa bỏ di sản của một trong những người tiền nhiệm bảo thủ của ông trên cương vị thủ tướng, Angela Merkel, người có chính sách tị nạn hào phóng - đặc biệt là trong cuộc khủng hoảng người tị nạn năm 2015 - đã biến Đức thành điểm đến hàng đầu ở Âu Châu cho người Syria và các nhóm di cư khác chạy trốn chiến tranh và nghèo đói. Trong nhiệm kỳ của Merkel và sau đó, hàng trăm ngàn người tị nạn Syria đã chạy sang Đức. Ngoài người Ukraine, người Syria hiện là nhóm người tị nạn lớn nhất đang sống tại quốc gia này.

Merz đổ lỗi cho chính sách di cư của Merkel đã tạo điều kiện cho sự trỗi dậy của AfD, hiện là đảng đối lập lớn nhất trong quốc hội Đức. Mùa hè vừa qua, Merz cho biết phe bảo thủ của ông đang “cố gắng sửa chữa” các chính sách trước đây của Merkel. Cam kết hồi hương người Syria là một trong những nỗ lực trực tiếp nhất của ông cho đến nay.

Điều này cũng phản ánh những nỗ lực gần đây tương tự của chính phủ ông trong việc thiết lập liên lạc với các quan chức Taliban để sắp xếp việc trục xuất người Afghanistan đang sống tại Đức, bắt đầu với những người bị kết án phạm tội. Các nhóm nhân quyền đã chỉ trích gay gắt kế hoạch này, cho rằng những người hồi hương có thể phải chịu hình phạt khắc nghiệt và bị đàn áp ở Afghanistan do Taliban kiểm soát.

Hôm thứ Hai, Merz cho biết ông đã mời al-Sharaa, một cựu thành viên al-Qaeda, đến Berlin để thảo luận về việc trục xuất những người Syria bị kết án phạm tội. Merz cũng đề nghị người Syria ở Đức có nghĩa vụ trở về quê hương để xây dựng lại đất nước bị chiến tranh tàn phá của họ.

“Nếu không có những người này, việc tái thiết sẽ không thể thực hiện được,” Merz nói. “Những người ở Đức sau đó từ chối trở về nước, tất nhiên, có thể bị trục xuất trong tương lai gần.”

'Họ phải bị trục xuất, bằng vũ lực'

Lời đe dọa trục xuất của Merz che giấu một thực tế phức tạp hơn nhiều trên thực tế.

Trong nhiều năm người Syria sinh sống tại Đức, một số lượng lớn đã tìm được việc làm và trở thành công dân. Năm ngoái, có khoảng 287.000 công dân Syria đang làm việc tại Đức, và khoảng 83.000 người đã trở thành công dân Đức.

Bất chấp những lời lẽ cứng rắn, Merz chưa tuyên bố sẽ cưỡng bức hồi hương người Syria, ngoại trừ những người đã phạm tội - ít nhất là chưa. Chiến lược hiện tại của chính phủ ông dường như là khuyến khích những người khác tự nguyện rời đi.

Tuy nhiên, các chuyên gia cho biết tình hình ở Syria chưa đủ ổn định và an toàn để hàng triệu người Syria đã rời bỏ đất nước có thể sớm trở về. | Louai Beshara/Getty Images

Nhưng chính phủ của ông cũng có thể chọn mô phỏng các bước đã thực hiện vào những năm 1990, khi khoảng 320.000 người Bosnia chạy trốn Chiến tranh Bosnia đến Đức. Đến thập niên tiếp theo, Đức đã hồi hương hầu hết họ.

Tuy nhiên, các chuyên gia cho rằng tình hình ở Syria chưa đủ ổn định và an ninh để hàng triệu người Syria đã rời bỏ đất nước có thể sớm trở về. Đây chính là quan điểm mà chính Ngoại trưởng của Merz, đồng thời là một thành viên bảo thủ, Johann Wadephul, dường như đã nêu ra trong chuyến thăm tàn tích của một thành phố bị phá hủy gần Damascus tuần trước, nơi ông cho rằng nhiều người Syria sẽ khó có thể trở về ngay lập tức.

