13. Coi thường bản thân mình là bí quyết của khiêm tốn.

(Thánh Bernard)

Lm. Giuse Maria Nhân Tài, csjb.

(Trích dịch từ tiếng Hoa trong "Cách ngôn thần học tu đức")

---------

http://www.vietcatholic.net

https://www.facebook.com/jmtaiby

http://www.nhantai.info

 

58. TRẢ NHIỀU TIỀN BÁNH

Có một người khách hỏi ông chủ tiệm bánh:

- “Mấy đồng một cái bánh?”

Chủ quán đáp:

- “Một đồng một cái”.

Khách ăn liên tiếp mấy cái bánh và trả tiền theo giá. Chủ quán nói:

- “Bánh là do bột mà làm ra, anh phải trả thêm tiền bột”.

Người khách liền trả thêm tiền bột.

Chủ quán lại nói:

- “Bánh không cần củi để nấu và nước để nhồi bột sao? Ông phải trả thêm tiền củi và nước nữa”.

Người khách lập tức trả thêm tiền củi và tiền nước.

Chủ quán lại nói:

- “Bánh phải do thợ làm.”

Người khách liền trả tiền công thợ.

Người khách trở về nhà, nghĩ lui nghĩ tới rồi cười trách mình:

- “Mình thật đần, trả luôn ba loại tiền, lần sau không phải trả tiền bánh nữa”.

(Tiếu tiếu lục)

Suy tư 58:

Cười trách mình khi mình làm sai là người có tâm hồn hướng thiện, nhưng trách mình để rồi sau đó lại làm điều sai trái nữa thì là người không khôn ngoan.

Có những người Ki-tô hữu đấm ngực ăn năn trách mình vì đã làm những điều không hay không tốt, lại có người tự hành hạ mình, dằn vặt mình vì trót phạm tội, nhưng khi cơn hối hận đã qua thì phạm tội càng nặng hơn, và làm nhiều điều sai trái hơn trước. Tại sao vậy? Thưa là vì họ cậy vào sức mình, tin vào tài trí của mình mà không tin cậy vào Thiên Chúa.

Tự trách mình là điều nên làm, nhưng trách mình xong thì phải chạy ngay đến lòng thương xót của Đức Chúa Giê-su nơi bí tích Giải Tội, đó chính là người khôn ngoan vậy...

Lm. Giuse Maria Nhân Tài, csjb.

(Dịch từ tiếng Hoa và viết suy tư)

--------

http://www.vietcatholic.net

https://www.facebook.com/jmtaiby

http://www.nhantai.info

 

Ai cũng có lúc thành công nhưng không phải ai cũng thành nhân. Thành công xảy ra nhất thời, từng giai đoạn, từng kế hoạch; trong khi thành nhân đòi hỏi cả một đời cố gắng, hy sinh. Trong đời ai cũng có lúc thành công; không có thành công lớn thì cũng có thành công nhỏ. Để mừng những thành công lớn, quan trọng người ta tổ chức tiệc mừng. Lại có những thành công do thời gian như mừng sinh nhật, mừng thọ. Có thể nói cuộc sống là một chuỗi những thành công lớn nhỏ liên tiếp nhau. Thành công lớn đòi cẩn trọng cân nhắc, tính toán, cộng thêm thông minh, may mắn. Thành nhân quan trọng hơn thành công bởi thành nhân cần có ơn khôn ngoan. Đây là ơn cần thiết để phát triển nhân đức quan trọng trong đời đó là nhân đức khiêm nhường. Nhân đức thiết yếu này được Đức Kitô tóm gọn trong câu kết lời Ngài dậy môn đệ.

'Khi đã làm tất cả những gì theo lệnh phải làm, thì hãy nói: chúng tôi là những đầy tớ vô dụng, chúng tôi chỉ làm việc bổn phận đấy thôi' Lc 17:10

Lời giáo huấn trên bao gồm.

Thứ nhất sống tâm tình tạ ơn.

Thứ hai nhận biết không gì tồn tại.

Thứ ba đừng để xã hội thay đổi bản tính mình.

Thứ nhất cần sống tâm tình tạ ơn. Hoàn thành tốt đẹp nhiệm vụ với tâm tình cảm mến. Thiên Chúa tin tưởng phó thác tài năng cho ta, đồng thời ban ơn, trợ lực giúp ta phát triển tài năng đó. Hiểu như thế thì không có chi để tự hào, khoe khoang, kiêu hãnh nhưng trên hết là sống tâm tình tạ ơn. Tránh trường hợp thành công mà miệng lưỡi quên dâng lời tạ ơn. Đừng để hào quang trần thế đánh mất con người thật của mình. Thiên Chúa mời gọi ta cộng tác vào chương trình kiến tạo một xã hội công bằng, lành mạnh, an vui cho tha nhân. Ta cộng tác, phát triển, sinh lợi món quà Chúa trao là làm tròn nhiệm vụ của người đầy tớ, người môn đệ Chúa.

Thứ hai nhận biết mọi sự trên đời không tồn tại, chúng đến rồi đi. Mọi thành đạt, thất bại sẽ có ngày biến mất. Lòng khiêm nhường giúp ta sống chấp nhận, an phận với mọi thay đổi trong cuộc sống. Khiêm nhường giúp nhận biết ta không làm chủ tài năng. Nó đến rồi đi, thành đạt lúc còn, lúc mất, thành công, thất bại xảy ra cho mọi người. Thực tại cuộc sống là tất cả những gì ta có ngày nào đó sẽ trở thành con số 'vô dụng'. Ra đi, xuôi tay, nhắm mắt, thành đạt đi vào lịch sử rồi bị lãng quên.

Thứ ba nhận biết con người thật của mình. Đừng để thành công, nổi tiếng biến đổi bản tính con người. Cũng đừng chán đời, uỷ mị khi thất bại. Lòng khiêm nhường giúp ta thành nhân, luôn sống thật với chính mình. Nên nhớ, ông Chủ không phán đoán dựa vào thành quả ta đạt được, nhưng quan tâm đến việc ta dấn thân trong nhiệm vụ. Tìm vui, hạnh phúc qua lời ca tụng, tâng bốc là không sống thật với lòng mình; nhờ vào lời ca tụng, tán dương của tha nhân sẽ nhận kết quả đau khổ ngàn trùng khi lời ca tụng, bốc thơm bay thành mây khói.
Xin ơn khiêm nhường để sống với tâm tình tạ ơn, cảm mến.

TiengChuong.org

 

MẸ ĐẦY ÂN SỦNG
Chúa Nhật XXVII TN C: Lễ Đức Mẹ Mân Côi : Lc 1, 26-38

Giữa thế giới ồn ào, cuộn trào thông tin và mạng xã hội, thật hiếm khi ta còn nghe tiếng kinh Mân Côi đều đặn. Vậy mà, ở nhiều gia đình Việt Nam, vẫn còn những bà mẹ, những cụ già, mỗi tối lặng lẽ lần từng hạt chuỗi. Chuỗi hạt nhỏ trong tay, nhưng chứa cả trời mầu nhiệm: tình yêu, lòng tin, và niềm cậy trông.

Hôm nay, khi mừng Lễ Đức Mẹ Mân Côi, Hội Thánh mời gọi ta chiêm ngắm một biến cố đã thay đổi lịch sử loài người: đó là biến cố Truyền tin cho Đức Maria, lúc Mẹ thưa “Xin Vâng” (Lc 1,38). Chính giây phút ấy, Ngôi Lời đã làm người, và từ đó, Mẹ trở thành Mẹ của Ơn Cứu Độ.

“Truyền tin” – biến cố của ân sủng và tự do. Sứ thần Gabriel mang đến một lời chào chưa từng có: “Mừng vui lên, hỡi Đấng đầy ân sủng, Đức Chúa ở cùng bà.” Một cô gái vô danh ở làng quê Nazareth được gọi là Đấng đầy ân sủng – điều này cho thấy, Thiên Chúa không chọn theo địa vị, quyền thế hay tài năng, nhưng theo con tim sẵn sàng đón nhận.

Ơn gọi của Mẹ là một mầu nhiệm: được yêu thương nhưng vẫn hoàn toàn tự do. Thiên Chúa không ép buộc, Người chờ đợi lời thưa “xin vâng”. Và chính lời ấy đã làm thay đổi lịch sử nhân loại. Khi Mẹ nói “Xin Vâng” là Mẹ mở lòng ra để Thiên Chúa đi vào thế giới. Từ giây phút đó, nơi cung lòng khiêm hạ của một thiếu nữ, Thiên Chúa đã dựng nên “ngôi nhà đầu tiên của Ngài giữa nhân loại”.

“Xin Vâng” – tiếng nói của đức tin can đảm. Đừng nghĩ “xin vâng” là điều dễ! Đức Maria đã đối diện với biết bao thử thách: Mẹ có thể bị Giuse hiểu lầm, bị dân làng khinh miệt, bị ném đá theo luật. Mẹ không biết tương lai, không hiểu hết kế hoạch Thiên Chúa. Nhưng Mẹ tin tưởng và phó thác: “Này tôi là nữ tỳ của Chúa, xin Chúa cứ làm cho tôi như lời sứ thần nói.”

Một lời nhỏ, nhưng là lời lớn nhất trong lịch sử cứu độ. Mẹ tin Thiên Chúa luôn trung tín và yêu thương, dù đường đi mờ mịt. Và chính nhờ niềm tin đó, ơn cứu độ đã bắt đầu nảy mầm trong nhân loại.

Chuỗi Mân Côi – lời “xin vâng” của Hội Thánh và mỗi người. Khi cầm chuỗi Mân Côi, ta không chỉ lặp lại một thói quen, mà ta nối nhịp tim của mình với nhịp tim của Mẹ. Mỗi kinh “Kính Mừng” là một viên ngọc đức tin, mỗi chục kinh là một bước trên hành trình suy niệm các mầu nhiệm cứu độ: Mùa Vui, Mùa Thương, Mùa Mừng, Mùa Sáng. Tất cả đều quy về Đức Kitô – Con của Mẹ, Đấng đã yêu ta cho đến cùng.

Lần chuỗi không phải để trốn đời, mà để yêu đời sâu hơn.

Chuỗi Mân Côi dạy ta kiên nhẫn như Mẹ, thinh lặng như Mẹ, hy vọng như Mẹ giữa bao bão tố cuộc đời.

Gia đình Mân Côi – nguồn sức sống thiêng liêng. Gia đình nào còn đọc kinh chung, gia đình ấy còn giữ được hiệp nhất. Chuỗi Mân Côi là hàng rào bảo vệ tâm hồn, nhất là trong thời đại khủng hoảng niềm tin và giá trị. Một em nhỏ đọc chuỗi mỗi tối có thể cứu cả một người cha đang xa Chúa.

Người trẻ và chuỗi Mân Côi. Người trẻ hôm nay thích cái “nhanh – mới – lạ”, nhưng lại khát điều “bền – sâu – thật”. Hãy thử “tắt điện thoại 10 phút” mỗi ngày để lần chuỗi. Khi miệng đọc, tay lần, lòng suy gẫm – tâm hồn được chữa lành. Chính trong sự chậm rãi đó, ta nghe lại tiếng Chúa nói: “Đừng sợ, vì có Chúa ở cùng con.”

Mẹ Mân Côi – bạn đồng hành trong mọi biến cố. Từ trận hải chiến Lepanto năm 1571, khi đoàn quân Kitô giáo yếu thế được cứu thoát nhờ lời cầu nguyện Mân Côi, cho đến những thời khủng hoảng, chiến tranh, dịch bệnh và khô cằn đức tin ngày nay – Hội Thánh vẫn không ngừng kêu gọi con cái mình cầm lấy chuỗi Mân Côi.

Mẹ không hứa cho ta cuộc sống không sóng gió, nhưng Mẹ giữ tay ta giữa phong ba. Mẹ không làm phép lạ để cất đi mọi khổ đau, nhưng Mẹ trao cho ta sức mạnh để vượt qua. Mẹ không thay đổi hoàn cảnh, nhưng thay đổi trái tim ta, để ta biết nhìn mọi sự bằng ánh sáng của Tin Mừng. “Giữa những cơn bão của cuộc đời, Mẹ Mân Côi là ngôi sao sáng dẫn ta vào bến bình an.”

Ngày xưa, khi Đức Mẹ nói “Xin Vâng”, trời đã mở ra cho nhân loại. Ngày nay, khi ta lần chuỗi Mân Côi, trời cũng mở ra trong tâm hồn ta. Hãy để Mẹ dạy ta sống như Mẹ:

• Tin giữa những điều không hiểu.
• Yêu giữa những điều đau khổ.
• Và thưa “xin vâng” giữa những điều trái ý.

Tại Lộ Đức, trong 18 lần hiện ra với Bernadetta, Đức Mẹ luôn cầm trong tay một tràng chuỗi bạc, và khuyên con cái Mẹ hãy lần hạt. Đức Mẹ nói với thánh Bernadette như sau: “Mẹ không hứa cho con hạnh phúc đời này, nhưng là hạnh phúc đời sau”. Tuy nhiên, hạnh phúc cũng đã bắt đầu chớm nở ở đời này cho những ai lần chuỗi Mân côi, cải thiện đời sống và tôn sùng trái tim Đức Mẹ.

Xin Mẹ Mân Côi đồng hành với ta, để mỗi hạt kinh là một nhịp thở của tình yêu, và mỗi lời “Kính Mừng” là tiếng đáp trả “Xin Vâng” của chính chúng ta.

Lời nguyện

Maria, lạy Mẹ đầy ơn phúc!
lòng con yêu mến và cảm phục,
vì Mẹ được Thiên Chúa ở cùng,
là nữ tỳ rất mực tôi trung,
để cho nhân thế mãi tôn sùng.
Vì thương nhân loại sống lầm than,
giữa thế gian khốn khó nguy nàn,
nên Mẹ muốn đem đến những ân ban,
để thế giới hưởng bình an của Chúa.
Mẹ đã thương nhiều lần xuất hiện,
mời gọi chúng con biết hướng thiện,
biết quay về nẻo chính đường ngay,
tìm đến Chúa trong đời sống hằng ngày.

 

KHƯỚC TỪ
“Ai khước từ Thầy là khước từ Đấng đã sai Thầy!”.

“Điều quan trọng nhất mà cha mẹ có thể giúp trẻ sáng tạo là dạy chúng không sợ thất bại. Ngoài ra, cần học cách chịu đựng khi bị cười nhạo, sẵn sàng chấp nhận chỉ trích và không ngại khác biệt! Đó là một trải nghiệm cần thiết - trải nghiệm bị khước từ!” - Anon.

Kính thưa Anh Chị em,

Lời Chúa hôm nay cho thấy thời Cựu Ước cũng như Tân Ước, không phải lúc nào những ai được Chúa sai đi cũng dễ dàng thành công! Họ phải “học cách chịu đựng khi bị cười nhạo, chấp nhận chỉ trích và không ngại khác biệt” - nghĩa là phải học biết thế nào là ‘khước từ!’.

dân Chúa đã từng “phạm tội trước nhan Đức Chúa, đã bất tuân, không nghe tiếng Người” - bài đọc một; họ nhìn nhận đã từng chạy theo các thần. Thánh Vịnh đáp ca cũng là một lời xưng thú của một dân đã từng ‘khước từ’ Thiên Chúa, “Lạy Chúa, để danh Ngài rạng rỡ, xin giải thoát chúng con!”.

Trong bối cảnh sai các môn đệ đi, Chúa Giêsu đề cập sự đối kháng này, Ngài chuẩn bị cho họ điều chắc chắn sẽ xảy đến với bất cứ ai trong tư cách sứ giả của ‘một Thiên Chúa bị khước từ!’. “Đừng sợ thất bại, nhưng hãy sợ không dám bắt đầu - vì bị khước từ đôi khi chỉ là dấu chỉ bạn đã dám thử!” - Roy T. Bennett. Chúa Giêsu không ngần ngại nói thật, “Ai nghe các con là nghe Thầy; và ai khước từ các con là khước từ Thầy; mà ai khước từ Thầy là khước từ Đấng đã sai Thầy!”.

Là những người được sai đi, không ít lần, chúng ta trải nghiệm sự ê chề này. Đức tin của bạn, việc làm của bạn, Phúc Âm mà bạn cố sức rao giảng bằng cả cuộc sống không phải lúc nào cũng được đón nhận. Chống lại bạn không chỉ là những người không biết Chúa, nhưng còn là những anh chị em trong gia đình, trong cộng đoàn; hoặc thậm chí, những người có trách nhiệm nhất trong công cuộc rao giảng - cho dù những gì bạn cống hiến là tốt đẹp nhất, thiết yếu nhất, những công việc mà không phải ai cũng muốn làm, dám làm và có khả năng làm! “Đừng lãng phí chính mình trong sự khước từ; đừng chỉ gầm gừ chống lại cái xấu, nhưng hãy hát lên vẻ đẹp của điều thiện hảo!” - Ralph Emerson.

Anh Chị em,

“Ai khước từ Thầy là khước từ Đấng đã sai Thầy!”. Nhân loại đã khước từ Con Thiên Chúa, “Người đã đến nhà của Người, và người nhà của Người đã không tiếp nhận Người”; sự ‘khước từ’ thê thảm nhất là cái chết thập giá. Vậy mà, sự từ chối Đức Kitô và Tin Mừng của Ngài không là tiếng nói cuối cùng; tình yêu cứu độ của Thiên Chúa mới là tiếng nói sau chót! Ngài có thể tác động mạnh mẽ để thực hiện kế hoạch cứu độ thông qua những trải nghiệm thất bại mà con người không bao giờ hiểu. Hãy nhìn vào hoa trái cứu độ của thập giá! Vì thế, những gì bạn và tôi cần là cứ trung thành với lời chứng của mình, bất kể nó được đón nhận thế nào. “Mỗi lần tôi nghĩ mình bị từ chối điều gì đó tốt, thì thật ra tôi đang được dẫn hướng đến một điều tốt hơn!” - Steve Maraboli.

Chúng ta có thể cầu nguyện,

“Lạy Chúa, dạy con học chịu đựng khi bị cười nhạo, chấp nhận chỉ trích và không ngại khác biệt, miễn sao con mải làm vui lòng Chúa và những gì Chúa muốn!”, Amen.

(Tgp. Huế)

 

TIN TƯỞNG và TIN THEO

Nhiều người tin Chúa. Nhiều nhà tin Chúa. Vậy chúng ta sống đức tin ra sao? Phúc Âm tuần này cho thấy bản chất và sức mạnh thật sự của đức tin: Tin Chúa là sống tin tưởng mãnh liệt vào quyền năng Chúa và tin theo những điều Chúa dạy.

1. Tin tưởng. Một nhà khoa học đã nói: “Hãy cho tôi một điểm tựa, tôi sẽ nâng cả trái đất lên.” Điểm tựa đó chính là đức tin, vì Chúa Giêsu khẳng định: chỉ cần “đức tin bằng hạt cải” cũng đủ chuyển núi dời non. Đức tin biến yếu đuối thành sức mạnh vô địch, có sức mạnh nhổ bật gốc những “cây dâu cổ thụ” của tội lỗi, của thói quen xấu đã bám rễ sâu trong tâm hồn ta, bởi vì: “Đối với Thiên Chúa, không có gì là không thể làm được.” Đức tin biến đổi cuộc đời mỗi người, để rồi biến đổi cả thế giới này trở nên tốt đẹp hơn.

2. Tin theo . Ngay sau khi nói về quyền năng của đức tin, Chúa Giêsu lại kể dụ ngôn về người đầy tớ khiêm hạ. Tại sao? Vì sức mạnh của đức tin không dùng để thống trị mà để phục vụ. Tin ai thì làm theo lời người đó. Đi khám bệnh, tin bác sĩ thì làm theo lời bác sĩ dặn. Tin Chúa cũng vậy: phải khiêm tốn làm theo Lời Chúa dạy, như người đầy tớ làm theo lệnh của chủ chứ không làm theo ý riêng mình.

Hôm nay là ngày Giáo hội Việt Nam mừng kính trọng thể Đức Mẹ Mân Côi. Mẹ chính là mẫu gương hoàn hảo của một đức tin trọn vẹn. Mẹ tin tưởng Thiên Chúa toàn năng đã làm những điều trọng đại nơi Mẹ. Và Mẹ tin theo bằng tiếng “Xin Vâng”, đặt trọn cuộc đời mình để khiêm tốn phục vụ thánh ý Chúa. Xin Mẹ cầu bầu cùng Chúa thêm đức tin cho chúng con. Amen.

 

Jonathan Liedl, biên tập viên kỳ cựu của tờ National Catholic Register có bài nhận định nhan đề “A Papal Intervention and a Canceled Award: What (If Anything) Did Pope Leo XIV’s Comments Have to Do with Sen. Durbin’s Decision?”, nghĩa là “Sự can thiệp của Giáo hoàng và một giải thưởng bị hủy bỏ: Những bình luận của Đức Giáo Hoàng Lêô XIV có liên quan gì (nếu có) đến quyết định của Thượng nghị sĩ Durbin không?”.

Nguyên bản tiếng Anh có thể xem tại đây. Dưới đây là bản dịch toàn văn sang Việt Ngữ.

Mọi chuyện diễn ra với tốc độ chóng mặt: một sự can thiệp của Đức Giáo Hoàng vào cuộc tranh cãi kéo dài hàng tuần lễ tại quê nhà của ngài, rồi chỉ vài giờ sau đó, cuộc tranh cãi đó đột ngột kết thúc. Ngày hôm sau, người Công Giáo vẫn đang cố gắng tìm hiểu chuyện gì vừa xảy ra.

Năm giờ hỗn loạn vào thứ Ba bắt đầu vào khoảng 2 giờ chiều theo giờ miền Đông, khi một nhà báo Vatican của EWTN yêu cầu Đức Giáo Hoàng Lêô XIV cho biết ý kiến về cuộc tranh cãi đang diễn ra liên quan đến kế hoạch của Hồng Y Blase Cupich trao “giải thưởng thành tựu trọn đời” cho Thượng nghị sĩ Richard Joseph Durbin thường được gọi là Dick Durbin, một người Công Giáo đã chịu phép rửa tội và từ lâu đã ủng hộ và bỏ phiếu cho việc hợp pháp hóa phá thai.

Quay lại Hoa Kỳ, cuộc tranh cãi đã chiếm lĩnh các tít báo trong gần hai tuần. Ít nhất 10 Giám Mục, trong đó có 8 giám mục giáo phận đương nhiệm đã công khai yêu cầu Hồng Y Cupich hủy bỏ giải thưởng vì lo ngại nó sẽ làm ảnh hưởng đến chứng tá ủng hộ sự sống của Giáo hội. Đó là một điều hiếm thấy ở một nhóm các vị trong hàng giáo phẩm thường giữ kín những bất đồng quan điểm.

Hơn nữa, câu chuyện này còn được các phương tiện truyền thông Công Giáo trên khắp giáo hội hoàn vũ đưa tin rầm rộ. Thậm chí, nó còn được các phương tiện truyền thông thế tục, bao gồm cả The Associated Press, đăng tải.

Phản ứng của Đức Giáo Hoàng

Câu hỏi của EWTN Vatican là câu hỏi cuối cùng trong số nhiều câu hỏi mà các thành viên của giới truyền thông đặt ra cho Đức Giáo Hoàng Lêô trong những cuộc trò chuyện thường kỳ hàng tuần giữa Đức Giáo Hoàng và báo chí khi ngài rời Castel Gandolfo, nơi ngài thường dành thời gian vào các ngày thứ Ba.

“Con muốn hỏi về một điều đang gây chia rẽ ở Hoa Kỳ hiện nay, liên quan đến việc Đức Hồng Y Cupich trao giải thưởng cho Thượng nghị sĩ Durbin,” phóng viên Valentina Di Donato hỏi. “Một số người đang gặp khó khăn trong việc hiểu điều này vì ông Thượng nghị sĩ ủng hộ việc hợp pháp hóa phá thai. Làm thế nào để giúp những người có đức tin hiện nay hiểu được điều đó, cảm nhận về điều đó, và Đức Thánh Cha cảm thấy thế nào về điều đó?”

Trong phản hồi của mình, Đức Giáo Hoàng Lêô XIV bắt đầu bằng cách lưu ý rằng ngài “không thực sự quen thuộc với trường hợp cụ thể này” trước khi nói thêm rằng “điều quan trọng là phải xem xét công việc tổng thể mà một thượng nghị sĩ đã làm trong suốt 40 năm phục vụ tại Thượng viện Hoa Kỳ, nếu tôi không nhầm”.

“Tôi hiểu những khó khăn và căng thẳng,” Đức Giáo Hoàng Lêô XIV nói. “Nhưng tôi nghĩ, như chính tôi đã từng nói, điều quan trọng là phải xem xét nhiều vấn đề liên quan đến giáo huấn của Giáo hội.”

Đức Giáo Hoàng nói tiếp: “Một người nói 'Tôi phản đối phá thai' nhưng lại ủng hộ án tử hình thì không thực sự ủng hộ sự sống,” Đức Giáo Hoàng giải thích. “Một người nói 'Tôi phản đối phá thai nhưng lại đồng tình với cách đối xử vô nhân đạo với người nhập cư ở Hoa Kỳ', tôi không biết liệu điều đó có phải là ủng hộ sự sống hay không.”

“Vì vậy, đây là những vấn đề rất phức tạp, và tôi không biết liệu có ai nắm rõ tất cả sự thật về chúng hay không, nhưng trước hết, tôi muốn yêu cầu họ phải tôn trọng lẫn nhau và chúng ta cùng nhau tìm kiếm, với tư cách là con người, và trong trường hợp đó là công dân Hoa Kỳ và công dân của tiểu bang Illinois, cũng như người Công Giáo, để nói rằng chúng ta cần phải gần gũi với tất cả những vấn đề đạo đức này. Và tìm ra con đường phía trước với tư cách là một Giáo hội. Giáo huấn của Giáo hội về từng vấn đề này rất rõ ràng.”

Phản ứng của Đức Giáo Hoàng Lêô đã gây ra những phản ứng mạnh mẽ ngay tại Hoa Kỳ. Một số người cho rằng bằng cách nhấn mạnh sự cần thiết phải xem xét mọi khía cạnh của giáo huấn xã hội của Giáo hội, Đức Giáo Hoàng Lêô rõ ràng đang đặt ra câu hỏi về tính logic của việc tôn vinh một thượng nghị sĩ ủng hộ phá thai.

“Vấn đề là liệu Durbin có ủng hộ sự sống hay không,” Phil Lawler viết trên tờ Catholic Culture. “Theo chính lời tuyên bố của Đức Giáo Hoàng, ông ấy không ủng hộ. … Vì vậy, Durbin không nên được một tổ chức Công Giáo vinh danh. Vụ việc đã khép lại.”

Nhưng những người khác lại cho rằng bằng cách chuyển trọng tâm sang những người tự nhận là ủng hộ quyền được sống nhưng không tuân theo giáo huấn của Giáo hội về vấn đề nhập cư hoặc án tử hình, Đức Giáo Hoàng đang tạo ra một cái cớ để trao giải thưởng.

Ví dụ, một tiêu đề từ Politico có nội dung: “Đức Giáo Hoàng Lêô bảo vệ việc Giáo hội tôn vinh Durbin.”

Nhưng chỉ vài giờ sau khi những bình luận của Đức Giáo Hoàng được đưa lên mạng, cuộc tranh luận về ý nghĩa lời nói của ngài đã bị chuyển hướng. Bởi vì vào khoảng 7 giờ tối giờ Miền Đông Hoa Kỳ, Đức Hồng Y Cupich tuyên bố rằng Durbin “đã quyết định không nhận” giải thưởng. “Mặc dù tôi rất buồn trước tin tức này, nhưng tôi tôn trọng quyết định của ông ấy”, Đức Hồng Y Cupich cho biết trong một tuyên bố dài hai trang, đồng thời nói thêm rằng giải thưởng này nhằm ghi nhận “những đóng góp đặc biệt của đảng viên Dân chủ Illinois cho cải cách nhập cư và sự ủng hộ kiên định của ông ấy đối với người nhập cư”. Đức Hồng Y Cupich cũng than thở rằng không đảng phái chính trị lớn nào ở Hoa Kỳ chấp nhận toàn bộ giáo huấn xã hội của Giáo hội, và nói thêm rằng hoạt động tiếp cận của ngài là một nỗ lực nhằm khuyến khích Durbin “mở rộng công việc tốt đẹp của ông sang các lĩnh vực và vấn đề khác”.

Cuộc tranh cãi ngay lập tức dường như đã kết thúc. Nhưng sau đó, mọi người vẫn tự hỏi liệu những bình luận của Đức Giáo Hoàng Lêô và thông báo sau đó về quyết định của Durbin có liên quan gì đến nhau hay không.

Phải chăng Đức Giáo Hoàng Lêô XIV đã yêu cầu chặn đứng phần thưởng của Hồng Y Cupich dành cho Thượng nghị sĩ Durbin? Hay việc vị thượng nghị sĩ từ chối giải thưởng chỉ vài giờ sau khi Đức Giáo Hoàng đưa ra bình luận chỉ là sự trùng hợp ngẫu nhiên?

Mặc dù những suy đoán đang lan tràn trên các nền tảng mạng xã hội như X, những câu hỏi này và các câu hỏi liên quan khác vẫn chưa có lời giải đáp. Tuy nhiên, những sự thật liên quan khác đã xuất hiện, bổ sung thêm một số bối cảnh quan trọng.

Vào cuối tuần trước, nhiều nguồn tin đã nói với tờ Register rằng “con đường thoát” duy nhất có thể khiến Hồng Y Cupich không trao giải thưởng là Durbin sẽ từ chối, vì vị Hồng Y Chicago này đã quyết tâm trao giải thưởng bất chấp những lời chỉ trích.

Hơn nữa, tờ The Pillar đưa tin đêm qua rằng Hội đồng Giám mục Công Giáo Hoa Kỳ đang chuẩn bị đưa ra tuyên bố về vụ Durbin-Cupich, sau khi một số giám mục đã viết thư cho hội đồng yêu cầu giải quyết tranh cãi này. Bài báo cho biết Đức Hồng Y Christoph Pierre, Sứ thần Tòa thánh, đã được thông báo về diễn biến này. Trích dẫn một số giám mục giấu tên, tờ The Pillar cũng cho rằng Đức Hồng Y Cupich có thể đã hủy bỏ giải thưởng để tránh bị Hội đồng Giám mục Hoa Kỳ, gọi tắt là USCCB coi là chống đối, hoặc vì vị Sứ thần Tòa Thánh đã thúc giục ngài phải làm như vậy.

Nhưng trong khi cuộc tranh cãi về giải thưởng Durbin có thể đã kết thúc, thì điều vẫn còn đó là sự bất đồng sâu sắc giữa một số giám mục Hoa Kỳ về vấn đề ưu tiên mà phá thai nên hoặc không nên có trong hoạt động ủng hộ của các ngài.

Vào tháng 11 năm 2023, USCCB đã bỏ phiếu tái khẳng định rằng việc chống phá thai là “ưu tiên hàng đầu” của các ngài, xét đến phạm vi của nó và thực tế là nó nhắm vào những thành viên dễ bị tổn thương nhất của gia đình nhân loại.

Nhưng một số ít giám mục, bao gồm cả Hồng Y Cupich, từ lâu đã ủng hộ việc loại bỏ ngôn ngữ “ưu tiên hàng đầu”, lập luận rằng trong một xã hội phân cực, điều này làm suy yếu việc ủng hộ các vấn đề khác như nhập cư hoặc chăm sóc tạo vật.

Sự chia rẽ giữa các giám mục này có thể sẽ diễn ra vào tháng tới tại cuộc họp của USCCB tại Baltimore.

Tương tự như vậy, các câu hỏi về những ưu tiên của Đức Giáo Hoàng Lêô liên quan đến Giáo hội và xã hội tại Hoa Kỳ cũng sẽ được đặt ra, đặc biệt khi xét đến việc các giám mục chuẩn bị bầu một chủ tịch hội đồng mới cho nhiệm kỳ ba năm.

Như Đức Giáo Hoàng Lêô đã nói trong một cuộc phỏng vấn ngày 14 tháng 9, ngài muốn tác động đến chính trị và xã hội Hoa Kỳ bằng cách “chủ yếu hợp tác với các giám mục”, trái ngược với đường lối trực tiếp hơn mà Đức Giáo Hoàng Phanxicô thường áp dụng với những nhân vật như Tổng thống Trump. Để làm được điều này, cần có mối quan hệ song phương tốt đẹp giữa Đức Giáo Hoàng và Hội đồng Giám mục Hoa Kỳ. Mối quan hệ đó sẽ được định hình rõ nét tại cuộc họp sắp tới của USCCB, vốn sẽ bị ảnh hưởng bởi cuộc tranh chấp mà người Công Giáo Hoa Kỳ vừa chứng kiến giữa các giám mục của họ.

---

Source:National Catholic Register

A Papal Intervention and a Canceled Award: What (If Anything) Did Pope Leo XIV’s Comments Have to Do with Sen. Durbin’s Decision?

 

Văn kiện giáo hoàng đầu tiên được Đức Lêô XIV ký sẽ là một tông huấn, lấy chủ đề về sự nghèo đói và dự kiến sẽ được công bố vào ngày 9 tháng 10, ngày lễ của Thánh John Henry Newman.

Bất chấp những tin đồn rằng tài liệu này sẽ được công bố vào ngày 4 tháng 10, các nguồn tin từ Vatican, những người yêu cầu giấu tên, đã nói với tờ Register rằng tài liệu này sẽ được công bố vào thứ Sáu sau lễ Thánh Phanxicô thành Assisi.

Bản tin của Văn phòng Báo chí Tòa Thánh cho thấy Đức Giáo Hoàng đã dành bảy buổi tiếp kiến riêng gần đây cho Đức Hồng Y Víctor Manuel Fernández, Tổng trưởng Bộ Giáo lý Đức tin. Mặc dù vị Tổng trưởng thường xuyên đến thăm Đức Giáo Hoàng, nhưng các cuộc gặp gỡ của Đức Hồng Y Fernández diễn ra thường xuyên hơn bình thường, cho thấy một số người theo dõi Vatican biết rằng việc công bố một văn kiện của Đức Giáo Hoàng sắp diễn ra.

Tài liệu về người nghèo là một trong những tài liệu “bị đình chỉ” còn dang dở vào thời điểm Đức Giáo Hoàng Phanxicô qua đời. Ban đầu, văn bản này được giao cho Tổng Giám mục Vincenzo Paglia, Chủ tịch Học viện Giáo hoàng về Sự sống, soạn thảo bản thảo sơ bộ.

Bằng việc quyết định tiếp tục công bố, Đức Lêô XIV thể hiện mong muốn tiếp nối di sản của vị tiền nhiệm. Tuy nhiên, ngài kêu gọi chỉnh sửa toàn diện văn bản, cho thấy ngài cũng có ý định định hình triều Giáo Hoàng của mình ngay từ đầu.

Tông huấn về người nghèo sẽ là ví dụ thứ hai về một “văn kiện giáo hoàng bốn tay” trong lịch sử gần đây. Đức Giáo Hoàng Phanxicô, mới được bầu vào năm 2013, đã quyết định công bố thông điệp Lumen Fidei hay Ánh Sáng Đức Tin, vốn gần như được soạn thảo hoàn toàn bởi người tiền nhiệm của ngài, Đức Bênêđíctô XVI.

Tông huấn này sẽ không thay thế thông điệp đầu tiên của Đức Lêô XIV, vốn cũng đang trong quá trình soạn thảo. Người ta biết rất ít về văn kiện này, vì nó hoàn toàn nằm trong tay Đức Giáo Hoàng.

Các tài liệu 'bị đình chỉ' khác

Vẫn chưa rõ điều gì sẽ xảy ra với các tài liệu “bị đình chỉ” khác hiện đang được Bộ Giáo lý Đức tin giải quyết. Đây không phải là các tài liệu của Đức Giáo Hoàng, mà là các tài liệu được Đức Giáo Hoàng Phanxicô khởi xướng và cần được Đức Giáo Hoàng Lêô XIV phê duyệt để công bố.

Vào ngày 3 tháng 7, Đức Hồng Y Fernández tuyên bố rằng bộ của ngài sẽ sớm công bố một tài liệu về “nhiều chủ đề về Đức Mẹ”, nhằm tiếp nối các chuẩn mực mới về hiện tượng siêu nhiên được công bố vào tháng 5 năm 2024.

Vào tháng Giêng, Đức Hồng Y đã thông báo rằng Bộ đang soạn thảo các tài liệu về giá trị của chế độ một vợ một chồng, chế độ nô lệ trong lịch sử và các hình thức nô lệ khác nhau hiện nay, vai trò của phụ nữ trong Giáo hội, và một số vấn đề về Thánh Mẫu học. Ngoài thông báo ngày 3 tháng 7, không có thông tin nào được đưa ra sau đó về tình trạng của các tài liệu này.

---

Source:National Catholic Register

Leo’s First Papal Document, on Poverty, Is Expected to Be Released Oct. 9

 

Nhiều giám mục Hoa Kỳ đã bày tỏ sự nhẹ nhõm và hạnh phúc sau khi Thượng nghị sĩ Hoa Kỳ Dick Durbin, đảng Dân chủ đơn vị Illinois, tuyên bố quyết định từ chối giải thưởng của Tổng giáo phận Chicago sau phản ứng dữ dội về quan điểm ủng hộ phá thai của ông.

Vào cuối ngày thứ Ba, Đức Hồng Y Blase Cupich, Tổng giám mục Chicago, cho biết Durbin đã quyết định không nhận giải thưởng này sau khi nhiều giám mục Hoa Kỳ chỉ trích tổng giáo phận vì đã chọn Durbin để nhận vinh dự này.

Vị thượng nghị sĩ Illinois dự kiến sẽ nhận “Giải thưởng Thành tựu Trọn đời vì sự hỗ trợ người nhập cư” tại một sự kiện của tổng giáo phận vào tháng 11. Đức Hồng Y Cupich mô tả vị thượng nghị sĩ là hiện thân của “sự ủng hộ vững chắc dành cho người nhập cư, điều rất cần thiết trong thời đại chúng ta”.

Giám mục Thomas Paprocki của Springfield, Illinois, người chủ trì giáo phận quê hương của Durbin, đã tuyên bố vào tháng 9 rằng Durbin “không đủ điều kiện để nhận bất kỳ danh hiệu Công Giáo nào”. Trong một tuyên bố vào ngày 1 tháng 10, Đức Cha cho biết ngài “biết ơn” vì cuối cùng thượng nghị sĩ đã từ chối giải thưởng.

Lưu ý rằng tháng 10 là Tháng tôn trọng sự sống, Đức Giám Mục Paprocki kêu gọi người Công Giáo “tiếp tục cầu nguyện cho Giáo hội, đất nước chúng ta và cho phẩm giá con người của mọi người được tôn trọng trong mọi giai đoạn của cuộc sống, bao gồm cả thai nhi và người nhập cư”.

Trong khi đó, Đức Cha Michael Burbidge của Arlington, Virginia - người trước đây từng giữ chức chủ tịch ủy ban bảo vệ sự sống của Hội đồng Giám mục Công Giáo Hoa Kỳ - cho biết vào ngày 1 tháng 10 rằng ngài “cảm thấy nhẹ nhõm” trước quyết định của Durbin.

“Giáo hội phải tiếp tục mạnh dạn công bố Phúc Âm sự sống một cách trọn vẹn,” ngài nói. “Việc chúng ta làm chứng công khai cho Phúc Âm, để thuyết phục và lay động tâm trí người ta đến sự hoán cải, sẽ luôn đòi hỏi Giáo hội phải thể hiện tính chất thứ bậc và sự thống nhất của mọi chân lý.”

Trong tuyên bố ngày 30 tháng 9 thông báo về việc Durbin rút khỏi giải thưởng, Hồng Y Cupich cho biết ngài đề xuất “các cuộc họp thượng hội đồng” để người Công Giáo “trải nghiệm việc lắng nghe nhau một cách tôn trọng về những vấn đề này”.

Nhiều người cho rằng giáo huấn Công Giáo đã quá rõ ràng về vấn đề này. Phá thai là giết chết một sinh mạng vô tội, vô phương tự vệ, là một tội lỗi nghiêm trọng một cách khách quan, cần thiết gì phải họp Thượng Hội Đồng để “trải nghiệm” và “lắng nghe nhau”.

Đức Cha Burbidge đã mạnh mẽ bác bỏ đề xuất của Hồng Y Cupich, lưu ý rằng các cuộc trò chuyện hiệu quả “chỉ diễn ra khi những người tham gia chia sẻ cam kết cơ bản về một số thực tế đạo đức khách quan về điều gì là thiện và điều gì là ác”.

Trong số đó, ngài nói, có “quyền sống của con người”.

Ngài cho biết: “Không thể có cuộc đối thoại thực sự khi một nhà lập pháp tự xưng là người Công Giáo lại nhắm mắt làm ngơ trước hành động giết hại những người vô tội”.

Việc Durbin rút khỏi giải thưởng diễn ra chỉ vài giờ sau khi Giáo hoàng Lêô XIV đề cập đến tranh cãi này, khi Đức Thánh Cha - người bản xứ Chicago - lập luận rằng những tranh chấp chính trị như vậy là “phức tạp”.

“Tôi hiểu những khó khăn và căng thẳng. Nhưng tôi nghĩ như chính tôi đã từng nói trước đây, điều quan trọng là phải xem xét nhiều vấn đề liên quan đến giáo huấn của Giáo hội”, Đức Giáo Hoàng nói.

Nhiều giám mục Hoa Kỳ khác trước đó đã bày tỏ sự không tán thành đối với giải thưởng được đề xuất, bao gồm Giám mục James Conley của Lincoln, Nebraska; Giám mục James Wall của Gallup, New Mexico; và Tổng giám mục San Francisco Salvatore Cordileone. Ít nhất 10 Giám Mục, trong đó có 8 Giám Mục đương nhiệm đã cực lực phản đối quyết định trao giải thưởng cho Durbin. Dù thế, Hồng Y Cupich vẫn quyết liệt bảo lưu ý kiến của mình.

Trong một tuyên bố trên X vào ngày 1 tháng 10, Tổng giám mục Cordileone đã gửi lời “khen ngợi” Durbin vì đã rút khỏi giải thưởng, là điều mà vị giám mục mô tả là “một sự thể hiện lòng độ lượng lớn lao”.

“Trong một vấn đề gây tranh cãi như vậy, vốn có nguy cơ gây chia rẽ sâu sắc hơn, Thượng nghị sĩ Durbin đã chọn cách đứng trên lập trường đạo đức cao hơn,” vị tổng giám mục nói. “Một hành động như vậy đòi hỏi sự khiêm nhường vô cùng lớn lao từ phía ông ấy. Đất nước chúng ta cần thêm sự khiêm nhường.”

---

Source:National Catholic Register

Bishops ‘Grateful,’ ‘Relieved’ After Pro-Abortion Durbin Declines Catholic Award

 

Nicole Winfield của Thông tấn xã A.P., ngày 2 tháng 10 năm 2025, tường trình rằng: Hôm thứ Tư, Đức Giáo Hoàng Leo XIV đã nhắm vào những người hoài nghi về khí hậu, những người “chế giễu những người nói về sự nóng lên toàn cầu”, khi ngài mạnh mẽ ủng hộ di sản môi trường của Đức Giáo Hoàng Phanxicô và biến nó thành di sản của riêng mình trong một số bình luận mạnh mẽ và bao quát nhất từ trước đến nay.

Đức Giáo Hoàng Leo XIV đã chủ trì lễ kỷ niệm 10 năm ban hành thông điệp sinh thái mang tính bước ngoặt của Đức Phanxicô, Laudato si’, tại một cuộc họp toàn cầu được tổ chức tại Castel Gandolfo, dinh thự mùa hè truyền thống của Đức Giáo Hoàng ở phía nam Rome. Thông điệp đó đã coi việc chăm sóc hành tinh là một mối quan tâm đạo đức cấp bách và hiện sinh, đồng thời phát động một phong trào toàn cầu vận động cho việc chăm sóc công trình sáng tạo của Chúa và những người dân bị tổn hại nhiều nhất bởi sự khai thác của nó.

Đức Leo đã nói với khoảng 1,000 đại diện từ các nhóm môi trường và bản địa rằng họ cần gây áp lực lên các chính phủ quốc gia để xây dựng các tiêu chuẩn khắt khe hơn nhằm giảm thiểu thiệt hại đã gây ra. Ngài hy vọng hội nghị khí hậu sắp tới của Liên Hợp Quốc "sẽ lắng nghe tiếng kêu của Trái đất và tiếng kêu của người nghèo".

Ngài không nêu tên cụ thể, nhưng vị Giáo hoàng người Mỹ đầu tiên trong lịch sử đã phát biểu chỉ vài ngày sau khi Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump phàn nàn với Đại hội đồng Liên Hợp Quốc về "vụ lừa đảo" của hiện tượng nóng lên toàn cầu. Trump từ lâu đã chỉ trích khoa học khí hậu và các chính sách nhằm giúp thế giới chuyển đổi sang năng lượng xanh như năng lượng gió và mặt trời.

Đức Leo đã trích dẫn tông huấn Laudate Deum của Đức Phanxicô, được công bố năm 2023, trong đó vị Giáo hoàng người Argentina đã chỉ trích và thách thức các nhà lãnh đạo thế giới trước một hội nghị của Liên Hợp Quốc cam kết thực hiện các mục tiêu ràng buộc để làm chậm quá trình biến đổi khí hậu trước khi quá muộn.

Trích dẫn bài phát biểu của Đức Phanxicô, Đức Leo nhắc lại rằng một số nhà lãnh đạo đã chọn cách “chế giễu những dấu hiệu rõ ràng của biến đổi khí hậu, chế giễu những người nói về sự nóng lên toàn cầu và thậm chí đổ lỗi cho người nghèo về chính điều ảnh hưởng đến họ nhiều nhất.”

Đức Leo kêu gọi một sự thay đổi trong suy nghĩ để thực sự ủng hộ mục tiêu môi trường, và nói rằng bất cứ Ki-tô hữu nào cũng nên tham gia.

“Chúng ta không thể yêu mến Thiên Chúa, Đấng mà chúng ta không thể nhìn thấy, trong khi lại khinh miệt các tạo vật của Người. Chúng ta cũng không thể tự nhận mình là môn đệ của Chúa Giêsu Kitô nếu không tham gia vào quan điểm của Người về tạo vật và sự chăm sóc của Người dành cho tất cả những gì mong manh và bị tổn thương,” Đức Leo phát biểu như thế khi chủ trì một sân khấu với hình ảnh một tảng băng khổng lồ đang tan chảy từ Greenland và những cây dương xỉ nhiệt đới.

Đức Leo đã mạnh mẽ tiếp nối sứ mệnh sinh thái của Đức Phanxicô, ban phước lành cho một kế hoạch của Vatican nhằm biến một cánh đồng nông nghiệp ở phía bắc Rome thành một trang trại năng lượng mặt trời rộng lớn. Khi đi vào hoạt động, trang trại này dự kiến sẽ đưa Thành phố Vatican trở thành quốc gia trung hòa carbon đầu tiên trên thế giới.

 

Đức Giáo Hoàng và Schwarzenegger xem xét những “người hùng hành động” của môi trường

Đó là nội dung bài tường trình của tạp chí Aleteia ngày 10/02/25. Tạp chí này viết:

Đức Giáo Hoàng nói rằng việc thu thập dữ liệu và đưa ra các bài diễn thuyết là chưa đủ. Chúng ta cần sự quan tâm và hoán cải thực sự.

Khi nói đến việc chăm sóc công trình sáng tạo của Chúa, Đức Giáo Hoàng Leo XIV đã kêu gọi chuyển từ "dữ liệu" và "bài diễn thuyết" sang "quan tâm" và "hoán cải".

"Chúng ta phải chuyển từ thu thập dữ liệu sang quan tâm; và từ diễn thuyết về môi trường sang một sự hoán cải sinh thái, chuyển đổi cả lối sống cá nhân và cộng đồng", ngài phát biểu trong một cuộc họp được tổ chức tại Castel Gandolfo, nơi có khung cảnh thiên nhiên tươi đẹp, vào ngày 1 tháng 10. Biến cố này đánh dấu kỷ niệm 10 năm thông điệp Laudato si' của Đức Giáo Hoàng Phanxicô về sinh thái toàn diện.