“Tôi chưa bao giờ chứng kiến sự tàn phá khủng khiếp đến vậy,” Wadephul nói. “Tôi cũng không thể tưởng tượng được. Thật sự rất khó để người dân có thể sống một cách đàng hoàng ở đây.”

Những bình luận đó đã gây ra sự phản đối từ cả phe bảo thủ của Merz lẫn các chính trị gia cực hữu. Một số người lập luận rằng người Đức đã tái thiết đất nước sau Thế chiến II - và giờ đây người Syria cũng nên làm như vậy.

Stephan Mayer, một nghị sĩ bảo thủ đến từ Bavaria, phát biểu với tờ báo Đức Welt rằng: “Người Đức cũng đã chung tay, đặc biệt là một số lượng lớn phụ nữ, để xây dựng lại các thành phố bị phá hủy sau Thế chiến thứ II, vì vậy, giờ đây không thể dùng điều đó làm lập luận cơ bản để nói rằng không thể quay trở lại đất nước này và xây dựng lại nó”.

Cuộc tranh luận cánh hữu xung quanh những bình luận của Wadephul dường như đã buộc Merz phải phản bác lại ngoại trưởng của mình và có lập trường cứng rắn hơn về vấn đề hồi hương người Syria — mặc dù vẫn chưa rõ chính phủ của ông sẽ thực sự đi đến đâu, đặc biệt là khi Merz đang nắm quyền trong liên minh với Đảng Dân chủ Xã hội, gọi tắt là SPD trung tả, với các thành viên ủng hộ một đường lối mềm mỏng hơn. Trên thực tế, các lãnh đạo SPD đã khen ngợi Wadephul vì những gì họ coi là chủ nghĩa hiện thực của ông trong vấn đề này.

Đó là một lý do khiến Merz khó có thể vượt qua AfD trong chính sách cứng rắn mới về vấn đề di cư. Các lãnh đạo AfD, từ vị thế thoải mái trong phe đối lập, đang theo đuổi quan điểm cực đoan, coi người Syria ở Đức - hàng trăm ngàn người trong số họ vẫn đang nhận trợ cấp thu nhập cơ bản - là gánh nặng không cần thiết cho người nộp thuế Đức, mà chỉ có phe bảo thủ của Merz mới có thể chịu trách nhiệm.

“ Chúng tôi nói rất rõ ràng: Người Syria giờ đây phải bị thu hồi quy chế bảo vệ vì lý do họ chạy trốn không còn phù hợp nữa”, đồng lãnh đạo AfD Alice Weidel phát biểu hôm thứ Ba. “Những người này phải trở về quê hương”, bà nói tiếp. “Nếu họ không tự nguyện rời đi, họ phải bị trục xuất, bằng vũ lực.”

[Politico: Germany’s Merz wants Syrian refugees to go home]

 

1. KGB đã cố gắng sử dụng linh mục bị bỏ tù để bẫy sứ thần

Từ năm 2005, linh mục Công Giáo Fr Henryk Gennady Okolotovich (sinh ngày 8 tháng 4 năm 1960) là cha xứ của Nhà thờ St Joseph ở Volozhin thuộc Vùng Minsk, cách thành phố Minsk 75 km về phía tây bắc.

Ngày 16 tháng 11 năm 2023, các quan chức đã bắt giữ Cha Okolotovich và giam giữ ngài tại Nhà tù Điều tra của Cảnh sát Mật vụ KGB ở Minsk. Trong quá trình điều tra, Cha Okolotovich đã phải đối mặt với áp lực buộc các giám mục Công Giáo trong nước phải liên đới. Ngài đã từ chối làm như vậy.

Ngày 30 tháng 12 năm 2024, Tòa án Khu vực Minsk đã tuyên án ngài 11 năm tù giam về tội phản quốc tại một phiên tòa kín. Trong số những tội danh khác, ngài bị cáo buộc gửi ra nước ngoài thông tin về máy bay quân sự tại một căn cứ gần giáo xứ của mình. Ngài cũng bị buộc phải nộp một khoản tiền phạt khổng lồ. Cha Okolotovich đã kiên quyết bác bỏ các cáo buộc.

Vào ngày 1 tháng 4 năm 2025, một tuần trước sinh nhật lần thứ 65 của ngài, Tòa án Tối cao tại Minsk đã bác bỏ đơn kháng cáo của Cha Okolotovich. Phiên tòa lại được khép lại. Sau đó, ngài bị đưa đến Trại Lao động ở Bobruisk để bắt đầu thụ án.

Vào mùa hè năm 2025, mật vụ KGB đã đến nhà tù Bobruisk của Cha Okolotovich, “nhiều khả năng là để buộc ngài vu khống giáo dân hoặc các giáo sĩ khác của Giáo Hội Công Giáo”, tù nhân chính trị Andrey Krylov đã trả lời nhóm Christian Vision vào ngày 13 tháng 9. Krylov đã bị giam giữ tại Bobruisk cùng với Cha Okolotovich, cũng như một linh mục Công Giáo khác đang bị giam giữ là Cha Andrei Yukhnevich.

Nhà tù đã chuyển Cha Okolotovich đến trại giam chờ xét xử của KGB ở Minsk trong vài tuần. Tại đây, họ đưa cho ngài một số giấy tờ để đọc, và dường như bắt ngài ký vào đó. “Có một số giấy tờ bị mất, và họ nói rằng không thể gửi qua đường bưu điện hoặc dịch vụ chuyển phát nhanh đặc biệt vì đó là tài liệu mật, cực kỳ nhạy cảm, nên họ đã tự mình đưa ngài đến đó”, Krylov nhớ lại.

Sau đó, chính quyền nhà tù đã trả Cha Okolotovich về Trại giam số 2 ở Bobruisk.

“Sau đó, họ triệu tập vị linh mục và nói rằng KGB sẽ đến nói chuyện với ngài,” Krylov kể lại về Cha Okolotovich. “Họ nói với ngài rằng ngài nợ một triệu euro. Điều đó không đúng, ông biết điều đó, nhưng ông hãy ký những tài liệu này. Và sau đó chúng tôi sẽ thả ông, Okolotovich, và ông sẽ được tự do. Chúng tôi sẽ không làm gì thêm với ông nữa.”

Cha Okolotovich nói với Krylov rằng KGB yêu cầu, sau khi được trả tự do và được điều về phục vụ tại giáo xứ Volozhin, ngài mời Sứ thần Tòa thánh đến thăm giáo xứ. “Và bí mật, như thể vô tình, trao một ổ đĩa flash cho Đại sứ Vatican. Tức là để tạo ra bằng chứng buộc tội Sứ thần Tòa Thánh. Nhưng Cha Okolotovich đã từ chối.”

Cha Okolotovich cho biết ông đã nói với KGB rằng “những gì các ông yêu cầu tôi làm là một tội ác, và tôi không thể phản bội Chúa, cũng như tôi không thể thực hiện hành động này”. Các sĩ quan KGB nói rằng họ sẽ đến thăm ông trong tù “nhiều lần nữa, để có lẽ ông sẽ thay đổi quyết định”, Krylov nhớ lại.

Vẫn chưa rõ liệu nỗ lực của KGB nhằm gây áp lực buộc Cha Okolotovich tham gia vào một âm mưu gài bẫy Sứ thần Tòa thánh tại Belarus có diễn ra trong thời gian ngài bị giam giữ tại Nhà tù điều tra KGB ở Minsk sau vụ bắt giữ vào tháng 11 năm 2023; hay vào mùa hè năm 2025 sau khi ngài bị chuyển trở lại nhà tù đó từ trại giam ở Bobruisk.

Từ năm 2020 đến năm 2024, Sứ thần Tòa thánh tại Belarus là Đức Tổng Giám Mục Ante Jozić. Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã bổ nhiệm Đức Cha Ignazio Ceffalia làm Sứ thần Tòa thánh mới vào ngày 25 tháng 3 năm 2025. Ngài được tấn phong Đức Tổng Giám Mục vào ngày 22 tháng 5. Ngài đến Belarus vào cuối tháng 6.