Chỉ còn một tháng nữa là đến Hội nghị các bên tham gia Công ước khung của Liên Hợp Quốc (COP30), sẽ được tổ chức tại Belém, Brazil, Đức Thánh Cha khuyến khích mọi người "gây áp lực lên các chính phủ để xây dựng và thực hiện các quy định, thủ tục và biện pháp kiểm soát chặt chẽ hơn."

Hội nghị “Nuôi dưỡng Hy vọng”, diễn ra đến hết ngày 3 tháng 10, tập trung vào những thách thức sinh thái lớn mà toàn cầu đang phải đối diện.



Trước bài phát biểu của Đức Giáo Hoàng, Arnold Schwarzenegger, diễn viên kiêm cựu thống đốc bang California, đã có một bài phát biểu đầy nhiệt huyết, kêu gọi: “Chấm dứt ô nhiễm!”

Sau đó, nhắc lại một trong những bộ phim ăn khách của mình, nam diễn viên đã gọi Đức Giáo Hoàng Lêô XIV là một “anh hùng hành động” của sinh thái học.

Đức Giáo Hoàng, tỏ ra thích thú với câu nói đùa của cựu vận động viên thể hình, đã trả lời:

Trước khi tiếp tục với một vài bài phát biểu đã được chuẩn bị trước, tôi muốn cảm ơn hai diễn giả đã phát biểu trước tôi. Và tôi muốn nói thêm rằng thực sự có một anh hùng hành động đang có mặt với chúng ta chiều nay, đó chính là tất cả các bạn, những người đang cùng nhau tạo nên sự khác biệt.

Đức Giáo Hoàng tiếp tục kêu gọi sự hoán cải liên tục:

Chúng ta không thể yêu mến Thiên Chúa, Đấng mà chúng ta không thể nhìn thấy, trong khi lại khinh miệt các tạo vật của Người. Chúng ta cũng không thể tự nhận mình là môn đệ của Chúa Giêsu Kitô nếu không tham gia vào quan điểm của Người về tạo vật và sự chăm sóc của Người đối với tất cả những gì mong manh và bị tổn thương.

Dưới đây là toàn văn bài diễn văn của Đức Thánh Cha:

Anh chị em thân mến, bình an ở cùng anh chị em.

Trước khi tiếp tục với một vài bài phát biểu đã được chuẩn bị trước, tôi xin cảm ơn hai diễn giả đã phát biểu trước tôi. Và tôi cũng muốn nói thêm rằng, chiều nay, chúng ta thực sự có một người hùng hành động, đó chính là tất cả anh chị em, những người đang cùng nhau tạo nên sự khác biệt.

Nhân dịp kỷ niệm 10 năm Thông điệp Laudato Si’ về việc chăm sóc ngôi nhà chung, tôi xin trân trọng gửi lời chào đến ban tổ chức, các diễn giả, những người tham dự và tất cả những người đã góp phần tạo nên Hội nghị “Nuôi dưỡng Hy vọng”. Tôi đặc biệt cảm ơn Phong trào Laudato Si’ đã hỗ trợ việc phổ biến và thực hiện thông điệp của Đức Thánh Cha Phanxicô ngay từ những ngày đầu.

Thông điệp này đã truyền cảm hứng mạnh mẽ cho Giáo Hội Công Giáo và rất nhiều người thiện chí. Thông điệp đã chứng tỏ là một nguồn đối thoại. Thông điệp đã tạo nên các nhóm suy tư, các chương trình học thuật tại các trường học và đại học, cũng như các mối quan hệ đối tác và dự án đa dạng trên khắp các châu lục. Nhiều giáo phận và dòng tu đã được thúc đẩy hành động để chăm sóc ngôi nhà chung của chúng ta, một lần nữa giúp ưu tiên cho người nghèo và người bị gạt ra ngoài lề xã hội. Tác động của việc này thậm chí còn lan rộng đến các hội nghị thượng đỉnh quốc tế, đối thoại đại kết và liên tôn, các nhóm kinh tế và kinh doanh, cũng như các nghiên cứu thần học và đạo đức sinh học. Cụm từ “chăm sóc ngôi nhà chung của chúng ta” cũng đã được đưa vào các bài phát biểu và diễn văn học thuật, khoa học và chính trị.

Những quan tâm và khuyến nghị của Đức Giáo Hoàng Phanxicô đã được đánh giá cao và đón nhận không chỉ bởi người Công Giáo mà còn bởi nhiều người ngoài Giáo hội, những người cảm thấy được thấu hiểu, đại diện và hỗ trợ trong thời điểm cụ thể này của lịch sử chúng ta. Phân tích của ngài về tình hình (xem chương 1), đề xuất mô hình sinh thái toàn diện (xem chương 4), lời kêu gọi đối thoại mạnh mẽ (xem chương 5), và lời kêu gọi giải quyết tận gốc rễ các vấn đề và “quy tụ toàn thể gia đình nhân loại lại với nhau để hướng tới một sự phát triển bền vững và toàn diện” (số 13) đã khơi dậy sự quan tâm rộng rãi. Chúng ta hãy tạ ơn Cha trên trời vì món quà mà chúng ta đã được thừa hưởng từ Đức Giáo Hoàng Phanxicô! Những thách thức được xác định trong Laudato Si’ thực tế còn phù hợp hơn ngày nay so với mười năm trước. Những thách thức này mang tính chất xã hội và chính trị, nhưng trước hết và quan trọng nhất là mang tính chất tâm linh: chúng kêu gọi sự hoán cải.

Như với mỗi dịp kỷ niệm mang tính chất này, chúng ta nhớ lại quá khứ với lòng biết ơn, nhưng chúng ta cũng tự hỏi mình còn phải làm gì. Trong những năm qua, chúng ta đã chuyển từ việc hiểu và nghiên cứu Thông điệp sang việc đưa nó vào thực hành. Chúng ta phải làm gì ngay bây giờ để đảm bảo rằng việc chăm sóc ngôi nhà chung của chúng ta và lắng nghe tiếng kêu của trái đất và người nghèo không chỉ là những xu hướng nhất thời, hoặc tệ hơn nữa, bị nhìn nhận và cảm nhận như những vấn đề gây chia rẽ? Phù hợp với Laudato Si’, Tông huấn Laudate Deum, được công bố hai năm trước, đã lưu ý rằng “một số người đã chọn cách chế giễu” (số 6) những dấu hiệu ngày càng rõ ràng của tình trạng biến đổi khí hậu. thay đổi bạn đời, “chế giễu những người nói về sự nóng lên toàn cầu” (số 7) và thậm chí đổ lỗi cho người nghèo về chính điều ảnh hưởng đến họ nhiều nhất (xem số 9).

Bên cạnh việc truyền bá thông điệp của Thông điệp, giờ đây, việc trở về với trái tim quan trọng hơn bao giờ hết. Trong Kinh Thánh, trái tim không chỉ là trung tâm của cảm xúc và tình cảm, mà còn là nơi của tự do. Mặc dù trái tim bao gồm lý trí, nhưng nó vượt lên trên và biến đổi lý trí, ảnh hưởng và tích hợp mọi khía cạnh của con người và các mối quan hệ cơ bản của người đó. Trái tim là nơi thực tại bên ngoài có tác động lớn nhất, nơi diễn ra sự tìm kiếm sâu sắc nhất, nơi những khát khao chân thực nhất được khám phá, nơi tìm thấy bản sắc tối thượng của một người và nơi hình thành các quyết định. Chỉ bằng cách trở về với trái tim, một sự hoán cải sinh thái thực sự mới có thể diễn ra. Chúng ta phải chuyển từ việc thu thập dữ liệu sang quan tâm; và từ diễn ngôn về môi trường sang một sự hoán cải sinh thái, biến đổi cả lối sống cá nhân và cộng đồng. Đối với các tín hữu, sự hoán cải này thực ra không khác gì sự hoán cải hướng chúng ta đến với Thiên Chúa hằng sống. Chúng ta không thể yêu mến Thiên Chúa, Đấng mà chúng ta không thể nhìn thấy, trong khi lại khinh miệt các tạo vật của Người. Chúng ta cũng không thể tự nhận mình là môn đệ của Chúa Giêsu Kitô nếu không tham gia vào quan điểm của Người về tạo vật và sự chăm sóc của Người dành cho tất cả những gì mong manh và bị tổn thương.

Các bạn thân mến, xin cho đức tin của các bạn truyền cảm hứng để các bạn trở thành những người mang niềm hy vọng đến từ việc nhận ra sự hiện diện của Thiên Chúa đã hoạt động trong lịch sử. Chúng ta hãy nhớ lại cách Đức Thánh Cha Phanxicô mô tả Thánh Phanxicô Assisi: Ngài “đã sống trong sự giản dị và hòa hợp tuyệt vời với Thiên Chúa, với tha nhân, với thiên nhiên và với chính mình. Ngài cho chúng ta thấy mối liên kết không thể tách rời giữa sự quan tâm đến thiên nhiên, công lý cho người nghèo, cam kết với xã hội và bình an nội tâm” (Laudato Si’, 10). Ước gì mỗi người chúng ta trưởng thành trong bốn mối quan hệ này — với Thiên Chúa, với tha nhân, với thiên nhiên và với chính mình — thông qua một thái độ hoán cải liên tục. Sinh thái học toàn diện phát triển mạnh mẽ nhờ tất cả những mối quan hệ này. Qua sự cam kết của chúng ta với chúng, chúng ta có thể lớn lên trong niềm hy vọng bằng cách sống theo cách tiếp cận liên ngành của Laudato Si’ và lời kêu gọi hiệp nhất và hợp tác phát sinh từ đó. Chúng ta là một gia đình, với một Cha duy nhất, Đấng làm cho mặt trời mọc và cho mưa xuống trên mọi người (x. Mt 5:45). Chúng ta cùng sống trên một hành tinh, và chúng ta phải cùng nhau chăm sóc nó. Vì vậy, tôi xin nhắc lại lời kêu gọi mạnh mẽ về sự hiệp nhất xung quanh hệ sinh thái toàn diện và hòa bình! Thật đáng khích lệ khi thấy sự đa dạng của các tổ chức được đại diện tại hội nghị này, cũng như rất nhiều tổ chức đã tham gia Phong trào Laudato Si’ và Cương lĩnh Hành động.

Hơn nữa, Đức Thánh Cha Phanxicô nhấn mạnh rằng “những giải pháp hiệu quả nhất sẽ không chỉ đến từ những nỗ lực cá nhân, mà trên hết là từ những quyết định chính trị quan trọng ở cấp độ quốc gia và quốc tế” (Laudato Si’, 69). Mọi người trong xã hội, thông qua các tổ chức phi chính phủ và các nhóm vận động, phải gây áp lực lên các chính phủ để xây dựng và thực hiện các quy định, thủ tục và biện pháp kiểm soát chặt chẽ hơn. Người dân cần đóng vai trò tích cực trong việc ra quyết định chính trị ở bình diện quốc gia, khu vực và địa phương. Chỉ khi đó, chúng ta mới có thể giảm thiểu thiệt hại cho môi trường. Luật pháp địa phương cũng sẽ hiệu quả hơn nếu các cộng đồng lân cận ủng hộ các chính sách môi trường tương tự (x. Laudato Si’, 179).

Tôi hy vọng rằng các hội nghị thượng đỉnh quốc tế sắp tới của Liên Hợp Quốc — Hội nghị Biến đổi Khí hậu 2025 (COP 30), Phiên họp toàn thể lần thứ 53 của Ủy ban An ninh Lương thực Thế giới, và Hội nghị Nước 2026 — sẽ lắng nghe tiếng kêu của Trái đất, tiếng kêu của người nghèo, các gia đình, người bản địa, người di cư không tự nguyện và các tín hữu trên toàn thế giới. Đồng thời, tôi khuyến khích tất cả mọi người, đặc biệt là những người trẻ tuổi, các bậc phụ huynh và những người làm việc trong các cơ quan hành chính và tổ chức địa phương và quốc gia, hãy đóng góp phần của mình vào việc tìm kiếm giải pháp cho “những thách thức về văn hóa, tinh thần và giáo dục” ngày nay (Laudato Si’, 202), luôn kiên trì đấu tranh vì lợi ích chung. Không có chỗ cho sự thờ ơ hay cam chịu.

Tôi xin kết thúc bằng một câu hỏi liên quan đến mỗi người chúng ta. Thiên Chúa sẽ hỏi chúng ta rằng liệu chúng ta đã vun trồng và chăm sóc thế giới mà Người đã tạo dựng (x. St 2:15), vì lợi ích của tất cả mọi người và các thế hệ tương lai, và liệu chúng ta đã chăm sóc anh chị em mình chưa (x. St 4:9; Ga 13:34). Câu trả lời của chúng ta sẽ là gì?

Các bạn thân mến, tôi cảm ơn sự cam kết của các bạn và tôi vui mừng gửi đến tất cả các bạn lời chúc phúc của tôi. Xin cảm ơn các bạn.

 

Tyler Arnold của hãng tin CNA, ngày 2 tháng 10 năm 2025, tường trình:

Trong bối cảnh các cuộc đàm phán giữa Israel và Hamas vẫn đang tiếp diễn, Đức Cha A. Elias Zaidan kêu gọi người Công Giáo cầu nguyện cho một kết thúc hòa bình cho cuộc xung đột vũ trang kéo dài gần hai năm ở Dải Gaza.

Là một cộng đồng quốc tế và những người có đức tin, những người hết lòng quan tâm đến tất cả anh chị em đang sống trên vùng đất Chúa Kitô đã sống, đã chịu chết và đã phục sinh vinh quang, chúng ta không thể để mất cơ hội hòa bình này", Đức Cha Zaidan, Chủ tịch Ủy ban Công lý và Hòa bình Quốc tế của Hội đồng Giám mục Công Giáo Hoa Kỳ (USCCB), phát biểu trong một tuyên bố ngày 1 tháng 10. “Tôi kêu gọi người Công Giáo và tất cả những người nam nữ thiện chí, một lần nữa, hãy cầu nguyện tha thiết cho cuộc chiến tàn khốc này chấm dứt”, vị giám mục khẩn cầu.

Những bình luận của ĐC Zaidan được đưa ra để đáp lại kế hoạch hòa bình 20 điểm được Tổng thống Donald Trump công bố tuần trước. Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu đã đồng ý với kế hoạch này. Hamas, lực lượng điều hành chính phủ ở Gaza, đang xem xét kế hoạch nhưng vẫn chưa đồng ý với các điều kiện hoặc đưa ra phản biện.

Vị giám mục lưu ý rằng Đức Giáo Hoàng Leo XIV đã bày tỏ hy vọng Hamas sẽ đồng ý và trích dẫn những bình luận của Đức Thánh Cha vào tháng 5, khi ngài nói rằng “mục đích sâu xa nhất của học thuyết xã hội của Giáo hội” là “đóng góp cho hòa bình và đối thoại nhằm xây dựng những nhịp cầu huynh đệ phổ quát”.

Đc Zaidan nói: “Trong bối cảnh khó khăn này, bất cứ kế hoạch hòa bình nào cũng sẽ bao gồm những thách thức đòi hỏi nỗ lực và hợp tác tối đa từ tất cả các bên… Xin Đức Mẹ, Ngai Tòa Khôn Ngoan, ban cho tất cả các bên một thiện chí chân thành để đạt được hòa bình.”

Kế hoạch hòa bình 20 điểm

Nếu Hamas đồng ý, chiến tranh sẽ ngay lập tức kết thúc, Israel sẽ đình chỉ mọi hoạt động quân sự và đóng băng các chiến tuyến. Israel sẽ rút quân sau khi tất cả các điều kiện của thỏa thuận hòa bình được đáp ứng.

Hamas sẽ thả tất cả tù nhân Israel, cả người sống lẫn người chết, và Israel sẽ thả gần 2,000 tù nhân Palestine.

Hamas sẽ cần phi quân sự hóa và đồng ý không tham gia vào các hoạt động của chính phủ, nhưng tất cả các thành viên đồng ý giải giáp vũ khí và chung sống hòa bình với Israel sẽ được ân xá và được phép ở lại Gaza hoặc có lối thoát an toàn.

Quyền quản lý sẽ được chuyển giao cho một chính phủ chuyển tiếp bao gồm người Palestine và các chuyên gia quốc tế, dưới sự giám sát của Tổng thống Hoa Kỳ và các nguyên thủ quốc gia khác. Không ai bị buộc phải rời khỏi Gaza, Israel sẽ không sáp nhập hoặc chiếm đóng lãnh thổ, viện trợ sẽ được nối lại, và các quốc gia tham gia sẽ áp dụng mức thuế ưu đãi cho Gaza.

Các đối tác Ả Rập và quốc tế khác, bao gồm Ai Cập và Jordan, sẽ thành lập một Lực lượng Ổn định Quốc tế tạm thời để thiết lập an ninh lâu dài và đào tạo cảnh sát. Kế hoạch cũng sẽ thiết lập một tiến trình đối thoại liên tôn tập trung vào sự khoan dung và chung sống hòa bình.

ĐC Zaidan nói: “Điều quan trọng là kế hoạch này kết hợp các nước láng giềng của Israel và Palestine, bao gồm Jordan và Ai Cập, vào một sự phối hợp đa phương để thực hiện kế hoạch, thừa nhận thực tế về sự kết nối của khu vực”.

Vị giám mục nói thêm: “Tôi đặc biệt hy vọng vào ‘tiến trình đối thoại liên tôn’ của kế hoạch, nhằm mục đích tạo ra ý thức cộng đồng lớn hơn giữa người Israel và người Palestine”.

Kế hoạch nêu rõ rằng thỏa thuận có thể thiết lập một “con đường đáng tin cậy” dẫn đến nhà nước Palestine, nhưng bao gồm một thời gian biểu hoặc một sự đảm bảo. Tòa Thánh đã công nhận nhà nước Palestine vào năm 2015, và hơn ba phần tư các quốc gia trên thế giới công nhận nhà nước này. Hoa Kỳ và Israel thì không.

Tuy nhiên, kế hoạch không đề cập đến các khu định cư đang diễn ra của Israel trên lãnh thổ Palestine. Sau khi một số quốc gia châu Âu tuyên bố công nhận nhà nước Palestine, Israel đã phê duyệt các khu định cư mới ở Bờ Tây để phân chia vùng đất liền kề của Palestine. Theo Liên Hợp Quốc, các hoạt động định cư của Israel đã tăng tốc kể từ tháng 6.

 

NGHĨA CHA TRONG TÌNH THẦY
Tưởng nhớ Cha Bề Trên Phaolô Lê Tấn Thành (1927 – 7.10.2018)

Có kẻ đi ngang đời ta để rồi làm ta quên. Lại có người, chỉ một ánh mắt, dáng đi, lời nhắc nhở thôi, đã khắc vào tâm khảm ta dấu ấn chẳng bao giờ phai. Cha Bề Trên Phaolô Lê Tấn Thành là người như thế: Một người thầy mang trái tim người cha, một người cha lại sống nghĩa tình của bậc thầy.

Chúa chọn đúng ngày lễ Đức Mẹ Mân Côi để gọi Cha như một ấn tín tình yêu. Dẫu thân xác Cha đã yên nghỉ, bóng dáng cao gầy, đôi mắt sáng sau cặp kính trắng, dáng đi thong thả, đầy uy nghiêm mà chẳng hề xa cách, vẫn mãi trong tâm khảm tôi. Trên hết, trái tim người cha trong lồng ngực người thầy vẫn đang đập trong ký ức, trong sự biết ơn, trong tình yêu của chúng tôi luôn mãi.

1. Người thầy cả một đời gắn bó với chủng viện.

Cha Bề Trên gắn đời mình cho sự nghiệp đào tạo linh mục. Cha ở, Cha sống, Cha thở cùng chủng viện. Phòng của Cha đơn sơ, chẳng có gì quý: những quyển sách, chiếc máy tính cũ để tra cứu, soạn bài, giảng dạy. Cha giản dị đến tận cùng: không bình thủy nước ấm, không vật dụng tiện nghi. Chiếc xe Honda đỏ, ai đó nói "từ thời Bảo Đại" vẫn lụi hụi chở Cha trên phố. Chiếc xe cùng các đồng hồ hư, các vật nhỏ nhặt, đều qua bàn tay Cha mà được sửa chữa.

Kẻ tri thức uyên bác dễ ngự tòa cao. Cha Bề Trên thì chọn ngồi cúi mình: sửa, phục hồi linh kiện… như chính cách Cha cẩn trọng sửa từng vết nứt nơi tâm hồn học trò. Đâu chỉ là nhà giáo dục, Cha là thầy dạy đời, dạy đạo, dạy người.

2. Trái tim người cha - bao dung và nâng đỡ.

Nghiêm trong kỷ luật, Cha Bề Trên lại bao dung trong cư xử. Có thầy xin rời chủng viện. Thay vì cho về ngay, Cha ôn tồn: "Thầy về thử. Cầu nguyện thêm. Ba hay sáu tháng, nếu thật sự thấy không còn ơn gọi, tôi sẽ tôn trọng".

Nhờ cách xử sự "nhẹ mà sâu" ấy, nhiều anh em đã tìm lại được ơn gọi, nhiều người nay đã là linh mục, đang phục vụ Hội Thánh. Cánh cửa mà Cha Bề Trên để mở ấy, chính là cánh cửa của một người cha: Không bao giờ đẩy con mình ra ngoài vĩnh viễn, mà luôn cho con một con đường quay trở lại.

Cha Bề Trên căn dặn chúng tôi những điều thật thiết thực: ăn đủ, ngủ đủ, thể thao, luyện sức khỏe. Cha nói vui mà thật chí lý: "Mở rộng cửa nhà cơm để đóng bớt cửa nhà thuốc". Một lời dặn dò mang nụ cười mà chứa cả một trái tim biết lo cho từng học trò như cha lo cho con ruột mình.

3. Một trí tuệ uyên bác, một tâm hồn bình dị.

Người ta vẫn nhắc: nói chuyện với Cha Bề Trên, đề tài nào Cha cũng biết, y khoa hay mỹ thuật, lịch sử hay nông nghiệp. Cha có thể nói về giao thông, âm nhạc, địa lý, triết học… mạch lạc, sâu sắc, đầy lửa. Cha cũng lại là người cặm cụi trồng xơ ri ở hiên bếp, cây mít, cây bầu, cây ớt... ngoài vườn.

Thật lạ: cây do học trò trồng thì không mấy trái, còn cây mà Cha Bề Trên trồng lại cứ sai oằn. Hình như trong đôi tay ấy, trong tấm lòng ấy, có một bí quyết của trời đất: làm cho cây ra trái, và làm cho đời học trò sinh hoa kết quả.

4. Người con của Đức Mẹ Maria.

Lúc khỏe mạnh đến khi nằm bệnh viện, trong tay Cha Bề Trên luôn có tràng chuỗi Mân Côi. Ngài yêu mến Đức Mẹ, gắn bó với Đức Mẹ như con thơ bám chặt lấy bàn tay mẹ hiền. Ngài thường nhắc chúng tôi: Hãy cầu nguyện cùng Đức Mẹ, nhất là đọc và suy niệm chương VIII Hiến chế Lumen Gentium của Công đồng Vatican II - chương dành riêng cho Đức Maria.

Có lẽ chính vì lòng yêu mến ấy mà Chúa đã chọn ngày Đức Mẹ Mân Côi (7.10) để gọi Cha về. Một cuộc đời khởi đi với Đức Mẹ, sống với Đức Mẹ, và kết thúc trong vòng tay Đức Mẹ.

5. Nghĩa cha trong tình thầy - di sản vĩnh cửu.

Không chỉ là người lãnh đạo, không chỉ là bề trên trong tổ chức. Cha là "bề trên" - của lòng người, của tâm hồn, của nhân cách và tình thương. Cha thắp trong chúng tôi niềm tin vào ơn gọi, dạy làm người trước khi làm linh mục, dạy sống thật trước khi nói giỏi, dạy yêu và bao dung như chính Cha đã sống.

Ngày nay, mỗi khi nhớ lại dáng cao gầy, đôi mắt sáng dưới cặp kính trắng, dáng đi thong thả mà dứt khoát, tôi lại thấy lòng mình nghẹn lại. Tôi nhớ một người cha, một người thầy, một bề trên vĩ đại. Và trên tất cả, tôi nhớ một trái tim: trái tim người cha trong lồng ngực một người thầy.

Cha Bề Trên đã xong trách vụ với Chúa và Hội Thánh. Với tôi, Cha tặng kiến thức, lời dạy, cả đời sống: nghèo khó, thánh thiện, chan chứa yêu thương.