---

Source:Forum 18

KGB tried to use jailed priest to entrap nuncio?

2. Hồng Y hàng đầu Phi Châu lên án sự 'im lặng đáng trách' của thế giới về các cuộc xung đột ở Cộng hòa Dân chủ Congo

Tại một hội nghị hòa bình liên tôn gần đây ở Rôma, chủ tịch Hội nghị chuyên đề các Hội đồng Giám mục Phi Châu và Madagascar, gọi tắt là SECAM đã lên án “sự im lặng đáng trách” của thế giới về các cuộc xung đột ở quốc gia của ngài, Cộng hòa Dân chủ Congo.

Đức Hồng Y Fridolin Ambongo Besungu, OFM Cap, giáo phận Kinshasa, mô tả đất nước mình là “một đất nước hùng vĩ nhưng đầy thương tích, đã trải qua một trong những cuộc xung đột kéo dài nhất Phi Châu trong hơn 30 năm. Hơn 120 nhóm vũ trang vẫn đang hoạt động.”

“Những cuộc chiến này đã gây ra hàng triệu cái chết, phá hủy làng mạc và khiến nhiều gia đình ly tán, trong sự im lặng đáng trách của một thế giới vẫn tiếp tục hưởng lợi từ việc cướp bóc có hệ thống các nguồn tài nguyên của đất nước này”, ngài nói, khi suy ngẫm về lời kêu gọi của Đức Giáo Hoàng Lêô về một “nền hòa bình không vũ trang và giải trừ vũ khí”.

“Tuy nhiên, những thảm kịch này sẽ không tìm được giải pháp lâu dài bằng vũ lực,” vị giám mục nói tiếp. “Khi các nhóm vũ trang gia tăng, xung đột lan rộng, và các thể chế sụp đổ. Và chính những người dân thường phải trả giá cho chiến tranh: nghèo đói, di tản và tuyệt vọng... Kinh nghiệm của Congo cho thấy: chạy đua vũ trang dẫn đến sự hủy hoại lợi ích chung.”

Ngài nói thêm rằng: “Người dân Congo không yêu cầu một lệnh ngừng bắn, mà là một sự thay đổi tư tưởng; không phải lời hứa, mà là cam kết giải trừ vũ khí khỏi trái tim khi đối mặt với quân đội”, khi thảo luận về những nỗ lực của các giám mục và các nhà lãnh đạo Kitô giáo khác trong nước nhằm thúc đẩy hòa bình.

Đức Giáo Hoàng Lêô XIII cũng đã có bài phát biểu tại hội nghị và nhấn mạnh tầm quan trọng của việc cầu nguyện cho hòa bình. Cộng đồng Sant'Egidio đã tổ chức hội nghị này hàng năm kể từ Ngày cầu nguyện thế giới của Đức Thánh Giáo hoàng Gioan Phaolô II tại Assisi năm 1986.

---

Source:Catholic World News

Leading African cardinal denounces world’s ‘culpable silence’ about DR Congo conflicts

3. Khủng hoảng tham nhũng ở Phi Luật Tân gây ra cuộc biểu tình lớn nhất do Giáo hội hậu thuẫn trong nhiều năm

Một làn sóng tai tiếng tham nhũng đã làm rung chuyển Phi Luật Tân và châm ngòi cho các cuộc biểu tình lớn nhất do Giáo hội hậu thuẫn tại quốc gia này trong hơn một thập niên. Các giám mục Phi Luật Tân đã kêu gọi người Công Giáo và các nhóm khác kiên trì yêu cầu chính quyền phải chịu trách nhiệm và minh bạch về việc lạm dụng công quỹ.

Vào ngày 26 tháng 10, Đức Cha Raúl Bautista Dáel của Tandag cho biết rằng tham nhũng ở đất nước này là một “vấn đề nghiêm trọng” trong khi cử hành lễ Đức Mẹ của cộng đồng Schoenstatt tại thành phố Talisay, Cebu, miền trung Phi Luật Tân.