Cha Bề Trên kính yêu, chúng con vô cùng biết ơn và yêu quý Cha. Vô cùng muốn sống và làm điều gì đó để đáp lại ân tình Cha đã dành cho chúng con. Mãi mãi chúng con sẽ nhớ:

* Ánh mắt sáng sau cặp kính trắng.
* Dáng đi thong thả nhưng đầy uy nghiêm.
* Bàn tay sửa đồng hồ cũng như sửa tâm hồn học trò.
* Những trái xơ ri chín đỏ, như tình Cha đỏ thắm trong lòng chúng con.

Mãi mãi Cha Bề Trên là Bề Trên. Bề Trên không chỉ của chủng viện, nhưng là Bề Trên của lòng người. Tình cha trong nghĩa thầy của Cha sẽ còn dẫn dắt chúng con cho đến ngày chúng con được gặp lại Cha nơi nhà Cha trên trời.

Xin tri ân Cha. Xin yêu mến Cha. Mãi mãi nhớ Cha.

 

1. Đức Hồng Y Mureşan, thừa tác viên bí mật trước khi chủ nghĩa cộng sản sụp đổ ở Rumani, qua đời ở tuổi 94

Đức Hồng Y Lucian Mureşan, Tổng giám mục chính của Giáo Hội Công Giáo Đông phương tại Rumani và là một linh mục được thụ phong bí mật trong thời kỳ đàn áp của chế độ cộng sản sụp đổ năm 1989, đã qua đời vào ngày 25 tháng 9.

Theo Vatican News, Đức Hồng Y Mureşan qua đời tại tư dinh ở Blaj, Rumani, sau nhiều tháng lâm bệnh. Ông hưởng thọ 94 tuổi.

Đức Hồng Y Mureşan được tấn phong Hồng Y ở tuổi 80 vào năm 2012, dưới triều đại của Đức Bênêđíctô XVI. Việc phong chức này, khi một người đã quá tuổi để trở thành cử tri trong một Cơ Mật Viện có thể diễn ra, là sự công nhận của Đức Giáo Hoàng đối với những cống hiến của người được phong cho Giáo hội.

Đức Hồng Y Mureşan là ai?

Lucian Mureşan sinh ngày 23 tháng 5 năm 1931, tại Transylvania, ở Ferneziu, một quận ngày nay thuộc thành phố Baia Mare ở Rumani, trong một gia đình có 12 người con.

Sau khi Giáo Hội Công Giáo Đông phương ở Rumani bị cộng sản đàn áp vào năm 1948, ngài phải bỏ dở việc học trung học và tạm thời từ bỏ ơn gọi linh mục để theo đuổi nghề thợ mộc.

Năm 1955, giám mục của Alba Iulia, Márton Áron, đã nhận năm thanh niên Công Giáo Đông phương, bao gồm Mureşan, vào học viện thần học của Giáo Hội Công Giáo nghi lễ Latinh tại giáo phận đó.

Vào năm thứ tư, Mureşan và những người khác cùng vào học với ngài đã bị Sở Tôn giáo trục xuất khỏi học viện, mở đầu cho cuộc tấn công của Securitate, lực lượng cảnh sát mật của chế độ cộng sản của Tổng thống Nicolae Ceauşescu.

Trong 10 năm, ngài làm việc tại bộ phận bảo trì cầu đường ở quận Maramureş, nhưng ngài vẫn tiếp tục học thần học một cách bí mật.

Ngày 19 tháng 12 năm 1964, thầy Mureşan được thụ phong linh mục. Ngài cũng thi hành sứ vụ bí mật, hoạt động trong lĩnh vực mục vụ giới trẻ và ơn gọi. Sau khi Đức Giám Mục Ioan Dragomir qua đời năm 1986, ngài lãnh đạo Giáo phận Maramureş.

Một trong những bài phát biểu trước công chúng cuối cùng của Đức Hồng Y Mureşan khi ông đã lâm bệnh là tại lễ tưởng niệm Đức Hồng Y Iuliu Hossu, người được ban phước và tử đạo dưới chế độ cộng sản tại Nhà nguyện Sistina ở Vatican.

Trong lời chứng của vị Hồng Y tử đạo Iuliu Hossu, cha Mureşan đã tìm thấy sức mạnh “để tha thứ và yêu thương những người đã bức hại ngài”.

---

Source:Catholic News Agency

Cardinal Mureşan, minister in secret before communism’s collapse in Romania, dies at 94

2. Đức Giáo Hoàng Lêô XIV bổ nhiệm thư ký riêng mới

Đức Cha Giovanni Paccosi của San Miniato thông báo vào ngày 27 tháng 9 rằng Đức Giáo Hoàng Lêô XIV đã bổ nhiệm Cha Marco Billeri, một linh mục của giáo phận Ý, làm thư ký riêng thứ hai của ngài.

Được thụ phong linh mục năm 2016, cha Billeri tiếp tục học tại Rôma và lấy bằng tiến sĩ giáo luật. Cha từng giữ chức thẩm phán tại Tòa án Giáo hội Tuscany, luật sư biện hộ tại các tòa án giáo phận San Miniato và Volterra, trưởng ban nghi lễ giám mục, và thư ký hội đồng linh mục. Cho đến nay, cha là phó xứ của Giáo xứ Thánh Stephen và Martin tại San Miniato Basso.

Trong một tuyên bố, Đức Cha Paccosi gọi việc bổ nhiệm này là “một ân sủng tuyệt vời” cho giáo phận. Ngài nhớ lại đã nhận được một cuộc gọi điện thoại riêng từ Đức Giáo Hoàng vào tuần trước, yêu cầu ngài đồng ý cho Cha Billeri đảm nhiệm nhiệm vụ mới này.

“Tôi cảm thấy vừa vui mừng vừa lâng lâng, khi nghĩ rằng Cha Marco giờ đây sẽ ở trung tâm của Giáo hội Chúa Kitô”, vị giám mục nói. Ngài mời gọi các tín hữu cầu nguyện cho Cha Billeri và cho giáo phận, lưu ý rằng mối quan hệ chặt chẽ hơn với Đức Giáo Hoàng và Giáo hội hoàn vũ sẽ củng cố nhận thức về sứ mệnh của chính họ.

Cha Billeri sẽ làm việc cùng với thư ký riêng đầu tiên của Giáo hoàng, Cha Edgard Iván Rimaycuna Inga người Peru.

---

Source:Catholic News Agency

Pope Leo XIV appoints new personal secretary

3. Tổng Giám mục Naumann cáo buộc Hồng Y Cupich 'thiếu sót mục vụ' vì vinh danh Thượng nghị sĩ ủng hộ phá thai

Một giám mục Hoa Kỳ khác đã công khai khiển trách Hồng Y Blase Cupich của Chicago vì kế hoạch vinh danh Thượng nghị sĩ ủng hộ phá thai Richard Durbin bằng giải thưởng thành tựu trọn đời.

Trong một tuyên bố gửi tới Register vào hôm Thứ Bẩy, 27 Tháng Chín, Đức Tổng Giám Mục Joseph F. Naumann, giám mục mới nghỉ hưu của Kansas City, Kansas, cho biết việc Hồng Y Cupich công nhận thượng nghị sĩ Illinois theo cách này là “nguồn gây tai tiếng”, đồng thời gọi đây là trường hợp “thiếu sót mục vụ”.

Đức Tổng Giám Mục Naumann là vị giám mục người Mỹ mới nhất chỉ trích Hồng Y Cupich vì quyết định vinh danh Durbin tại bữa tối gây quỹ cho mục vụ nhập cư Keep Hope Alive của tổng giáo phận Chicago vào ngày 3 tháng 11. Durbin là một chính trị gia Công Giáo mà giám mục bản quyền đã cấm ông ta rước lễ tại Giáo phận Springfield, Illinois.

Đức Hồng Y Cupich kiên quyết bảo vệ động thái này, nói rằng giải thưởng này nhằm ghi nhận những nỗ lực của Durbin trong việc thúc đẩy giáo lý xã hội Công Giáo về nhập cư, chăm sóc người nghèo, bảo vệ môi trường và thúc đẩy hòa bình thế giới.

Đức Hồng Y Cupich cho biết trong một tuyên bố ngày 22 tháng 9: “Trọng tâm của đạo đức nhất quán về sự sống là sự thừa nhận rằng giáo huấn Công Giáo về sự sống và phẩm giá không thể bị giản lược thành một vấn đề duy nhất, ngay cả một vấn đề quan trọng như phá thai”.

Trong cùng tuyên bố, Đức Hồng Y đã nhắc lại lời kêu gọi của Vatican đối với các giám mục “hãy tiếp cận và tham gia đối thoại với các chính trị gia Công Giáo trong phạm vi quyền hạn của họ... như một phương tiện để hiểu bản chất lập trường của họ và sự hiểu biết của họ về giáo lý Công Giáo”. Tuy nhiên, nhiều người chỉ ra rằng Hồng Y đang xuyên tạc ý kiến của Tòa Thánh. Vatican kêu gọi đối thoại chứ không kêu gọi vinh danh các chính trị gia như thế.

Đức Tổng Giám Mục Naumann, cựu chủ tịch ủy ban bảo vệ sự sống của Hội đồng Giám mục Công Giáo Hoa Kỳ, cho biết những lý do mà Hồng Y Cupich đưa ra “chẳng có ý nghĩa gì”.

“Đối thoại không đòi hỏi phải trao giải thưởng cho các nhà lãnh đạo chính trị Công Giáo coi thường quyền cơ bản nhất của con người, quyền được sống của thai nhi”, ngài nói trong tuyên bố của mình.

Đức Tổng Giám Mục Naumann nhấn mạnh rằng USCCB “luôn xác định việc bảo vệ trẻ em chưa sinh và các bà mẹ khỏi thảm kịch phá thai là vấn đề nhân quyền hàng đầu của thời đại chúng ta”.

Ngài giải thích rằng hội đồng giám mục có lập trường như vậy vì phá thai: “tấn công vào cuộc sống của những người vô tội và dễ bị tổn thương nhất;” “gây tổn hại đến gia đình và những mối quan hệ cơ bản nhất của con người bằng cách đặt phúc lợi của người mẹ lên trên mạng sống của chính con cái họ;” hủy hoại cuộc sống vô tội ở “mức độ khủng khiếp” và gây tổn hại cho những người phụ nữ liên quan “về mặt thể chất, tình cảm và tinh thần”.

“Hơn nữa, việc hợp pháp hóa phá thai khuyến khích sự vô trách nhiệm của đàn ông bằng cách miễn cho họ khỏi trách nhiệm chăm sóc con cái mà họ đã sinh ra cũng như chăm sóc mẹ của họ”, Đức Tổng Giám Mục Naumann cho biết.

“Việc bỏ qua các chính sách và khuyến nghị của Hội đồng Giám mục không phải là hành động theo tinh thần đồng nghị và sẽ làm rạn nứt sự hiệp nhất”, ngài nói thêm.

Cho đến nay, tám giám mục giáo phận đương nhiệm tại Hoa Kỳ đã công khai phản đối động thái vinh danh Durbin của Đức Hồng Y Cupich. Đức Giám Mục Thomas Paprocki của Springfield là người đầu tiên lên tiếng phản đối. Kể từ đó, các giám mục sau đây đã ra tuyên bố phản đối việc vinh danh và kêu gọi Đức Hồng Y Cupich xem xét lại quyết định của mình: Tổng Giám mục Salvatore Cordileone của San Francisco; Đức Cha James Conley của Lincoln, Nebraska; Đức Cha James Wall của Gallup, New Mexico; Đức Cha David Ricken của Green Bay, Wisconsin; Đức Cha Carl Kemme của Wichita, Kansas, Đức Cha James Johnston của St. Joseph-Kansas City, Missouri và Đức Cha Michael Olson của Fort Worth, Texas.

---

Source:National Catholic Register

Archbishop Naumann Accuses Cardinal Cupich of ‘Pastoral Neglect’ for Honoring Pro-Abortion Senator

4. Nhật ký trừ tà #362: Linh hồn nơi Luyện ngục Liên lạc với chúng ta: Câu chuyện 9, 10

Đức Ông Stephen Rossetti, Nhà Trừ Tà của giáo phận Syracuse, phó giáo sư nghiên cứu tại Đại học Công Giáo Hoa Kỳ vừa có bài viết nhan đề “Exorcist Diary #362: Souls in Purgatory Contacting Us”, nghĩa là “Nhật ký trừ tà #362: Linh hồn nơi Luyện ngục Liên lạc với chúng tôi”. Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Kim Thúy.

Tôi đã chia sẻ những câu chuyện về các linh mục ở luyện ngục liên lạc với chúng ta để xin cầu nguyện, và sau đó tôi đã yêu cầu mọi người chia sẻ câu chuyện của riêng họ. Những gì họ gửi đến thật sự rất bổ ích và truyền cảm hứng. Dưới đây chỉ là một vài trong số hàng chục câu chuyện tuyệt vời của họ:

Câu chuyện thứ chín: Lần đầu tiên con biết đến “Chuỗi Kinh Lòng Chúa Thương Xót” để giải thoát các linh hồn khỏi luyện ngục, con đã nghĩ đến người bạn thời thơ ấu của mình là Ron, người đã qua đời vì một sai sót y khoa trong một ca phẫu thuật thông thường. Con đã cầu nguyện Chuỗi Kinh, cầu nguyện cho linh hồn anh ta, phòng trường hợp cần thiết. Ba ngày sau, anh ta đến gặp con trong giấc mơ và cảm ơn con đã cứu anh ta khỏi luyện ngục! Tạ ơn Chúa! Cảm tạ Chúa Giêsu.

Câu chuyện thứ 10: Tôi là một linh mục và có một câu chuyện về một linh mục ở luyện ngục. Tôi có một người bạn linh mục, nhà xứ của ông khá rộng, và một năm nọ, tôi đã tham dự khóa tĩnh tâm thường niên tại giáo xứ của ông. Người bạn linh mục của tôi đã sắp xếp một phòng cho tôi và đến thăm tôi sau vài ngày tĩnh tâm. Tôi nói với ông ấy rằng mọi việc đều ổn, ngoại trừ một điều: tôi khó ngủ vào ban đêm. Người bạn linh mục của tôi đóng cửa phòng tôi lại và bắt đầu kể cho tôi nghe một câu chuyện. Căn phòng tôi đang ở trước đây là phòng của một người bạn linh mục của tôi, và một đêm nọ, ông ấy thức dậy và thấy một linh hồn từ luyện ngục ở chân giường mình. Ông ấy nói, “Tôi sẽ làm bất cứ điều gì có thể để giúp đỡ, nhưng đừng bao giờ hiện ra với tôi nữa.” Linh hồn đó là của một linh mục được bổ nhiệm về cùng giáo xứ hàng thập niên trước, nơi ông ấy đã tự tử và ông ấy đã yêu cầu cử hành Thánh lễ cầu hồn cho linh hồn ông ấy. Người bạn linh mục của tôi đã kiểm tra và xác minh rằng có một linh mục đã làm việc tại giáo xứ của ông ấy hàng thập niên trước, người đã tự tử. Ông ấy đề nghị tôi nên cử hành Thánh lễ cho vị linh mục này trong căn phòng tôi đang ở, và tôi đã làm theo. Trong suốt thời gian còn lại của thời gian tĩnh tâm tại nhà xứ, tôi không gặp vấn đề gì về giấc ngủ.

Có hàng chục câu chuyện được chia sẻ với chúng tôi và tất cả đều rất giống nhau. Một số điểm chính rút ra từ những câu chuyện trên:

*Luyện ngục có tồn tại. Đó là một nơi mù sương đầy đau khổ, nhưng chỉ là một trạm dừng chân trước thiên đàng.

*Một số linh hồn ở luyện ngục được Chúa cho phép liên lạc với người sống, đặc biệt là người thân và bạn bè thân thiết để được giúp đỡ.

*Việc được một linh hồn ở luyện ngục viếng thăm có thể khiến người sống sợ hãi, nhưng những linh hồn như vậy không gây hại (tuy nhiên ma quỷ có thể và thực sự gây hại).

*Có rất nhiều linh hồn đang chịu đau khổ nơi luyện ngục. Lời cầu nguyện và Thánh lễ từ người còn sống sẽ tạo nên sự khác biệt lớn lao.

*Mọi người có thể cầu nguyện cho những người thân đã khuất một cách hiệu quả và quan trọng.

*Chuỗi kinh Lòng Thương Xót có vẻ đặc biệt mạnh mẽ.

*Những người thân yêu đã khuất từng làm hại chúng ta khi còn sống sẽ được hưởng lợi từ sự tha thứ của chúng ta.

Hãy cầu nguyện hằng ngày cho những người thân yêu của bạn và tất cả các linh hồn nơi luyện ngục. Họ sẽ cầu nguyện cho bạn!

---

Source:Catholic Exorcism

Exorcist Diary #362: Souls in Purgatory Contacting Us

 

1. Máy bay điều khiển từ xa Ukraine hạ sát phó thống đốc chính quyền xâm lược Nga tại tỉnh Kherson, đại diện của Điện Cẩm Linh tuyên bố

Hôm Thứ Tư, 01 Tháng Mười, một máy bay điều khiển từ xa của Ukraine đã giết chết Volodymyr Leontiev, một quan chức do Nga cài đặt tại thị trấn Nova Kakhovka bị tạm chiếm ở tỉnh Kherson, theo Volodymyr Saldo, nhà lãnh đạo khu vực bị tạm chiếm một phần do Mạc Tư Khoa bổ nhiệm.

Leontiev bị thương trong vụ tấn công bởi một máy bay điều khiển từ xa Baba Yaga và qua đời tại bệnh viện sau đó trong ngày, theo Saldo.

Ukraine chưa bình luận về vụ tấn công. Tờ Kyiv Independent đã liên hệ với Cơ quan An ninh Ukraine, gọi tắt là SBU và cơ quan tình báo quân sự, gọi tắt là HUR để xin bình luận.

Leontiev, 61 tuổi, trước đây từng là nhà lãnh đạo chính quyền do Nga cài đặt tại thị trấn Nova Kakhovka, nhậm chức vào tháng 4 năm 2022 - ngay sau khi lực lượng Nga giành quyền kiểm soát khu vực. Sau đó, ông giữ một vị trí cao cấp trong hội đồng địa phương do Mạc Tư Khoa cài đặt.

Leontiev đã bị liên lụy đến nhiều tội ác chiến tranh kể từ khi bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện.

Vào tháng 3 năm 2022, ông ta được tường trình đã ra lệnh cho quân đội Nga bắt cóc và tra tấn thị trưởng Beryslav, Oleksandr Shapovalov. Vì tội này, ông ta đã bị một tòa án Ukraine tuyên án vắng mặt 15 năm tù giam.

Vào tháng 4 năm 2022, Leontiev chính thức bị buộc tội phản quốc vì thông đồng với quân xâm lược. Cuối mùa hè năm đó, ông ta bị cáo buộc liên quan đến vụ bắt cóc nhà báo địa phương Oleh Baturin.

Năm ngoái, một tòa án Ukraine đã tuyên án Leontiev thêm 12 năm tù vì tội giam giữ trái phép Baturin, cũng như thị trưởng Tavriisk và thư ký Hội đồng Thành phố Nova Kakhovka.

2. Chi tiêu quân sự cho thấy Nga ‘chưa chuẩn bị cho hòa bình’

Một chuyên gia về kinh tế Nga chia sẻ với Newsweek rằng kế hoạch chi tiêu quân sự mới nhất của Mạc Tư Khoa cho thấy Vladimir Putin không có tâm trạng hòa bình ở Ukraine.

Trong bối cảnh nỗ lực ngừng bắn do Hoa Kỳ dẫn đầu tại Ukraine bị đình trệ, dự thảo ngân sách của chính phủ Nga tiết lộ rằng chi tiêu cho quốc phòng và an ninh sẽ tiếp tục tăng nhanh trong giai đoạn 2026-2028.

Alexander Kokcharov, nhà phân tích địa kinh tế về Nga, Đông Âu và Trung Á tại Bloomberg Economics, nói với Newsweek rằng việc tiếp tục chuyển hướng nguồn lực để tài trợ cho chiến tranh cho thấy Mạc Tư Khoa không chuẩn bị cho hòa bình, mà “là để chiến đấu nhiều hơn trên chiến trường Ukraine”.

Kể từ khi bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine, Nga đã tăng chi tiêu quân sự lên mức kỷ lục cho hỏa tiễn, máy bay điều khiển từ xa và tiền lương để xây dựng lực lượng.

Chi tiêu cao đã gây thêm áp lực lên nền kinh tế Nga vốn đang bị ảnh hưởng bởi các lệnh trừng phạt. Bộ Tài chính Nga đã đề xuất tăng thuế VAT từ 20% lên 22% vào năm tới. Chi tiêu quân sự tiếp tục ở mức cao cho thấy những ưu tiên của Cẩm Linh, vốn có thể gây khó khăn về mặt chính trị khi người dân Nga đang phải đối mặt với lạm phát cao.

Kế hoạch chi tiêu quốc phòng của chính phủ Nga được công bố hôm thứ Hai cho thấy Mạc Tư Khoa tiếp tục cam kết chi tiêu quân sự cao trong bối cảnh Vladimir Putin tiến hành cuộc chiến tranh với Ukraine và các đồng minh Âu Châu cảnh báo về hành động xâm lược trong tương lai ở khu vực rộng lớn hơn.

Reuters đưa tin rằng 13 ngàn tỷ rúp hay 157 tỷ đô la, đã được đề xuất cho quốc phòng vào năm 2026, cao hơn mức 12,6 ngàn tỷ rúp được ghi trong các tài liệu sơ bộ của Bộ Tài chính, nhưng thấp hơn mức cao nhất trong năm nay là 13,5 ngàn tỷ rúp sau thời kỳ hậu Xô Viết.

Tuy nhiên, mục tiêu thấp hơn đã đặt ra nhiều câu hỏi. Khoảng 84% ngân sách quốc phòng được bảo mật là bí mật và chi tiêu quân sự thực tế có thể được ẩn giấu trong các loại chi tiêu khác, Reuters đưa tin. Các tài liệu công khai cũng cho thấy 30 tỷ rúp vốn bổ sung cho PSB, một ngân hàng phục vụ tổ hợp công nghiệp-quân sự, hãng tin này lưu ý.

Kokcharov, từ Bloomberg Economics, nói với Newsweek rằng kinh nghiệm kể từ khi bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện vào năm 2022 cho thấy chi tiêu quốc phòng thực tế có thể được tăng lên khi cần thiết.

Ông cho biết tỷ lệ ngân sách dành cho quân sự cao của Nga cho thấy Cẩm Linh ưu tiên các phương pháp quân sự để đối phó với các nước láng giềng, đáng chú ý nhất là Ukraine.

Ông Kokcharov cho biết thêm rằng chi tiêu quân sự cao cho thấy Nga không chuẩn bị cho hòa bình mà là chuẩn bị cho nhiều cuộc chiến hơn trên chiến trường Ukraine.

Bộ Tài chính Nga đã đề xuất tăng thuế giá trị gia tăng, gọi tắt là VAT từ 20% lên 22% vào năm 2026 để tài trợ cho chi tiêu quân sự và giúp kiềm chế thâm hụt ngân sách.

Tổng chi tiêu cho an ninh quốc gia ở Nga, bao gồm quân đội, cảnh sát và các cơ quan đặc biệt của nước này vào năm tới sẽ lên tới 16,84 ngàn tỷ rúp, tương đương 38% tổng chi tiêu, tờ The Moscow Times đưa tin.

Ukraine cũng đã tăng tốc chi tiêu quân sự của mình, đạt 54 tỷ đô la vào năm 2025, tương đương 60 phần trăm ngân sách của đất nước, mặc dù nước này phụ thuộc rất nhiều vào viện trợ quân sự và tài chính của phương Tây.

[Newsweek: Russia ‘Not Preparing for Peace’ With Military Spending—Economist]

3. SBU ghi nhận gần 50.000 vụ phóng máy bay điều khiển từ xa Shahed chống lại Ukraine kể từ năm 2022

Trung Tướng Vasyl Malyuk, nhà lãnh đạo của SBU, đã ghi nhận gần 50.000 lần Nga phóng máy bay điều khiển từ xa Shahed do Iran thiết kế kể từ khi bắt đầu cuộc xâm lược toàn diện vào tháng 2 năm 2022.

Ông báo cáo rằng các cuộc tấn công đã giết chết 253 thường dân và làm bị thương 1.524 người khác. Các nhà điều tra đã ghi nhận hơn 1.600 vụ án hình sự liên quan đến các cuộc tấn công nhắm vào cơ sở hạ tầng dân sự.

Vào ngày 30 tháng 9, một cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa của Nga vào thành phố Dnipro ở miền trung Ukraine đã khiến 1 người thiệt mạng và ít nhất 28 người bị thương, chính quyền địa phương đưa tin. Trong số những người bị thương có một bé trai 10 tuổi và một bé gái 17 tuổi. Ít nhất 12 người đã phải vào bệnh viện.

Nga chủ yếu sử dụng máy bay điều khiển từ xa Shahed chống lại các mục tiêu phi quân sự, phá hủy hoặc làm hư hại các tòa nhà dân cư và các cơ sở dân sự khác được bảo vệ theo luật nhân đạo quốc tế.

Các quan chức lưu ý rằng học thuyết quân sự của Nga ban đầu không bao gồm máy bay điều khiển từ xa loại này, khiến quân đội của nước này không có cấu trúc rõ ràng về người chỉ huy các hoạt động như vậy.

“Họ đang dần hình thành các đơn vị cụ thể, tương tự như Lực lượng Phòng vệ Hệ thống Điều khiển từ xa của chúng tôi. Chúng tôi đang bắt đầu hiểu được ai là người đưa ra quyết định thực hiện các cuộc không kích này”, Tướng Malyuk cho biết.

“Chúng tôi đã hợp tác chặt chẽ với các đối tác tình báo để thu thập thông tin này từng phần một. Giờ đây, chúng tôi sẽ bắt đầu nêu tên các cá nhân và truy tố họ theo thủ tục vắng mặt, nhưng tôi hy vọng chỉ còn là vấn đề thời gian trước khi chúng tôi đạt được trách nhiệm giải trình thực sự”, ông nói thêm.

4. Von der Leyen cam kết 2 tỷ euro cho máy bay điều khiển từ xa của Ukraine

Chủ tịch Ủy ban Âu Châu Ursula von der Leyen hôm thứ Ba tuyên bố Liên Hiệp Âu Châu sẽ cam kết hàng tỷ euro để cung cấp máy bay điều khiển từ xa cho Ukraine.

Bình luận của bà đánh dấu bước đi cụ thể nhất của khối này nhằm mở rộng năng lực chiến trường của Kyiv bằng hệ thống máy bay điều khiển từ xa.

“Do đó, cụ thể là chúng tôi đã đồng ý với Ukraine rằng tổng cộng 2 tỷ euro sẽ được chi cho máy bay điều khiển từ xa ngay bây giờ”, von der Leyen phát biểu với các phóng viên khi phát biểu cùng với Tổng thư ký NATO Mark Rutte.

Bà nói thêm: “Điều này cho phép Ukraine mở rộng quy mô và sử dụng hết công suất của mình và tất nhiên cũng sẽ cho phép Liên minh Âu Châu được hưởng lợi từ công nghệ này”.

Vào thứ Ba, Rutte sẽ tham gia Hội đồng Ủy viên tại Brussels để thảo luận về các vấn đề quốc phòng và an ninh.

Von der Leyen cũng có động thái thúc đẩy cuộc tranh luận về cách tài trợ cho sự hỗ trợ dài hạn cho Ukraine.

Bà đã vạch ra kế hoạch cho một “khoản vay bồi thường” gắn liền với tài sản Nga bị phong tỏa ở Âu Châu. Khoản vay này, bà nói, sẽ được giải ngân theo từng đợt kèm theo các điều kiện, với một phần dành riêng cho việc mua sắm quân sự từ các ngành công nghiệp Âu Châu. Bình luận của bà trùng khớp với phát biểu của Thủ tướng Đức Friedrich Merz trong bài bình luận trên tờ Financial Times tuần trước.

Điều quan trọng là, bà nhấn mạnh, “sẽ không có việc tịch thu tài sản” - Ukraine sẽ chỉ phải trả nợ nếu Nga trả tiền bồi thường trong một thỏa thuận trong tương lai sau chiến tranh.

Rutte tán thành sáng kiến bức tường máy bay điều khiển từ xa của Liên Hiệp Âu Châu dọc theo sườn phía đông, gọi sáng kiến này là “kịp thời và cần thiết” trong bối cảnh các sự việc trên không gần đây ở Ba Lan, Estonia và Đan Mạch.

Ông cảnh báo: “Chúng ta không thể chi hàng triệu euro hoặc đô la cho hỏa tiễn để tiêu diệt máy bay điều khiển từ xa vốn chỉ có giá vài ngàn đô la”.

Các thông báo được đưa ra trước hội nghị thượng đỉnh không chính thức của Hội đồng Âu Châu tại Copenhagen, nơi các nhà lãnh đạo dự kiến thảo luận về các kế hoạch phòng thủ của khối và công tác chuẩn bị cho Lộ trình sẵn sàng chung của NATO-Liên Hiệp Âu Châu 2030.

[Politico: Von der Leyen pledges €2B for drones to Ukraine, floats reparations loan]

5. Tổng thống Phần Lan tuyên bố Tổng thống Trump sẽ dùng ‘cây gậy’ để trừng phạt Putin

Tổng thống Phần Lan Alexander Stubb, người nổi tiếng có mối quan hệ tốt đẹp với Ông Donald Trump sau khi họ gặp nhau trên sân golf, cho rằng chỉ còn là vấn đề thời gian trước khi nước Mỹ giáng đòn đau vào nhà lãnh đạo Nga Vladimir Putin.

“Sau khi thấy rằng cà rốt hiếm khi hiệu quả với người Nga, ông ấy đã chuyển sang phương pháp cây gậy”, Stubb nói với tờ POLITICO và các phóng viên từ một số cơ quan truyền thông khác tại Helsinki. “Giờ đây, vấn đề chỉ còn là cây gậy sẽ lớn đến mức nào.”

Stubb, người ủng hộ nhiệt thành Ukraine trong nỗ lực đẩy lùi lực lượng xâm lược của Nga, cho biết ông rất phấn khởi trước những lời chỉ trích công khai nhắm vào Putin từ Tổng thống Trump và những người khác trong chính quyền Hoa Kỳ trong hai tuần qua.

Quan điểm của ông trái ngược với sự hoài nghi của các quan chức ở Brussels và các chính trị gia ở các thủ đô Âu Châu, một số người trong số họ bác bỏ tuyên bố của Tổng thống Trump rằng Ukraine có thể “giành lại” toàn bộ lãnh thổ từ Nga là lời nói sáo rỗng.

Nhưng Stubb lại có uy tín hơn hầu hết mọi người khi nói về việc diễn giải Tổng thống Trump, nhờ đã xây dựng được mối quan hệ tốt đẹp với tổng thống Mỹ khi chơi golf, môn thể thao mà cả hai đều yêu thích. Khi được hỏi Tổng thống Trump sẽ chọn loại gậy nào để đánh Putin, Stubb nói đùa rằng đó có thể là một “cây gậy đánh golf”.

“Tổng thống Trump đang nỗ lực, nếu không phải 24/24, thì cũng là mỗi ngày, để cố gắng chấm dứt chiến tranh”, Stubb nói. “Ông ấy có 14 cây gậy trong tay.”

Các lựa chọn bao gồm từ các lệnh trừng phạt chặt chẽ hơn, bao gồm cả các lệnh trừng phạt thứ cấp, đến mức thuế quan cao hơn và thậm chí sử dụng nhiều hơn kho vũ khí của quân đội Hoa Kỳ có thể xâm nhập sâu vào lãnh thổ Nga.

“ Bạn không cần phải đọc 'Nghệ thuật Đàm phán' để hiểu cách Tổng thống Trump đàm phán,” Stubb nói. “Nó không theo khuôn mẫu thông thường nhưng lại khá hướng đến kết quả… Nếu Putin sau [cuộc gặp Tổng thống Trump tại hội nghị thượng đỉnh ngày 15 tháng 8 ở] Alaska mà vẫn tiếp tục giết hại dân thường ở Ukraine, thì Tổng thống Trump sẽ có phản ứng chính đáng.”

Tự nhận mình là “một người lạc quan thực tế”, Stubb kêu gọi những người ủng hộ Ukraine hãy kiên nhẫn. “Tôi đã có cơ hội làm việc khá chặt chẽ với Tổng thống Trump trong vài tháng qua”, ông nói. “Có lẽ sự lạc quan đôi khi chỉ là trực giác, nhưng tôi nghĩ thực tế hiện tại cho thấy chúng ta đang đi đúng hướng.”

Khi nói đến vai trò của Âu Châu trong việc ủng hộ Kyiv, Stubb ủng hộ mạnh mẽ các động thái nhằm đẩy nhanh việc Ukraine gia nhập Liên Hiệp Âu Châu bằng cách tìm cách giải quyết vấn đề phủ quyết của Viktor Orbán của Hung Gia Lợi.

“Cá nhân tôi hoan nghênh bất kỳ cơ chế ra quyết định nào mang lại sự linh hoạt hơn và ít khả năng bị cản trở hơn. Và chưa bao giờ hơn thế với Ukraine. Tôi luôn nói rằng đừng bao giờ đánh giá thấp năng lực của các luật sư của cả Ủy ban Âu Châu và Hội đồng trong việc tìm ra các giải pháp sáng tạo trong những tình huống như thế này. Việc Ukraine trở thành thành viên Liên minh Âu Châu có tầm quan trọng chiến lược. Càng sớm càng tốt.”

Ông ủng hộ kế hoạch của Ủy ban nhằm khai thác khoảng 170 tỷ euro tài sản bị đóng băng của Nga tại Âu Châu để cấp vốn cho các khoản vay cho Ukraine. Khoản nợ này sẽ chỉ được trả nếu Nga bồi thường thiệt hại chiến tranh cho Kyiv, điều mà ông Stubb cho là khó có thể xảy ra.

“Tôi nghĩ ý tưởng này rất sáng tạo và tôi khá tự tin rằng nó sẽ khả thi và sẽ giúp Ukraine tự tài trợ.”

Về cuộc khủng hoảng ở Trung Đông, ông cho biết cuộc chiến ở Gaza khác với cuộc chiến ở Ukraine nhưng lưu ý rằng Israel của Benjamin Netanyahu giống với Nga ở chỗ đã vi phạm luật pháp quốc tế.

“Liệu Israel có đi quá xa như Nga không? Câu trả lời là có.”

[Politico: Trump will wield his ‘stick’ to punish Putin, says Finland’s president]

6. Đức Giáo Hoàng Lêô VIX phản ứng với Kế hoạch Hòa bình Gaza ‘Rất thú vị’ của Ông Donald Trump

Đức Giáo Hoàng Lêô XIV, người Mỹ đầu tiên lãnh đạo Giáo Hội Công Giáo, một lần nữa kêu gọi ngừng bắn ngay lập tức và yêu cầu Hamas chấp nhận kế hoạch hòa bình của Tổng thống Trump cho Gaza.

Là giáo hoàng người Mỹ đầu tiên, Đức Lêô XIV có ảnh hưởng đáng kể cả về mặt tinh thần lẫn địa chính trị, và những phát biểu của ngài có thể định hình nhận thức quốc tế về đề xuất này vào thời điểm quan trọng đối với cả người dân Israel và Palestine. Việc ngài ủng hộ lệnh ngừng bắn và nhấn mạnh vào các nhu cầu nhân đạo phản ánh mong muốn toàn cầu về sự ổn định trong bối cảnh thù địch tiếp diễn và các nỗ lực ngoại giao ngày càng gia tăng.

Kế hoạch của Tổng thống Trump, được Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu ủng hộ, được coi là một động thái then chốt có khả năng chấm dứt xung đột hiện tại. Tiếng nói của Vatican có thể làm tăng thêm sức nặng đạo đức cho các cuộc thảo luận ngoại giao giữa các cường quốc thế giới, Hamas và các bên liên quan trong khu vực.

Phát biểu khi rời dinh thự mùa hè Castel Gandolfo, Đức Giáo Hoàng Lêô bày tỏ sự ủng hộ đối với một đề xuất nhằm chấm dứt chiến tranh, gọi đó là “một đề xuất thực tế” với những yếu tố “rất thú vị” mà ngài hy vọng Hamas sẽ chấp nhận trong khung thời gian đã định. Đức Giáo Hoàng cũng tiếp tục kêu gọi trả tự do cho các con tin bị Hamas bắt giữ vào ngày 7 tháng 10 năm 2023.

“Có vẻ như đây là một đề xuất thực tế”, ngài nói. “Có những yếu tố mà tôi cho là rất thú vị, và tôi hy vọng Hamas sẽ chấp nhận trong khung thời gian đã định.”

Ngài cũng bày tỏ lo ngại về một đoàn tàu hơn 50 chiếc chở hàng cứu trợ đến Gaza, dự kiến sẽ tìm cách vượt qua lệnh phong tỏa hải quân của Israel trong đêm khi chỉ còn cách lãnh thổ này 150 hải lý. Đức Giáo Hoàng Lêô XIV cho biết ngài hiểu phản ứng của ban tổ chức trước cái mà ngài gọi là “tình trạng khẩn cấp nhân đạo thực sự”, nhưng cảnh báo về nguy cơ bạo lực.

Chính phủ Ý đã cảnh báo rằng Israel có thể coi đoàn tàu này là một “hành động thù địch” và kêu gọi những người tổ chức hãy rút lui, thay vào đó đề nghị chuyển hàng viện trợ qua Síp với sự bảo đảm của Giáo Hội Công Giáo để đến được tay người Palestine.

Tổng thống Trump đã tiết lộ kế hoạch 20 điểm của mình vào thứ Hai, bao gồm các điều kiện ngừng bắn ngay lập tức, thả con tin, thành lập một hội đồng quản lý tạm thời cho Gaza do Tổng thống Trump và cựu Thủ tướng Anh Tony Blair đứng đầu, và giám sát bởi một ủy ban chuyển giao quốc tế.

Kế hoạch này hứa hẹn một con đường cho quyền tự quyết của người Palestine và viện trợ nhân đạo, với điều kiện cả Israel và Hamas đều đồng ý với tất cả các điều khoản. Netanyahu cảnh báo rằng nếu Hamas từ chối, Israel sẽ hành động độc lập để theo đuổi các mục tiêu của mình ở Gaza. Đề xuất này đã thu hút sự chú ý của toàn thế giới, với việc Hamas được tường trình đã xem xét nó một cách “thiện chí”, nhưng vẫn chưa có sự chấp thuận hay bác bỏ chính thức nào.

Thủ tướng Ấn Độ Narendra Modi phát biểu trên X hôm thứ Hai: “Chúng tôi hoan nghênh việc Tổng thống Donald J. Tổng thống Trump công bố một kế hoạch toàn diện nhằm chấm dứt xung đột ở Gaza. Kế hoạch này mở ra một con đường khả thi hướng tới hòa bình, an ninh và phát triển bền vững lâu dài cho người dân Palestine và Israel, cũng như cho toàn bộ khu vực Tây Á. Chúng tôi hy vọng tất cả các bên liên quan sẽ cùng nhau ủng hộ sáng kiến của Tổng thống Trump và hỗ trợ nỗ lực chấm dứt xung đột và bảo đảm hòa bình này.

Nghị sĩ Đảng Cộng hòa bang Florida Byron Donalds, ứng cử viên thống đốc, phát biểu trên X hôm thứ Hai: “Thưa Tổng thống của HÒA BÌNH. Mong rằng 'Kế hoạch Toàn diện chấm dứt xung đột Gaza' hôm nay sẽ trở thành hiện thực. Mong rằng Trung Đông sẽ có hòa bình một lần và mãi mãi.”

Tính đến ngày 30 tháng 9 năm 2025, Hamas vẫn chưa chính thức chấp nhận hoặc bác bỏ kế hoạch của Tổng thống Trump và được tường trình đang nghiên cứu các điều khoản của kế hoạch này.

7. Kế hoạch hòa bình của Tổng thống Trump cho Gaza là ‘cơ hội tốt nhất’ để chấm dứt chiến tranh, theo Merz của Đức

Thủ tướng Đức Friedrich Merz hôm thứ ba cho biết kế hoạch hòa bình cho Gaza của Tổng thống Hoa Kỳ Donald Trump là cơ hội tốt nhất để chấm dứt chiến tranh Israel-Hamas.

“Sau gần ba năm đổ máu, kế hoạch này là cơ hội tốt nhất, ít nhất là cơ hội tốt nhất cho đến nay, để chấm dứt chiến tranh”, Merz nói với các phóng viên ở Berlin.

“Việc Israel ủng hộ kế hoạch này là một bước tiến đáng kể”, ông nói. “Giờ đây, Hamas phải đồng ý và mở đường cho hòa bình. Đây thực sự là bước đi cuối cùng cần thiết, và tôi đặc biệt kêu gọi Hamas đồng ý với kế hoạch này.”

Bình luận của Merz được đưa ra sau khi Tổng thống Hoa Kỳ và Thủ tướng Israel Benjamin Netanyahu phát biểu tại Tòa Bạch Ốc vào thứ Hai rằng họ đã đạt được thỏa thuận tạm thời về kế hoạch hòa bình 20 điểm của chính quyền Tổng thống Trump cho Gaza.

Đề xuất này yêu cầu Hamas giải giáp vũ khí, trả tự do cho tất cả các con tin trong vòng 72 giờ và từ bỏ quyền lực, theo bản phác thảo kế hoạch do Tòa Bạch Ốc công bố. Đổi lại, lực lượng Israel sẽ rút quân và trả tự do cho khoảng 2.000 người Gaza, bao gồm cả tù nhân và người bị giam giữ. Hamas vẫn chưa đồng ý với kế hoạch này.

Merz cho biết Đức sẵn sàng hỗ trợ thực hiện kế hoạch hòa bình và tái thiết Gaza trong trường hợp đạt được thỏa thuận hòa bình.

“Đức sẵn sàng đóng góp vào việc thực hiện kế hoạch. Điều này có ý nghĩa chính trị, nhân đạo, và dĩ nhiên, cũng có ý nghĩa đối với việc tái thiết khu vực”, chính trị gia trung hữu này phát biểu. “Chúng tôi coi đây là nỗ lực hướng tới một Trung Đông, nơi người Israel và Palestine một ngày nào đó có thể chung sống hòa bình và an ninh trong hai nhà nước”, ông nói thêm.

Sáng thứ Ba, Merz đã gặp gia đình các con tin người Israel tại phủ thủ tướng.

Ngoại trưởng Đức Johann Wadephul tuyên bố riêng rằng ông sẽ tới Trung Đông vào cuối tuần, nơi ông dự kiến sẽ đàm phán với các quan chức Israel.

Chính phủ liên minh có tư tưởng khác biệt của Merz — bao gồm liên minh bảo thủ của ông và Đảng Dân chủ Xã hội trung tả, gọi tắt là SPD — đã phải vật lộn để thống nhất về một lập trường chung về Israel và cuộc chiến ở Gaza, đặc biệt liên quan đến các đề xuất của Liên Hiệp Âu Châu nhằm trừng phạt Israel.

Trong khi các chính trị gia SPD ủng hộ lệnh trừng phạt do Chủ tịch Ủy ban Âu Châu Ursula von der Leyen đề xuất, các thành viên trong liên minh bảo thủ của Merz lại phản đối bước đi này.

Đầu tháng này, Merz cho biết ông sẽ công bố lập trường thống nhất của chính phủ tại hội nghị thượng đỉnh các nhà lãnh đạo Âu Châu ở Copenhagen vào thứ Tư. Tuy nhiên, một ngày trước cuộc họp đó, không có dấu hiệu nào cho thấy liên minh của ông đã đồng ý về một lập trường chung.

[Politico: Trump’s peace plan for Gaza ‘best chance’ to end war, says Germany’s Merz]

8. Điện Cẩm Linh có kế hoạch tăng chi tiêu kỷ lục cho các cơ quan thực thi pháp luật và an ninh

Điện Cẩm Linh đang chuẩn bị tăng mạnh nhất chi tiêu cho các cơ quan thực thi pháp luật và tình báo trong cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine, tờ Moscow Times đưa tin vào ngày 30 tháng 9.

Theo các tài liệu ngân sách của Nga, chi tiêu liên bang cho cảnh sát, Vệ binh Quốc gia và các cơ quan thực thi pháp luật và tình báo khác dự kiến sẽ tăng 13% so với cùng kỳ năm trước, đạt mức kỷ lục 3,91 ngàn tỷ rúp hay 47 tỷ đô la vào năm 2026.

Kết hợp với chi tiêu quân sự và công nghiệp quốc phòng, tổng ngân sách an ninh của Nga sẽ đạt 16,84 ngàn tỷ rúp hay 204 tỷ đô la vào năm 2026 - chiếm 38% tổng chi tiêu liên bang. Con số này sẽ tăng lên 17,8 ngàn tỷ rúp hay 215 tỷ đô la vào năm 2027.

Các chương trình phúc lợi xã hội sẽ chỉ nhận được 7,1 ngàn tỷ rúp (86 tỷ đô la) vào năm 2026, trong khi chưa đến 2 ngàn tỷ rúp, hay 24 tỷ đô la, sẽ được phân bổ cho giáo dục và chăm sóc sức khỏe.

[Kyiv Independent: Kremlin plans record spending hike on law enforcement and security agencies]

9. Hoa Kỳ được tường trình đã điều động máy bay săn tàu ngầm tới Na Uy trong bối cảnh căng thẳng gia tăng ở khu vực Baltic

Hoa Kỳ đã điều động máy bay tuần tra hàng hải P-8 Poseidon tới Na Uy, thực hiện các nhiệm vụ gần lãnh thổ Nga ở Biển Baltic, theo hình ảnh vệ tinh, dữ liệu theo dõi chuyến bay và quân đội Na Uy.

Chiếc P-8, được thiết kế cho tác chiến chống tàu ngầm, giám sát mặt nước và thu thập thông tin tình báo, đã được chụp ảnh tại Sân bay Gardermoen ở Oslo vào ngày 23 tháng 9. Hình ảnh vệ tinh được nhà phân tích tình báo nguồn mở Osinttechnical xem xét cho thấy có hai hoặc ba chiếc máy bay đã đậu tại đó. Dữ liệu theo dõi chuyến bay cho thấy một trong những chiếc máy bay này đã thực hiện một nhiệm vụ gần khu vực Kaliningrad của Nga vài ngày sau đó.

Phát ngôn nhân của sở chỉ huy tác chiến quân đội Na Uy chia sẻ với hãng tin địa phương Dagbladet rằng một số máy bay P-8 của Hoa Kỳ đang hoạt động từ Gardermoen để hỗ trợ “hoạt động của đồng minh” ở các khu vực xung quanh Na Uy.

Kaliningrad là một trong những trung tâm quân sự quan trọng của Nga ở Bắc Âu, giáp ranh với các thành viên NATO là Ba Lan và Lithuania. Căng thẳng trong khu vực đã leo thang trong những tuần gần đây do nghi ngờ hoạt động máy bay điều khiển từ xa của Nga ở Ba Lan, Đan Mạch và Na Uy, cũng như những lo ngại về cáp và đường ống ngầm dưới biển.

Việc điều động này diễn ra sau một loạt nhiệm vụ cảnh giác của NATO ở phía bắc. Các bức ảnh được công bố đầu mùa hè này cho thấy một chiếc P-8 của Hải quân Hoa Kỳ bay ra khỏi Căn cứ Không quân Keflavík ở Iceland trong khuôn khổ cuộc tập trận “Baltic Sentry” của NATO vào tháng 7, nhằm mục đích cải thiện khả năng ứng phó của liên minh đối với các hành động gây bất ổn trong khu vực.

Theo Boeing, máy bay có thể tiếp nhiên liệu trên không, cho phép thực hiện các chuyến tuần tra dài ngày trên các vùng biển rộng lớn. Na Uy và Anh cũng vận hành máy bay P-8, ngoài Hải quân Hoa Kỳ.

10. Tiệp cấm nhập cảnh đối với các nhà ngoại giao Nga chưa được chứng nhận

Chính phủ Tiệp đã cấm nhập cảnh đối với các nhà ngoại giao Nga và những người sở hữu hộ chiếu công vụ không có giấy chứng nhận quốc gia từ Praha, Ngoại trưởng Tiệp Jan Lipavsky thông báo vào ngày 30 tháng 9.