Đức Hồng Y cho biết tham nhũng là “một hệ thống và một nền văn hóa” mà người dân đã phải chịu đựng từ lâu. Ngài cảnh báo rằng mọi người dân Phi Luật Tân đều đã trở thành đồng lõa với nó, hoặc bằng sự hợp tác, hoặc bằng sự im lặng.

Đức Hồng Y Dáel cho biết nạn tham nhũng phải được giải quyết bằng lòng can đảm, hy vọng và đức tin.

Ngoài ra, Đức Tổng Giám Mục Romulo Geolina Valles của Davao còn kêu gọi các tín hữu hãy kiên quyết chống tham nhũng và luôn cảnh giác với nó.

Trong thánh lễ ngày 25 tháng 10 tại Davao, Đức Cha Valles cho biết bằng cách biển thủ công quỹ được tường trình dành cho các dự án và dịch vụ công, các quan chức và cá nhân tham nhũng đã làm giàu cho bản thân. Việc chi hàng triệu đô la cho xóa đói giảm nghèo, an ninh lương thực, cơ sở hạ tầng, việc làm, giáo dục và xây dựng nhà ở sẽ mang lại nhiều lợi ích.

Phi Luật Tân đạt 33/100 điểm và xếp thứ 114/180 quốc gia trong Chỉ số Nhận thức Tham nhũng, gọi tắt là CPI năm 2024 của Tổ chức Minh bạch Quốc tế. Phi Luật Tân đứng sau các nước láng giềng — Singapore (84), Nhật Bản (71) và Malaysia (50). Kể từ năm 2017, điểm số của Phi Luật Tân luôn dao động trong khoảng từ 33 đến 36.

Tham nhũng là một vấn nạn phổ biến trong chính phủ và ăn sâu vào đời sống dân sự hàng ngày. Nó tồn tại dưới dạng hối lộ, tham nhũng, bè phái, biển thủ, gia đình trị, tống tiền và gian lận. Một số ví dụ về tham nhũng bao gồm việc sử dụng sai mục đích quỹ y tế công, cụ thể là hệ thống PhilHealth, và các dự án cơ sở hạ tầng không tồn tại. Điều này đã dẫn đến các cuộc biểu tình vào ngày 21 tháng 9, do Giáo Hội Công Giáo, các nhóm xã hội dân sự và các phong trào thanh niên dẫn đầu.

Sau cuộc biểu tình của công chúng, Tổng thống Ferdinand Marcos Jr. đã thành lập một ủy ban độc lập gồm ba thành viên về cơ sở hạ tầng để điều tra những bất thường.

Tác động kinh tế của tham nhũng ảnh hưởng đến hiệu quả quản trị, tạo ra môi trường kinh doanh bất ổn và là nguyên nhân tiềm ẩn gây ra nghèo đói. Về mặt xã hội, tham nhũng làm giảm niềm tin của công chúng vào chính phủ và tước đoạt các dịch vụ công.

Trong khi đó, Marcos bảo đảm với công chúng rằng khuôn khổ pháp lý và thể chế đã được thiết lập để giải quyết nạn tham nhũng.

Hơn nữa, các phương tiện truyền thông, tổ chức Giáo hội và các nhóm xã hội dân sự đã tăng cường nỗ lực vạch trần vấn nạn tham nhũng.

Đức Hồng Y Pablo Virgilio S. David, chủ tịch Hội đồng Giám mục Công Giáo Phi Luật Tân, gọi tắt là CBCP, đã so sánh nạn tham nhũng với căn bệnh ung thư đang hoành hành đất nước.

Người Công Giáo và công dân được kêu gọi “tham gia, giám sát và yêu cầu chính phủ chịu trách nhiệm, nếu không thì nạn tham nhũng sẽ lan tràn không kiểm soát”, ông nói thêm.

“Với những nỗ lực như vậy, đất nước có cơ hội phục hồi và có tiềm năng chữa lành nền dân chủ của chúng ta”, ông cho biết trong một bài đăng trên mạng xã hội vào ngày 28 tháng 10.

Đức Hồng Y David cho biết, với sự tham gia liên tục của mọi người, sự cảnh giác có hiểu biết và sự hợp tác sáng tạo, cùng với nghiên cứu, nền tảng kỹ thuật số và sự tham gia của công chúng, chúng ta có thể chống lại lòng tham và sự vô trách nhiệm.