Động thái này diễn ra trong bối cảnh Nga và đồng minh Belarus tăng cường các hoạt động gián điệp trên khắp Âu Châu, nhắm vào các đối tác của Ukraine tại Liên Hiệp Âu Châu và NATO trong khi leo thang các hoạt động hỗn hợp nhằm gây bất ổn cho những người ủng hộ Kyiv.

Lipavsky, người khởi xướng biện pháp này, cho biết biện pháp này áp dụng tại các phi trường quốc tế.

“Các hoạt động phá hoại đang gia tăng và chúng tôi sẽ không mạo hiểm để các điệp viên hoạt động dưới vỏ bọc ngoại giao,” Lipavsky nói. “Chúng tôi đang làm gương cho các quốc gia khác và tôi sẽ tiếp tục nỗ lực thực hiện các biện pháp nhất quán nhất ở cấp độ toàn bộ Khu vực Schengen. Chúng tôi sẽ bảo vệ Cộng hòa Tiệp.”

Ngày 9 tháng 9, Thủ tướng Ba Lan Donald Tusk phát biểu trên X rằng Ba Lan đã bắt giữ một điệp viên Belarus và sẽ trục xuất một nhà ngoại giao Belarus bị cáo buộc hỗ trợ các hoạt động thù địch của Minsk. “Một nhà ngoại giao Belarus ủng hộ các hành động gây hấn của các cơ quan Belarus chống lại đất nước chúng ta cũng sẽ bị trục xuất khỏi Ba Lan”, ông Tusk viết.

Tại Estonia, Bộ Ngoại giao đã tuyên bố một nhà ngoại giao cao cấp của Nga là nhân vật không được hoan nghênh vào ngày 13 tháng 8 vì bị cáo buộc cố gắng phá hoại trật tự hiến pháp và hệ thống pháp luật của quốc gia Baltic này.

Ngoại trưởng Estonia Margus Tsahkna cho biết việc trục xuất cho thấy Estonia “sẽ không cho phép bất kỳ hành động nào do một quốc gia nước ngoài dàn dựng và tổ chức trên lãnh thổ của mình”.

Kể từ khi Nga xâm lược toàn diện Ukraine vào tháng 2 năm 2022, các nước Âu Châu đã trục xuất hàng chục quan chức đại sứ quán Nga, cáo buộc họ có hoạt động lật đổ hoặc làm gián điệp dưới vỏ bọc ngoại giao.

[Kyiv Independent: Czechia bans entry for unaccredited Russian diplomats]

 

1. Đồng minh của Putin phản ứng trước lời đe dọa tàu ngầm hạt nhân của Tổng thống Trump

Dmitry Medvedev, đồng minh của Putin, đã đáp trả bình luận của Tổng thống Donald Trump rằng ông đã di chuyển “một hoặc hai tàu ngầm” đến bờ biển Nga. Medvedev khẳng định rằng Tổng thống Hoa Kỳ chỉ đang nói khoác.

Theo TASS, hãng thông tấn nhà nước Nga, Medvedev đã tuyên bố trên ứng dụng nhắn tin Max của Nga rằng: “Ông Donald Trump một lần nữa nói về những chiếc tàu ngầm mà ông đã chuyển 'sang bờ biển nước Nga', lần này lưu ý rằng chúng 'hoàn toàn' không thể phát hiện được”.

“Thật khó để tìm thấy một con mèo đen trong một căn phòng tối, đặc biệt là khi không có con mèo nào cả”, cựu Tổng thống Nga tuyên bố.

Trong bài phát biểu trước các nhà lãnh đạo quân sự vào thứ Ba, Tổng thống Trump cho biết ông đã di chuyển “một hoặc hai tàu ngầm” đến bờ biển Nga, nhưng nói rằng từ “hạt nhân” không bao giờ có thể được nói ra.

“Tôi gọi nó là từ N. Có hai từ N, và bạn không thể sử dụng bất kỳ từ nào trong số chúng,” ông nói.

Tổng thống Hoa Kỳ đang nỗ lực chấm dứt chiến tranh ở Ukraine và đã có các cuộc hội đàm với Putin. Tuy nhiên, tuần trước, ông đã báo hiệu một sự thay đổi lớn trong lập trường của mình khi tuyên bố Ukraine có thể đòi lại toàn bộ lãnh thổ đã mất vào tay Nga, sau khi trước đó đã kêu gọi Kyiv nhượng bộ.

Tổng thống Trump đã phát biểu với các nhà lãnh đạo quân sự Hoa Kỳ từ khắp nơi trên thế giới tại Virginia vào hôm Thứ Ba, 30 Tháng Chín.

Trong thông điệp về việc tăng cường sức mạnh quân sự Hoa Kỳ, Tổng thống Trump cho biết ông đã nâng cấp vũ khí hạt nhân của nước này, điều mà ông hy vọng sẽ không bao giờ phải sử dụng. Ông nói thêm rằng Hoa Kỳ đã “đi trước Nga 20 năm” về năng lực hạt nhân.

Tổng thống Trump nhắc đến những bất đồng của ông với Medvedev, người đã chế giễu tổng thống Hoa Kỳ vì quan điểm thay đổi của ông về cuộc chiến Nga-Ukraine trong nhiều tuần, bắt đầu từ tháng 6.

“Tôi có nghe cựu Tổng thống Medvedev, người Nga, thản nhiên dùng từ 'N' (Hạt nhân!), và nói rằng ông ta cùng các nước khác sẽ cung cấp đầu đạn hạt nhân cho Iran không?” Tổng thống Trump đăng trên Truth Social vào ngày 23 tháng 6. “Ông ấy có thực sự nói vậy không, hay đó chỉ là sản phẩm của trí tưởng tượng của tôi? Nếu ông ấy có nói vậy, và nếu được xác nhận, xin hãy cho tôi biết NGAY LẬP TỨC. Từ 'N' không nên bị đối xử một cách hời hợt như vậy.”

Sau đó, vào tháng 8, Tổng thống Trump đã ra lệnh di chuyển hai tàu ngầm hạt nhân, trong trường hợp Nga có bất kỳ động thái nào mà ông không đồng tình, khi hai bên tiếp tục tranh cãi qua lại.

Hôm thứ Ba, tổng thống cho biết ông không thể để mọi người “nói ra từ đó”, đồng thời nhắc lại rằng ông cảm thấy Hoa Kỳ có công nghệ hạt nhân tốt hơn bất kỳ quốc gia nào khác.

[Newsweek: Putin Ally Reacts to Trump’s Nuclear Submarine Threat]

2. Thủ tướng Đức tuyên bố Âu Châu ‘không còn hòa bình’ với Nga

Mối quan hệ giữa phần lớn Âu Châu và Nga đã giảm xuống mức thấp nhất trong nhiều thập niên sau khi Mạc Tư Khoa phát động cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine vào tháng 2 năm 2022. Trong khi các thành viên NATO gần biên giới Nga nhất cảm thấy lo lắng nhất về các kế hoạch tương lai của Nga, thì mối lo ngại này đã lan rộng khắp Âu Châu, nơi phần lớn đã để chi tiêu quốc phòng giảm sút sau Chiến tranh Lạnh—và hiện đang phải vật lộn để tăng cường quân đội.

“Chúng ta không ở trong tình trạng chiến tranh, nhưng chúng ta cũng không còn hòa bình nữa”, Merz phát biểu về mối quan hệ với Nga trong một cuộc họp báo tại thành phố Dusseldorf của Đức, đồng thời nói thêm rằng bình luận của ông “có thể hơi gây sốc khi nhìn thoáng qua”.

“Tôi nói đúng như vậy,” Merz nói thêm. “Chúng ta không còn sống trong thời đại tươi đẹp, yên bình và thanh thản như vậy nữa.”

Tổng thư ký NATO Mark Rutte cho biết hồi Tháng Giêng rằng ông “rất quan ngại về tình hình an ninh ở Âu Châu” và nói thêm: “Chúng ta không ở trong tình trạng chiến tranh, nhưng cũng không ở trong hòa bình”.

Các quốc gia Âu Châu, nhiều nước trong số đó là thành viên NATO, đang gấp rút tăng chi tiêu quốc phòng và bổ sung kho dự trữ thiết bị quân sự đã cạn kiệt do các gói viện trợ cho Ukraine. Hồi tháng 6, NATO đã cam kết tăng chi tiêu quốc phòng lên 5% GDP trong 10 năm tới, một bước tiến lớn đối với liên minh này, vốn chỉ vài tháng trước đó đã thảo luận về việc liệu một số thành viên có đạt được mức 2% như đã yêu cầu trước đó đối với các quốc gia thành viên hay không. Con số 5% này được chia thành 3,5% cho quốc phòng “cốt lõi”, chẳng hạn như xe tăng hoặc các thiết bị quân sự khác, và 1,5% cho chi tiêu an ninh và quốc phòng liên quan, chẳng hạn như cơ sở hạ tầng.

Bộ trưởng Quốc phòng Thụy Điển Pål Jonson cho biết đầu tháng này rằng lục địa này cần “áp dụng tư duy mới của Âu Châu, từ tư duy thời bình sang tư duy sẵn sàng cho thời chiến”.

Đánh giá còn nhiều khác biệt, nhưng một nhận định từ Cơ quan Tình báo Quốc phòng Đan Mạch, công bố hồi tháng 2, cho biết họ tin rằng Nga sẽ có thể tiến hành một “cuộc chiến tranh quy mô lớn” chống lại NATO trong năm năm tới nếu Mỹ từ chối tham gia. Cơ quan tình báo đối ngoại của Đức, BND, cho biết Mạc Tư Khoa có thể có đủ trang thiết bị và nhân sự để tấn công NATO vào cuối thập niên này.

Các quan chức Âu Châu đã lên tiếng cảnh báo về “các cuộc tấn công hỗn hợp” thường bị đổ lỗi cho Nga. Điều này ám chỉ các hoạt động không phải là chiến tranh công khai, chẳng hạn như vũ khí hóa di cư, thực hiện các cuộc tấn công mạng hoặc phá hoại cơ sở hạ tầng quan trọng.

Máy bay điều khiển từ xa đã được phát hiện bay qua nhiều địa điểm trên khắp Đan Mạch trong những ngày gần đây. Quân đội Đan Mạch cho biết hôm thứ Bảy rằng “một số khả năng” đã được điều động sau khi phát hiện máy bay điều khiển từ xa tại các cơ sở quân sự. Họ không cung cấp thêm thông tin chi tiết.

Đan Mạch không loại trừ sự tham gia của Nga, mặc dù Mạc Tư Khoa phủ nhận trách nhiệm.

Tổng thống Phần Lan, Alexander Stubb, hôm thứ Ba cho biết Helsinki sẽ điều động một đội quân chống máy bay điều khiển từ xa đến Đan Mạch, và lực lượng biên phòng của nước này sẽ “hỗ trợ bằng năng lực của mình”. Một số quốc gia khác đã đóng góp các thiết bị chống máy bay điều khiển từ xa, và một khinh hạm phòng không do Bộ Tư lệnh Hàng hải NATO, gọi tắt là MARCOM vận hành đã đến Copenhagen vào Chúa Nhật, tham gia sáng kiến Baltic Sentry của liên minh. Baltic Sentry được thành lập sau một loạt vụ tấn công vào cơ sở hạ tầng quan trọng ở Biển Baltic năm ngoái.

Máy bay điều khiển từ xa dân sự đã bị cấm ở Đan Mạch trong tuần này khi các nhà lãnh đạo Âu Châu họp tại hội nghị thượng đỉnh quan trọng vào thứ Tư và các cuộc họp bổ sung vào thứ Năm.

Một máy bay điều khiển từ xa đã được phát hiện gần phi trường Oslo của Na Uy vào ngày 22 tháng 9, chỉ vài ngày sau khi Estonia tuyên bố ba máy bay chiến đấu của Nga đã xâm phạm không phận nước này trong 12 phút. Nga khẳng định máy bay điều khiển từ xa không xâm phạm không phận Estonia. Đầu tháng 9, Rumani đã báo cáo một máy bay điều khiển từ xa xâm phạm không phận nước này và khoảng 20 máy bay điều khiển từ xa đã bay vào Ba Lan, một số trong số đó đã bị máy bay chiến đấu NATO bắn hạ.

[Newsweek: Europe ‘No Longer At Peace’ With Russia: German Chancellor]

3. Cháy lớn bùng phát tại nhà máy lọc dầu lớn của Nga ở Yaroslavl

Một vụ hỏa hoạn đã bùng phát vào sáng sớm ngày 1 tháng 10 tại một nhà máy lọc dầu của Nga ở phía tây bắc Tỉnh Yaroslavl, chính quyền địa phương đưa tin, gọi đây là sự việc “do con người gây ra” không liên quan đến bất kỳ cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa nào.

Theo kênh Telegram độc lập Astra của Nga, vụ cháy bùng phát tại nhà máy lọc dầu Novo-Yaroslavsky ở thành phố Yaroslavl.

Bộ Tình trạng khẩn cấp của Nga cho biết họ đã nhận được báo cáo về vụ cháy vào khoảng 6:30 sáng giờ địa phương.

Cùng thời điểm đó, các video và hình ảnh bắt đầu lan truyền trên mạng xã hội cho thấy những cột khói dày bốc lên phía trên phố Moskovsky Prospekt, khu vực có nhà máy lọc dầu.

Các lực lượng cấp cứu được tường trình đã có mặt tại hiện trường để dập tắt ngọn lửa.

Thống đốc tỉnh Yaroslavl Mikhail Yevraev xác nhận vụ cháy nhưng nhấn mạnh rằng nó không liên quan đến bất kỳ cuộc tấn công bằng máy bay điều khiển từ xa nào của Ukraine vì không có cuộc tấn công nào được ghi nhận trong khu vực ngày hôm nay.

Vị quan chức này gọi vụ cháy là “sự việc do con người gây ra” mà không nói rõ đó là tai nạn hay hành động cố ý.

Kyiv đã leo thang chiến dịch sử dụng máy bay điều khiển từ xa nhằm vào cơ sở hạ tầng dầu khí của Nga, nguồn thu chính của Mạc Tư Khoa giúp thúc đẩy cuộc xâm lược toàn diện vào Ukraine.

Nhà máy lọc dầu Novo-Yaroslavsky, nằm cách biên giới Ukraine hơn 700 km (435 dặm), là nhà máy lọc dầu lớn nhất ở miền bắc nước Nga và lớn thứ năm ở cả nước.

Với công suất trung bình hàng năm là 15 triệu tấn dầu thô, cơ sở này trước đây đã từng là mục tiêu của lực lượng Ukraine, bao gồm một cuộc tấn công được báo cáo vào cuối Tháng Giêng năm 2024.

[Kyiv Independent: Fire erupts at major Russian oil refinery in Yaroslavl]

4. Đô đốc Nga phản ứng với nhận xét “Chuẩn bị cho chiến tranh” của Hegseth

Một đô đốc Nga cho biết nước này phải xem xét “một cách nghiêm chỉnh nhất” cuộc họp của các tướng lĩnh Hoa Kỳ trong tuần này, trong đó Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth đã yêu cầu họ “chuẩn bị cho chiến tranh”.

Đô đốc Nga đã nghỉ hưu Sergei Avakyants đã nêu vấn đề này trong lần xuất hiện trên chương trình truyền hình nhà nước Nga 60 Minutes vào thứ ba.

Avakyants cho biết trong đoạn clip do nhà báo và chuyên gia theo dõi tình hình nước Nga Julia Davis đăng tải: “Đây là sự kiện chưa từng có trong lịch sử hiện đại, chưa từng có tiền lệ tất cả các vị tướng đều tập trung tại một địa điểm”.

“Chúng ta nên tiếp cận vấn đề này một cách hết sức nghiêm chỉnh. Tôi nghĩ Bộ Chiến tranh và Bộ trưởng Chiến tranh sẽ đặt ra mục tiêu cho các tướng lĩnh chuẩn bị cho chiến tranh?” ông nói thêm.

Các khách mời trong chương trình phát sóng trên kênh Russia 1 cũng thảo luận về ý nghĩa của việc Hoa Kỳ cân nhắc cung cấp cho Ukraine hỏa tiễn hành trình Tomahawk, có thể mở rộng khả năng tấn công sâu vào lãnh thổ Nga của Kyiv.

Khi người dẫn chương trình Olga Skabeyeva hỏi liệu Nga có cần thể hiện rằng các nhà lãnh đạo của mình “cực kỳ kiên quyết” khi cô ấy nói về một “thảm họa hạt nhân” hay không, Avakyants trả lời, “là một quân nhân, tôi muốn nói rằng tất cả những điều này đã được hình thành từ rất lâu rồi”.

Các tướng lĩnh Hoa Kỳ đã tập trung tại Căn cứ Thủy quân Lục chiến Quantico vào thứ Ba.

[Newsweek: Russian Admiral Reacts to Hegseth ‘Prepare for War’ Remark]

5. Macron không ủng hộ ý tưởng bức tường máy bay điều khiển từ xa của Liên Hiệp Âu Châu

Đề xuất bức tường máy bay điều khiển từ xa của Ursula von der Leyen nhằm giúp bảo vệ Âu Châu khỏi Nga hiện đang vấp phải sự hoài nghi từ cả Pháp và Đức.

“Tôi cảnh giác với những thuật ngữ đó. Mọi thứ phức tạp và tinh vi hơn một chút”, Tổng thống Pháp Emmanuel Macron phát biểu với các phóng viên hôm thứ Tư trước cuộc họp với các nhà lãnh đạo Liên Hiệp Âu Châu tại Copenhagen, đồng thời chỉ ra những ưu tiên quốc phòng cấp bách hơn của ông.

“Trên thực tế, chúng ta cần có các hệ thống cảnh báo tiên tiến để dự đoán tốt hơn các mối đe dọa, chúng ta cần ngăn chặn bằng năng lực hỏa lực tầm xa của Âu Châu, và chúng ta cần có thêm các hệ thống phòng không và chống máy bay điều khiển từ xa”, ông nói.

Trong những tuần gần đây, máy bay điều khiển từ xa đã xâm phạm không phận Ba Lan, Rumani, Đan Mạch và Na Uy, và Âu Châu đổ lỗi cho Nga trong nhiều trường hợp. Những sự việc này đã tạo động lực mới cho “bức tường máy bay điều khiển từ xa” - một sáng kiến được các quốc gia tuyến đầu đề xuất lần đầu tiên vào năm ngoái và được bà von der Leyen ủng hộ trong Thông điệp Liên bang của bà vào tháng trước.

Tuy nhiên, đầu tuần này, Bộ trưởng Quốc phòng Đức Boris Pistorius cho biết có những ưu tiên cấp bách hơn cần giải quyết. “Tất nhiên là phòng thủ máy bay điều khiển từ xa, nhưng không phải bằng một bức tường máy bay điều khiển từ xa”, ông phát biểu tại Diễn đàn An ninh Warsaw.

Cuộc tranh luận về bức tường máy bay điều khiển từ xa cũng nhấn mạnh việc địa lý thường dẫn đến những bất đồng giữa các nhà lãnh đạo Âu Châu về cách tốt nhất để bảo vệ lục địa khỏi các mối đe dọa bên ngoài, bao gồm cả Nga - và những chia rẽ đó đã được thể hiện rõ tại Copenhagen khi các nhà lãnh đạo bước vào hội nghị thượng đỉnh.

Thủ tướng Ý Giorgia Meloni cảnh báo về việc không được quên sườn phía Nam của Âu Châu, một thông điệp được người đồng cấp Hy Lạp Kyriakos Mitsotakis nhắc lại.

“Bất kỳ dự án quốc phòng chung nào của Âu Châu liên quan đến Âu Châu cũng không thể bị giới hạn ở biên giới phía đông của lục địa này”, ông nói với các phóng viên.

Trong khi đó, Thủ tướng Latvia Evika Siliņa và Tổng thống Lithuania Gitanas Nausėda đã ca ngợi dự án này trước thềm hội nghị Copenhagen, nhấn mạnh sự phân chia rõ ràng giữa các quốc gia tiền tuyến và các quốc gia nằm xa biên giới Nga và Ukraine hơn.

Theo Macron, Âu Châu nên tập trung vào việc cùng nhau phát triển các hệ thống cảnh báo sớm (Pháp và Đức hiện đang hợp tác về vấn đề này); mua sắm các hệ thống phòng không “răn đe” nội địa, bao gồm cả hỏa tiễn đạn đạo; và mua thêm các hệ thống phòng không.

Tổng thống Pháp cũng đề cập đến việc răn đe hạt nhân đóng một vai trò quan trọng.

Điều đó không có nghĩa là máy bay điều khiển từ xa không quan trọng, Macron nói thêm. “Chúng tôi đang tiến lên với tốc độ nhanh chóng để có được năng lực máy bay điều khiển từ xa và chống máy bay điều khiển từ xa”, ông nói.

Bức tường máy bay điều khiển từ xa là một trong bốn dự án quốc phòng của Liên Hiệp Âu Châu được Brussels đưa ra trước cuộc họp của Hội đồng Âu Châu vào thứ Tư.

[Politico: Macron doesn’t love the EU’s drone wall idea]

6. Anh họ của JD Vance cho biết việc Nga thiếu tôn trọng Tổng thống Trump ‘khiến Putin trông giống như một kẻ ngốc’

Sau gần ba năm chiến đấu ở Ukraine, Nate Vance, cựu chiến binh Thủy quân Lục chiến Hoa Kỳ và là anh họ của Phó Tổng thống Hoa Kỳ JD Vance, có một số quan điểm mạnh mẽ về tiến trình hòa bình đang diễn ra nhưng đang gặp khó khăn.

“Vladimir Putin công khai tỏ ra thiếu tôn trọng Tổng thống Donald Trump. Điều đó không khiến Tổng thống Mỹ trông ngớ ngẩn, mà chỉ khiến Vladimir Putin trông như một kẻ ngốc”, ông nói với tờ Kyiv Independent bên lề Diễn đàn An ninh Warsaw vào ngày 30 tháng 9.

Vance đã đến Ukraine vào tháng 3 năm 2022, vài tuần sau khi Nga phát động cuộc xâm lược toàn diện. Ban đầu, ông đến để cung cấp viện trợ nhân đạo nhưng sau đó đã sớm gia nhập quân đội Ukraine.

Trong hơn ba năm, ông đã chiến đấu ở một số trận chiến ác liệt nhất của cuộc chiến với tư cách là thành viên của tiểu đoàn Da Vinci Wolves.

Cuộc phỏng vấn diễn ra trong bối cảnh Mạc Tư Khoa vẫn tiếp tục cản trở tiến trình hòa bình của Tổng thống Trump, bao gồm việc từ chối lệnh ngừng bắn và từ chối tham gia vào các cuộc đàm phán có ý nghĩa.

Vance cho biết ông tin rằng tổng thống Hoa Kỳ thực sự chân thành trong nỗ lực chấm dứt chiến tranh, nhưng Putin đã tỏ ra khinh thường trong cuộc họp kéo dài ba giờ ở Alaska vào ngày 15 tháng 8.

“Tôi nghĩ Tổng thống Trump là một nhà trung gian trung thực khi ông ấy nói rằng ông ấy muốn cuộc chiến này kết thúc”, Vance nói. “Và lời mời Putin là một nỗ lực chân thành để hướng tới điều đó.”

“Tôi nghĩ Putin đã rất thiếu tôn trọng nỗ lực chân thành nhằm tìm ra giải pháp cho vấn đề này.”

Khi được hỏi cảm giác thế nào khi chứng kiến Putin - một tội phạm chiến tranh bị truy nã - đặt chân đến Hoa Kỳ, Vance cho biết ông hiểu lý lẽ của Tổng thống Trump.

“Tôi biết rằng rất nhiều người đã khó chịu vì điều đó, và đó là một trong những điều không may… nếu Tổng thống Trump muốn trở thành người trung gian, ông ấy phải nói chuyện với Vladimir Putin… ngay cả khi chúng ta — và đặc biệt là người Ukraine — thấy điều đó thật ghê tởm và khủng khiếp”, ông nói.

“Putin muốn tiếp tục. Hắn sẽ không dừng lại.”

Vào ngày 23 tháng 9, Tổng thống Trump bất ngờ thay đổi giọng điệu sau khi gặp Tổng thống Volodymyr Zelenskiy, nói rằng Ukraine “có vị thế để chiến đấu và giành lại toàn bộ Ukraine”.