“Tham nhũng làm suy yếu đất nước bằng sự im lặng và thụ động. Giáo hội đóng vai trò là ngọn hải đăng của đạo đức bằng cách lên tiếng chống tham nhũng”, Niel Anthony Borja, giảng viên cao cấp tại Đại học Luật Diliman, Đại học Phi Luật Tân, nói với CNA.

Khi các nhà lãnh đạo Giáo hội gọi tham nhũng là một sai trái về mặt đạo đức, họ đang góp phần khôi phục niềm tin và trách nhiệm giải trình của công chúng. Cố Hồng Y Jaime Lachica Sin, Đức Tổng Giám Mục danh dự của Manila, đã từng làm như vậy, lên án nạn tham nhũng, chủ nghĩa độc tài và vi phạm nhân quyền dưới chế độ Ferdinand Emmanuel Edralin Marcos Sr. Sự lãnh đạo của Đức Hồng Y Sin đã trao quyền cho người dân và truyền cảm hứng cho cải cách.

Đức Cha Borja nói thêm: “Bằng cách nói lên sự thật với chính quyền, Giáo hội giữ cho lương tâm của quốc gia luôn sống động”.

Đồng minh trong cuộc chiến chống tham nhũng

Giáo Hội Công Giáo liên kết với nhiều tổ chức khác để chống tham nhũng.

Chị Liza H. Ruedas, thành viên Ủy ban Công lý, Hòa bình và Nhân quyền của Dòng Con Bác Ái, chia sẻ với CNA: “Những nỗ lực hợp tác và tập thể giữa các nhà thờ và Giáo Hội Công Giáo, dẫn đầu như một lực lượng đạo đức chống tham nhũng, đã khơi dậy sự đồng thuận trong các hành động và phản ứng”.

Nhiều sáng kiến đã được thực hiện để giải quyết nạn tham nhũng trong giới lãnh đạo chính trị, bao gồm các cuộc biểu tình, lễ cầu nguyện, diễn đàn, giáo dục và huy động nâng cao nhận thức, nhằm mục đích khích lệ người dân và phát huy sức mạnh từ sự hỗ trợ lẫn nhau.

Có một nỗ lực rộng rãi trong các tổ chức và cơ sở Công Giáo hướng tới việc giải quyết những vấn đề này: Hội đồng Bề trên Tổng quyền Phi Luật Tân, Simbayanihan - nhánh hoạt động xã hội của CBCP - Caritas và các nhóm Công lý và Hòa bình liên kết với nhau để thúc đẩy hoạt động vận động và sự tham gia của công dân.

“ Với những gì đang diễn ra ở đất nước chúng ta hiện nay, điều cấp thiết là chúng ta phải lấy cảm hứng từ đức tin và nhớ lại trách nhiệm của mình với tư cách là những người Kitô hữu. Lòng trắc ẩn phải dẫn dắt chúng ta, thúc đẩy hành động tập thể chống lại nạn tham nhũng đã đẩy chính phủ chúng ta đến bờ vực sụp đổ đạo đức”, Phó Giáo sư Gerlie Caspe-Ogatis, giảng viên Khoa Triết học, Trường Cao đẳng Nghệ thuật và Văn học, Đại học Bách khoa Phi Luật Tân, Manila, nói với CNA.

Caspe-Ogatis, đồng thời là biên tập viên quản lý của Tạp chí Mabini Review, cho biết: “Thật vậy, hành vi vô liêm sỉ của nhiều chính trị gia và lòng tham quá mức của họ cho thấy sự xa rời sâu sắc với hoạt động tôn giáo chân chính”.

“Giáo hội phải có lập trường vững chắc, nhắc nhở các tín hữu rằng đời sống Kitô hữu đích thực bao gồm nhận thức sâu sắc và quan tâm đến nỗi đau khổ và phúc lợi của người khác.”

---

Source:Catholic News Agency

Corruption crisis in Philippines sparks largest Church-backed protests in years