“Nga đã chiến đấu vô mục đích trong ba năm rưỡi”, Tổng thống Trump nói. “Điều này không phân biệt được Nga; thực tế, nó khiến họ trông giống như 'một con hổ giấy'.”

Những phát biểu này trái ngược với lời cam kết trước đó của ông về việc làm trung gian cho một thỏa thuận dọc theo tuyến đầu hiện tại, theo đó Ukraine sẽ nhượng lại lãnh thổ cho Nga.

Vance cho biết sự thay đổi này khiến ông ngạc nhiên, nhưng ông hoan nghênh thông điệp này.

“Ồ, tôi rất ngạc nhiên khi nghe điều đó,” ông nói. “Tôi đồng ý là điều đó có thể. Có thể, nhưng điều đó không có nghĩa là không cần phải bỏ ra nhiều công sức để thực hiện.”

“Tôi rất vui vì những điều như thế này đang được nói đến và ít nhất là đang được Tòa Bạch Ốc xem xét.”

Khi được hỏi liệu việc hỗ trợ Ukraine có phù hợp với chính sách “Nước Mỹ trên hết” của Tổng thống Trump hay không, vì nó trực tiếp bảo vệ các đồng minh Âu Châu khỏi lập trường hung hăng của Nga, Vance cho biết câu trả lời của ông rất thẳng thắn với tư cách là người đã chiến đấu vì Ukraine.

“Ý tôi là, rõ ràng là tôi cảm thấy như vậy, phải không? Nhưng, anh biết đấy, đó là quan điểm cá nhân của tôi về vấn đề này,” ông nói. “Và tôi có thể sai, nhưng tôi nghĩ chính quyền hiểu điều đó.”

Trong khi JD Vance cảnh báo vào tháng 5 rằng Washington có thể rút khỏi các cuộc đàm phán nếu Nga không có tiến triển, Nate Vance nghi ngờ chính quyền sẽ thực sự từ bỏ Ukraine.

Ông nói: “Tôi có lý do để nghĩ như vậy, mà tôi sẽ không đi sâu vào chi tiết, nhưng tôi không tin rằng họ sẵn sàng bỏ qua vấn đề và để nó xảy ra”.

“Âu Châu rất quan trọng đối với Hoa Kỳ — dù điều đó có được công khai thừa nhận hay không thì nó vẫn vậy. Và tôi nghĩ họ đủ thông minh để nhận ra điều đó. Vì vậy, không, tôi không nghĩ họ sẽ bỏ cuộc.”

Bất chấp những nỗ lực làm trung gian của Hoa Kỳ, Vance cho biết ông không tin Putin có ý định chấm dứt chiến tranh và nói thêm rằng mục tiêu của Putin vẫn là xâm lược toàn bộ Ukraine.

“Tôi không nghĩ họ có khả năng vào lúc này, nhưng tôi nghĩ nếu (Putin) có thể, thì đó là điều ông ấy sẽ làm”, ông nói. “Nếu logic là yếu tố quyết định việc ông ấy tiếp tục hay chấm dứt, thì ông ấy đã chấm dứt từ lâu rồi. Vì vậy, điều này không dựa trên logic.

“Vấn đề sâu xa hơn thế, chính là sự ám ảnh của ông ấy với lịch sử. Và tôi nghĩ ông ấy cảm thấy nước Nga đã bị coi thường quá lâu rồi, và giờ ông ấy có nhiệm vụ xây dựng lại Liên Xô và tập hợp lại ban nhạc.”

Cuộc phỏng vấn diễn ra trong bối cảnh Nga leo thang hành động khiêu khích chống lại các thành viên NATO.

Vào ngày 19 tháng 9, ba máy bay phản lực MiG-31 của Nga đã xâm phạm không phận Estonia trên Vịnh Phần Lan, khiến Tallinn phải yêu cầu NATO tham khảo ý kiến theo Điều 4.

Vài ngày trước đó, Ba Lan đã bắn hạ máy bay điều khiển từ xa của Nga xâm phạm không phận nước này trong một cuộc tấn công quy mô lớn vào Ukraine, đánh dấu lần đầu tiên NATO giao chiến trực tiếp với các phương tiện của Nga trên lãnh thổ của mình.

Rumani đã điều động máy bay F-16 vào ngày 13 tháng 9 sau khi một máy bay điều khiển từ xa của Nga xâm phạm không phận nước này, và máy bay chiến đấu Eurofighter của NATO đã chặn một máy bay trinh sát Il-20M của Nga bay không có kế hoạch bay trên biển Baltic vào ngày 21 tháng 9.

Vance cho biết những hành động khiêu khích như vậy nhằm mục đích phá hoại liên minh.

Ông cho biết: “Một trong những giả thuyết mà tôi từng nghe, và tôi có xu hướng đồng ý, là những gì ông ấy đang cố gắng làm là khiến một quốc gia NATO đơn phương phản ứng với một số hành động khiêu khích và do đó làm rạn nứt liên minh NATO”.

“ Bởi vì nếu một quốc gia nói rằng có Điều 5 và các quốc gia còn lại không đồng ý, thì điều đó sẽ loại bỏ vấn đề NATO.”

Vance cũng nhấn mạnh rằng Mạc Tư Khoa đặt ra mối đe dọa thực sự đối với Âu Châu.

“Họ ở ngay bên cạnh, phải không? Lợi thế của Hoa Kỳ khi đối phó với Nga là Nga không thể tấn công Hoa Kỳ bằng vũ khí động lực trừ khi đó là thứ gì đó giống như Hỏa tiễn đạn đạo liên lục địa, gọi tắt là ICBM, điều đó dù sao cũng đồng nghĩa với sự kết thúc của Nga.

“Nhưng xét về vũ khí thông thường, Nga có thể vươn tới Âu Châu. Vì vậy, họ thực sự gây ra mối đe dọa vật lý đối với Âu Châu.”

[Kyiv Independent: Russia's disrespect of Trump 'makes Putin look like a jerk,' JD Vance's soldier cousin says]

7. Tổng thống Trump nói: ‘Có hai từ N và bạn không thể sử dụng bất kỳ từ nào trong số đó’

Tổng thống Trump cho biết ông đã di chuyển “một hoặc hai tàu ngầm” đến bờ biển Nga, nhưng không bao giờ được phép nhắc đến từ “hạt nhân”.

“Tôi gọi đó là từ N. Có hai từ N, và bạn không thể sử dụng bất kỳ từ nào trong số chúng”, Tổng thống Trump phát biểu trước các nhà lãnh đạo quân sự hôm thứ Ba.

Bình luận này, dường như được tổng thống đưa ra một cách đùa cợt, đã nhận được sự im lặng từ các nhà lãnh đạo quân sự được Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth triệu tập tại Quantico.

Tổng thống Trump đã gọi hạt nhân là “từ N” trong các bài phát biểu công khai khác trong những tháng và năm gần đây. Năm 2023, ông cũng đưa ra bình luận tương tự, dường như liên hệ điều cấm kỵ xung quanh vũ khí hạt nhân với “từ N” khi phát biểu tại West Palm Beach, Florida, trong đó ông cũng đề cập đến cuộc chiến Nga-Ukraine đang diễn ra.

Tổng thống Trump phát biểu trước cuộc họp của các chỉ huy quân sự cao cấp của Hoa Kỳ tại Quantico vào ngày 30 tháng 9 năm 2025. | Ảnh AP/Evan Vucci

Tổng thống Trump đã phát biểu với các lãnh đạo quân sự tại Virginia hôm thứ Ba. Họ đã tụ họp từ khắp nơi trên thế giới để nghe Bộ trưởng Quốc phòng Pete Hegseth trình bày—một cuộc triệu tập gây hoang mang cho cả quân nhân lẫn giới bình luận, mà không có chương trình nghị sự chính thức nào được công bố trước.

Hegseth nói với các nhà lãnh đạo quân sự cao cấp rằng Tổng thống Trump ủng hộ họ khi ông giới thiệu tổng thống, người gần như im lặng trước sự chứng kiến của hàng trăm nhân viên tập trung.

“ Tôi chưa bao giờ bước vào một căn phòng im lặng như vậy”, Tổng thống Trump nói và bảo khán giả rằng họ có thể vỗ tay nếu muốn.

Sau khi khen ngợi các nhà lãnh đạo vì công việc của họ, tổng thống đã nói về những thay đổi đang được thực hiện tại Ngũ Giác Đài, bao gồm quyết định đổi tên Bộ Quốc phòng thành Bộ Chiến tranh.

Tổng thống Trump cho biết ông muốn chấm dứt chiến tranh trên toàn thế giới và tin rằng ông đã giải quyết được xung đột giữa Israel và Hamas ở Trung Đông bằng một thỏa thuận tiềm năng được công bố tại Tòa Bạch Ốc vào thứ Hai.

Trong thông điệp về việc tăng cường sức mạnh quân sự Hoa Kỳ, Tổng thống Trump cho biết ông đã nâng cấp vũ khí hạt nhân của nước này, điều mà ông hy vọng sẽ không bao giờ phải sử dụng. Ông nói thêm rằng Hoa Kỳ đã “đi trước Nga 20 năm” về năng lực hạt nhân.

Tổng thống Trump nhắc đến sự bất đồng quan điểm của ông với quan chức cao cấp của Điện Cẩm Linh Dmitry Medvedev, người đã có phần chế giễu tổng thống Hoa Kỳ về việc ông thay đổi quan điểm về cuộc chiến Nga-Ukraine trong nhiều tuần, bắt đầu từ tháng 6.

“Tôi có nghe cựu Tổng thống Medvedev, người Nga, thản nhiên dùng từ 'N' (Hạt nhân!), và nói rằng ông ta cùng các nước khác sẽ cung cấp đầu đạn hạt nhân cho Iran không?” Tổng thống Trump đăng trên Truth Social vào ngày 23 tháng 6. “Ông ấy có thực sự nói vậy không, hay đó chỉ là sản phẩm của trí tưởng tượng của tôi? Nếu ông ấy có nói vậy, và nếu được xác nhận, xin hãy cho tôi biết NGAY LẬP TỨC. Từ 'N' không nên bị đối xử một cách hời hợt như vậy.”

Sau đó, vào tháng 8, Tổng thống Trump đã ra lệnh di chuyển hai tàu ngầm hạt nhân, trong trường hợp Nga có bất kỳ động thái nào mà ông không đồng tình, khi hai bên tiếp tục tranh cãi qua lại.

Hôm thứ Ba, tổng thống cho biết ông không thể để mọi người “nói ra từ đó”, đồng thời nhắc lại rằng ông cảm thấy Hoa Kỳ có công nghệ hạt nhân tốt hơn bất kỳ quốc gia nào khác.

Bài phát biểu được đưa ra khi có thông tin rằng, bên kia Đại Tây Dương, Hoa Kỳ đã điều động máy bay quân sự để theo dõi hoạt động tàu ngầm tiềm tàng của Nga gần Na Uy, trong bối cảnh căng thẳng vẫn tiếp diễn giữa Nga và các nước NATO.

[Newsweek: Trump Says: ‘There Are Two N Words, and You Can’t Use Either of Them’]

8. Đồng minh NATO xác nhận đàn máy bay điều khiển từ xa bí ẩn mới, các địa điểm quan trọng bị tấn công

Theo báo cáo của Der Spiegel, trích dẫn một bản ghi nhớ nội bộ của chính phủ, một đàn máy bay điều khiển từ xa đã bay qua bang Schleswig-Holstein của Đức để khảo sát cơ sở hạ tầng quan trọng của đồng minh NATO này, bao gồm một nhà máy điện và một cơ sở hải quân.

Căng thẳng đang gia tăng ở sườn phía Đông của NATO sau vụ máy bay điều khiển từ xa và máy bay phản lực của Nga bị nghi ngờ vi phạm không phận của một số thành viên NATO. Nga đã bác bỏ cáo buộc cố ý điều máy bay điều khiển từ xa và máy bay chiến đấu vào không phận NATO.

Các vụ vi phạm không phận nêu bật mối đe dọa ngày càng gia tăng đối với các quốc gia thành viên NATO và nguy cơ bất ổn khu vực lan rộng hơn. Các vụ việc này cũng đặt ra câu hỏi về hiệu quả của hệ thống phòng không của các thành viên NATO và nhu cầu tăng cường các biện pháp an ninh khu vực.

Tổng thống Trump hôm thứ Ba cho biết ông tin rằng các nước NATO nên bắn hạ máy bay Nga khi họ vi phạm không phận NATO.

Bộ trưởng Nội vụ bang Schleswig-Holstein, Sabine Sütterlin-Waack, xác nhận rằng máy bay điều khiển từ xa đã được nhìn thấy bay trên bầu trời bang ven biển phía nam Đan Mạch vào đêm thứ Sáu, ngày 26 tháng 9 và vụ việc đang được điều tra về khả năng phá hoại hoặc gián điệp.

Sütterlin-Waack cho biết, “Trong số những vấn đề khác, do các sự việc gần đây ở Đan Mạch và các nước Âu Châu khác, Schleswig-Holstein đang phối hợp chặt chẽ và liên tục với chính phủ liên bang và Bundeswehr”, Der Tagesspiegel đưa tin.

Việc xác nhận máy bay điều khiển từ xa trên bầu trời Đức diễn ra trong bối cảnh Đan Mạch, một thành viên NATO, đang điều tra làn sóng máy bay điều khiển từ xa gây gián đoạn hoạt động tại các phi trường của nước này mà các quan chức mô tả là một cuộc tấn công hỗn hợp, trùng với cáo buộc của Estonia, Ba Lan và Rumani chống lại Nga về các vụ xâm phạm không phận nghiêm trọng.

Nga cho rằng những cáo buộc này là vô căn cứ.

Vụ việc trên bầu trời Schleswig-Holstein không phải là sự việc an ninh duy nhất liên quan đến máy bay điều khiển từ xa tuần trước. Cũng vào thứ Năm, những máy bay điều khiển từ xa đáng ngờ đã được phát hiện trên khu vực Bundeswehr ở Sanitz, Mecklenburg-Western Pomerania, và một ngày sau đó, một sự việc tương tự cũng xảy ra trên Bộ Tư lệnh Hải quân ở Rostock, theo Der Tagesspiegel.

Các chuyên gia an ninh cảnh báo rằng cơ sở hạ tầng quan trọng ở Đức không được bảo vệ đầy đủ.

Thủ tướng Đức Friedrich Merz cho biết máy bay điều khiển từ xa đã bay qua các cơ sở hạ tầng quan trọng ở cả Đức và Đan Mạch.

“Chúng tôi vẫn chưa biết chính xác chúng thực sự đến từ đâu”, Merz nói, theo Der Tagesspiegel. “Nghi ngờ là chúng đến từ Nga.”

Vào ngày 10 tháng 9, khi một số máy bay điều khiển từ xa của Nga xâm phạm không phận Ba Lan, máy bay NATO đã được điều động để chặn và bắn hạ một số thiết bị. Đây là cuộc chạm trán trực tiếp đầu tiên giữa NATO và Nga kể từ khi nước này phát động chiến tranh với Ukraine vào tháng 2 năm 2022.

Kể từ đó, Nga bị nghi ngờ đã thử thách quyết tâm của NATO bằng cách vi phạm không phận của Na Uy, Rumani, Đan Mạch, Lithuania, Estonia và bây giờ là Đức.

Tổng thống Ukraine Volodymyr Zelenskiy hôm Chúa Nhật cho biết Nga đang sử dụng “hạm đội bóng tối” gồm các tàu chở dầu vi phạm lệnh trừng phạt để phóng và điều khiển máy bay điều khiển từ xa trên các nước Âu Châu, và ông kêu gọi đóng cửa vùng biển Baltic đối với các tàu chở dầu của Nga.

[Newsweek: NATO Ally Confirms New Mystery Drone Swarm, Critical Sites Targeted: Report]

9. Thủ tướng Phần Lan cho biết Liên Hiệp Âu Châu phải là cường quốc về quốc phòng, chứ không chỉ là một cường quốc thương mại

Thủ tướng Phần Lan cho biết Liên Hiệp Âu Châu nên nắm giữ những quyền hạn chưa từng có để tự vệ trước các mối đe dọa ngày càng gia tăng từ Nga.

Trong một cuộc phỏng vấn với POLITICO trước hội nghị thượng đỉnh của các nhà lãnh đạo khối tại Copenhagen vào thứ Tư, Petteri Orpo cho biết Liên Hiệp Âu Châu phải hành động như một “liên minh thực sự” khi phải đối mặt với các quốc gia thù địch.

“Chúng ta cần năng lực chung của Liên Hiệp Âu Châu — vì vậy chúng ta cần nguồn tài trợ và sự hợp tác của Liên Hiệp Âu Châu,” Orpo nói. “Chúng ta đã thể hiện sự đoàn kết trong hai thập niên qua, ví dụ như trong đại dịch Covid, trong kinh tế, trong vấn đề di cư. Bây giờ là lúc thể hiện sự đoàn kết trong vấn đề an ninh.”

Các quốc gia tuyến đầu như Phần Lan từ lâu đã kêu gọi các nước thành viên khác tăng cường chi tiêu quốc phòng. Tuy nhiên, ông Orpo cho biết tất cả các nhà lãnh đạo giờ đây cần nhận thức được rằng sườn phía đông “là biên giới chung của chúng ta” và không ai an toàn trước chiến thuật của Mạc Tư Khoa. Một loạt vụ phát hiện máy bay điều khiển từ xa đã khiến các chuyến bay tại phi trường Copenhagen phải dừng hoạt động chỉ vài ngày trước khi các tổng thống và thủ tướng bay đến.

“Những vụ việc này, những cuộc tấn công này, đều nhắm vào toàn bộ Âu Châu,” ông nói. “Ai sẽ là người tiếp theo? Đan Mạch không phải là quốc gia biên giới, nên chúng ta có thể thấy điều đó có thể xảy ra trên khắp Âu Châu.”

Một số nhà lãnh đạo quốc gia và Chủ tịch Ủy ban Âu Châu Ursula von der Leyen đang thúc đẩy các nhà lãnh đạo đồng ý tăng cường năng lực phòng thủ chung và xây dựng một “bức tường máy bay điều khiển từ xa” tại hội nghị thượng đỉnh hôm thứ Tư tại Cung điện Christiansborg ở Copenhagen. Điều này sẽ đưa khối này vào một vùng đất chưa được khám phá, và có khả năng đi kèm với một loạt các cam kết tài trợ mới.

Tuy nhiên, Orpo cho biết, điều đó không có nghĩa là Brussels sẽ thay thế liên minh NATO.

“Chúng tôi tin tưởng NATO, điều đó là rõ ràng,” ông nói thêm. “Liên minh Âu Châu có thể làm nhiều hơn nữa để giúp đỡ các nước và hỗ trợ NATO, chẳng hạn như tăng cường công nghiệp quân sự, điều này là cần thiết. Nếu không có công nghiệp quân sự mạnh hơn, năng lực công nghiệp mạnh hơn, thì quốc phòng của chúng ta không thể mạnh hơn ở Âu Châu.”

Hội nghị thượng đỉnh do Đan Mạch đăng cai trong nhiệm kỳ chủ tịch luân phiên sáu tháng của Hội đồng Liên Hiệp Âu Châu, là lần đầu tiên các nhà lãnh đạo gặp nhau kể từ tháng 6. “Và rất nhiều điều đã xảy ra sau đó”, ông Orpo nói.

“Không có dấu hiệu nào cho thấy Putin sẽ có được hòa bình”, ông nói. “Vì tất cả những điều này, chúng tôi lo lắng - tôi rất lo lắng - và bây giờ là lúc phải hành động.”

[Politico: EU must be defense power, not just a trade bloc, Finnish PM says]

10. Cựu Chủ tịch Quốc hội Parubii được truy tặng danh hiệu cao quý nhất của Ukraine

Tổng thống Volodymyr Zelenskiy đã truy tặng danh hiệu Anh hùng Ukraine cho Andrii Parubii và ba người Ukraine khác vào ngày 1 tháng 10, Ngày Bảo vệ Ukraine.

Parubii, một chính trị gia kỳ cựu 54 tuổi và là nhân vật chủ chốt trong Cách mạng EuroMaidan, đã bị bắn chết tại Lviv vào ngày 30 tháng 8 bởi một kẻ tấn công bị bắt vài ngày sau đó. Chính quyền Ukraine cho biết họ đã xác định được “dấu vết Nga” trong vụ giết người.

Theo sắc lệnh được công bố trên trang web chính thức của tổng thống, Parubii đã được truy tặng danh hiệu Anh hùng Ukraine, danh hiệu cao quý nhất của nhà nước, vì những đóng góp cá nhân của ông cho việc thành lập một nhà nước Ukraine độc lập và sự phục vụ lâu dài về chính trị và công chúng.

Người bản xứ ở phía tây tỉnh Lviv này từng giữ chức thư ký Hội đồng An ninh và Quốc phòng Quốc gia khi Mạc Tư Khoa bắt đầu cuộc xâm lược Donbas vào năm 2014.

Sau đó, ông giữ chức vụ Phó Chủ tịch Quốc hội thứ nhất từ năm 2014 đến năm 2016 và Chủ tịch Quốc hội từ năm 2016 đến năm 2019.

Từ năm 2019, Parubii là nhà lập pháp cho đảng Đoàn kết Âu Châu do cựu Tổng thống Petro Poroshenko lãnh đạo.

Tổng thống Zelenskiy cũng trao tặng danh hiệu này cho Hennadii Afanasiev, một nhà hoạt động xã hội tại Crimea bị Nga tạm chiếm, một nhà báo và một quân nhân trong Quân đội Ukraine. Afanasiev đã hy sinh trong một trận chiến vào năm 2022 gần làng Bilohorivka thuộc tỉnh Luhansk.

Giải thưởng này cũng được trao cho Volodymyr Vakulenko, một nhà văn thiếu nhi đã bị lực lượng Nga bắt cóc và giết hại vào tháng 5 năm 2022 trong thời gian xâm lược Izium ở tỉnh Kharkiv.

Một người nhận giải thưởng khác là Stepan Chubenko, một nam sinh tuổi teen bị lực lượng ủy nhiệm của Nga tra tấn và hành quyết tại tỉnh Donetsk bị tạm chiếm một phần vào năm 2014.

“Họ là những con người đặc biệt. Và họ cũng là những người bảo vệ — những người bảo vệ lý tưởng của Ukraine, nền độc lập của chúng ta,” Tổng thống Zelenskiy cho biết.

“Cuộc sống của họ rất khác nhau, và họ đến từ nhiều vùng khác nhau của đất nước chúng tôi — Lviv, Crimea, Donetsk, Kharkiv. Nhưng đối với nhiều người, mỗi người trong số họ giờ đây là hiện thân của chính Ukraine, nơi đã thể hiện bản lĩnh và đứng lên chống lại Nga,” Tổng thống Zelenskiy nói thêm.

Danh hiệu Anh hùng Ukraine là giải thưởng cao quý nhất của quốc gia, được trao tặng cho những hành động anh hùng phi thường hoặc những cống hiến đặc biệt cho nhà nước.

[Kyiv Independent: Ex-parliament speaker Parubii posthumously awarded Ukraine’s highest honor]

11. Nghị sĩ Âu Châu bảo thủ phát động kiến nghị cấm khăn trùm đầu Hồi giáo tại Nghị viện Âu Châu

Một nhà lập pháp Liên Hiệp Âu Châu đang vận động cấm những người làm việc cho cơ quan lập pháp sử dụng khăn trùm đầu hijab và các loại khăn trùm đầu Hồi giáo khác, theo một email được gửi đến tất cả các thành viên của Nghị viện Âu Châu vào thứ Ba.

Charlie Weimers, nhà lãnh đạo phái đoàn Dân chủ Thụy Điển trong nhóm Bảo thủ và Cải cách Âu Châu, đã yêu cầu các đồng nghiệp của mình ký vào một bản kiến nghị cấm “việc đội khăn trùm đầu hijab, niqab hoặc các loại khăn trùm đầu Hồi giáo khác của các công chức làm việc cho các tổ chức Liên Hiệp Âu Châu, cũng như các nhà cung cấp dịch vụ bên ngoài được ký hợp đồng làm việc tại các cơ sở của Liên Hiệp Âu Châu”.

Theo email, sau khi thu thập đủ chữ ký, ông sẽ gửi yêu cầu tới Chủ tịch Nghị viện Âu Châu Roberta Metsola vào cuối ngày thứ Sáu, ngày 3 tháng 10.

“Lệnh cấm đội khăn trùm đầu sẽ củng cố tính công bằng, bình đẳng và tính phổ quát của dịch vụ công trong Liên minh, gửi đi tín hiệu ủng hộ mạnh mẽ nhằm trao quyền cho tất cả phụ nữ hiện đang sống dưới sự áp bức của Hồi giáo và bảo đảm rằng Nghị viện Âu Châu đóng vai trò là tấm gương trung lập cho các quốc gia thành viên, xã hội dân sự và các tổ chức quốc tế khác”, bức thư có đoạn viết, theo POLITICO.

Bức thư viết: “Về mặt thực tế, trang phục che đầu và cổ làm phức tạp quá trình kiểm tra an ninh và nhận dạng, tăng thêm rủi ro hoạt động vốn không xảy ra khi đeo các biểu tượng tôn giáo nhỏ hơn một cách kín đáo”.

Các nhà lập pháp khác không có cảm tình lắm với ý tưởng này.

“Đề xuất này chẳng khác nào một chiêu bài chống Hồi giáo,” Martin Schirdewan, đồng chủ tịch của The Left, cho biết. “Thay vì giải quyết những thách thức thực sự mà người Âu Châu đang phải đối mặt: bất bình đẳng gia tăng, biến đổi khí hậu, mất an ninh nhà ở, và quyền của người lao động bị xói mòn, các chính trị gia cực hữu lại nhắm vào trang phục của phụ nữ Hồi giáo để khơi dậy nỗi sợ hãi và chia rẽ.”

Hana Jalloul Muro, một Nghị sĩ Âu Châu của Liên minh Tiến bộ Xã hội chủ nghĩa và Dân chủ, cho biết bà “bị sốc” trước đề xuất này và chỉ trích bức thư này vì “tấn công vào lao động nữ, chứa đầy sự thù hận, phân biệt giới tính và bài Hồi giáo”.

“Thật đáng xấu hổ khi chứng kiến một cuộc tấn công vào quyền tự do tôn giáo, một quyền phổ quát, ngay trong các thể chế Âu Châu,” bà nói thêm. “Chúng tôi ở đây để làm gương — đây chắc chắn không phải là Âu Châu của các giá trị.”

Đảng Dân chủ Thụy Điển đã có chiến dịch vận động chống lại đạo Hồi ở trong nước và trước đó đã kêu gọi cấm xây dựng các đền thờ Hồi giáo mới trong nước và phá hủy các đền thờ Hồi giáo hiện có.

Theo email, sau khi thu thập đủ chữ ký, Nghị sĩ Âu Châu sẽ gửi yêu cầu tới Chủ tịch Nghị viện Âu Châu Roberta Metsola vào cuối ngày thứ Sáu, ngày 3 tháng 10. | Sebastien Bozon/Getty Images

Các nước Liên Hiệp Âu Châu như Pháp, Hòa Lan và Áo trước đây đã ban hành lệnh cấm trang phục che mặt tại các tòa nhà công cộng. Tuy nhiên, lệnh cấm hijab, loại khăn trùm đầu nhưng không che mặt, vẫn còn gây tranh cãi ở nhiều quốc gia.

Khi được hỏi liệu nhóm ECR của ông có ủng hộ đề xuất của mình hay không, Weimers trả lời POLITICO rằng: “Hiện tại, đây chỉ là sáng kiến cá nhân, nhưng tôi mong đợi sự ủng hộ rộng rãi”.

Phát ngôn nhân của Metsola và phát ngôn nhân của Nghị viện Âu Châu từ chối bình luận. Phát ngôn nhân của nhóm ECR cũng chưa đưa ra bình luận ngay lập tức.

[Politico: Conservative MEP launches petition to ban Islamic headscarves in European Parliament]

 

1. Cựu Tổng thống Phi Luật Tân Rodrigo Duterte bị buộc tội giết người

Sau khi các giám mục Công Giáo Phi Luật Tân hoan nghênh việc bắt giữ Rodrigo Duterte vào tháng 3, Tòa án Hình sự Quốc tế, gọi tắt là ICC hiện đã buộc tội Duterte, cựu tổng thống Phi Luật Tân, về tội giết người.

Theo BBC, ba cáo buộc chống lại Duterte, được công bố vào ngày 22 tháng 9, có từ tháng 7. Cáo buộc đầu tiên liên quan đến việc Duterte có liên quan đến vụ sát hại 19 người ở thành phố Davao khi ông còn là thị trưởng từ năm 2013 đến năm 2016. Các cáo buộc còn lại liên quan đến “cuộc chiến chống ma túy” của Duterte, trong đó có vụ sát hại 14 người trên khắp đất nước và âm mưu sát hại 45 người khác.

Đức Giám Mục Jose Colin Bagaforo, Chủ tịch Caritas Phi Luật Tân, giáo phận Kidapawan, gọi việc giam giữ Duterte là một bước tiến quan trọng hướng tới công lý, theo Vatican News đưa tin hồi tháng 3. “Trong nhiều năm, Duterte đã tuyên bố rằng ông ta sẵn sàng đối mặt với hậu quả của hành động của mình. Bây giờ là lúc ông ta phải chứng minh điều đó”, vị giám mục nói.

Trong một diễn biến khác liên quan đến Phi Luật Tân, Chủ tịch Hội đồng Giám mục nước này đã lên tiếng chống tham nhũng

Đức Giám Mục Broderick Pabillo của Taytay ở Palawan, Phi Luật Tân, chủ tịch Văn phòng Quản lý của Hội đồng Giám mục Công Giáo Phi Luật Tân, đã công bố một lá thư mục vụ lên án tình trạng tham nhũng đang bình thường hóa ở nước này.

“Chúng ta không được chấp nhận tham nhũng là chuyện thường tình — nó đang ăn cắp tiền thuế của nhân dân,” ngài viết trong thư, theo các báo cáo địa phương, đồng thời chỉ ra rằng ngân sách chính phủ đã bị chuyển hướng khỏi các dịch vụ thiết yếu như bệnh viện, các sáng kiến về nước sạch, đường sá an toàn và điện vì lý do chính trị. “Nếu chúng ta muốn giảm tham nhũng, chúng ta phải ngừng bỏ phiếu cho những người thân đang nắm quyền,” vị giám mục nói thêm.

---

Source:Catholic News Agency

Former Philippines president Rodrigo Duterte charged with murder

2. Những nhà phê bình nói rằng Hồng Y Châu Thủ Nhân của Hương Cảng đang che đậy cuộc đàn áp tôn giáo của Trung Quốc

Edward Pentin của National Catholic Register có bài tường trình nhan đề “Critics Say Hong Kong Cardinal Is Whitewashing China’s Religious Persecution”, nghĩa là “Những nhà phê bình nói rằng Hồng Y Hương Cảng đang che đậy cuộc đàn áp tôn giáo của Trung Quốc”. Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Đình Trinh.

Các quan sát viên trích dẫn việc Đức Hồng Y Quân bị buộc phải im lặng, phiên tòa xét xử Jimmy Lai và luật an ninh quốc gia là những bằng chứng mâu thuẫn với lời khẳng định của vị giám mục Hương Cảng.

Đức Hồng Y Stêphanô Châu Thủ Nhân (Chow Sau-yan, 周守仁) của Hương Cảng đang hứng chịu nhiều chỉ trích sau khi ngài được tường trình khẳng định rằng vùng lãnh thổ do Trung Quốc quản lý này không có sự đàn áp tôn giáo, và rằng Bắc Kinh muốn tự do tôn giáo ở Hương Cảng vẫn “nguyên vẹn” - mặc dù có nhiều bằng chứng chứng minh điều ngược lại.

Phát biểu trước các cử tọa vào đầu tuần này tại Giáo phận Parramatta của Úc, trong khuôn khổ một loạt bài nói chuyện do Đức Cha Vinh Sơn Nguyễn Văn Long chủ trì, Đức Hồng Y đã mời những người có mặt “hãy đến Hương Cảng và tự mình chứng kiến” rằng ở đó không hề có sự đàn áp.

Theo một bài báo trên tờ The Catholic Weekly, là tờ báo của tổng giáo phận Sydney, Đức Hồng Y lập luận rằng “Bắc Kinh muốn duy trì nguyên vẹn quyền tự do tôn giáo ở Hương Cảng, bởi vì Hương Cảng rất quan trọng đối với Trung Quốc”. Ngài cũng cho biết thỏa thuận tạm thời bí mật giữa Bắc Kinh và Tòa Thánh về việc bổ nhiệm giám mục rất phức tạp, và các nhà quan sát không nên áp đặt sự thật vào “mô hình nhị nguyên”.

Trung Quốc có nhiều tiếng nói, và chính phủ nước này rất coi trọng Giáo Hội Công Giáo, cố gắng hiểu Giáo hội, và rất am hiểu về Giáo Hội. Ngài kêu gọi những người có mặt hãy nhìn nhận rằng những người Cộng sản cũng là con người, rằng họ “khao khát tình yêu” và “khao khát sự tôn trọng”, ngay cả khi ngài nói rằng bản thân ngài “không hoàn toàn đồng ý” với ý thức hệ vô thần của họ.

Đức Hồng Y cũng hạ thấp nỗi đau khổ mà người tiền nhiệm thẳng thắn của ngài, Đức Hồng Y Giuse Trần Nhật Quân, đã phải chịu đựng dưới tay chính quyền Hương Cảng. Đức Hồng Y Châu Thủ Nhân cho biết vị Hồng Y, 93 tuổi, người bị kết án năm 2022 vì không ghi danh quỹ hỗ trợ những người biểu tình ủng hộ dân chủ trong một phiên tòa bị nhiều người coi là bất công và mang động cơ chính trị, đã không bị đối xử khắc nghiệt như truyền thông phương Tây vẫn thường ám chỉ. “Không một ngày nào ngài bị bỏ tù, không một ngày nào ngài bị quản thúc tại gia”, Hồng Y Châu Thủ Nhân nói.

Các khẳng định tương phản

Nhưng những bình luận của Hồng Y Châu Thủ Nhân trái ngược với các báo cáo cho rằng các hạn chế đối với Giáo hội và quyền tự do dân sự ở Hương Cảng đang gia tăng, dẫn đến việc hạn chế các hoạt động tôn giáo và quyền tự do ngôn luận.

Theo luật an ninh quốc gia toàn diện được ban hành năm 2020, và các luật khác có hiệu lực từ năm 2025, những hạn chế đáng kể đã được áp đặt lên người dân và các nhóm tôn giáo. Những hạn chế này bao gồm việc buộc các linh mục phải phá vỡ ấn tín xưng tội nếu lời thú tội liên quan đến “tội phản quốc” bị nghi ngờ, với mức án lên tới 14 năm tù giam.

Các linh mục Công Giáo và mục sư Tin lành cũng bị đe dọa truy tố vì giảng những bài giảng “kích động”, và chương trình giảng dạy của các trường tôn giáo đã bị thay đổi - với sự hợp tác của Giáo phận Hương Cảng - để đạt được mục tiêu Hán hóa tôn giáo, đưa các giá trị xã hội chủ nghĩa vào giáo lý của Giáo hội và làm giảm vai trò của Đức Giáo Hoàng.

Trong khi đó, kể từ năm 2020, chính quyền Hương Cảng đã bắt giữ và truy tố hàng chục người biểu tình ủng hộ dân chủ, bao gồm cả ông trùm truyền thông Công Giáo Jimmy Lai. Bị cáo buộc âm mưu cấu kết với các thế lực nước ngoài và xuất bản tài liệu kích động nổi loạn, ông Lai đã bị giam giữ từ năm 2020 và trải qua phiên tòa kéo dài 156 ngày từ năm 2023 đến năm 2025. Ông đã không nhận tội và dự kiến phán quyết về vụ án của ông sẽ sớm được đưa ra.

Những hạn chế này cùng các hạn chế khác đã được thực hiện theo luật an ninh quốc gia có hiệu lực từ năm 2020, khiến các tổ chức như Ủy ban Tự do Tôn giáo Quốc tế Hoa Kỳ, gọi tắt là USCIRF lên tiếng bày tỏ lo ngại về tự do tôn giáo ở Hương Cảng.

Những người ủng hộ tự do tôn giáo cũng cho rằng mặc dù Đức Hồng Y Giuse Trần Nhật Quân không bị cầm tù, nhưng thực tế đã bị Đảng Cộng sản Trung Quốc và luật an ninh quốc gia bịt miệng, và do đó không thể chỉ trích chính phủ. Hộ chiếu của ngài cũng vẫn bị tịch thu.

“Rõ ràng là Hồng Y Nhân hiện đang rất táo bạo”, một nguồn tin từ Giáo hội Hương Cảng nói với tờ Register. “Ngài biết rằng Đức Hồng Y Quân không có tư cách để lên tiếng, nên ngài mới lên tiếng theo cách này.”

Khẳng định 'đáng buồn cười'

Với những ví dụ về sự đàn áp này, Steven Mosher, chủ tịch Viện nghiên cứu dân số, cho biết lời khẳng định của Hồng Y Nhân rằng Trung Quốc muốn giữ nguyên quyền tự do tôn giáo ở Hương Cảng vì lãnh thổ này rất quan trọng đối với họ là “nực cười”.

Là một nhà Hán học có nhiều kinh nghiệm về Trung Quốc Cộng sản, Mosher cho biết tuyên bố của Đức Hồng Y khiến ông nhớ lại những người bạn ở Hương Cảng từng nói với ông 30 năm trước rằng lãnh thổ này rất quan trọng đối với Trung Quốc, Đảng Cộng sản Trung Quốc sẽ tôn trọng Hiệp định Trung-Anh và không can thiệp vào Hương Cảng trong nửa thế kỷ. “Đảng Cộng sản Trung Quốc đã xé bỏ thỏa thuận đó một thập niên trước, nói rằng nó chỉ mang tính lịch sử”, Mosher nói với tờ Register. “Những người bạn đầy hy vọng của tôi đã sai khi đó, và Đức Hồng Y bây giờ cũng sai.”

Ông cho biết: “Những bức tường đang khép Giáo hội ở Hương Cảng lại một cách chậm chạp hơn so với ở Trung Quốc, nhưng dù sao thì chúng cũng đang khép lại”.

Nina Shea, thành viên cao cấp và giám đốc Trung tâm Tự do Tôn giáo tại Viện Hudson, cho biết, giống như Đức Hồng Y Quân, Hồng Y Nhân cũng không được tự do chỉ trích Đảng Cộng sản Trung Quốc, “vì vậy, mọi điều ngài nói về chính sách và hành động của đảng đều phải được xem xét một cách thận trọng.”

Chỉ ra rằng cả Đức Hồng Y Quân lẫn bất kỳ ai khác đều không dám lên tiếng về cuộc đàn áp nhắm vào Jimmy Lai, Shea nói rằng họ cũng không thể phản đối cuộc đàn áp đang diễn ra đối với các giám mục và linh mục ở Trung Quốc đại lục. Shea lưu ý rằng “Cơ quan truyền thông Bắc Kinh tại Hương Cảng đã đe dọa đóng cửa các trường Công Giáo ở Hương Cảng nếu Đức Hồng Y Quân và các lãnh đạo Giáo hội khác không tuân theo mệnh lệnh của Đảng Cộng sản Trung Quốc. Họ thực sự là con tin của những lời đe dọa này.”

Viết trên tờ Catholic World Report ngày 25 tháng 9, George Weigel đã chỉ trích Đức Hồng Y Nhân vì đã không hành động trước tình trạng đàn áp người Công Giáo ở Hương Cảng. Theo lời một thành viên cao cấp tại Trung tâm Đạo đức và Chính sách Công, khác với Đức Hồng Y Quân, Đức Hồng Y Nhân “hầu như không làm gì để ủng hộ tù nhân chính trị nổi tiếng nhất của Công Giáo thế kỷ 21 hay liên lạc với gia đình Jimmy Lai”. Do đó, ông tự hỏi Thánh Augustinô thành Hippo, người nổi tiếng với lời cảnh báo về những mục tử vô trách nhiệm trong bài giảng “Về các Mục tử”, sẽ nghĩ gì về những lời lẽ và sự thiếu hành động của Đức Hồng Y Nhân.

Shea cho biết thực tế là những người Công Giáo nổi tiếng này không thể lên tiếng cho những người đang chịu sự đàn áp và bức hại tôn giáo “khiến Đức Giáo Hoàng càng phải lên tiếng cho họ”. Bà cũng cho biết Đức Giáo Hoàng Lêô nên “kiên quyết phản đối” những yêu sách của Giáo Hội Yêu Nước do nhà nước Trung Quốc điều hành - vốn đã chính thức được sáp nhập vào Ban Công tác Mặt trận Thống nhất của Đảng Cộng sản Trung Quốc, là bộ máy tuyên truyền và gây ảnh hưởng chính của Đảng Cộng sản Trung Quốc - “để Giáo hội Hương Cảng hợp tác với họ trong việc diễn giải lại Kinh thánh”.

---

Source:National Catholic Register

Critics Say Hong Kong Cardinal Is Whitewashing China’s Religious Persecution

3. Đức Giáo Hoàng Lêô XIV sẽ tuyên bố Thánh John Henry Newman là Tiến sĩ Hội thánh vào ngày 1 tháng 11

Đức Giáo Hoàng Lêô XIV đã công bố vào hôm Chúa Nhật, 28 Tháng Chín, rằng ngài sẽ tuyên bố Thánh John Henry Newman là Tiến sĩ Hội thánh vào ngày 1 tháng 11, ngày lễ trọng kính Các Thánh.

Đức Giáo Hoàng phát biểu sau khi cử hành Thánh lễ mừng Năm Thánh Giáo lý viên tại Quảng trường Thánh Phêrô: “Tôi sẽ trao tặng danh hiệu Tiến sĩ Giáo hội cho Thánh John Henry Newman, người đã có những đóng góp quyết định cho việc đổi mới thần học và hiểu biết về giáo lý Kitô giáo trong quá trình phát triển của nó, trong bối cảnh Năm Thánh của Thế giới Giáo dục”.

Với việc tuyên bố này, Newman sẽ trở thành Tiến sĩ thứ 38 của Giáo hội, gia nhập nhóm các vị thánh được công nhận vì những đóng góp bền bỉ của họ cho thần học và linh đạo Công Giáo. Ngài đặc biệt được biết đến với những hiểu biết sâu sắc về sự phát triển giáo lý và vai trò của lương tâm.

Là một nhà thần học người Anh thế kỷ 19, Newman ban đầu là một linh mục Anh giáo nổi tiếng trước khi gia nhập Giáo Hội Công Giáo vào năm 1845 dưới sự hướng dẫn của Chân phước Dominic Barberi. Được thụ phong linh mục Công Giáo hai năm sau đó, ông thành lập Dòng Thánh Philip Neri tại Anh và được Đức Giáo Hoàng Lêô XIII tấn phong Hồng Y vào năm 1879.

---

Source:Catholic News Agency

Pope Leo XIV to proclaim St. John Henry Newman a doctor of the Church on Nov. 1

4. Diễn từ của Đức Tổng Giám Mục Paul Richard Gallagher tại cuộc tranh luận mở của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc

Hôm 25 Tháng Chín, Đức Tổng Giám Mục Paul Richard Gallagher, Ngoại trưởng Tòa Thánh đã có bài phát biểu sau tại cuộc tranh luận mở của Hội đồng Bảo an Liên Hiệp Quốc về Trí tuệ nhân tạo và Hòa bình và An ninh quốc tế.

Xin kính mời quý vị và anh chị em theo dõi bản dịch sang Việt Ngữ qua phần trình bày của Đình Trinh.

Thưa ngài Chủ tịch,

Tòa thánh muốn cảm ơn Nam Hàn vì đã triệu tập cuộc tranh luận mở kịp thời này về Trí tuệ nhân tạo, gọi tắt là AI và những tác động của nó đối với việc duy trì hòa bình và an ninh quốc tế.

Trong vài thập niên qua, nhân loại đã chứng kiến sự phát triển nhanh chóng và phi thường của những tiến bộ khoa học và công nghệ. Cuộc cách mạng kỹ thuật số, đặc biệt là trong lĩnh vực AI, đang tác động sâu sắc đến các lĩnh vực như giáo dục, việc làm, nghệ thuật, y tế, quản trị, quân sự và truyền thông.[1]

AI có tiềm năng giúp đạt được nhiều nguyện vọng đã định hướng cho việc thành lập Liên Hiệp Quốc cách đây tám mươi năm, chẳng hạn như thúc đẩy phát triển bền vững, duy trì hòa bình và an ninh quốc tế, và bảo vệ các quyền và tự do cơ bản của con người.

Đồng thời, nếu việc phát triển và sử dụng AI không được đặt trên nền tảng vững chắc là tôn trọng nhân phẩm và theo đuổi lợi ích chung[2], chúng có nguy cơ trở thành công cụ gây chia rẽ và xâm lược, tiềm ẩn nguy cơ gây ra xung đột sâu sắc hơn. Đây không phải là một mối quan ngại trừu tượng hay xa vời, mà là một thực tế cấp bách trong bối cảnh bất ổn toàn cầu hiện nay và sự tích hợp nhanh chóng của AI vào các hệ thống vũ khí thông thường và hạt nhân.

Thưa ngài Chủ tịch,

Việc phát triển các hệ thống vũ khí tự động gây chết người, gọi tắt là LAWS gây ra những lo ngại nghiêm trọng về mặt pháp lý, an ninh, nhân đạo và đạo đức cho cộng đồng quốc tế, bởi vì chúng thiếu khả năng độc nhất của con người về phán đoán đạo đức và ra quyết định đạo đức.[3] Vì lý do này, Tòa thánh ủng hộ mạnh mẽ việc thông qua lệnh tạm dừng ngay lập tức đối với việc phát triển hoặc sử dụng LAWS, cũng như một văn bản ràng buộc về mặt pháp lý để bảo đảm rằng các quyết định về sự sống và cái chết vẫn nằm trong tầm kiểm soát có ý nghĩa của con người.

Điều đáng lo ngại không kém là sự xuất hiện của một cuộc chạy đua vũ trang mới, được đánh dấu bằng việc tích hợp AI vào các hệ thống quân sự, bao gồm cả tài sản không gian và hệ thống phòng thủ hỏa tiễn. Những diễn biến như vậy có nguy cơ làm thay đổi bản chất của vũ khí và chiến tranh, tạo ra mức độ bất ổn chưa từng có do khả năng tính toán sai lầm. Đáng chú ý, việc tích hợp AI vào chỉ huy và kiểm soát hạt nhân sẽ mang đến những rủi ro mới chưa được biết đến, vượt xa logic răn đe hạt nhân vốn đã mong manh và đáng lo ngại về mặt đạo đức.

Thưa ngài Chủ tịch,

Để giải quyết những vấn đề cấp bách này, Tòa Thánh kêu gọi một đường lối lấy con người làm trung tâm đối với việc phát triển và sử dụng các công nghệ mới nổi lên. Hội đồng này, được giao trách nhiệm chính trong việc duy trì hòa bình và an ninh quốc tế, phải đặc biệt chú ý đến tiến bộ khoa học và công nghệ khi thảo luận về vấn đề này. Hội đồng cũng nên thừa nhận rằng một số ứng dụng, chẳng hạn như công nghệ thay thế phán đoán của con người trong các vấn đề sinh tử, vượt qua những ranh giới bất khả xâm phạm và không bao giờ được phép vi phạm.

Cảm ơn ngài Chủ tịch.

_____________________________________________

[1] X. Đức Giáo Hoàng Lêô XIV, Sứ điệp nhân dịp Hội nghị thượng đỉnh “AI vì điều tốt đẹp” năm 2025, do Đức Hồng Y Pietro Parolin, Quốc vụ khanh Tòa Thánh ký.

[2] Xem Bộ Giáo lý Đức tin và Bộ Văn hóa và Giáo dục, Antiqua et Nova, ngày 14 Tháng Giêng năm 2025.

[3] Xem Bộ Giáo lý Đức tin và Bộ Văn hóa và Giáo dục, Antiqua et Nova, số 100, ngày 14 Tháng Giêng năm 2025.

---

Source:Holy See Mission

Archbishop Gallagher delivers statement at the United Nations Security Council Open Debate on Artificial Intelligence and International Peace and Security